In de augustusbesluitvorming 2022 is besloten tot significante koopkrachtondersteuning (o.a. lastenverlichting) in 2023. Deze lastenverlichting is gedekt in de jaren daarna. Er is toen een integraal gedekt pakket vormgegeven bestaande uit zowel uitgaven- als lastenmaatregelen. De inzet van lang-voor-kort dekking en verschuiving tussen uitgaven en inkomsten leidt ertoe dat het inkomstenkader niet op 0 uitkomt (het kader is niet 'gesloten'). Er is gekozen om deze afwijking van het kader in de Miljoenennota 2023 (MN23) inzichtelijk te maken en niet te corrigeren met een kadercorrectie.

Na de Miljoenennota 2023 zijn nog een aantal beleidsmaatregelen genomen. Zo is een energiepakket vormgegeven ter ondersteuning van huishoudens en bedrijven in het kader van hoge energieprijzen. Daarnaast zijn maatregelen genomen middels amendementen en nota’s van wijziging. Ook voor deze maatregelen geldt dat er sprake is van verschuiving tussen inkomsten en uitgaven (bijvoorbeeld bij het energiepakket) en lang-voor-kort dekking (bijvoorbeeld bij het uitstel verbruiksbelasting frisdranken). Het energiepakket en de overige beleidsmaatregelen betreffen gedekte pakketten. De resulterende budgettaire reeks in het inkomstenkader is daardoor niet «in te zetten» in de voorjaarsbesluitvorming 2023.

In onderstaande tabel is de stand van het inkomstenkader na de augustusbesluitvorming 2022 te zien en zijn de maatregelen uit het najaar 2022 budgettair verwerkt. Onder de tabel is een korte toelichting op de maatregelen te vinden.

1. Correctie Miljoenennota 2023

In de inkomstenkader tabel in de MN23 staan enkele reeksen die licht afwijken van de exacte reeks. Dit heeft bijvoorbeeld te maken met de omzetting van afgeronde naar onafgeronde cijfers. De gewijzigde reeksen betreffen de aanpassingen van het tarief eerste schijf en de aanpassingen van de arbeidskorting uit de augustusbesluitvorming 2022. Aangezien het budgettair effect van de aanpassingen wel mee heeft gelopen in het besluitvormingpakket in augustus 2022 wordt het budgettair effect niet meegenomen in de voorjaarsbesluitvorming 2023.

2. Korten verhoging MIA budget t.b.v. uitvoeringskosten

In de augustusbesluitvorming 2022 is als onderdeel van het MKB pakket het budget van de MIA met 50 miljoen euro verhoogd. Tevens heeft een intensivering van de Milieulijst plaatsgevonden, wat heeft geleid tot een verhoging van de uitvoeringskosten bij RVO van 2 miljoen euro. In het najaar 2022 is besloten om deze uitvoeringskosten aan de uitgavenkant te korten op de verhoging van het MIA budget in 2023. Dit betekent dat de verhoging van het MIA budget in 2023 wordt verlaagd naar 48 miljoen euro. Doordat deze lastenverhoging van 2 miljoen wordt ingezet voor uitvoeringskosten aan de uitgavenkant boeken we een kadercorrectie in. De dekking van uitvoeringskosten voor jaren 2024 en verder wordt bezien als onderdeel van reguliere uitgavenbesluitvorming.

3. Terugdraaien verhoging MRB

In MN23 is de MRB verhoogd als dekking voor de maatregel ‘BPM vrijstelling bestelauto’s naar 0% ingang per 2025’. Deze verhoging is in de 5e nota van wijziging op het Belastingplan 2023 (BP23) teruggedraaid.

4. Aanpassen forfaits BPM

Deze maatregel is opgenomen in de 5e nota van wijziging op BP23. De forfaits die binnen de BPM gelden bij import van gebruikte voertuigen worden met deze maatregel herijkt. De opbrengst van 62 miljoen euro is ingezet als alternatieve dekking na terugdraaien verhoging MRB.

5. Verhogen kansspelbelasting naar 29,5%

Deze maatregel is opgenomen in de 5e nota van wijziging op BP23. Verhoging van de kansspelbelasting resulteert in een opbrengst van 12 miljoen euro. De opbrengst is deels ingezet als alternatieve dekking voor terugdraaien verhoging MRB en deels ingezet als dekking voor verlenging vrijstelling laadpalen.

6. Verhogen tabaksaccijns op rooktabak met 27 cent

Deze maatregel is opgenomen in de 5e nota van wijziging op BP23. Verhoging van tabaksaccijns resulteert in opbrengst van 9 miljoen euro. Dit is deels ingezet als alternatieve dekking voor terugdraaien verhoging MRB en deels ingezet als dekking voor verlenging vrijstelling laadpalen.

7. Verlengen vrijstelling laadpalen

Naar aanleiding van een amendement wordt het verlaagde tarief in de energiebelasting voor laadpalen verlengd met 2 jaar.

8. Tijdelijke verhoging werkkostenregeling naar 3%

Deze maatregel is opgenomen in de 4e nota van wijziging op BP23. De vrije ruimte in de werkkostenregeling wordt in 2023 eenmalig verruimd van 1,92% naar 3,0%. Vanaf 2024 vervalt de tijdelijke verhoging en geldt het percentage van 1,92%. De resulterende derving van 193 miljoen euro is gedekt vanuit het Nationaal Groeifonds (uitgaven).

9. Aanpassing verlaging AOF-premie kleine werkgevers

Dit betreft een maatregel uit het MKB-pakket uit MN23. Het MKB-pakket heeft in de 5e nota van wijziging een alternatieve invulling gekregen. Als gevolg hiervan wordt de AOF-premie voor kleine werkgevers minder verlaagd.

10. Willekeurig afschrijven

Met deze maatregel wordt eenmalig in 2023 toegestaan om maximaal 50% van de investering willekeurig af te schrijven en het restant regulier af te schrijven. De maatregel is opgenomen in de Eindejaarsregeling 2022 en is onderdeel van de alternatieve invulling van het MKB pakket uit MN23.

11. Verhoging gebruikelijk loon Caribisch NL

Deze maatregel is opgenomen in de 2e nota van wijziging op BP23. De minimale omvang van het gebruikelijk loon op de BES wordt verhoogd van 14.000 naar 25.000 dollar. Dit resulteert in een budgettaire opbrengst van 1 miljoen euro.

12. Aanvullende taakstelling belastingconstructies en fiscale regelingen

De taakstelling belastingconstructies en fiscale regelingen is verhoogd. Deels is dit gedaan als gevolg van alternatieve invulling van het MKB-pakket uit MN23. Daarnaast is er een verhoging van de taakstelling opgenomen als dekking voor het uitstel van de maatregel ‘vastgoed uitsluiten van FBI’ met 1 jaar.

13. Uitstel vastgoed uitsluiten van FBI met 1 jaar

Dit betreft een los wetsvoorstel. De maatregel ‘vastgoed uitsluiten van FBI’ uit MN23 wordt onder andere naar aanleiding van een SEO-evaluatie uitgesteld met 1 jaar.

14. Uitstel aanscherpen verbruiksbelasting niet-alcoholische dranken met 1 jaar inclusief dekking

Dit betreft een aangenomen amendement. In het regeerakkoord is besloten om de verbruiksbelasting voor niet-alcoholische dranken te verhogen per 2023. Door het amendement wordt verhoging uitgesteld naar 2024. De resulterende budgettaire derving van 300 miljoen euro in 2023 wordt gedekt door een aanvullende verhoging van de verbruiksbelasting vanaf 2024.

15. Indexeren WBSO

Met deze maatregel wordt de WBSO jaarlijks geïndexeerd op basis van ontwikkeling van de lonen en consumentenprijzen. De maatregel is onderdeel van de alternatieve invulling van het MKB-pakket uit MN23.

16. Energiepakket 2022

In september 2022 is naar aanleiding van de energiecrisis een aanvullend koopkrachtpakket vormgegeven. Dit betreft een integraal pakket met uitgavenmaatregelen zoals het prijsplafond voor consumenten, dat deels door inkomstenmaatregelen is gedekt. In september is het pakket niet volledig gedekt. De dekkingsopgave van het energiepakket is recent op basis van het Centraal Economisch Plan 2023 (CEP23) herijkt. Deze herijking van het totale energiepakket resulteert in een resterende dekkingsopgave van circa 5 miljard euro. Deze opgave is in de voorjaarsbesluitvorming 2023 gedekt aan de uitgavenkant.

16a. Terugdraaien verlaging energiebelasting

Op 20 september heeft het kabinet de instelling van een tijdelijk prijsplafond aangekondigd om de negatieve effecten van hoge energieprijzen te dempen. Deze maatregel wordt voor een deel gedekt door het terugdraaien van de in MN2023 voorgenomen maatregelen ter verlaging van de energiebelasting en gerichte steun via de energierekening. Het terugdraaien van deze maatregelen resulteert in een opbrengst van 5,4 miljard euro in 2023.

16b. Solidariteitsbijdrage

De tijdelijke solidariteitsbijdrage is een heffing op overwinst over het jaar 2022 van bedrijven met activiteiten in de ruwe olie, aardgas, kolen en de raffinage van aardolie. De heffing levert eenmalig circa 3,2 miljard euro op.

16c. en 16d. Inframarginale heffing en herijking

De inframarginale heffing belast overwinsten bij elektriciteitsproducenten in de periode december 2022 t/m juni 2023. Een eerste raming in najaar 2022 gaf een opbrengst van 1,8 miljard euro. In de periode na deze raming zijn de elektriciteitsprijzen sterk gedaald. Bij herijking op basis van CEP23 is de raming neerwaarts bijgesteld naar een opbrengst van 146 miljoen euro.