Door wijzigingen in beleid van verschillende departementen kan worden overgegaan tot het beleggen of juist weghalen van taken bij gemeenten. Soms gaat dit gepaard met een toevoeging aan of een uitname uit het gemeentefonds. In de tabel met belangrijkste mutaties worden de mutaties groter dan € 30 mln. weergegeven. Een uitgebreid overzicht met mutaties is opgenomen in de verdiepingsbijlage (bijlage 1).
2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
Stand ontwerpbegroting 2022 (incl. NvW)1 | 35.801.495 | 33.544.111 | 33.350.380 | 33.142.424 | 33.091.758 | 0 |
Mutaties ISB's 20222 | 679.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Mutaties 1e suppletoire 2022 (incl. NvW)3 | 2.880.223 | 2.840.350 | 1.523.404 | 1.565.082 | 701.874 | 782.452 |
Extrapolatie 2027 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 32.940.941 |
Nieuwe mutaties | 446.837 | 4.093.152 | 2.684.722 | 2.654.722 | 2.263.254 | 1.300.714 |
waarvan | ||||||
1a) Accres tranche 2023 volume | 0 | 1.221.486 | 1.221.486 | 1.221.486 | 0 | 0 |
1b) Accres tranche 2023 lpo | 0 | 1.452.539 | 1.452.539 | 1.452.539 | 1.358.633 | 1.320.093 |
2) Ruimte onder plafond BCF 2022 | 320.917 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
3) Maatschappelijke begeleiding | 34.988 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
4a) Overheveling vanuit integratie-uitkering Voogdij 18+ naar de algemene uitkering | 0 | ‒ 736.676 | ‒ 736.676 | ‒ 736.676 | ‒ 736.676 | ‒ 736.676 |
4b) Overheveling vanuit integratie-uitkering Participatie naar de algemene uitkering | 0 | ‒ 109.559 | ‒ 113.698 | ‒ 119.602 | ‒ 125.292 | ‒ 151.312 |
4c) Overheveling vanuit integratie-uitkeringen Overig naar de algemene uitkering | 0 | ‒ 86.347 | ‒ 84.213 | ‒ 81.843 | ‒ 80.766 | ‒ 80.343 |
4d) Overheveling naar de algemene uitkering vanuit diverse integratie-uitkeringen | 0 | 932.582 | 934.587 | 938.121 | 942.734 | 968.331 |
5) Asiel | 20.000 | 40.000 | 30.000 | 0 | 0 | 0 |
6) Eenmalige rijksbijdrage | 0 | 0 | 0 | 0 | 924.000 | 0 |
7) Energietoelage | 0 | 1.400.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
8) Bijzondere bijstand | 50.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
9) Overige mutaties | 20.932 | ‒ 20.873 | ‒ 19.303 | ‒ 19.303 | ‒ 19.379 | ‒ 19.379 |
Stand ontwerpbegroting 2023 | 39.807.555 | 40.477.613 | 37.558.506 | 37.362.228 | 36.056.886 | 35.024.107 |
Toelichting
1) Accres tranche 2023
Het gemeentefonds ontwikkelt zich in principe evenredig met de accres-relevante uitgaven (ARU) van het Rijk. De groei of krimp van het gemeentefonds als gevolg van deze normeringssystematiek wordt accres genoemd. Voor de periode 2022 tot en met 2025 hebben de gemeenten ervoor gekozen om het volume-deel van het accres vast te zetten. Dit betekent dat de accresstanden voor de jaren 2022 t/m 2025 voor gemeenten slechts nog zullen wijzigen als gevolg van loon- en prijsontwikkelingen (lpo). Zie ook de toelichting in paragraaf 2.1 Beleidsprioriteiten. Het accres van de tranche 2023 bedraagt voor de jaren 2023 tot en met 2025 € 2.674,0 mln. per jaar, waarvan € 1.221,5 mln. volume en € 1.452,5 mln. lpo. In de jaren 2025 en 2026 vindt, conform de nieuwe financieringssystematiek, alleen verwerking van het lpo-deel van het accres plaats.
2) Ruimte onder plafond BCF 2022
De ontwikkeling van het BTW-compensatiefonds en het bijbehorende plafond leiden conform het Financieel Akkoord Rijk/VNG/IPO met ingang van 2015 tot een toename of afname van de algemene uitkering van de fondsen. Voor 2022 is vooralsnog sprake van ruimte onder het plafond, met als gevolg een toevoeging aan de algemene uitkering van € 320,9 mln.
3) Maatschappelijke begeleiding
Conform artikel 18 van de Wet inburgering voorziet het College van Burgemeester en Wethouders in de maatschappelijke begeleiding van inburgeringsplichtige asielmigranten en hun gezinsleden. Gemeenten ontvangen hiervoor in 2022 een bijdrage van € 35 mln.
4) Overheveling vanuit integratie-uitkeringen naar de algemene uitkering
Met ingang van 2023 wordt het nieuwe verdeelmodel voor de algemene uitkering van het gemeentefonds van kracht. Daarmee samenhangend worden vanaf 2023 enkele onderdelen van verschillende integratie-uitkeringen overgeheveld naar de algemene uitkering. Het betreft concreet het historisch verdeelde budget van de integratie-uitkering Voogdij 18+, de onderdelen Wajong en Regulier werk van de integratie-uitkering Participatie en de integratie-uitkeringen voor Inburgering en voor de Vergoeding raadsleden kleine gemeenten. In tabel 3 is een detailoverzicht opgenomen van deze overheveling.
Uitkering | Onderdeel | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | 2027 |
|---|---|---|---|---|---|---|
Algemene uitkering | 932.582 | 934.587 | 938.121 | 942.734 | 968.331 | |
Integratie-uitkering Voogdij 18+ | Historisch verdeeld | ‒ 736.676 | ‒ 736.676 | ‒ 736.676 | ‒ 736.676 | ‒ 736.676 |
Integratie-uitkering Participatie | Wajong | ‒ 56.175 | ‒ 57.327 | ‒ 58.374 | ‒ 59.892 | ‒ 70.976 |
Integratie-uitkering Participatie | Regulier werk | ‒ 53.384 | ‒ 56.371 | ‒ 61.228 | ‒ 65.400 | ‒ 80.336 |
Integratie-uitkering Overig | Inburgering | ‒ 76.571 | ‒ 74.437 | ‒ 72.067 | ‒ 70.990 | ‒ 70.567 |
Integratie-uitkering Overig | Vergoeding raadsleden kleine gemeenten | ‒ 9.776 | ‒ 9.776 | ‒ 9.776 | ‒ 9.776 | ‒ 9.776 |
5) Asiel
Het kabinet stelt € 90 mln. beschikbaar in 2022 tot en met 2024 ten behoeve van de inburgering en integratie van statushouders.
6) Eenmalige rijksbijdrage
Het Rijk werkt met gemeenten en provincies door aan een nieuwe financieringssystematiek vanaf 2026. In aanloop daarnaartoe stelt het kabinet voor gemeenten € 1 mld. extra in 2026 beschikbaar. Daarvan wordt een bedrag van € 76 mln. aan het Btw-compensatiefonds toegevoegd.
7) Energietoelage
Ook in 2023 stelt het kabinet € 1,4 mld. beschikbaar voor de uitvoering en uitgifte van de eenmalige aanvullende tegemoetkoming voor de gestegen energieprijzen voor huishoudens met een laag inkomen.
8) Bijzondere bijstand
Om huishoudens extra te kunnen ondersteunen stelt het kabinet in 2022 € 50 mln. extra beschikbaar voor de bijzondere bijstand.