In deze paragraaf wordt ingegaan op de ontwikkeling van de netto zorguitgaven, de ontwikkeling van het Uitgavenplafond Zorg en de toetsing van de netto zorguitgaven aan het Uitgavenplafond Zorg.
De netto zorguitgaven zijn de bruto zorguitgaven verminderd met de ontvangsten (eigen risico Zvw en eigen bijdragen Wlz).
In tabel 1 is vanaf de stand ontwerpbegroting 2024 de ontwikkeling van de netto zorguitgaven voor de jaren 2024-2028 op hoofdlijnen te zien.
2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Netto zorguitgaven ontwerpbegroting 2024 | 97.752 | 102.528 | 108.721 | 114.902 | 120.553 |
2 | Bijstellingen | ‒ 795 | ‒ 772 | ‒ 1.173 | ‒ 1.665 | ‒ 1.297 |
Zorgverzekeringswet | ‒ 381 | ‒ 467 | ‒ 444 | ‒ 637 | ‒ 432 | |
Wet langdurige zorg | ‒ 211 | ‒ 327 | ‒ 760 | ‒ 1.054 | ‒ 954 | |
Begrotingsgefinancierd | ‒ 203 | 22 | 31 | 26 | 89 | |
3 | Netto zorguitgaven stand 1e suppletoire begroting 2024 (= 1+2) | 96.958 | 101.756 | 107.548 | 113.236 | 119.256 |
1 Door afronding kan de som der delen afwijken van het totaal. | ||||||
Bron: VWS | ||||||
Toelichting
Ten opzichte van de stand ontwerpbegroting 2024 zijn de netto zorguitgaven in 2024 neerwaarts bijgesteld met € 0,8 miljard oplopend tot € 1,3 miljard in 2028. Dit komt met name door de technische verwerking van de middellange- termijnverkenning (MLT) voor de volumegroei 2025–2029 van het Centraal Planbureau (CPB).
In paragraaf 6.3 wordt de ontwikkeling van de netto zorguitgaven verder toegelicht.
Het Uitgavenplafond Zorg is bij de start van het kabinet Rutte IV voor de periode 2022-2025 vastgesteld bij Startnota (Kamerstukken II, 35 788, nr. B). Bij de Voorjaarsnota 2022 zijn de Uitgavenplafonds herijkt en definitief vastgesteld (Kamerstukken II, 36 120, nr. 1). Gedurende deze kabinetsperiode wordt het Uitgavenplafond alleen nog aangepast voor loon- en prijsontwikkelingen en overboekingen tussen de Uitgavenplafonds. In een demissionaire kabinetsperiode wordt het Uitgavenplafond Zorg ook aangepast voor nieuwe middellange termijn verkenningen (MLT) van het Centraal Planbureau (CPB).
In tabel 2 is de ontwikkeling van het Uitgavenplafond Zorg vanaf de stand ontwerpbegroting 2024 te zien.
2024 | 2025 | ||
|---|---|---|---|
1 | Uitgavenplafond Zorg stand ontwerpbegroting 2024 | 97.631 | 102.684 |
2 | Bijstellingen | 144 | ‒ 485 |
- Waarvan loon- en prijsontwikkeling | 22 | ‒ 23 | |
- Waarvan verwerking MLT 2025-2029 | 2 | ‒ 414 | |
- Waarvan overboekingen tussen Uitgavenplafonds | 119 | ‒ 48 | |
3 | Uitgavenplafond Zorg stand 1e suppletoire begroting 2024 (= 1+2) | 97.775 | 102.199 |
1 Als gevolg van afronding kan de som der delen afwijken van het totaal. | |||
Bron: VWS | |||
Toelichting
Loon- en prijsontwikkeling
Het Uitgavenplafond Zorg is op basis van actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB) inzake de verwachte loon- en prijsontwikkeling in 2024 met € 22 miljoen opwaarts bijgesteld en in 2025 met € 23 miljoen neerwaarts bijgesteld. De bijstellingen in 2024 en 2025 zijn het gevolg van de jaarlijkse technische aanpassing van de grondslag van de loon- en prijsontwikkeling. De grondslag is nu verlegd van de stand ontwerpbegroting 2023 naar de stand ontwerpbegroting 2024. Er is sprake van een kleine opwaartse bijstelling van de grondslag in 2024 en daarmee een kleine opwaarste bijstelling van de loon- en prijsbijstelling in 2024. In 2025 is er sprake van een kleine neerwaarste bijstelling van de grondslag en daarmee een kleine neerwaarste bijstelling van de loon- en prijsbijstelling in 2025. De totale loon- en prijsbijstelling voor 2024 die aan de Zvw, Wlz en Wmo beschermd wonen wordt toebedeeld, komt met deze correctie uit op € 6,3 miljard.
Verwerking MLT 2025-2029
Het Centraal Planbureau (CPB) heeft een nieuwe middellange- termijnverkenning (MLT) gemaakt. Hierin staan nieuwe cijfers voor lonen, prijzen en volumegroei van de zorg voor de middellange termijn. Deze cijfers zijn naar beneden bijgesteld en daarmee wordt het Uitgavenplafond Zorg ook neerwaarts bijgesteld.
Overboekingen tussen Uitgavenplafonds
Het Uitgavenplafond Zorg is verhoogd met € 119 miljoen in 2024 en verlaagd met € 48 miljoen in 2025, als gevolg van diverse overboekingen tussen het Uitgavenplafond Zorg en het Uitgavenplafond Rijksbegroting. Het gaat hierbij om de onderstaande overboekingen:
Uitvoering amendement Dobbe
Via een ijklijn vanuit de VWS-begroting naar het Uitgavenplafond Zorg wordt uitvoering gegeven aan het amendement Dobbe (TK 36410 XVI, nr. 36) dat als doel heeft de ingeboekte besparing in het Wlz-kader van € 193 miljoen in 2024 ongedaan te maken.
Standaardisatie gegevensuitwisseling
In het kader van activiteiten voor standaardisatie van gegevensuitwisseling is € 57,8 miljoen in 2024 overgeheveld naar de VWS-begroting.
Diverse overige overboekingen
– Uitvoering amendement Westerveld (vanuit de VWS-begroting € 1,8 miljoen in 2024)
– Overheveling programma zorgcoördinatie (naar de VWS-begroting € 1,9 miljoen in 2025)
– Overheveling middelen tijdelijke subsidie IC (naar de VWS-begroting € 9 miljoen in 2024 en 2025)
– Overheveling counseling 20 wekenecho (naar de VWS-begroting € 12,5 miljoen in 2025)
– Overheveling IZA transformatiemiddelen (vanuit de VWS-begroting € 7,3 miljoen in 2024)
– Bijdrage van VWS aan Oekraïne accountability (naar de begroting van het ministerie van Buitenlandse Zaken € 7,6 miljoen in 2025)
– Het restant betreft diverse kleinere overboekingen.
In deze paragraaf wordt getoetst of de verwachte netto zorguitgaven binnen het vastgestelde Uitgavenplafond Zorg blijven gedurende de huidige kabinetsperiode.
Tabel 3 laat de toetsing van de netto zorguitgaven aan het Uitgavenplafond Zorg zien voor de jaren 2024-2025.
2024 | 2025 | ||
|---|---|---|---|
A | Netto zorguitgaven | ||
1 | Stand ontwerpbegroting 2024 | 97.752 | 102.528 |
2 | Bijstellingen (zie tabel 1) | ‒ 795 | ‒ 772 |
3 | Stand 1e suppletoire begroting 2024 | 96.958 | 101.756 |
B | Uitgavenplafond Zorg | ||
4 | Stand ontwerpbegroting 2024 | 97.631 | 102.684 |
5 | Bijstellingen (zie tabel 2) | 144 | ‒ 485 |
6 | Stand 1e suppletoire begroting 2024 | 97.775 | 102.199 |
C | + Overschrijding/- Onderschrijding | ||
7 | Stand ontwerpbegroting 2024 (= 1-4) | 121 | ‒ 156 |
8 | Bijstelling bij 1e suppletoire begroting 2024 (=9-7) | ‒ 938 | ‒ 286 |
9 | Stand 1e suppletoire begroting 2024 (= 3-6 ) | ‒ 817 | ‒ 442 |
1 Als gevolg van afronding kan de som der delen afwijken van het totaal. | |||
Bron: VWS | |||
Toelichting
Ten opzichte van de ontwerpbegroting 2024 is er sprake van een toename van de onderschrijding met € 0,9 miljard in 2024 en € 0,3 miljard in 2025 (regel 8).
De stand van de onderschrijding van het Uitgavenplafond Zorg bij de 1e suppletoire begroting 2024 bedraagt daarmee € 0,8 miljard in 2024 en € 0,4 miljard 2025 (regel 9).
De bijstellingen van de netto zorguitgaven en het Uitgavenplafond Zorg zijn opgenomen in de paragrafen 6.2.1 (tabel 1) en 6.2.2 (tabel 2).