De Verticale Toelichting geeft voor alle begrotingen een overzicht van- en een toelichting op de belangrijkste mutaties sinds Miljoenennota 2016. Voor een meer gedetailleerde toelichting op wordt verwezen naar de tweede suppletoire begrotingswetten.

Leeswijzer

De laatste categorie omvat alle overboekingen, desalderingen, statistische correcties en mutaties die niet onder een ijklijn vallen. Mutaties worden toegelicht indien ze een bepaalde ondergrens overschrijden. De ondergrens is afhankelijk van de omvang van de begroting en verschilt voor de verschillende categorieën mutaties. De post diversen bevat de mutaties die onder de ondergrens vallen en wordt in principe alleen toegelicht indien zich bijzonderheden voordoen.

De totalen per begroting worden in eerste instantie gepresenteerd exclusief de bedragen die onder de Homogene Groep Internationale Samenwerking (HGIS) vallen. Door middel van een aansluitregel wordt het deel van de begroting dat onder de HGIS valt zichtbaar gemaakt. De laatste regel geeft per begroting de totaalstand inclusief HGIS aan. De mutaties die optreden binnen het HGIS-deel van de begroting worden gepresenteerd en toegelicht in de Verticale Toelichting van alle HGIS uitgaven.

De bedragen in de tabellen zijn in miljoenen euro’s. Door afrondingen kan het totaal afwijken van de som der onderdelen.

Diversen (Technische mutaties)

Dit betreft de aanvullende middelen ten behoeve van de uitvoering van de loonruimteovereenkomst publieke sector.

Diversen (Beleidsmatige mutaties – uitgaven)

De Tweede Kamer had voor 2015 een aantal projecten voorzien, waaronder de doorontwikkeling van Parlis en de koppeling met andere primaire parlementaire systemen. De uitvoering van deze projecten is vertraagd.

Diversen (Mee- en tegenvallers – uitgaven)

De Vreemdelingenkamer van de Raad van State doet in 2015 minder hoger beroepszaken af dan voorzien.

Diversen (Beleidsmatige mutaties – uitgaven)

Dit betreft de eindejaarsmarge van AZ.

Diversen (Technische mutaties – uitgaven)

Dit betreft met name een overboeking naar Financiën ten behoeve van categorisatiemanagement.

Diversen (Technische mutaties – niet-belastingontvangsten)

Dit betreft de aanvullende middelen ten behoeve van de uitvoering van de loonruimteovereenkomst publieke sector.

Diversen (uitgaven)

Dit betreft een bijdrage van Koninkrijksrelaties aan het BES-fonds ter opvang van wisselkoersverschillen.

Een overzicht van de bruto mutaties van de EU-afdrachten sinds de Miljoenennota 2016 treft u aan in de tabel hierboven. Nadere informatie over de mutaties is terug te vinden in brieven aan de Kamer van 75 en 206 oktober j.l.

Sinds de Miljoenennota 2016 zijn twee aanvullende Europese begrotingen (DAB7 en DAB8) ingediend door de Europese Commissie. DAB8 wordt niet tijdig genoeg aangenomen in het Europees Parlement, waardoor de restituties behorende bij de nacalculatie niet meer in 2015 verwerkt kunnen worden. De uitbetaling van de restituties vindt nu plaats in 2016, dit resulteert voor 2015 in een aanvullende netto-afdracht van 859,6 mln., waarvoor 612 mln. reeds gereserveerd was op de aanvullende post (H86). Zie daarvoor de VT van hoofdstuk 86. In onderstaand tabel is schematisch weergegeven wat het effect van de EU-afdrachten en de reservering op het kader is.

Bruto nacalculatie

De bruto nacalculatie van 512,4 mln. is het gevolg van enkele opwaartse bijstelling van de BTW- en BNI-grondslagen voor de Nederlandse afdrachten aan de EU-begroting. De opwaartse bijstellingen van de grondslagen vloeien voort uit de bronnenrevisie die in 2014 plaatsvond en uit een nieuwe herziening door het CBS en in samenwerking met DNB, waardoor de nationale rekeningen en de betalingsbalans beter op elkaar aansluiten.

Invoerrechten en perceptiekostenvergoedingen

De EU heeft de raming voor de invoerrechten voor 2015 verhoogd. Dit leidt voor Nederland tot een verwachte extra afdracht van per saldo ca. 95,6 mln. (145,1 mln. aanvullende uitgaven en daaraan gekoppeld 49,5 mln. hogere perceptiekostenvergoedingen).

Tweede terugbetaling naheffing 2014

De tweede terugbetaling van de naheffing over 2014 (251,6 mln.) zal, door de vertraging van de aanname van de DAB8 door het Europees Parlement, in 2016 plaatsvinden. Door valuta-effecten (samenhangend met de wisselkoers van de Britse Pond) wordt de restitutie verhoogd naar 269 mln. Nu blijkt dat deze ontvangst pas in 2016 zal plaatsvinden, moet er voor 2015 de eerder ingeboekte 251,6 mln. weer worden afgeboekt.

Aanpassen bijdrage dji

De kasbijdrage aan DJI is bijgesteld omdat de geraamde uitgaven voor o.a. planmatig onderhoud, Van Werk Naar Werk-budgetten en de transitiekosten voor Veldzicht niet in 2015, maar in latere jaren besteed zullen worden. Bij 1e suppletoire begroting 2016 zal de meerjarige bijdrage aan DJI binnen de begroting van VenJ in lijn worden gebracht met het actuele ritme van deze bestedingen.

Cao politie

De beschikbare middelen voor de Politie-CAO komen niet tot uitbetaling in 2015. Daarom worden deze middelen d.m.v. een kasschuif doorgeschoven naar 2016.

Overboeking bhos asiel

De raming voor de asielinstroom is naar boven bijgesteld. Dit leidt tot hogere opvangkosten bij het COA voor de opvang van asielzoekers in 2015 en 2016, immers de opvangkosten lopen door na de jaargrens. De kosten voor de eerstejaarsopvang van asielzoekers uit DAC-landen worden toegerekend aan ODA. Door de verhoogde raming van de asielinstroom neemt de toerekening aan ODA in 2015 toe.

Problematiek IND/NIDOS

De raming voor de asielinstroom is bijgesteld. Dit leidt tot hogere kosten bij de IND en NIDOS voor het in procedure nemen van asielzoekers en de begeleiding en opvang van minderjarige vreemdelingen (niet ODA). Onderuitputting op verschillende begrotingen wordt ingezet als dekking voor deze problematiek. Deze middelen zullen niet tot besteding komen in 2015 en worden d.m.v. de asielreserve doorgeschoven naar 2016.

Diversen (Beleidsmatige mutaties)

De post diversen is een optelling van verschillende mee- en tegenvallers, waaronder extra uitgaven van 9 mln. ter dekking van de CAO-deal voor de kabinetssectoren en een intensivering van 6,6 mln. bij de Raad voor de Kinderbescherming. Dit betreft een bijdrage aan de verbetering van inkoop, financieel beheer en ICT-beheer bij de Raad voor de Kinderbescherming.

Loonbijstelling bovensectorale loonruimte deal

Dit betreft de aanvullende middelen ten behoeve van de uitvoering van de loonruimteovereenkomst publieke sector.

Diversen (Technische mutaties)

Deze post is een optelling van verschillende mutaties, waaronder een desaldering van 16,2 mln. bij JustID. Naast reguliere taken voert JustID ook een aantal opdrachten uit voor derden, zoals het beheer van systemen. De vergoedingen voor deze opdrachten worden door middel van een desaldering toegevoegd aan de uitgaven (zie ook ontvangsten – diversen).

Tegenvaller B&T

Door een terugloop in de ontvangsten uit boetes en transacties is een nieuwe tegenvaller ontstaan op de VenJ-begroting. Op basis van de huidige realisatiecijfers wordt vooralsnog uitgegaan van een tekort van 51 mln. in 2015, grotendeels het gevolg van de coulance acties van de politie.

Tegenvaller lagere griffieontvangsten

Als gevolg van een daling van het aantal zaken bij de Raad voor de Rechtspraak dalen ook de griffieontvangsten op de VenJ begroting.

Diversen (Technische mutaties)

De post diversen is een optelling van verschillende mee- en tegenvallers, waaronder een desaldering van 16,2 mln. bij JustID (zie ook uitgaven – diversen).

Diversen (Technische mutaties – uitgaven en niet-belastingontvangsten)

Zowel ontvangsten als uitgaven zijn opgehoogd in verband met additionele ontvangsten voor dienstverleningsafspraken (DVA). De ontvangsten en uitgaven die voortvloeien uit de DVA betreft de dienstverlening tussen de baten-en-lastenagentschappen die via het kerndepartement worden verrekend. Hiernaast is er bij de uitgaven sprake van onderuitputting op het budget voor de generieke digitale infrastructuur (GDI). Dit betreft het deel dat bij Voorjaarsnota aan BZK is uitgekeerd vanaf de Aanvullende Post. Het resterende budget vloeit terug naar de Aanvullende Post en schuift door naar 2016.

Herziening VUT-fonds ontvangsten

De raming van de ontvangsten voor 2015 uit rente en aflossing van de lening aan het VUT-fonds wordt ten opzichte van de raming bij Voorjaarsnota 2015 bijgesteld op basis van de meest actuele inzichten in de liquiditeitsplanning van het fonds.

Bijstelling autonome raming studiefinanciering

De laatste realisatiegegevens van DUO laten zien dat er minder uitgaven aan studiefinanciering zijn dan eerder geraamd, voornamelijk bij de basis- en aanvullende beurs in de beroeps opleidende leerweg van het mbo.

Uitputting lerarenbeurs

Bij de lerarenbeurs zijn minder aanvragen dan voorzien. Dit leidt tot onderuitputting.

Intertemporele compensatie

Dit betreft het totaal van overlopende verplichtingen die niet in 2015 maar in 2016 worden gedaan, wegens vertragingen. De belangrijkste hierbij zijn uitgaven aan het lerarenregister en uitgaven voor flexibel hoger onderwijs voor volwassenen.

ISB 2015 inzake verwerving kunstwerk

Dit betreft 50 mln. van de 80 mln. die beschikbaar is gesteld voor de aanschaf van de door Rembrandt van Rhijn geschilderde huwelijksportretten van Maerten Soolmans en Oopjen Coppit. Zie voor het overige budget de toelichting onder de post diversen (technische mutaties).

Loonbijstelling bovensectorale loonruimte deal

Dit betreft de aanvullende middelen ten behoeve van de uitvoering van de loonruimteovereenkomst publieke sector.

Diversen (technische mutaties)

Hieronder valt de 30 mln. uit het museaal aankoopfonds die via een desaldering beschikbaar is gekomen voor de aanschaf van de door Rembrandt van Rhijn geschilderde huwelijksportretten van Maerten Soolmans en Oopjen Coppit. Daarnaast betreft deze post een aantal kleine desalderingen en overboekingen met andere departementen.

Niet relevant bijstelling autonome raming

Het aantal studenten dat een studielening afsluit bij DUO is hoger dan geraamd. Dit leidt tot deze niet-kaderrelevante bijstelling.

Diversen rente-ontvangsten

Uit de laatste realisaties blijkt dat er minder rente-ontvangsten zijn dan eerder bij Miljoenennota 2015 geraamd. Dit komt door de lage rentestand.

Diversen (mee- en tegenvallers)

Er is een aantal ontvangstenmeevallers, voornamelijk door hogere lesgeldontvangsten in het mbo.

Diversen (technische mutaties)

Dit betreft vier desalderingen. De grootste zijn de desaldering voor de aanschaf van de door Rembrandt van Rhijn geschilderde huwelijksportretten van Maerten Soolmans en Oopjen Coppit en de terugstorting aan het Participatiefonds als gevolg van correcties op declaraties van wachtgeldkosten.

Mutatie in rekening-courant en deposito

De inleg van de sociale fondsen is gewijzigd als gevolg van mutaties in de premieontvangsten en de premiegefinancierde uitgaven.

Rente vlottende schuld

De realisatie van de rentelasten vlottende schuld wijkt af van de raming als gevolg van bijstellingen van de rentetarieven en de financieringsbehoefte.

Versterkte leningen

Gewijzigde inzichten in het leengedrag van agentschappen en RWT’s (Rechtspersonen met een wettelijke taak) leiden tot een aanpassing van de voorziene uitgaven.

Diversen

Dit betreft een restpost met onder andere rentelasten van RWT’s en decentrale overheden.

Aflossingen op leningen

Gewijzigde inzichten in het leengedrag van agentschappen en Rechtspersonen met een wettelijke taak leiden tot een aanpassing van de voorziene ontvangsten.

Mutatie in rekening-courant en deposito

RWT’s en Decentrale Overheden hebben de in de schatkist aangehouden middelen vergroot. Dit wordt geboekt als ontvangst op de begroting van Nationale Schuld.

Rente vaste schuld

De rentebaten op de vaste schuld bestaan (nagenoeg volledig) uit baten op afgesloten swaps. Doordat swaps met een lange looptijd vroegtijdig worden afgewikkeld vallen de ontvangsten lager uit.

Diversen

Dit betreft een restpost met onder andere rentebaten van RWT’s.

Bijstelling BIR (uitgaven en ontvangsten)

De uitgaven belasting- en invorderingsrente worden met 86,6 mln. naar beneden bijgesteld. Omdat de grondslag voor de BIR lager is dan de oorspronkelijke raming hoeft de belastingdienst minder rente te vergoeden bij het vaststellen van definitieve aanslagen.

Onderuitputting eigen personeel

De onderuitputting is onder andere te verklaren doordat personele instroom bij de Belastingdienst later op gang is gekomen en uitstroom hoger is dan verwacht.

Schade-uitkering EKV

De raming op de schade-uitgaven wordt naar boven bijgesteld door een grote verwachte schade-uitkering eind 2015.

Diversen (Beleidsmatige – rijksbegroting in enge zin)

Dit betreft onder andere een onderuitputting van 6 mln. bij de Douane. Het budget voor sancties Rusland is pas halverwege het jaar uitgekeerd, waarna werving van personeel in gang kon worden gezet. Hierdoor is er geen volledig jaar aan personele kosten gemaakt. Verder betreft dit een kasschuif in verband met ICT-uitgaven die in 2016 in plaats van 2015 plaatsvinden.

Diversen (Technische mutatie – rijksbegroting in enge zin)

Dit betreft vooral de aanvullende middelen ten behoeve van de uitvoering van de loonruimteovereenkomst publieke sector.

Aankoop SNS Bank zie kamerbrief van 28 augustus

In verband met de verplaatsing van SNS Bank heeft de staat de aandelen SNS Bank van SNS REAAL gekocht, zie ook Kamerstuk 33 532, nr. 47. Hierbij is de eerder aan SNS REAAL verstrekte overbruggingslening van 1,1 mld. verrekend met de aankoopprijs. Bij de uitgaven is daarom een betaling van 1,1 mld. opgenomen. Aan de ontvangstenkant is hetzelfde bedrag opgenomen voor de verrekening met het overbruggingskrediet.

Diversen (niet tot een ijklijn behorend)

De uitvoeringskosten voor de staatsdeelnemingen zijn voornamelijk verhoogd in verband met de verkoop van ABN AMRO. Het grootste deel van de mutatie ziet op de vergoeding aan de zakenbanken voor de verkoop van aandelen (9,5 mln.).

Bijstelling BIR

De ontvangsten uit belasting- en invorderingsrente worden met 90 mln. naar beneden bijgesteld. Dit wordt met name veroorzaakt doordat aangiften sneller worden ontvangen (onder andere als gevolg van de vooraf ingevulde aangifte) en aanslagen hierdoor sneller kunnen worden opgelegd waardoor burgers en bedrijven minder rente hoeven te betalen dan eerder geraamd. Daarnaast is sprake van lagere renteontvangsten omdat veel bedrijven kiezen voor het betalen van een hogere voorlopige belastingaanslag, waardoor bij de vaststelling van de definitieve aanslag minder rente verschuldigd is.

Exportkredietverzekering

Door enkele grote exporttransacties zijn de premie-inkomsten hoger dan geraamd. De raming wordt daarom naar boven bijgesteld. Het saldo van mee- en tegenvallers binnen de EKV wordt ultimo boekjaar gestort in de begrotingsreserve.

Ontvangsten boetes en schikkingen

De ontvangsten van boetes zijn 16 mln. hoger dan geraamd. Dit wordt vooral veroorzaakt door hogere ontvangsten boetes motorrijtuigenbelasting.

Schaderestituties

De schaderestituties uit hoofde van terugbetalingsregelingen zijn lager dan geraamd. De raming wordt daarom naar beneden bijgesteld.

Diversen (Beleidsmatige mutaties – rijksbegroting in enge zin)

Voor de Staatloterij was rekening gehouden met het risico dat er een tegenvaller zou zijn op de afdrachten. Dit risico heeft zich in mindere mate gematerialiseerd, waardoor de raming naar boven kon worden bijgesteld.

Diversen (Technische mutaties – rijksbegroting in enge zin)

De ontvangsten van de doorberekende tarieven Kostenwet (de kosten vervolging) blijven licht achter bij de raming.

Ontvangsten IJsland

Het dossier Ice Save is na zeven jaar gesloten. Met het IJslandse DGS is een schikking overeengekomen. Dit zijn niet-geraamde ontvangsten als gevolg van de afwikkeling van de vordering inzake Ice Save.

Verkoop eerste tranche ABN AMRO

Dit zijn de opbrengsten van de verkoop van de eerste tranche van aandelen van ABN AMRO.

Verrekening overbruggingskrediet i.v.m. SNS Bank

In verband met de verplaatsing van SNS Bank heeft de staat de aandelen SNS Bank van SNS REAAL gekocht, zie ook Kamerstuk 33 532, nr. 47. Hierbij is de eerder aan SNS REAAL verstrekte overbruggingslening van 1,1 mld. verrekend met de aankoopprijs. Bij de uitgaven is daarom een betaling van 1,1 mld. opgenomen. Aan de ontvangstenkant is hetzelfde bedrag opgenomen voor de verrekening met het overbruggingskrediet.

Diversen (Technische mutaties – niet tot een ijklijn behorend)

Dit betreft met name lagere renteontvangsten van SNS REAAL als gevolg van het het verrekenen van de overbruggingslening met de aankoop van SNS Bank (zie ook Kamerstuk 31 789, nr. 77). Daarnaast zorgt de lage Euriborrente voor lagere renteontvangsten van Griekenland. Per saldo leidt dit tot een tegenvaller van 19 mln.

Aflossing sdd-emu lening project vervanging f-16

Dit betreft de aflossing van de lening voor de SDD (System Development and Demonstration) fase, die onderdeel is van de financiering van het project vervanging F-16.

Bijstelling investeringen

Een gedeelte van de geplande uitgaven uit het investeringsbudget komt in 2015 niet tot besteding en wordt doorgeschoven naar 2016. Deze middelen worden meegenomen via de eindejaarsmarge.

Bijstellen en doorwerking ontvangsten

De ontvangsten voor 2015 worden o.a. aangepast door vervroegde ontvangsten uit de verkoop van tanks aan Finland en lagere opbrengsten van verkoop van onroerend goed door vertraging in de introductie van de werkwijze Kader Overname Rijksvastgoed (KORV). De uitgaven worden navenant bijgesteld.

Overloop naar 2016 wettelijke betalingen

De uitgaven voor risico-inventarisaties en evaluaties (RI&E), veteranenuitkeringen en de participatiewet komen niet in 2015 maar in 2016 tot uitbetaling. Deze middelen worden meegenomen via de eindejaarsmarge.

Loonbijstelling bovensectorale loonruimte deal

Dit betreft de aanvullende middelen ten behoeve van de uitvoering van de loonruimteovereenkomst publieke sector.

Diversen (uitgaven en niet-belastingontvangsten)

De uitgaven- en ontvangstenmutaties in de categorie diversen bestaan vooral uit diverse kleinere mutaties, waaronder een herallocatie van middelen van artikel 12 Nominaal en Onvoorzien naar verschillende beleidsartikelen, ter dekking van tekorten op formatie, informatievoorziening en transport. Daarnaast betreft het bijstelling van het leenbedrag aan ABP 2015 voor het kapitaaldekkingstelsel militaire ouderdomspensioenen en de aflossing van eenzelfde lening uit 2005. Tot slot gaat het om ontvangsten van de Stichting Defensiemusea.

Diversen (Beleidsmatige mutaties – uitgaven)

De drie grootste mutaties binnen deze post zijn (1) een overboeking van 3,9 mln. naar het BES-fonds om de drink- en afvalwatervoorzieningen in Caribisch Nederland op een aanvaardbaar voorzieningenniveau te brengen; (2) hogere uitgaven van per saldo 8 mln. ten behoeve van de uitvoering van de loonruimteovereenkomst publieke sector; (3) onderuitputting van 9 mln. binnen de subsidieregeling Beheersing GSM-R interferentie. Deze subsidie komt tegemoet in de kosten die spoorvervoerders moeten maken voor het vervangen van bestaande radioapparatuur in spoorvoertuigen. Van de onderuitputting wordt 1,3 mln. gebruikt voor het dekken van de onverwachte hogere uitgaven in het kader van de klimaatconferentie in Parijs en het SER-Energieakkoord.

Diversen (Technische mutaties – uitgaven)

De drie grootste mutaties binnen deze post zijn (1) een overboeking van 8 mln. naar het GF in het kader van het Meerjarenprogramma Bodem. Dit bedrag is bestemd voor de bodemsanering van gasfabrieken en de Volgermeerpolder in Amsterdam; (2) hogere ontvangsten van 9,1 mln. van het Rijksvastgoedbedrijf als gevolg van een tariefsverlaging. Deze ontvangsten hebben betrekking op de agentschappen RWS, KNMI en de ILT; (3) verdeling van 11 mln. aan aanvullende middelen ten behoeve van de uitvoering van de loonruimteovereenkomst publieke sector.

Diversen (beleidsmatige mutaties – niet-belastingontvangsten)

Deze post bestaat onder andere uit 4,3 mln. aan hogere ontvangsten van het Rijksvastgoedbedrijf m.b.t. de Bestuurskern en SSC-ICT. De hogere ontvangsten zijn het gevolg van de hierboven genoemde tariefsverlaging en van niet-geraamde ontvangst van een openstaande vordering uit 2010.

Diversen (Technische mutaties – niet- belastingontvangsten)

Deze post bestaat onder andere uit de post Rijkshuisvesting agentschappen en betreft 9,1 mln. als gevolg van een tariefsverlaging van het Rijksvastgoedbedrijf. Deze ontvangsten hebben betrekking op de agentschappen RWS, KNMI en de ILT.

ETS-compensatie

Door lagere prijzen voor de ETS-rechten was het beroep op de regeling Compensatie Energie-intensieve bedrijven lager dan het bedrag dat voor de regeling beschikbaar was.

Diversen (niet tot een ijklijn behorend)

Rekkof Aircraft N.V. heeft in 2015 geen gebruik gemaakt van de luchtvaartkredietfaciliteit (ruim 20 mln.). Daarnaast vraagt ECN/NRG de overeengekomen lening minder snel op dan eerder geraamd (ruim 10 mln.).

Aardgasbaten

De raming van de aardgasbaten is naar beneden bijgesteld door lager dan geraamde prijzen.

LIOF

Een deel van de aandelen die het Rijk houdt in de Limburgse Ontwikkelings- en Investeringsmaatschappij (LIOF) wordt verkocht aan de Provincie Limburg. Naar verwachting zal de verkoopovereenkomst niet meer in 2015 door de provinciale staten worden bekrachtigd.

Ontvangsten SDE+

Het kabinet zal naar verwachting in 2015 minder opbrengsten uit de opslag duurzame energie (ODE) realiseren dan geraamd mede onder invloed van de gemiddeld hogere temperatuur.

Bijstand

Een correctie op de oorspronkelijk gehanteerde verdeling over de gemeenten leidt tot hogere uitgaven dan oorspronkelijk geraamd. Gemeenten die voordeel hebben van deze correctie krijgen hierdoor in 2015 een hoger budget. Tegelijkertijd zal geen enkele gemeente als gevolg van deze correctie budgetnadeel ontvangen dan bij het voorlopig budget in september 2014 is vastgesteld.

Kinderopvangtoeslag (uitgaven en ontvangsten)

Op basis van recente realisatiecijfers van de Belastingdienst is de raming van de uitgaven aan de kinderopvang naar beneden bijgesteld. Dit is het saldo van meer kinderen in de opvang en een lager gemiddeld aantal uren opvang per kind, waarbij het laatste effect groter is.

Verder zijn de terugvorderingen over recente toeslagjaren hoger dan geraamd. Daarnaast verloopt het proces van definitief afrekenen bij de Belastingdienst steeds sneller waardoor ontvangsten eerder binnenkomen.

Diversen (beleidsmatige mutaties – rbg-eng)

Deze post bevat onderuitputting op diverse onderdelen van de begroting van SZW. De grootste betreft onderuitputting op het budget van de sectorplannen voor 2015 (7 mln.).

Uitvoering motie Kerstens (herstructurering sociale werkplaatsen)

Dit betreft een overboeking naar het Gemeentefonds ten behoeve van een decentralisatie-uitkering in verband met de door de Tweede Kamer aangenomen motie Kerstens voor de herstructurering van de sociale werkvoorziening via een landelijk sectorplan.

Nadere afrekening bijstand

De restituties komen vooral voort uit de terugontvangsten in verband met vaststellingen van rijksbijdragen over oudere verantwoordingsjaren voor de Wet Participatiebudget, de Toeslagenwet en boedelverdeling SVB-Nederlandse Antillen.

Nadere afrekening wajong

De restituties hebben betrekking op verrekeningen in verband met betaalde rijksvergoedingen Wajong en Re-integratie Wajong in 2014.

Kinderopvangtoeslag

Op basis van recente realisatiecijfers van de Belastingdienst is de raming van de uitgaven aan de kinderopvang naar beneden bijgesteld. Dit is het saldo van meer kinderen in de opvang en een lager gemiddeld aantal uren opvang per kind, waarbij het laatste effect groter is.

Wazo

Een meevaller bij de Wazo komt door een lager aantal uitkeringen als gevolg van een dalend aantal geboorten.

Ww

Op basis van uitvoeringsinformatie van het UWV worden de uitgaven aan de WW naar beneden bijgesteld. Deze meevaller is het saldo van verschillende posten. De gemiddelde jaaruitkering komt lager uit dan verwacht omdat het aantal uitkeringen in sectoren met een hoge gemiddelde uitkering lager uitkomst dan geraamd. Daarnaast is het aantal uitkeringsjaren neerwaarts bijgesteld en komen de overige lasten WW lager uit, onder meer door sterkere daling van de faillissementsuitkeringen.

Nadere afrekening Wajong

De restituties hebben betrekking op verrekeningen inzake betaalde rijksvergoedingen Wajong en Re-integratie Wajong in 2014.

Diversen (niet-belastingontvangsten – SZA)

Deze post bevat voornamelijk terugvorderingen bij de kinderopvangtoeslag (zie VT H15).

Backpay

Dit zijn de kosten voor de financiële regeling die is getroffen voor de «backpay». Dit betreft de genoegdoening voor de niet uitbetaalde salarissen aan ambtenaren en militairen die in dienst waren van het Nederlands-Indisch Gouvernement gedurende de Japanse bezetting en nu zelf nog in leven zijn.

Subsidie transitie jeugd

In de jeugdzorg zijn subsidies op grond van de subsidieregeling bijzondere transitiekosten Jeugd lager uitgevallen dan geraamd. Er zijn minder instellingen dan verwacht in de financiële problemen gekomen. In 2015 hebben instellingen ingeteerd op hun eigen vermogen, daarnaast is het overgangsrecht voor cliënten in 2016 niet meer toepassing. Dit leidt tot de verwachting dat vanaf 2016 meer instellingen in de problemen kunnen komen en er zodoende een groter beroep op de subsidieregeling gedaan zal worden. Daarom worden de niet-bestede middelen in 2015 via een kasschuif doorgeschoven naar 2016.

Taakstellende onderuitputting

Dit betreft de oningevulde taakstelling op de begroting van VWS. Deze wordt ingevuld met de bij de 2e suppletoire begrotingswet gepresenteerde onderuitputting.

Diversen (beleidsmatige rbg-eng)

Het betreft het saldo van een aantal mutaties waaronder lagere uitgaven aan regelingen op het gebied van toegankelijkheid en kwaliteit langdurige zorg (– 9,9 mln.), lagere uitgaven aan regelingen op gebied van jeugd (– 7,0 mln.), lagere uitgaven bij uitkeringen en pensioenen ingevolge WOII (– 6,0 mln.) en lagere uitvoeringskosten bij regelingen voor wanbetalers, onverzekerden en onverzekerbare vreemdelingen (– 5,5 mln.).

Diversen (beleidsmatig zorg)

Het betreft het saldo van een aantal mutaties waaronder onderuitputting bij de transitieregeling medisch-specialistische zorg (– 9,0 mln.) en lagere uitgaven in het kader van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (– 7,5 mln.).

Schadeloosstelling Erasmus MC

In een bindend advies is de schadevergoeding die VWS aan Erasmus MC moet betalen vanwege het niet nakomen van twee toezeggingen uit 2009 vastgesteld op 235,9 mln. (per ultimo 2014). VWS betaalt in 2015 en 2016 een bedrag van 85 mln. en het restant in 2017. De middelen zijn naar Hoofdstuk XVI overgeboekt, maar blijven behoren tot het BKZ (begrotingsgefinancierde BKZ-uitgaven).

Diversen (technisch niet tot een ijklijn behorend)

Het betreft het saldo van de afrekening rijksbijdrage abortusklinieken over 2013/2014 (1,2 mln.) en de bijdrage in uitvoeringskosten van Tegemoetkoming Specifieke Zorgkosten (– 0,9 mln.).

Ontvangsten wanbetalers

De ontvangsten in het kader van de wanbetalersregeling vallen hoger uit door een hoger dan verwacht inningspercentage.

Diversen (beleidsmatig rbg-eng)

Het betreft het saldo van een aantal mutaties waaronder de terugvordering van de overlooppost van ZonMw (13,5 mln.), terugontvangst van te veel ontvangen voorschotten CIBG (6,8 mln.), taakstellende ontvangstenmeevaller (– 5,4 mln.) en hogere ontvangsten die samenhangen met lagere uitvoeringskosten bij regelingen voor wanbetalers, onverzekerden en onverzekerbare vreemdelingen (5,2 mln.).

Actualisering zorguitgaven

Op basis van voorlopige gegevens over het eerste half jaar van 2015 van het Zorginstituut Nederland (ZiNL) zijn de ramingen van de zorguitgaven 2015 geactualiseerd. Binnen de Zvw tekent zich een onderschrijding af van circa € 0,3 miljard. Deze geraamde onderschrijding kan nog wijzigen op grond van de realisatiecijfers over geheel 2015. Daarover wordt in het jaarverslag 2015 nader gerapporteerd.

Diversen (beleidsmatig zorg)

Dit betreft het saldo van diverse mutaties waaronder ruimte bij de transitieregeling medische specialisten (– 9,0 mln.) en de Wtcg (– 7,5 mln.) en meerkosten voor de PGB-trekkingsrechten (7,7 mln).

Schadeloosstelling Erasmus MC

In een bindend advies is de schadevergoeding die VWS aan Erasmus MC moet betalen vanwege het niet nakomen van twee toezeggingen uit 2009 vastgesteld op 235,9 mln. (per ultimo 2014). VWS betaalt in 2015 en 2016 een bedrag van 85 mln. en het restant in 2017. Voor de betaling in 2015 wordt via een kasschuif 81 mln. toegevoegd aan de 4 mln. die voor 2015 was gereserveerd.

Diversen (technisch zorg)

Dit betreft het saldo van een aantal ijklijnmutaties.

Huurtoeslag 2015 (uitgaven en niet-belastingontvangsten)

Bij de Huurtoeslag is op basis van de huidige verwachtingen in 2015 per saldo sprake van een overschrijding. De uitgaven aan voorschotten liggen hoger door een hoger aantal aanvragen dan geraamd. De ontvangsten liggen hoger door een snellere vaststelling van de definitieve bijdragen dan verwacht, waardoor er in de loop van het jaar meer vorderingen zijn ingesteld. De definitieve hoogte van de overschrijding zal blijken bij Slotwet. Het tekort wordt betrokken bij de besluitvorming over de begroting 2017.

Kasschuif RFE III

Het Revolverend Fonds Energiebesparing III voor Verenigingen van Eigenaren gaat in 2015 niet meer van start. De beschikbare middelen uit 2015 worden doorgeschoven naar 2016. In het voorjaar wordt nader bezien of deze middelen eventueel (deels) kunnen worden ingezet voor een mogelijk op te richten fonds funderingsherstel.

Begrotingsreserve sanerings- en projectsteun woningcorporaties en saneringsbijdrage WSG (uitgaven en niet belastingontvangsten)

Per 1 juli 2015 is de saneringstaak en de reguliere projectsteun van het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) overgegaan naar het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De middelen verbonden aan de saneringstaak en de projectsteun worden via de begroting van WenR ondergebracht in een begrotingsreserve. De initiële storting in de reserve bedraagt 294,1 mln. Hiernaast wordt een bijdrage geleverd aan de sanering van de Woningstichting Geertruidenberg (WSG).

Uitvoering motie Kerstens (herstructurering sociale werkplaatsen)

Dit betreft een overboeking naar het Gemeentefonds ten behoeve van een decentralisatie-uitkering in verband met de door de Tweede Kamer aangenomen motie Kerstens voor de herstructurering van de sociale werkvoorziening via een landelijk sectorplan.

MKB innovatie topsectoren

In het kader van de Samenwerkingsagenda Rijk-regio wordt voor de uitvoering van de regeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren budget overgemaakt naar het Provinciefonds.

Saldo 2015 Hoofdvaarwegennet

Saldo 2015 Hoofdwegennet

Saldo 2015 Megaprojecten verkeer en vervoer

Saldo 2015 spoorwegen

Vaststelling BOV-subsidie 2014 (uitgaven & niet-belastingonvangsten)

Uit de vaststelling van de BOV-subsidie 2014 blijkt dat Prorail 35,1 mln. aan IenM zal terugbetalen in verband met vervallen maatregelen. Dit bedrag is aan de investeringsruimte spoorwegen toegevoegd en wordt via het saldo 2015 doorgeschoven naar 2016. (zie toelichting bij Saldo 2015 Spoorwegen).

Saldo 2015 Hoofdvaarwegennet

Het saldo van de niet-belastingontvangsten op het artikel hoofdvaarwegennet toont hogere ontvangsten van 15,9 mln. De ontvangsten bij het project Berging Baltic Ace (12,2 mln.) zijn een jaar eerder binnengekomen dan verwacht. Ook worden de hogere ontvangsten veroorzaakt door het Verkeersbegeleidingstarief (4,7 mln.) en het project Quick Wins Binnenhavens (1,4 mln.). Hier tegenover staan lagere ontvangsten op het programma Impuls dynamisch verkeersmanagement vaarwegen (2,5 mln.).

Saldo 2015 Hoofdwegennet

Het saldo van de niet-belastingontvangsten op het artikel hoofdwegennet toont lagere ontvangsten van 46,9 mln. Dit wordt met name veroorzaakt door de projecten A1/A6/A9 Schiphol–Amsterdam–Almere (14,0 mln.), N33 Assen–Zuidbroek (12,0 mln.), N35 Wijthem–Nijverdal (10,0 mln.) en A7 Zuidelijke Ringweg Groningen (6,2 mln.).

Diversen (uitgaven)

In 2015 heeft overheveling plaatsgevonden van monitoringskosten (9,8 mln.) naar het DGF, deels uit de EZ-begroting en deels vanuit de sector. De kosten voor de bestrijding van dierziekten vallen 9,8 mln. hoger uit in verband met een aantal uitbraken eind 2014.

Saldo

Door hogere uitgaven (19,6 mln.) en hogere ontvangsten (7,6 mln. zie volgende post) ontstaat een saldo van 12 mln. Het saldo ontstaat deels doordat 9,3 mln. die in 2015 zou worden ontvangen van de productschappen Zuivel en Pluimvee en eieren al in 2014 is ontvangen (in verband met opheffing van de productschappen eind 2014), deels doordat de EU-ontvangsten voor salmonella van 2,7 mln. niet in 2015 zullen worden ontvangen.

Diversen (niet-belastingontvangsten)

De ontvangsten voor de bewaking (preventie) van dierziekten waren 9,8 mln. hoger dan verwacht. Dit betreft een overheveling van middelen naar het DGF, deels uit de EZ-begroting en deels vanuit de sector (hiertegenover staan hogere uitgaven van dezelfde omvang, zie toelichting onder uitgaven). De ontvangsten voor de bestrijding van dierziekten waren 2,2 mln. lager dan verwacht doordat een deel van de ontvangsten reeds in 2014 is gerealiseerd. Dit leidt per saldo tot 7,6 mln. hogere ontvangsten.

Diversen (uitgaven)

Dit betreffen een bijdrage van Koninkrijksrelaties ter opvang van wisselkoersverschillen en een bijdrage van I&M ter verbetering van de kwaliteit van het drinkwater op Bonaire, Saba en Sint Eustatius.

Saldo 2015: waterveiligheid

Diversen (beleidsmatige mutaties)

Diversen (technische mutaties – uitgaven)

Diversen (technische mutaties – niet-belastingontvangsten)

Afboeking EU reservering

Op maandag 19 oktober presenteerde de Europese Commissie de achtste aanvullende begroting voor 2015. In deze aanvullende begroting is de jaarlijkse nacalculatie van de grondslagen voor de btw- en bni-afdrachten opgenomen. Voor de budgettaire effecten van de nacalculatie was een reservering opgenomen op de Aanvullende Post bij het Ministerie van Financiën. Deze reservering valt nu vrij. Zie voor een nadere toelichting van de effecten van de EU-afdrachten de toelichting bij hoofdstuk 5 Buitenlandse Zaken.

Dekking middelen CAO & Uitkeren CAO middelen

Dit betreft de uitkering van de aanvullende middelen ten behoeve van de uitvoering van de loonruimteovereenkomst publieke sector van de Aanvullende Post naar de departementale begrotingen. Deze middelen zijn gedekt met onderuitputting op de departementale begrotingen.

Invullen in=uit taakstelling (Rbg-eng & SZA)

Departementen mogen onderuitputting tot maximaal 1 procent van hun gecorrigeerde begrotingstotaal meenemen naar volgend jaar (via de zogenoemde eindejaarsmarge). Daarbij wordt de technische veronderstelling gehanteerd dat in het volgende jaar een gelijk bedrag aan onderuitputting zal optreden (in=uit taakstelling). Hiermee leidt de systematiek van de eindejaarsmarge niet tot EMU-saldobelasting. Bij Najaarsnota wordt een deel van de in=uittaakstelling voor 2015 ingevuld.

Kasschuif belastingdienst

De middelen voor de Investeringsagenda Belastingdienst worden doorgeschoven naar 2016. De investeringen in de eerste noodzakelijke randvoorwaarden voor de uitvoering van de investeringsagenda waren voorzien voor 2015 en 2016. Het merendeel van deze middelen zal in 2016 tot besteding komen. Dit houdt onder meer verband met de verplichting en wens te voldoen aan regels ten behoeve van aanbesteding.

Asielproblematiek 2015 uit onderuitputting & Overboeking V&J asiel

De raming voor de asielinstroom is naar boven bijgesteld. Dit leidt tot hogere opvangkosten bij het COA voor de opvang van asielzoekers. De kosten voor de eerstejaarsopvang van asielzoekers uit DAC-laden worden toegerekend aan ODA. Door de verhoogde raming van de asielinstroom neemt de toerekening aan ODA in 2015 toe. Onderuitputting op verschillende begrotingen wordt ingezet als dekking.

DGGF

Het Dutch Good Growth Fund (DGGF) heeft als doel het bevorderen van handel en investeringen van het MKB in ontwikkelingslanden en Nederlandse bedrijven die in ontwikkelingslanden willen investeren. Tussen de jaren 2014–2017 is 700 mln. beschikbaar om het fonds te voeden, waarna het DGGF moet revolveren. Een deel van de middelen beschikbaar voor het jaar 2015 is niet volledig uitgeput, dit budget wordt meegenomen naar volgende jaren.

Infrastructuurontwikkeling

De programma’s ORIO en DRIVE hebben als doel publieke infrastructuurprojecten in ontwikkelingslanden te stimuleren. Vanwege de opstartfase is een deel van de middelen niet volledig uitgeput, dit budget wordt meegenomen naar volgende jaren.

Overig armoedebeleid

De omvang van ODA is gekoppeld aan de omvang van de economie (het BNI). In het verleden zijn de negatieve BNI-aanpassingen als gevolg van de krimpende economie in eerste instantie geparkeerd op artikel 5 (parkeer- en verdeelartikel begroting BHOS), en vervolgens verdeeld over andere artikelen van de BHOS-begroting. Deze mutatie is het resultaat van de invulling van deze zogenaamde BNI-korting op het ODA-budget op de verschillende artikelen van de BHOS-begroting. De minregel op artikel 5 wordt daarmee kleiner.

Rechtstaatontwikkeling, wederopbouw, vrede

Het UNICEF-programma Education and Peacebuilding heeft minder budget nodig dan gepland.

VN crisisbeheersingsoperaties

De verlaging van het budget is het gevolg van een vertraging van een deel van de Nederlandse contributie aan VN-crisisbeheersingsoperaties. Deze uitgaven vinden plaats na afroep door de VN en zijn gebaseerd op de kosten van de verschillende operaties, de geldende afspraken over het Nederlandse aandeel in de totale kosten, en de liquiditeitsbehoefte in enig jaar.

Vrijgave ontvangsten MINUSMA

De Verenigde Naties hanteren een vergoedingensysteem voor landen die een bijdrage leveren aan VN-missies, zoals MINUSMA. Ontvangsten die voor volgend jaar verwacht werden zijn dit jaar reeds binnengekomen. Met de vrijgave wordt voorgesteld deze ontvangsten via de eindejaarsmarge mee te nemen naar 2016.

Diversen (Beleidsmatige mutaties – uitgaven)

De post bevat een aantal mutaties waarvan de belangrijkste zich voordoen op de begrotingen van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en Veiligheid en Justitie. De apparaatuitgaven van het Ministerie van Buitenlandse Zaken worden per saldo verlaagd omdat een deel van de uitgaven op het terrein van ICT en huisvesting pas begin 2016 gerealiseerd wordt. Daarnaast dalen de HGIS-uitgaven op de begroting van Veiligheid en Justitie omdat in 2015 de bijdrage aan Eurojust lager is uitgevallen. Een deel hiervan wordt in 2016 verwacht. Ten slotte dalen de uitgaven, op de begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking voor programma’s op het terrein van handelsbevordering (art. 1.2), vanwege een lagere liquiditeitsbehoefte bij uitvoerder RVO.

Diversen (Beleidsmatige mutaties – niet-belastingontvangsten)

Deze post bevat verschillende mutaties, waarvan de belangrijkste zich voordoet op het apparaatartikel van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. In 2015 zijn enkele panden in het buitenland verkocht, deze onroerend goed ontvangsten worden door het Ministerie van Buitenlandse Zaken gereserveerd. Hiermee kunnen de jaarlijks geplande investeringen van de huisvesting in het buitenland gefinancierd worden, met als doel de huisvestingsportefuille te rationaliseren en in lijn te brengen met de nieuwe behoeften. Daarbij zijn de sleutelwoorden: soberder, functioneler en mogelijke samenwerking met andere landen door middel van co-locaties. Op deze wijze is Buitenlandse Zaken in staat om de taakstelling op het apparaat en postennet te realiseren.