Base description which applies to whole site

3.5 Beleidsartikel 5 Verduurzaming industrie en innovatie mkb

Het vijfde begrotingsartikel van het Klimaatfonds is bedoeld voor maatregelen voor Verduurzaming van de industrie en innovatie in het mkb. De doelstelling van dit begrotingsartikel is als volgt:

  • Ondersteuning vanuit het fonds voor het verwezenlijken van groene industriepolitiek in het bijzonder via het maken van bindende maatwerkafspraken met de 10-20 grootste uitstoters, waarbij wederkerigheid het uitgangspunt is.

  • Ondersteuning bij implementatie van innovatieve broeikasgasemissie reducerende technieken bij het mkb. 

  • Er is samenloop met de percelen Energie-infrastructuur en Vroege fase opschaling.

  • De maatwerkaanpak is, in samenhang met de andere instrumenten voor verduurzaming van de industrie, van belang om de reductieopgave voor de industrie in 2030 te realiseren.

  • Het kabinet Rutte IV heeft de reductieopgave voor de industrie verhoogd met 6,4 Mton additionele reductie per jaar in 2030.

  • Naast bindende afspraken over de realisatie van extra CO2-reductie, wil het kabinet afspraken maken over de lange termijn verduurzamingsplannen voor klimaatneutrale en circulaire productie en grootschalige technologische doorbraakprojecten.

De Minister van Klimaat en Groene Groei is als Fondsbeheerder verantwoordelijk voor de begroting van het Klimaatfonds. Zij is daarmee primair verantwoordelijk voor het beheer en de uitvoering van het Klimaatfonds. Naast Fondsbeheerder is de Minister van Klimaat en Groene Groei beleidsinhoudelijk verantwoordelijk voor verduurzaming industrie en innovatie in het mkb.

In dit artikel is geen sprake van beleidswijzigingen.

Tabel 15 Budgettaire gevolgen van artikel 5 Verduurzaming industrie en innovatie mkb (bedragen x € 1.000)
 

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

Verplichtingen

0

0

311.549

552.673

336.447

415.394

235.281

        

Uitgaven

0

0

311.549

552.673

336.447

415.394

235.281

        

Bijdrage aan (andere) begrotingshoofdstukken

       

Verduurzaming industrie onverdeeld

 

0

311.549

552.673

336.447

415.394

235.281

Tabel 16 Meerjarenoverzicht Beleidsartikel 5 Verduurzaming industrie en innovatie mkb (bedragen x € 1.000)
 

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

2031 t/m 2035

Totaal

Verplichtingen Verduurzaming industrie

0

0

311.549

552.673

336.447

415.394

235.281

694.854

2.546.198

Uitgaven Verduurzaming industrie

0

0

311.549

552.673

336.447

415.394

235.281

694.854

2.546.198

BudgetflexibiliteitMiddelen in het Klimaatfonds zijn niet juridisch verplicht of bestuurlijk gebonden. In het perceel Verduurzaming Industrie en innovatie mkb zijn middelen beleidsmatig voorwaardelijk toegekend (€ 842,5 mln) en gereserveerd (€ 1,7 mld). Er zijn € 800.000 aan middelen vrij beschikbaar binnen het perceel. 

De tabellen hierboven tonen het totale uitgaven- en verplichtingenbudget van het artikel Verduurzaming industrie en innovatieve mkb. Dat bevat vrije middelen, voorwaardelijke toekenningen en reserveringen. Voor een totaaloverzicht aan maatregelen wordt verwezen naar bijlage 1.

Tabel 17 Verdiepingstabel artikel 5 Verduurzaming industrie en innovatie mkb (bedragen x € 1.000)
 

2025

2026

2027

2028

2029

2030

2031 t/m 2035

Beschikbare middelen ontwerpbegroting 2025

330.666

859.553

654.101

595.979

437.776

473.272

0

Maatregelen

       

NIKI

  

‒ 10.000

‒ 10.125

‒ 27.125

‒ 30.125

‒ 135.125

Ondersteuning cluster 6

‒ 2.875

‒ 4.225

‒ 3.550

‒ 4.550

‒ 2.050

‒ 300

 

Social Climate Fund

 

‒ 4.500

‒ 4.500

    

IKC ETS

‒ 167.400

‒ 129.200

‒ 200.000

    

Uitvoeringskosten maatwerkaanpak AVI's

‒ 300

‒ 532

‒ 532

‒ 532

‒ 498

‒ 399

 

Maatwerkfinanciering Cosun

 

‒ 45.000

‒ 20.000

‒ 10.000

   

Maatwerkfinancieirng AnQore

 

‒ 13.000

‒ 25.000

‒ 8.000

   

Georgetown

‒ 15.000

      

CO²- heffing

 

‒ 61.000

‒ 88.000

‒ 125.000

   
        

Technische verwerking

       

Dekking voorjaar 2025

 

‒ 58.000

     

Kasschuiven

‒ 145.891

‒ 353.047

110.694

‒ 179.359

‒ 55.209

‒ 207.167

829.979

Herschikking

 

62.500

62.500

62.500

62.500

  

Terugboeking KGG

1.533

58.000

76.960

15.534

   

waarvan afgeboekt (blijft via eindejaarsmarge 2026 behouden)1

‒ 733

      
        

Beschikbare middelen Ontwerpbegroting 2026

0

311.549

552.673

336.447

415.394

235.281

694.854

1

Vanwege onderuitputting op Klimaatfonds middelen op departementale begrotingen, worden middelen conform de spelregels van het Klimaatfonds teruggeboekt naar het fonds. Deze middelen worden nu afgeboekt maar komen via de 100% eindejaarmarge in het voorjaar 2026 weer beschikbaar in de vrije ruimte van dit perceel.

NIKIDe NIKI-regeling is een nieuwe subsidieregeling die zich richt op de opschaling van innovatieve klimaattechnologieën in de industrie die niet binnen de SDE++-systematiek vallen, bijvoorbeeld doordat de techniek nog niet op commerciële schaal bewezen is of omdat ze te uniek zijn. Het gaat onder andere om grootschalige elektrificatie en circulaire productietechnieken.

Ondersteunig cluster 6Met deze maatregel worden regionale sectoren en bedrijven die onder het zesde industriële cluster vallen ondersteund bij het reduceren van hun CO2-uitstoot. Nadat vorig jaar al middelen zijn toegekend voor procesgelden, wordt hier toekenning van de gereserveerde middelen gevraagd voor uitvoering van twee sporen. In het eerste spoor is een regioaanpak waarbij met behulp van gebiedsregisseurs bedrijven inzicht gegeven wordt in welke stappen gezet moeten worden om te verduurzamen en energie te besparen. In het tweede spoor wordt getracht een netwerk op te zetten om kennis over innovatieve technieken te verspreiden.

Social Climate Fund: fixteams voor bedrijvenDeze maatregel helpt micro-ondernemingen met directe en simpele ingrepen om energie te besparen door middel van fixteams. Hierbij wordt een aanvraag gedaan bij het Social Climate Fund, waardoor Europees geld geworven kan worden voor deze maatregel. Het Social Climate Fund vereist een eigen inleg van 25%, die uit het Klimaatfonds gevraagd wordt.

IKC ETSDe Indirecte Kosten Compensatie voor ETS-rechten is bedoeld voor producenten in de stroom-intensieve industrie die actief zijn op internationale markten waardoor zij volgens dit voorstel de elektriciteitsprijstoename als gevolg van het ETS niet of slechts ten dele aan hun klanten door kunnen berekenen. Om te voorkomen dat deze producenten Europa verlaten staat de Europese Commissie compensatie toe. Hierbij wordt de voorwaarde gesteld dat bedrijven die gebruik maken van de IKC 50% van de ontvangen subsidie investeren in CO2-reducerende maatregelen. In de praktijk berekenen bedrijven tot op zekere hoogte meerkosten van het ETS door. Het kan hen wel een concurrentienadeel opleveren ten opzichte van bedrijven buiten Europa.

Uitvoeringskosten maatwerkaanpak AVI'sIn totaal staan er in Nederland twaalf afvalverbrandingsinstallaties (AVI’s) voor het verbranden van huishoudelijk en bedrijfsafval, waarvan vier onder de twintig grootste CO2-uitstoters vallen. Deze maatregel is voor uitvoeringskosten bij I&W ten behoeve van de maatwerkaanpak voor AVI’s.

Maatwerkfinanciering Cosun

De toekenning is bedoeld voor een maatwerksubsidie van maximaal 65 mln voor het V-RISE project bij Cosun Beet Company Vierverlaten waarin een MVR (warmtepomp) wordt geplaatst ter vervanging van aardgas voor het indampen en kristalliseren van suiker en een maatwerksubsidie van € 10 mln voor aanleg van een elektriciteitskabel bij Aviko Steenderen voor het in gebruik nemen van een e-boiler. Voor het uitgeven van deze middelen moet eerst een bindende maatwerkafspraak (bMWA) worden overeengekomen en een definitieve subsidieaanvraag en subsidiebeschikking worden beoordeeld.

Maatwerkfinanciering AnQore

Het gaat om een maatwerksubsidie voor een Thermal Oxydizer ketel die het lachgas uit het restgas kan afbreken dat bij het productieproces van AnQore vrijkomt. Omdat lachgas een veel sterker broeikasgas is dan CO2 kan hiermee een CO2-reductie van 0,37 Mton waarvan 0,1 Mton additioneel worden behaald in 2030. Voor het uitgeven van deze middelen moet eerst een bindende maatwerkafspraak (bMWA) worden overeengekomen en een definitieve subsidieaanvraag en subsidiebeschikking worden beoordeeld.

Individuele bedrijfssteuncasusBetreft bijdrage uit Klimaatfonds (€ 15 mln) als steun voor een individuele bedrijfssteuncasus.

CO2-heffingHet kabinet heeft besloten tot een aanpassing van de CO2-heffing voor de industrie per 1 januari 2026. Dit leidt tot lagere ontvangsten van cumulatief € 274 mln in de periode 2026 t/m 2028, omdat de CO2-heffing t/m 2028 in de begroting was verwerkt. De terugsluis van de opbrengsten van de CO2-heffing wordt hiermee afgeboekt, waardoor er geen saldo-effect is.

Technische verwerkingDit betreft de verwerking van mutaties, zoals kasschuiven en interne herschikkingen, die dienen om het perceel in de benodigde en realistische kasritmes tebrengen, zodat de toekenningen conform het MJP26 mogelijk zijn en aansluiten bij de verwachtingen voor MJP27.

Licence