Budgettaire gevolgen van beleid
Ontwerpbegroting t (1) | Mutaties via NvW, moties, amendementen en ISB (2) | Vastgestelde begroting t (3) = (1) + (2) | Mutaties 1e suppletoire begroting (4) | Stand 1e suppletoire begroting (5) = (3) + (4) | Mutatie 2025 | Mutatie 2026 | Mutatie 2027 | Mutatie 2028 | Mutatie 2029 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Art. | Verplichtingen | 7.157.287 | 194.000 | 7.351.287 | 120.713 | 7.472.000 | 475.830 | 253.743 | 104.696 | 95.157 | 7.167.000 |
Uitgaven | 6.797.365 | 194.000 | 6.991.365 | 245.895 | 7.237.260 | 222.291 | 114.100 | 104.696 | 95.157 | 7.160.100 | |
3.1 | Woningmarkt | 5.896.942 | 59.000 | 5.955.942 | 57.764 | 6.013.706 | ‒ 19.316 | 14.794 | 43.773 | 58.960 | 7.146.794 |
Subsidies (regelingen) | 84.567 | 59.000 | 143.567 | 22.017 | 165.584 | 1.410 | 1.133 | 1.129 | 1.128 | 4.772 | |
Betaalbare Koopwoningen Starters | 40.000 | 30.000 | 70.000 | 0 | 70.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Bevordering eigen woningbezit | 10.000 | ‒ 1.000 | 9.000 | 700 | 9.700 | 0 | 0 | 0 | 0 | 200 | |
Stimuleringsmiddelen wooncoöperaties | 9.824 | 30.000 | 39.824 | ‒ 1.000 | 38.824 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Ouderenhuisvesting | 20.091 | 0 | 20.091 | 18.985 | 39.076 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Woningmarkt | 4.652 | 0 | 4.652 | 3.332 | 7.984 | 1.410 | 1.133 | 1.129 | 1.128 | 4.572 | |
Opdrachten | 2.894 | 0 | 2.894 | 2.608 | 5.502 | 1.065 | 1.066 | 1.059 | 1.056 | 4.086 | |
Woningmarkt | 2.894 | 0 | 2.894 | 2.608 | 5.502 | 1.065 | 1.066 | 1.059 | 1.056 | 4.086 | |
Inkomensoverdrachten | 5.653.105 | 0 | 5.653.105 | 27.204 | 5.680.309 | ‒ 22.080 | 12.230 | 44.130 | 59.830 | 7.039.430 | |
Huurtoeslag | 5.653.105 | 0 | 5.653.105 | 27.204 | 5.680.309 | ‒ 22.080 | 12.230 | 44.130 | 59.830 | 7.039.430 | |
Bijdrage aan ZBO's/RWT's | 3.444 | 0 | 3.444 | 197 | 3.641 | 168 | 157 | 139 | 133 | 3.582 | |
Woningmarkt | 3.444 | 0 | 3.444 | 197 | 3.641 | 168 | 157 | 139 | 133 | 3.582 | |
Bijdrage aan medeoverheden | 136.800 | 0 | 136.800 | 7.916 | 144.716 | 1.000 | 1.000 | 500 | 0 | 84.520 | |
Grote gezinnen | 4.000 | 0 | 4.000 | ‒ 1.000 | 3.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Uitvoeringskosten Wetsvoorstellen Regie en Betaalbare Huur | 132.800 | 0 | 132.800 | 1.300 | 134.100 | 1.000 | 1.000 | 500 | 0 | 84.520 | |
Caribisch Nederland | 0 | 0 | 0 | 7.616 | 7.616 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Bijdrage aan agentschappen | 14.274 | 0 | 14.274 | ‒ 2.085 | 12.189 | ‒ 580 | ‒ 486 | ‒ 2.858 | ‒ 2.858 | 9.151 | |
Dienst van de Huurcommissie | 9.788 | 0 | 9.788 | 2.401 | 12.189 | 436 | 423 | 406 | 406 | 8.503 | |
RVO (Uitvoeringskosten BEW) | 4.486 | 0 | 4.486 | ‒ 4.486 | 0 | ‒ 1.016 | ‒ 909 | ‒ 3.264 | ‒ 3.264 | 648 | |
Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken | 1.858 | 0 | 1.858 | ‒ 93 | 1.765 | ‒ 299 | ‒ 306 | ‒ 326 | ‒ 329 | 1.253 | |
Financiën (IXB) | 800 | 0 | 800 | ‒ 154 | 646 | ‒ 351 | ‒ 354 | ‒ 369 | ‒ 370 | 153 | |
Infrastructuur en Waterstaat (XII) | 1.058 | 0 | 1.058 | 61 | 1.119 | 52 | 48 | 43 | 41 | 1.100 | |
3.3 | Woningbouw | 900.423 | 135.000 | 1.035.423 | 188.131 | 1.223.554 | 241.607 | 99.306 | 60.923 | 36.197 | 13.306 |
Subsidies (regelingen) | 300 | 0 | 300 | 1.900 | 2.200 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Woningbouw | 300 | 0 | 300 | 1.900 | 2.200 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Garanties | 0 | 175.000 | 175.000 | ‒ 175.000 | 0 | 153.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Doorbouwgarantie | 0 | 175.000 | 175.000 | ‒ 175.000 | 0 | 153.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Opdrachten | 22.119 | 0 | 22.119 | ‒ 3.069 | 19.050 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 0 | 0 | |
Woningbouwimpuls | 0 | 0 | 0 | 125 | 125 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Volkshuisvestingsfonds | 1.059 | 0 | 1.059 | 306 | 1.365 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Woningbouw | 1.207 | 0 | 1.207 | 0 | 1.207 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 0 | 0 | |
Tijdelijke uitvoeringsorganisatie | 9.035 | 0 | 9.035 | 0 | 9.035 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Grootschalige woningbouwgebieden | 318 | 0 | 318 | 0 | 318 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Uitvoeringskracht woningbouw | 10.500 | 0 | 10.500 | ‒ 3.500 | 7.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Storting/onttrekking begrotingsreserve | 8.000 | 0 | 8.000 | 114.288 | 122.288 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Herplaatsingsgarantie | 8.000 | 0 | 8.000 | 114.288 | 122.288 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Bijdrage aan medeoverheden | 847.412 | ‒ 40.000 | 807.412 | 189.101 | 996.513 | 70.185 | 80.295 | 41.500 | 26.500 | 1.500 | |
Flexpools | 41.752 | 0 | 41.752 | 0 | 41.752 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Woningbouwimpuls | 273.465 | ‒ 40.000 | 233.465 | 69.519 | 302.984 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Volkshuisvestingsfonds | 293.267 | 0 | 293.267 | 729 | 293.996 | 45 | 45 | 0 | 0 | 0 | |
Opvang Evacuees | 0 | 0 | 0 | 1.500 | 1.500 | 1.500 | 1.500 | 1.500 | 1.500 | 1.500 | |
Woondeals | 4.500 | 0 | 4.500 | 5.500 | 10.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Grootschalige woningbouwgebieden | 62.500 | 0 | 62.500 | 85.709 | 148.209 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Versnelling huisvesting | 132.128 | ‒ 20.000 | 112.128 | 19.424 | 131.552 | ‒ 110 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Overlooplocaties | 39.800 | 0 | 39.800 | 6.720 | 46.520 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Studentenwoningenstartbouwimpuls | 0 | 20.000 | 20.000 | 0 | 20.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Vestigingsklimaat | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 68.750 | 78.750 | 40.000 | 25.000 | 0 | |
Bijdrage aan agentschappen | 22.592 | 0 | 22.592 | 60.911 | 83.503 | 16.422 | 17.011 | 17.423 | 9.697 | 11.806 | |
RVO | 6.792 | 0 | 6.792 | ‒ 2.802 | 3.990 | ‒ 1.449 | ‒ 128 | 91 | 91 | 1.697 | |
RVB | 15.800 | 0 | 15.800 | 52.609 | 68.409 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Grootschalige Rijksprojecten | 0 | 0 | 0 | 11.104 | 11.104 | 17.871 | 17.139 | 17.332 | 9.606 | 10.109 | |
Ontvangsten | 460.000 | 0 | 460.000 | 87.800 | 547.800 | 19.600 | 37.235 | 29.490 | 36.875 | 363.572 | |
Geschatte budgetflexibiliteit
2024 | |
|---|---|
juridisch verplicht | 90% |
bestuurlijk gebonden | 10% |
beleidsmatig gereserveerd | 0% |
nog niet ingevuld/vrij te besteden | 0% |
Juridisch verplicht
Van het totale uitgavenbudget op artikel 3 is 90% juridisch verplicht.
3.1 Woningmarkt
Subsidies (regelingen)
Ouderenhuisvesting
De regeling Stimuleringsregeling Ontmoetingsruimten in Ouderenhuisvesting (SOO) wordt in 2024 opnieuw opengezet voor de derde tranche. De aanvragen die in 2023 niet gehonoreerd konden worden omdat het plafond was bereikt, kunnen hierdoor opnieuw aangevraagd worden. Ook kunnen nieuwe aanvragen ingediend worden. In totaal wordt er € 15,0 mln. aan middelen beschikbaar gesteld. Hiervan is € 14,0 mln. via een reallocatie overgeboekt vanuit de middelen voor de Woningbouwimpuls en € 1,0 mln. uit de regeling Grote Gezinnen.
Verder wordt via de eindejaarsmarge € 4,0 mln. aan kasmiddelen voor 2024 toegevoegd om een voorschot te betalen aan aanvragers uit de eerste en tweede tranche. Deze middelen zijn in 2023 niet uitbetaald aan subsidieontvangers, maar wel verplicht.
Inkomensoverdrachten
Huurtoeslag
Dit betreft een saldo van diverse mutaties.
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft een wetsvoorstel ingediend waarbij het wettelijk minimumloon (WML) per 1 juli 2024 met 1,2% omhoog gaat en daarnaast wordt geïndexeerd. De extra verhoging van het minimumloon komt voort uit een amendement van de Tweede Kamer (Kamerstukken II 2023/2024, 36410 XV, nr. 7). In dit amendement is ook dekking voorzien voor de hogere uitgaven huurtoeslag als gevolg van de verhoging van het WML, via de inkomensparameters. In de huurtoeslagraming worden de effecten van de verhoging van het WML verwerkt. Deze effecten zijn structureel ongeveer € 60 mln.
De huurtoeslagraming is mede bijgesteld op basis van de CEP (Centraal Economisch Plan) raming van het CPB over onder andere het aantal huurtoeslagontvangers. Vanaf 2024 wordt de raming structureel verlaagd omdat minder mensen in de huurtoeslag instromen dan eerder werd verwacht op basis van de verhoging van het WML, de verlaging van de eigen bijdrage en de sterk gestegen maximum huurgrens.
De huurtoeslag is in de augustusbesluitvorming 2023 verhoogd om de koopkracht te behouden. Er is een fout ontdekt die leidt tot de neerwaartse bijstelling van de koopkrachtcijfers voor een deel van de huurtoeslag ontvangers, voornamelijk mensen in de bijstand. Er wordt vanaf 2024 structureel € 66,0 mln. toegevoegd aan de begroting om dit te herstellen. De huurtoeslag wordt verhoogd met € 3,05 per maand voor deze doelgroep.
Bijdragen medeoverheden
Caribisch Nederland
Er vindt een reallocatie plaats van € 7,6 mln. voor onder andere de verhuurdersubsidie aan de BES-eilanden van het instrument inkomensoverdrachten (huurtoeslag), zodat dit budget op het juiste instrument bijdrage medeoverheden verantwoord wordt.
3.3. Woningbouw
Subsidies (regelingen)
Garanties
Doorbouwgarantie
Er is een kasschuif van € 175,0 mln. van 2024 naar 2025 om het budget naar aanleiding van het aangenomen amendement over de doorbouwgarantie in het juiste kasritme te zetten (Kamerstukken II 2023/24, 36410 VII, nr. 14).
In 2025 wordt € 22,0 mln. technisch afgeboekt om een deel van het budget van de doorbouwgarantie te reserveren ten behoeve van investeringen in het ondernemingsklimaat microchipsector in de regio Eindhoven.
Storting/onttrekking begrotingsreserve
Herplaatsingsgarantie
Dit betreft een kasschuif van € 114,3 mln. voor de financiële herplaatsingsgarantie flexwoningen. Middels deze mutatie worden de middelen van 2029 naar 2024 geschoven voor storting in de voor de garantie ingerichte begrotingsreserve.
Bijdrage aan medeoverheden
Woningbouwimpuls
In de BZK-begroting 2024 was circa € 273,5 mln. beschikbaar voor de woningbouwimpuls. Naar aanleiding van aangenomen amendementen bij de behandeling van de begroting 2024 is in totaal € 60 mln. afgeboekt (Kamerstukken II 2023/24, 36410, nr. 25; Kamerstukken II 2023/24, 36410 VII, nr. 26; Kamerstukken II 2023/24, 36410, nr. 29). Het totale saldo aan mutaties bij de Eerste suppletoire begroting 2024 is € 89,5 mln. Hieronder worden de grootste mutaties bij de eerste suppletoire begroting 2024 toegelicht.
De middelen voor de woningbouwimpuls die in 2023 niet zijn uitgegeven, € 120,3 mln., worden in 2024 aan de begroting toegevoegd via de 100% eindejaarsmarge.
De middelen ter compensatie van uitgaven voor versnelling van de huisvesting van ontheemden (€ 33 mln. voor 2025 en € 100,0 mln. voor 2026) worden vanuit de Aanvullende Post van het ministerie van Financiën op de BZK-begroting geboekt. Via een kasschuif worden deze middelen naar 2024 geschoven om het budget in dit jaar in te zetten voor het stimuleren van de woningbouw.
Verder zijn er diverse reallocaties:
– Er vindt een reallocatie plaats van € 14,0 mln. naar ouderenhuisvesting (artikel 3.1) voor de stimuleringsregeling ontmoetingsruimten.
– Er vindt een reallocatie plaats van € 85,7 mln. van woningbouwimpuls naar grootschallige woningbouwgebieden (ook onder bijdrage aan medeoverheden) voor bijdragen ten behoeve van de voorfinanciering van het publieke tekort in de grondexploitaties van woningbouwontwikkelingen.
– Er vindt een reallocatie plaats van € 20,0 mln. naar versnelling huisvesting (ook onder bijdrage aan medeoverheden) voor de Stimuleringsregeling Flex- en Transformatiewoningen (SFT).
– Verder vindt er een reallocatie plaats van € 5,5 mln. van woningbouwimpuls naar woondeals (ook onder bijdrage aan medeoverheden) voor de ondersteuning van de woondeals.
– Daarnaast vindt er een reallocatie plaats van incidenteel € 41,8 mln. voor capaciteit in het woningbouwdomein. Het grootste deel van deze middelen (€ 35,8 mln.) wordt via een kasschuif in het juiste ritme gezet en voor de jaren 2024 tot en met 2029 gerealloceerd naar artikel 11 apparaatsuitgaven. Het overige deel (cumulatief € 6 mln.) wordt gerealloceerd naar opdrachten en kasgeschoven naar de jaren 2025-2027.
Het resterende bedrag is € 303,0 mln. Hiervan wordt € 300 mln. ingezet voor de reeds gecommuniceerde zesde tranche van de woningbouwimpuls (Kamerstukken II 2023/24, 32847, nr. 1128).
Woondeals
Er vindt een reallocatie plaats van € 5,5 mln. van de regeling Woningbouwimpuls (ook onder bijdrage aan medeoverheden) voor de ondersteuning van de woondeals door middel van een bureau.
Grootschallige woningbouwgebieden
Er vindt een reallocatie plaats van € 85,7 mln. van de regeling Woningbouwimpuls (ook onder bijdrage aan medeoverheden) naar de regeling Grootschallige Woningbouwgebieden voor bijdragen ten behoeve van de voorfinanciering van het publieke tekort in de grondexploitaties van woningbouwontwikkelingen.
Versnelling huisvesting
Er vindt een reallocatie plaats van € 20,0 mln. van de regeling Woningbouwimpuls (ook onder bijdrage aan medeoverheden) voor de Stimuleringsregeling Flex- en Transformatiewoningen (SFT). Met deze regeling wordt de bouw van flex- en transformatieprojecten voor ontheemde Oekraïners, mensen met een verblijfsvergunning en anderen die met spoed een woning zoeken gestimuleerd. Daarnaast worden er middelen gerealloceerd voor de uitvoeringskosten van het RVO naar artikel 4, circa € 0,6 mln. Wegens het centraal opdrachtgeversschap worden deze uitvoeringskosten verantwoord op artikel 4.
Overlooplocaties
Dit betreffen middelen voor bijdragen aan gemeenten voor locaties voor de realisatie van de flexwoningen (Flexcity's), waarvoor in 2024 het tweede deel van de overeenkomsten gesloten wordt. Via de eindejaarsmarge wordt hiervoor € 6,7 mln. aan de middelen toegevoegd in 2024.
Vestigingsklimaat
Er zijn middelen ter beschikking gesteld aan OCW, EZK, BZK, IenW en de regio Eindhoven om het vestigingsklimaat voor de Nederlandse microchipsector te verbeteren. BZK draagt als onderdeel hiervan zorg voor verschillende maatregelen op het gebied van woningbouw in de regio Eindhoven, te weten het realiseren van additionele (studenten)woningen en gebieds maatregelen. Onder gebiedsmaatregelen vallen verbeteringen van de leefbaarheid zoals groen- en watermaatregelen.
Bijdrage aan agentschappen
RVB
Dit betreft een saldo van diverse mutaties.
De matching van door het RVB ingekochte flexwoningen met afnemers verloopt minder snel dan verwacht. Hierdoor worden de uitgaven later gefactureerd dan geraamd. De uitgavenraming voor 2023 is met € 41,8 mln. verlaagd. Deze middelen worden in 2024 weer toegevoegd aan de begroting.
Daarnaast leidt de vertraagde matching tot aanvullende kosten voor werkzaamheden bij het RVB en tot het langer stallen van gebouwde flexwoningen op de beschikbaar gestelde distributielocaties. De totale tegenvaller betreft circa € 10,1 mln. Om deze kosten te dekken wordt € 5,8 mln. van de Aanvullende Post bij het ministerie van Financiën op de BK-begroting geboekt. Aanvullend wordt € 4,3 mln. gedekt door eveneens vertraagde ontvangsten.
Grootschalige Rijksprojecten
Er wordt gestart met fase 1 van het grootschalige woningbouwproject ZuiderC in Lelystad. De benodigde middelen worden voor de jaren 2024 (€ 11,1 mln.) tot en met 2029 (€ 10,1 mln.) beschikbaar gesteld.
Ontvangsten
Dit betreft een saldo van diverse mutaties.
De bijstelling op de ontvangsten huurtoeslag is gebaseerd op realisatiecijfers over afgelopen jaar en de verwachting dat meer terugvorderingen (en dus ook ontvangsten) zullen ontstaan (vooral omdat het gemiddelde huurtoeslagbedrag per huishouden stijgt).
De bijstelling van de ontvangsten RVB is een optelsom van verschillende mutaties van de opdracht flexwoningen. Door een latere matching van flexwoningen die ingekocht zijn door het RVB komen bijbehorende ontvangsten later binnen dan geraamd. De ontvangstenraming voor 2023 is daarom in totaal met € 75,3 mln. verlaagd. Deze ontvangsten worden in 2024 toegevoegd aan de begroting. Ook is bij de tweede suppletoire begroting van 2023 € 12,5 mln. afgeboekt aan de uitgavenkant vanwege een lagere totale opdrachtwaarde. De ontvangsten worden nu bijgesteld met hetzelfde bedrag. Tenslotte wordt € 6,6 mln. aan geraamde ontvangsten toegevoegd vanwege aanvullende indexering van de flexwoningen.
Er wordt gestart met fase 1 van het grootschalige woningbouwproject ZuiderC in Lelystad. De geprognotiseerde ontvangsten worden vanaf 2026 toegevoegd aan de begroting.