De Koninklijke Luchtmacht is wereldwijd en in het gehele geweldsspectrum snel en over grote afstand inzetbaar als First Responder. Doel is om vanuit de lucht en de ruimte de juiste effecten te bereiken zodat we tegenstanders afschrikken, of wanneer we onverhoopt toch in een conflict komen, te verslaan. Zowel met onze conventionele als nucleaire taken dragen wij bij aan deze geloofwaardige afschrikking. Met het behalen en behouden van luchtoverwicht en ondersteuning vanuit de lucht en de ruimte zijn wij een cruciale enabler en force multiplier voor de hele krijgsmacht en onze nationale en internationale partners. Daarnaast biedt CLRS hulp bij rampen en dragen we bij aan het bevorderen van de internationale rechtsorde.
De Minister is verantwoordelijk voor de vaststelling van de omvang en samenstelling van de luchtmacht, daarnaast is hij verantwoordelijk voor de mate van gereedheid. De luchtmacht is verantwoordelijk voor het operationeel gereedstellen en in stand houden van de lucht- en grondgebonden capaciteit van de krijgsmacht. De luchtmacht is inzetbaar voor zowel (inter)nationale taken als expeditionaire taken. Om de inzetbaarheidsdoelen te bereiken worden de volgende capaciteiten en inzetbare eenheden van de luchtmacht gereed gesteld. Defensie rapporteert hierover aan de Kamer via de Stand van Defensie die twee keer per jaar wordt verzonden (begroting en jaarverslag).
Capaciteit | Inzetbare eenheid | Omschrijving |
|---|---|---|
JACHTVLIEGTUIGEN | Jachtvliegsquadron | De luchtmacht stelt wereldwijd jachtvliegtuigen gereed voor het verkrijgen en behouden van luchtoverwicht, het ondersteunen van grondtroepen, het neutraliseren van gronddreigingen en verkenningen. Daarnaast geeft Defensie met jachtvliegtuigen invulling aan haar speciale taken. Tenslotte staan jachtvliegtuigen gereed voor het bewaken van het nationale luchtruim, waaronder terroristische dreigingen. |
LUCHTRUIMBEWAKING EN -BEVEILIGING | Luchtgevechts-leidingsquadron | De gevechtsleiding levert luchtruimbewaking en -beveiliging voor het NAVO en nationale luchtruim, in samenwerking met jachtvliegtuigen (Quick Reaction Alert (QRA)). |
ONBEMANDE VLIEGTUIGEN | Onbemand vliegsquadron | MQ-9 Reaper squadron is ingericht om ISTAR-operaties (Intelligence, Surveillance, Target Acquisition and Reconnaissance) uit te voeren. De verwerkte data wordt beschikbaar gesteld aan (inter)nationale partners. |
HELIKOPTERSDe luchtmacht levert wereldwijd helikopters voor of ter ondersteuning van Control of the Air, Air Attack, Air Mobility en ISR (Intelligence, Surveillance and Reconnaissance), zowel zelfstandig als in (inter-) nationaal coalitieverband. De helikopters kunnen, afhankelijk van het type helikopter, worden ingezet vanaf een vliegbasis, te velde of vanaf de schepen van de marine. | Gevechtshelikopter-squadron | Het Apache gevechtshelikoptersquadron kan zelfstandig en ter ondersteuning van grondoperaties worden ingezet voor aanvallen, verkenningen en beveiligingsoperaties. |
Transporthelikopter-squadron | Het Chinook transporthelikoptersquadron kan worden ingezet voor de verplaatsing van personeel en materieel, ter ondersteuning van gevechtsoperaties, medische evacuaties of om moeilijk bereikbare locaties te bevoorraden. Ook kunnen de helikopters worden ingezet ter bestrijding van (bos)branden. | |
Transporthelikopter-squadron | Het Cougar transporthelikoptersquadron kan worden ingezet voor de verplaatsing van personeel en materieel, ter ondersteuning van gevechtsoperaties, medische evacuaties of om moeilijk bereikbare locaties te bevoorraden. | |
Maritiem helikopter- squadron | Het NH90 maritieme gevechtshelikoptersquadron is in staat om de schepen van de marine te beveiligen tegen oppervlakte- en onderwaterdreigingen. Daarnaast kunnen deze helikopters ook ingezet worden voor transport en medische evacuaties. | |
LUCHTTRANSPORT | Transportsquadron | Het C-130 transportsquadron wordt ingezet voor Air Mobile, Air Drop, Air Landing en (medische) evacuatie. Deze vliegtuigen kunnen opereren vanaf onverharde banen, met een minimum aan (logistieke) ondersteuning en beschikken over zelfbeschermings-middelen. |
Opdrachten
De Koninklijke Luchtmacht kent geen significante wijzigingen in nationale operaties ten opzichte van het voorgaande jaar.
In 2026 stelt de Koninklijke Luchtmacht zijn wapensystemen primair gereed ten behoeve van het NATO Force Model (NFM). Met de wapensystemen die voor het NFM worden gereedgesteld kunnen ook andere commitments worden aangegaan indien dit niet conflicteert.
Focus in 2026
Door de toegenomen directe dreiging moet de Koninklijke Luchtmacht zich voorbereiden op een oorlog in Europa die mogelijk in de nabije toekomst zal plaatsvinden. De focus van de Luchtmacht is daarbij gericht op het realiseren van de drie strategische doelstellingen Fight Tonight – Fight Tomorrow – Fight Together. De activiteiten van de Luchtmacht zijn afgestemd op deze drie doelstellingen. Met name oefeningen op grotere schaal zijn noodzakelijk, evenals oefeningen op de hogere geweldniveaus en in grotere verbanden, zoals Frisian Flag. Het beschikken over een robuuste hoeveelheid en kwaliteit van middelen, menskracht en voortzettingsvermogen is hierbij randvoorwaardelijk. In 2026 wordt daarom verdere uitvoering gegeven aan de opdrachten uit de Defensienota 2022 en de (voorbereiding op de realisatie van) opdrachten uit de Defensienota 2024.
2024 | 2025 | 2026 | 2027 | 2028 | 2029 | 2030 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Art. | Verplichtingen | 1.018.102 | 1.015.291 | 1.022.291 | 1.059.440 | 1.063.150 | 1.043.707 | 1.043.690 |
Uitgaven | 942.295 | 1.030.291 | 1.022.291 | 1.059.440 | 1.063.150 | 1.043.707 | 1.043.690 | |
Apparaatsuitgaven | 906.534 | 983.408 | 984.448 | 1.024.632 | 1.028.367 | 1.009.699 | 1.010.627 | |
4.2 | Apparaatsuitgaven | 906.534 | 983.408 | 984.448 | 1.024.632 | 1.028.367 | 1.009.699 | 1.010.627 |
Personele uitgaven | 875.337 | 937.927 | 942.204 | 986.756 | 984.374 | 974.403 | 974.385 | |
Eigen personeel | 724.938 | 794.486 | 800.865 | 847.508 | 852.856 | 860.643 | 863.791 | |
Externe inhuur | 22.609 | 30.510 | 16.571 | 13.631 | 10.211 | 7.294 | 3.584 | |
Overige personele exploitatie | 127.790 | 112.931 | 124.768 | 125.617 | 121.307 | 106.466 | 107.010 | |
Materiële uitgaven | 31.197 | 45.481 | 42.244 | 37.876 | 43.993 | 35.296 | 36.242 | |
Overige materiële exploitatie | 31.197 | 45.481 | 42.244 | 37.876 | 43.993 | 35.296 | 36.242 | |
Programmauitgaven | 35.761 | 46.883 | 37.843 | 34.808 | 34.783 | 34.008 | 33.063 | |
4.1 | Programmauitgaven | 35.761 | 46.883 | 37.843 | 34.808 | 34.783 | 34.008 | 33.063 |
Opdrachten | 35.695 | 46.883 | 37.843 | 34.808 | 34.783 | 34.008 | 33.063 | |
Gereedstelling | 35.695 | 46.883 | 37.843 | 34.808 | 34.783 | 34.008 | 33.063 | |
(Schade)vergoeding | 66 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Schadevergoeding overig | 66 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
Ontvangsten | 17.507 | 12.111 | 12.111 | 12.111 | 12.111 | 12.111 | 12.111 |
Budgetflexibiliteit
2026 | |
juridisch verplicht | 90,0% |
bestuurlijk gebonden | 0% |
beleidsmatig gereserveerd | 10,0% |
nog niet ingevuld/vrij te besteden | 0% |
Het aandeel «Juridisch verplicht» heeft betrekking op de leveringen van goederen en/of diensten, waarvan overeenkomsten zijn aangegaan voor de financiële instrumenten «opdrachten, personele en materiële uitgaven». Verplichtingen onder gereedstelling betreft onder meer de operationele rantsoenen en contracten die zijn aangegaan voor het gereedstellen van de eenheden. Bij de personele uitgaven in relatie tot eigen personeel wordt ervan uitgegaan dat het budget, gebaseerd op de bezetting, voor salarissen voor 2026 volledig verplicht is. Daarnaast worden de reeds aangegane verplichtingen voor externe inhuur ook als juridisch verplicht gezien. Voor de overige personele exploitatie betreft het met name de opleidingen. Onder de materiële uitgaven betreft dit voornamelijk uitgaven voor kennisinstituten voor innovatieprojecten maar ook bedrijfsmiddelen en dieptereinigingen.
In totaal is voor 2026 90,0% juridisch verplicht ten opzichte van het totaal beschikbare budget.
Opdrachten
Gereedstelling
Gereedstelling omvat de geraamde uitgaven die worden gedaan voor opwerk- en oefenactiviteiten, alsmede de daarbij behorende huur van oefenterreinen en andere operationele zaken. In 2026 staan het gereedstellen voor het NATO Force Model (NFM) en het kunnen acteren op het hoogste geweldsspectrum centraal. Hiertoe zullen er zowel in Nederland als in het buitenland nationale en multinationale oefeningen plaatsvinden. In enkele van deze oefeningen staat het beoefenen van geïntegreerde inzet met de landmacht en/of marine centraal.
Personele uitgaven
Personele uitgaven bestaan hoofdzakelijk uit salarissen, sociale lasten, uitgaven voor toelagen, woon-werkverkeer, reservisteninzet en inhuur personeel. De overige personele exploitatie bestaat uit opleidingen (zowel vliegeropleidingen als andersoortige opleidingen), (buitenlandse-) dienstreizen en overige personeelsgebonden uitgaven.
Materiële uitgaven
Materiële uitgaven bestaan hoofdzakelijk uit goederen en diensten ten behoeve van de bedrijfsvoering, zoals kantoorinrichting en kantoorartikelen, transport en voorlichting. Daarnaast worden hier de uitgaven voor kennisontwikkeling, technologische ontwikkeling en innovatie verantwoord.
Ontvangsten
De geraamde ontvangsten voor het CLRS betreffen voornamelijk de ontvangsten voor het medegebruik dat plaatsvindt op Vliegbasis Eindhoven en Militair Vliegkamp de Kooy.