Base description which applies to whole site

Bijlage 1: Coronagerelateerde uitgavenmaatregelen

Het kabinet heeft besloten dat het reguliere uitgavenplafond niet geldt voor de uitgaven aan noodmaatregelen. Dit betekent dat de extra uitgaven niet ten koste gaan van andere uitgaven, maar dat ze zorgen voor een verslechtering van het EMU-saldo en een verhoging van de EMU-schuld.

De raming van het budgettair beslag van veel noodmaatregelen is met onzekerheid omgeven en hangt sterk af van het uiteindelijke beroep op bepaalde regelingen. Omdat de noodmaatregelen in de praktijk buiten het uitgavenplafond vallen, leiden lagere uitgaven niet tot ruimte voor nieuwe maatregelen. Omgekeerd leidt een hoger dan verwacht gebruik van deze regelingen niet tot problematiek onder de uitgavenplafonds.

In deze Najaarsnota zijn er een aantal bijstellingen verwerkt op de steunmaatregelen. Tabel 1.1 geeft een overzicht van de grootste bijstellingen die zijn verwerkt sinds Miljoenennota 2022. Het gaat om ramingsbijstellingen op basis van realisaties en uitvoeringsinformatie en om aanvullende maatregelen zoals aangekondigd in de Kamerbrieven34over het steunpakket in het vierde kwartaal.5

De uitgaven aan corona in 2021 zijn per saldo met 3,1 miljard euro neerwaarts bijgesteld, in 2022 stijgen de geraamde uitgaven met 3,3 miljard euro. Voor een aantal regelingen geldt dat hiervan in 2021 minder gebruik is gemaakt dan eerder geraamd, een deel hiervan wordt doorgeschoven naar 2022. Het openstellen van de TVL en de NOW in het vierde kwartaal van 2021 leidt tot 2 miljard euro hogere uitgaven in 2021 en 1,5 miljard euro hogere uitgaven in 2022.

Tabel 1.1 Bijstellingen EMU-relevante uitgaven

(in miljoenen euro)

2021

2022

2023

2024

2025

2026

Stand Miljoenennota 2022

39.393

11.367

2.405

‒ 27

‒ 40

‒ 27

Corona-uitgaven VWS

‒ 1.702

1.431

‒ 23

   

Ramingsbijstelling TVL

‒ 1.281

‒ 325

    

Reserveringen Aanvullende Post

‒ 1.176

‒ 115

‒ 3

   

OV-beschikbaarheidsvergoeding

‒ 653

270

    

Ramingsbijstelling uitgaven garantieregelingen

‒ 365

     

Ramingsbijstelling NOW

7

264

‒ 346

40

‒ 41

‒ 38

TVL vierde kwartaal 2021

500

1.400

NOW vierde kwartaal 2021

1.481

7

    

Diversen

71

381

63

10

‒ 6

‒ 17

Stand Najaarsnota 2021

36.275

14.681

2.096

22

‒ 87

‒ 82

Tabellen 1.2 en 1.3 geven een actueel overzicht van de corona-gerelateerde uitgavenmaatregelen waarvoor het reguliere uitgavenplafond niet geldt. Een uitgebreider overzicht van de overheidsfinanciën in coronatijd is ook terug te vinden op www.rijksfinancien.nl/overheidsfinancien-coronatijd.

In tabel 1.2 zijn alle EMU-relevante uitgaven opgenomen. Voor 2021 zijn de uitgaven geraamd op 36,3 miljard euro, in de komende jaren t/m 2026 zijn de geraamde uitgaven in totaal 16,6 miljard euro. Samen met de eerdere uitgaven van 27,8 miljard euro in 2020 komen de EMU-relevante uitgaven in totaal op 80,7 miljard euro uit.

Tabel 1.2 EMU-relevante uitgaven

(in miljoenen euro)

2021

2022

2023

2024

2025

2026

Koninkrijksrelaties en BES fonds

56

Buitenlandse Zaken

18

 

Justitie en Veiligheid

241

39

3

1

Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

213

23

2

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

4.324

3.742

912

55

40

40

Nationaal Programma Onderwijs

3.169

3.636

896

40

40

40

Diversen

1.155

106

15

15

Financiën en Nationale Schuld

545

375

73

‒ 133

‒ 138

‒ 123

Defensie

39

21

Infrastructuur en Waterstaat

1.647

385

28

Beschikbaarheidsvergoeding OV

1.348

382

28

   

Diversen

298

3

    

Economische Zaken en Klimaat

6.928

1.907

273

124

96

53

TVL

6.420

1.615

    

Diversen

508

292

273

124

96

53

Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

233

89

1

Sociale Zaken en Werkgelegenheid

9.901

3.242

‒ 17

‒ 38

‒ 86

‒ 52

NOW

9.189

2.922

‒ 59

‒ 46

‒ 89

‒ 50

TOZO

857

  

‒ 4

‒ 3

‒ 2

Diversen

566

320

42

12

6

0

TOZO afrekening 2020

‒ 710

     

Volksgezondheid, Welzijn en Sport

10.912

3.585

444

10

2

Testcapaciteit RIVM en GGD

3.524

1.078

    

GGD'en en veiligheidsregio's

2.822

1.093

    

Vaccin ontwikkeling en medicatie

1.754

818

378

   

Diversen Zorg

1.496

577

65

10

2

 

Zorgbonus

928

19

1

   

Garanties

388

     

Gemeentefonds

1.205

103

Provinciefonds

13

Reserveringen Aanvullende post

1.170

378

4

Nationaal Programma Onderwijs

 

343

360

   

Diversen

 

828

19

4

  

Totale EMU-relevante uitgaven

36.275

14.681

2.096

22

‒ 87

‒ 82

Naast de EMU-relevante corona uitgaven zijn er ook uitgaven die niet EMU-relevant zijn. Dit zijn leningen waarvan de verwachting is dat deze (vrijwel volledig) op een later moment worden terugbetaald. In tabel 1.3 is een overzicht opgenomen van de niet EMU-relevante uitgaven.

Tabel 1.3 Niet EMU-relevante uitgaven

(in miljoenen euro)

2021

2022

2023

2024

2025

2026

Koninkrijksrelaties en BES fonds

563

Liquiditeitssteun Aruba, Curaçao, Sint Maarten

563

     

Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

25

5

‒ 15

Nationaal Programma Onderwijs

25

5

   

‒ 15

Financiën en Nationale Schuld

723

‒ 1.000

Lening KLM

723

    

‒ 1.000

Economische Zaken en Klimaat

548

‒ 112

‒ 129

‒ 129

‒ 309

‒ 99

Leningen

148

‒ 62

‒ 62

‒ 62

‒ 242

‒ 32

Voucherkredietfaciliteit reissector

400

‒ 50

‒ 67

‒ 67

‒ 67

‒ 67

Sociale Zaken en Werkgelegenheid

50

‒ 54

‒ 55

‒ 56

Leningen TOZO

50

  

‒ 54

‒ 55

‒ 56

Volksgezondheid, Welzijn en Sport

 

1

1

   

Verlaging invorderingsrente Zorgtoeslag

 

1

1

   

Totale niet EMU-relevante uitgaven

1.910

‒ 106

‒ 128

‒ 183

‒ 364

‒ 1.170

5

Aanvullende maatregelen die leiden tot hogere uitgaven in 2022 zullen via Nota's van Wijziging op de begroting worden verwerkt.

Licence