Deze financiële paragraaf presenteert conform de Rijksbegrotingsvoorschriften de belangrijkste budgettaire veranderingen op de OCW-begroting, zowel voor de uitgaven (tabel 1) als de ontvangsten (tabel 2).

Toelichting

Mutaties eerste suppletoire begroting 2025

Deze mutaties zijn reeds in de eerste suppletoire begroting 2025 toegelicht. De grootste mutatie in de eerste suppletoire begroting betreft de uitkering van de loon- en prijsontwikkeling, ter compensatie van stijgende lonen en prijzen. Van de prijsbijstelling tranche 2025 is 50% niet uitgekeerd om rijksbrede problematiek te dekken. Het beschikbare budget voor prijsbijstelling op de OCW-begroting is daardoor geen € 343,2 miljoen maar € 171,6 miljoen structureel. Ook wordt in de eerste suppletoire begroting in begrotingsjaar 2027 gekort op de onderwijskansenregeling voortgezet onderwijs. Vanaf 2028 zou deze regeling worden opgeheven. In de augustusbesluitvorming is de afschaffing van de onderwijskansenregeling teruggedraaid.Daarnaast vond er bij de eerste suppletoire begroting per saldo een tegenvaller plaats van structureel € 88,6 miljoen die voornamelijk wordt veroorzaakt door een tegenvaller op de Referentieraming. Deze tegenvaller en andere intensiveringen zijn gedekt door meevallers en extensiveringen op de OCW-begroting. Ten slotte bedraagt de totaal beschikbare eindejaarsmarge in 2025 € 501,2 miljoen. Deze Voorjaarsnota is conform besluit bij Miljoenennota 2025 een deel van de maximale 1% eindejaarsmarge op regulier budget ingehouden ter dekking van hogere uitgaven voor de Hersteloperatie Toeslagen. Het OCW-aandeel betreft € 305,2 miljoen. Per saldo is dus € 196,0 miljoen overgeheveld naar de OCW-begroting.

Mutaties ontwerpbegroting 2026

1. Terugdraaien afschaffing onderwijskansenregelingDe Tweede Kamer heeft de motie Rooderkerk aangenomen (Kamerstukken II,2024/25, 36 725 VIII, nr. 20.) waarin wordt opgeroepen de bezuiniging op de onderwijskansenregeling te heroverwegen en die inspanning hebben zowel de minister van Financiën als de bewindslieden van OCW toegezegd aan de Tweede Kamer. Naar aanleiding daarvan heeft het kabinet in de augustusbesluitvorming deze afschaffing teruggedraaid. De onderwijskansenregeling kan hiermee ook na 2026 doorgang vinden. Voor deze regeling is structureel een bedrag van € 185,9 miljoen beschikbaar. Dit betreft het budget inclusief toegevoegde loon- en prijsbijstelling vanuit de eerste suppletoire begroting 2025.

2. KasschuivenOp de begroting worden diverse meerjarige kasschuiven doorgevoerd, om de budgetten in overeenstemming te brengen met het verwachte bestedingsritme. De grootste kasschuif (€ 7,0 miljoen) betreft die van het kasritme op de compliance opgave bij DUO. Door vertraagde capaciteitsopbouw vindt een deel van de realisatie en bijbehorende kasuitgaven later plaats dan eerder geraamd.

3. Nationaal Groeifonds

Er zijn middelen toegevoegd aan de OCW-begroting voor de NGF-projecten Ontwikkelkracht, NPuls en Biotech Booster. Het betreft middelen die in de tweede tranche zijn toegekend voor deze projecten. Voor het NGF-project Ontwikkelkracht gaat het om een toekenning van cumulatief € 82,0 miljoen. Voor NPuls en Biotech Booster betreft het een toekenning van cumulatief € 244,7 miljoen en € 196,4 miljoen.

4. Desalderingen

Dit betreft desalderingen van de uitgaven behorend bij de ontvangsten in tabel 2. De grootste desaldering betreft een desaldering op artikel 14 (cultuur) van € 10,8 miljoen. Subsidies voor monumenteninstandhouding worden gemiddeld na zeven jaar definitief vastgesteld, doorgaans lager dan de toegekende bedragen. Hierdoor ontstaat er budgettaire ruimte. Deze ruimte wordt via deze desaldering opnieuw ingezet voor de Subsidieregeling Instandhouding Monumenten (SIM). Zie Kamerbrief «Aanpak grote monumenten en religieus erfgoed» (Kamerstukken II 2024/25, 32156, nr. 140).

5. Overig

Toelichting

Mutaties eerste suppletoire begroting 2025

Deze mutaties zijn reeds in de eerste suppletoire begroting 2025 toegelicht: op de ontvangsten vond er een tegenvaller plaats van € 85,7 miljoen in 2026. Dit wordt veroorzaakt door de studiefinancieringsraming, voornamelijk doordat de relevante renteontvangsten omlaag zijn bijgesteld met € 72,5 miljoen in 2026. Verder zijn bij de niet-kaderrelevante mutaties de extra ontvangsten hoger uitgevallen dan geraamd, onder andere omdat oud-studenten meer aflossen dan noodzakelijk en studenten minder zijn gaan lenen dan eerder geraamd.

Mutaties ontwerpbegroting 2026

1. Desalderingen

Dit betreft desalderingen van de ontvangsten behorend bij de uitgaven in tabel 1. De grootste desaldering betreft een desaldering op artikel 14 (cultuur) van € 10,8 miljoen. Zie de toelichting bij de desalderingen van de uitgaven.

2. Overig

Overzichten intensiveringen en extensiveringen

Tabel 3 geeft een overzicht van alle generale intensiveringen op de OCW-begroting, sinds de start van het kabinet Schoof en tabel 4 doet dat voor de generale extensiveringen. Tabel 5 geeft het saldo van de tabellen 3 en 4 weer.

Tabellen 6, 7 en 8 geven dezelfde informatie weer, maar dan per artikel uitgesplitst.

*Deze maatregel stond in het hoofdlijnenakkoord als HLA 22. Afschaffen maatschappelijke diensttijd. Na amendement Bontenbal c.s. (Kamerstukken II 2024/25, 36600 VIII, nr. 141) is maatschappelijke diensttijd echter niet afgeschaft maar heeft er alleen een bezuiniging op plaatsgevonden.**Daarbij verzoekt het amendement van Bontenbal c.s. (Kamerstukken II 2024/25, 36600 VIII, nr. 141) om de landelijke publieke omroep meer ruimte te geven om (online) reclameopbrengsten te generen waarmee de korting van € 50,0 miljoen opgevangen kan worden.

Fonds Onderzoek en Wetenschap

Met het Fonds voor Onderzoek en Wetenschap investeren we in het fundament, in een gunstiger werkklimaat voor onze onderzoekers en in baanbrekend onderzoek voor maatschappelijke impact en transities.