Base description which applies to whole site

6.4 Horizontale ontwikkeling van de zorguitgaven en -ontvangsten

In onderstaande factsheet wordt de ontwikkeling van de zorguitgaven en

-ontvangsten op deelsectorniveau (uitgesplitst naar Zvw, Wlz en begrotingsgefinancierde zorguitgaven) weergegeven voor de jaren 2021 t/m 2026.

Tabel 13 Factsheet zorguitgaven en -ontvangsten per deelsector 2021 ‒ 2026 (bedragen x € 1 miljoen)
 

2021

2022

2023

2024

2025

2026

Zvw-uitgaven per sector

      

Eerstelijnszorg

6.676

6.852

6.824

6.825

6.825

6.825

Huisartsenzorg

3.395

3.585

3.561

3.561

3.561

3.561

Multidisciplinaire zorgverlening

702

738

738

738

738

738

Tandheelkundige zorg

834

848

848

848

848

848

Paramedische zorg

913

870

867

867

867

867

Verloskunde

285

268

268

268

268

268

Kraamzorg

360

358

358

358

358

358

Zorg voor zintuiglijk gehandicapten

187

185

185

185

185

185

Tweedelijnszorg

28.358

27.830

27.680

27.689

27.693

27.694

Medisch-specialistische zorg

25.632

25.011

24.864

24.873

24.876

24.877

Geriatrische revalidatiezorg en eerstelijnsverblijf

1.191

1.292

1.292

1.293

1.293

1.293

Beschikbaarheidbijdrage academische zorg

847

849

849

849

849

849

Beschikbaarheidbijdragen overig medisch-specialistische zorg

124

125

125

125

125

125

Overig curatieve zorg

563

553

550

550

550

550

Geneeskundige geestelijke gezondheidszorg

2.969

4.204

4.204

4.204

4.204

4.204

Apotheekzorg en hulpmiddelen

6.583

6.665

6.499

6.495

6.491

6.490

Apotheekzorg

4.855

4.901

4.738

4.735

4.732

4.731

Hulpmiddelen

1.727

1.764

1.761

1.760

1.759

1.759

Wijkverpleging

3.451

4.099

4.156

4.144

4.132

4.121

Ziekenvervoer

860

857

857

857

857

857

Ambulancezorg

744

721

721

721

721

721

Overig ziekenvervoer

117

136

136

136

136

136

Opleidingen

1.401

1.441

1.482

1.513

1.513

1.513

Grensoverschrijdende zorg

556

972

702

702

709

709

Nominaal en onverdeeld

5

1.546

4.033

6.455

8.973

11.615

Bruto Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2022

50.859

54.464

56.437

58.885

61.398

64.029

Eigen betalingen Zvw

3.102

3.237

3.379

3.530

3.682

3.836

Netto Zvw-uitgaven ontwerpbegroting 2022

47.757

51.227

53.059

55.355

57.717

60.193

       
 

2021

2022

2023

2024

2025

2026

Wlz-uitgaven per sector

      

Zorg in natura binnen contracteerruimte

24.850

26.134

26.113

26.118

26.105

26.125

Ouderenzorg

13.751

14.171

14.168

14.174

14.163

14.184

Gehandicaptenzorg

7.810

8.118

8.101

8.093

8.084

8.076

Langdurige ggz

1.723

2.220

2.228

2.235

2.241

2.248

Volledig pakket thuis

550

566

566

566

566

566

Extramurale zorg

690

710

703

703

703

703

Overig binnen contracteerruimte

327

347

347

347

347

347

Persoonsgebonden budgetten

2.388

2.451

2.452

2.453

2.454

2.454

Buiten contracteerruimte

941

1.601

3.212

4.994

6.839

8.789

Beheerskosten

271

280

265

258

264

264

Overig buiten contracteerruimte 1

520

480

490

506

511

513

Nominaal en onverdeeld

150

841

2.457

4.229

6.064

8.012

Bruto Wlz-uitgaven ontwerpbegroting 2022

28.180

30.186

31.777

33.565

35.398

37.369

Eigen bijdragen Wlz

1.992

2.073

2.113

2.181

2.245

2.313

Netto Wlz-uitgaven ontwerpbegroting 2022

26.188

28.113

29.664

31.384

33.154

35.056

       
 

2021

2022

2023

2024

2025

2026

Begrotingsgefinancierde zorguitgaven

      

Wmo beschermd wonen (gemeentefonds)

1.481

1.426

1.426

1.427

1.427

1.428

Overig begrotingsgefinancierd (VWS-begroting en aanvullende post Financiën)

606

593

480

476

487

496

Bruto begrotingsgefinancierde zorguitgaven ontwerpbegroting 2022

2.086

2.018

1.907

1.903

1.914

1.924

       

Totaal zorguitgaven ontwerpbegroting 2022

2021

2022

2023

2024

2025

2026

Bruto zorguitgaven

81.125

86.668

90.121

94.353

98.711

103.322

Ontvangsten

5.093

5.310

5.492

5.711

5.927

6.150

Netto zorguitgaven

76.032

81.358

84.630

88.642

92.784

97.173

1 Bij de Wlz zijn onder de post «overige buiten contracteerruimte» opgenomen de deelsectoren: hulpmiddelen, tandheelkunde Wlz, medisch-specialistische zorg Wlz, overige Wlz, ADL, zorginfrastructuur (vanaf 2022), transitiemiddelen verpleeghuiszorg (t/m 2021) en beschikbaarheidbijdrage opleidingen Wlz.

Bron: VWS, Zorginstituut Nederland en NZa.

De realisatiecijfers in de zorg staan bij de VWS-jaarverslagen nog niet volledig stil en ijlen nog enige jaren na. Daardoor vinden er ook na het verschijnen van VWS-jaarverslagen aanpassingen in de cijfers voor het betreffende jaar plaats. In tabel 14 worden de actuele zorguitgaven en –ontvangsten voor de jaren 2012-2022 weergegeven. De cijfers voor de jaren 2012 ‒ 2018 zijn definitief.

Tabel 14 Ontwikkeling van de zorguitgaven en -ontvangsten 2012-2022 (bedragen x € 1 miljoen)
 

2012

2013

2014

2015 1

2016

2017

2018

2019 2

2020 2

2021 2

2022 2

Zorguitgaven en -ontvangsten actuele VWS-stand

           

Zorgverzekeringswet (Zvw)

           

Bruto-uitgaven

36.672

39.210

39.220

41.842

43.779

45.133

46.824

48.762

50.746

50.859

54.464

Ontvangsten

1.932

2.666

3.125

3.218

3.195

3.128

3.204

3.124

3.190

3.102

3.237

Netto-uitgaven

34.739

36.544

36.095

38.624

40.585

42.005

43.620

45.638

47.557

47.757

51.227

Wet langdurige zorg (Wlz)

           

Bruto-uitgaven

27.865

27.452

27.800

19.545

19.930

20.401

21.634

23.801

25.899

28.180

30.186

Ontvangsten

1.697

1.915

1.971

1.892

1.892

1.852

1.771

1.846

1.875

1.992

2.073

Netto-uitgaven

26.169

25.537

25.829

17.653

18.038

18.549

19.863

21.955

24.024

26.188

28.113

Begrotingsgefinancierde zorguitgaven

           

Bruto Wmo (gemeentefonds)

1.511

1.561

1.714

4.943

4.945

4.899

5.111

    

Bruto Jeugdwet (gemeentefonds)

   

2.034

1.920

1.878

1.971

    

Bruto beschermd wonen (gemeentefonds)

       

1.809

1.938

1.481

1.426

Bruto overig begrotingsgefinancierd (VWS-begroting en aanvullende post Financiën)

1.893

594

577

491

434

500

513

461

482

606

593

Bruto begrotingsgefinancierde zorguitgaven

3.405

2.155

2.291

7.468

7.299

7.277

7.595

2.271

2.421

2.086

2.018

Ontvangsten

21

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Netto begrotingsgefinancierde zorguitgaven

3.384

2.155

2.291

7.468

7.299

7.277

7.595

2.271

2.421

2.086

2.018

Bruto zorguitgaven

67.942

68.818

69.311

68.855

71.008

72.811

76.054

74.834

79.066

81.125

86.668

Ontvangsten

3.650

4.581

5.096

5.110

5.087

4.980

4.975

4.970

5.065

5.093

5.310

Netto zorguitgaven

64.292

64.237

64.215

63.745

65.922

67.830

71.079

69.864

74.001

76.032

81.358

Bron: VWS.

1 Op 1 januari 2015 zijn de Wet langdurige zorg en de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 en Jeugdwet in werking getreden.

2 De middelen voor Wmo- en jeugdzorg die per 2019 onderdeel uitmaken van de algemene uitkering van het gemeentefonds tellen vanaf dat moment niet meer mee als voor het Financieel Beeld Zorg relevante zorguitgaven.

Figuur 6 Bijstellingen van de netto zorguitgaven Zvw en AWBZ/Wlz, na verschijnen van de VWS-jaarverslagen 2012-2020.

Bron: Financieel Beeld Zorg uit de jaarverslagen VWS (diverse jaren) en de actuele VWS-stand.

In figuur 6 zijn de bijstellingen van de netto zorguitgaven van de Zvw en de AWBZ/Wlz na het verschijnen van de VWS-jaarverslagen grafisch weergegeven voor de jaren 2012-2020. Uit de grafiek blijkt dat de bijstellingen zowel hoger als lager zijn uitgekomen. De omvang van de bijstelling blijft in de meeste jaren binnen een bandbreedte van 1%, met een maximale uitschieter van ‒ 2,4% in 2015. Vanaf 2016 zijn de bijstellingen minder groot dan in de jaren daarvoor. De grote bijstellingen vóór 2016 betroffen vooral de Zvw en daarbinnen vooral de medisch-specialistische zorg (MSZ) en de ggz. De ramingen van de zorgverzekeraars zijn in de laatste jaren steeds beter geworden, vooral bij de MSZ, waarbij de verkorting van de maximale dbc-duur in de MSZ tot 120 dagen in 2015 een belangrijke rol heeft gespeeld. In 2015 werd tevens de langdurige zorg hervormd. De dbc-duurverkorting en de hervormingen brachten dermate grote onzekerheden met zich mee dat na het jaarverslag 2015 nog relatief grote bijstellingen plaatsvonden. Vanaf 2016 wordt duidelijk dat de zorgverzekeraars beter in staat zijn de uitgaven te ramen en leiden de ramingen die VWS van Zorginstituut Nederland krijgt tot minder aanpassingen na het jaarverslag. De jaren 2019 en 2020 zijn nog niet definitief. Het is mogelijk dat voor deze jaren nog aanpassingen moeten worden verwerkt.

Door de algemene verbeteringen van de ramingen van de zorguitgaven zijn de aanpassingen na de jaarverslagen in de laatste jaren steeds kleiner geworden, maar de coronapandemie heeft vanaf het jaar 2020 de onzekerheid vergroot. Het is mogelijk dat dit zich zal uiten in grotere bijstellingen na het jaarverslag 2020.

In deze paragraaf wordt de horizontale ontwikkeling van de zorguitgaven grafisch weergegeven en toegelicht voor de komende vier jaren. De horizontale ontwikkeling geeft de jaar-op-jaar groei van de netto zorguitgaven weer. Hierbij worden een tweetal groeiontwikkelingen onderscheiden:

  • Nominale groeiontwikkeling: de groei van de zorguitgaven inclusief de loon- en prijsontwikkeling.

  • Reële groeiontwikkeling: de ontwikkeling van de zorguitgaven gecorrigeerd voor de prijsontwikkeling van het bbp.

6.4.3.1 Horizontale ontwikkeling van de totale netto zorguitgaven

In onderstaande figuur is de horizontale groei van de totale netto zorguitgaven grafisch weergegeven voor de jaren 2022-2025 (met het jaar 2021 als basisjaar). De verwachte reële groei van de totale netto zorguitgaven in 2022 is 5,1%.

Figuur 7 Horizontale groei van de totale netto zorguitgaven 2022-2025 (in %).

Bron: VWS-cijfers, CPB MEV 2022

De verwachte groei van de totale netto zorguitgaven in 2022 ten opzichte van 2021 komt hoger uit. Dit komt voornamelijk door de incidentele neerwaartse bijstelling van de netto Zvw-uitgaven in 2021, als gevolg van de technische correctieboeking van de schadelastdip ggz van ‒ € 1,2 miljard.

Daarnaast zijn de netto zorguitgaven in 2022 ten opzichte van 2021 bijgesteld als gevolg loon- en prijsontwikkelingen, volumegroei en deels door beleidsmatige ontwikkelingen.

6.4.3.2 Horizontale ontwikkeling van de netto Zvw-uitgaven

In onderstaande figuur is de horizontale groei van de netto Zvw-uitgaven grafisch weergegeven voor de jaren 2022-2025 (met het jaar 2021 als basisjaar). De verwachte reële groei van de netto Zvw-uitgaven in 2022 is 5,4%.

Figuur 8 Horizontale groei van de netto Zvw-uitgaven 2022-2025 (in %).

Bron: VWS-cijfers, CPB MEV 2022

De verwachte groei van de netto Zvw-uitgaven in 2022 ten opzichte van 2021 komt hoger uit. Dit komt voornamelijk door de incidentele neerwaartse bijstelling van de netto Zvw-uitgaven in 2021, als gevolg van de technische correctieboeking van de schadelastdip ggz van ‒ € 1,2 miljard.

Verder zijn de Zvw-uitgaven in 2022 ten opzichte van 2021 bijgesteld als gevolg loon- en prijsontwikkelingen, volumegroei en deels door beleidsmatige ontwikkelingen.

6.4.3.3 Horizontale ontwikkeling van de netto Wlz-uitgaven

In onderstaande figuur is de horizontale groei van de netto Wlz-uitgaven grafisch weergegeven voor de jaren 2022-2025 (met het jaar 2021 als basisjaar). De verwachte reële groei van de netto Wlz-uitgaven in 2022 is 5,5%.

Figuur 9 Horizontale groei van de netto Wlz-uitgaven 2022-2025 (in %).

Bron: VWS-cijfers, CPB MEV 2022

De verwachte groei van de netto Wlz-uitgaven in 2022 ten opzichte van 2021 komt hoger uit. Deze stijging is het gevolg van de loon- en prijsontwikkelingen, volumegroei en deels door beleidsmatige ontwikkelingen.

Licence