Uitgaven

Meevallers

Pneumokokkenvaccins kinderen

Bij de Miljoenennota 2024 is 2,5 miljoen euro per jaar extra beschikbaar gekomen voor nieuwe pneumokokkenvaccins voor kinderen. De kosten voor het nieuwe vaccin vallen echter lager uit dan geraamd en dus vallen deze middelen vrij.

FLO/VUT

Op basis van de aanvragen voor 2024 in het kader van regelingen Functioneel leeftijdsontslag versterkt ouderdomspensioen en Vervroegd uittreden (FLO/VUT-regeling) wordt een meevaller verwacht van 5,1 miljoen euro in 2024.

VIPP5

De uitgaven voor Versnellingsprogramma voor Informatie-uitwisseling tussen Patiënt en Professional Medisch Specialistische Zorg en audiologische centra (VIPP5) zijn 5,3 miljoen euro lager in 2024, doordat in 2023 voorschotten zijn betaald die werden geraamd voor 2024.

Groninger zorgakkoord afstoten pand

Zorgaanbieders kunnen subsidie aanvragen voor het afstoten van panden vanuit het Groninger Zorgakkoord. Een gedeelte van de subsidie is al in 2023 verleend. In 2024 valt daarom 7,9 miljoen euro vrij.

Kwaliteitsgelden

De aan ZonMW beschikbaar gestelde middelen voor het programma kwaliteitsgelden worden bijgesteld op basis van een actuele liquiditeitsprognose. Dit leidt tot lagere uitgaven in 2024, 2025 en 2026 (in totaal 61 miljoen euro).

Overige meevallers

Er zijn verschillende overige meevallers, waaronder op ZonMw budgetten (1,2 miljoen euro structureel), de regeling transgenders (1,3 miljoen euro structureel) en de subsidieregeling Kunstmatige inseminatie met donorsemen (1,3 miljoen euro structureel). Ook zijn er meevallers op budgetten voor gegevensoverdracht tussen zorgaanbieders (eOverdracht, 5,2 miljoen euro in 2024).

Tegenvallers

Zorg op declaratiebasis BES-eilanden

De raming van zorg op declaratiebasis op Bonaire, Sint Eustatius en Saba wordt opwaarts bijgesteld op basis van de meest recente uitvoeringcijfers.

Uitkeringen oorlogswetten

De raming van de uitkeringen oorlogswetten wordt opwaarts bijgesteld op basis van de meest recente uitvoeringcijfers.

CAK uitvoeringskosten

De uitvoeringskosten van het CAK in 2024, 2025 en 2026 vallen naar verwachting hoger uit dan waarmee rekening is gehouden in de begroting.

Huisvestiging RIVM

De verhuizing van het RIVM naar het nieuwe complex in Utrecht gaat gepaard met dubbele huisvestigingskosten. Er worden extra middelen beschikbaar gesteld: 20 miljoen euro in 2025 en 4 miljoen euro in 2026.

Overige tegenvallers

Er zijn enkele overige tegenvallers, waaronder een benodigde directe vermogensstorting aan het CIBG (5,3 miljoen euro in 2024).

Intensiveringen

Amendementen post-Covid

Dit betreft de budgettaire verwerking van het aangenomen amendement Bushoff (36410-XVI, nr. 20) over extra middelen voor zorgmedewerkers met langdurige post-Covid klachten en amendement Bushoff (36410-XVI, nr. 131) over 27 miljoen euro voor post-Covid-poliklinieken.

Negatieve eindejaarsmarge uitgavenplafond Zorg

Op plafond Z had VWS in 2023 een overschrijding, waardoor er sprake is van een negatieve eindejaarsmarge (-27,9 miljoen euro). Deze taakstelling wordt ingevuld.

Zorguitgaven Caribisch Nederland

De ramingen van de jeugdzorguitgaven in Caribisch Nederland en het Fundashion Mariadal ziekenhuis in Bonaire worden opwaarts bijgesteld op basis van de meest recente uitvoeringcijfers.

Pandemische paraatheid

In het kader van pandemische paraatheid worden er extra middelen beschikbaar gesteld binnen de IZB-keten, Zoönose en Kennis en Innovatie. Dit is voor het versterken van de bovenregionale samenwerking, monitoring van influenza bij varkens en het Nederlands clinical trial netwerk. De totale reeks is 5,7 miljoen euro in 2024, 4,9 miljoen euro in 2025 en 4,4 miljoen euro vanaf 2026.

Implementatie EU-verordeningen

Vanwege de implementatie van EU-verordeningen op het gebied van klinisch geneesmiddelenonderzoek, medische hulpmiddelen en in-vitrodiagnostica heeft de Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO) een aantal extra wettelijke taken en bevoegdheden gekregen. Hiervoor wordt structureel 3,7 miljoen eurobeschikbaar gesteld.

RS vaccinatie

De Gezondheidsraad adviseert om baby's via het Rijksvaccinatieprogramma te vaccineren met het RS-vaccin. Hiervoor wordt in 2025 19,2 miljoen euro ter beschikking gesteld en vanaf 2028 structureel 25,6 miljoen euro.

Gegevensuitwisseling structurele kosten

De volgende plannen op het gebied van Gegevensuitwisseling leiden tot structurele kosten: Landelijk dekkend netwerk, Generieke functies, persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO/Medmij), de European Health Data Space, Nictiz en de latere governance.

Bijdrage aan Oekraïne accountability

VWS levert een bijdrage aan het Ministerie van Buitenlandse Zaken voor de berechtiging van oorlogsmisdaden in Oekraïne, onder andere voor een gerechtshof in Den Haag (12,7 miljoen euro structureel).

Programma's IZA

Verschillende programma’s ter uitvoering van afspraken in het Integraal Zorgakkoord (IZA) hebben een langere looptijd dan de transformatiemiddelen. Het kabinet reserveert daarom middelen voor de uitgaven in latere jaren (43,1 miljoen euro, verspreid over 2027, 2028 en 2029.

Pneumokokkenvaccinatie ouderen

De Gezondheidsraad heeft geadviseerd om mensen van 60 jaar een nieuw pneumokokkenvaccin aan te bieden dat levenslange bescherming biedt, in plaats van bescherming voor vijf jaar. De kosten hiervan zijn incidenteel hoger liggen dan het huidige vaccin. De groep die reeds gevaccineerd is met het oude vaccin wordt vanaf 2025 geprikt met het nieuwe vaccin, zodat zij levenslange beschermd zijn. Daarnaast adviseert de Gezondheidsraad om ook mensen van 85 jaar en ouder een vaccinatie aan te bieden. Voor het nieuwe pneumokokken-vaccin wordt in 2025-2029 in totaal 133,9 miljoen euro beschikbaar gesteld.

Voortzetten C-support

Er wordt 8,2 miljoen euro gereserveerd voor het voortzetten van C-support in 2025.

Wetsvoorstel versterking regie op volkshuisvesting

Voor implementatie van het wetsvoorstel versterking regie op volkshuisvesting wordt in 2025 9,8 miljoen euro en structureel 3,0 miljoen euro beschikbaar gesteld.

Overige intensiveringen

Er zijn verschillende andere intensiveringen, waaronder 1,4 miljoen euro structureel voor de Dopingautoriteit en 5,4 miljoen euro in 2024 en 2025 voor het beheer van de Kwetsbaarheden Analyse Tool.

Ombuigingen

Ombuiging ZonMw

Structureel worden de middelen voor onderzoeksprogramma’s bij ZonMW naar zeldzame ziekten en goed gebruik van hulpmiddelen (thuis) verlaagd met 3,7 miljoen euro ten behoeve van het budgettaire beeld.

Ombuiging loonbijstelling

15 miljoen euro van de loonbijstelling wordt niet ingezet tot en met 2028 ten behoeve van het budgettaire beeld van VWS.

Ombuiging prijsbijstelling

Een gedeelte van de jaarlijkse prijsbijstelling wordt ingezet ten behoeve van het budgettaire beeld van VWS (44,9 miljoen euro structureel).

Structurele onderuitputting

Op verschillende beleidsartikelen wordt omgebogen om structureel de onderuitputting te verminderen. Het betreft: 30,2 miljoen euro op artikel 1 Volksgezondheid; 13,6 miljoen euro op artikel 2 Curatieve zorg; 19,4 miljoen euro op artikel 3 Langdurige zorg en ondersteuning; 22,8 miljoen euro op artikel 4 Zorgbreed beleid; 3,6 miljoen euro op artikel 5 Jeugd; 14,8 miljoen euro op artikel 6 Sport en bewegen en 0,9 miljoen euro op artikel 7 Oorlogsgetroffenen en Herinnering Tweede Wereldoorlog.

Veelbelovende zorg

Het budget voor de subsidieregeling veelbelovende zorg wordt structureel verlaagd met 30 miljoen euro ten behoeve van het budgettaire beeld van VWS.

Overige ombuigingen

Er zijn verschillende overige ombuigingen, waaronder op opleidingen en ondersteuning van hygiëne en infectiepreventie (2,6 miljoen euro structureel), intergenerationeel wonen (3 miljoen euro structureel vanaf 2028), en topsport (1,4 miljoen euro structureel).

Kasschuiven

Stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties (BOSA)

Dit betreft een kasschuif voor het naar voren halen van middelen voor de subsidieregeling bouw en onderhoud sportaccommodaties (BOSA). In totaal wordt 22,5 miljoen euro uit latere jaren naar 2024 geschoven.

Stimuleringsregeling zorggeschikte woningen

Voor de stimuleringsregeling zorggeschikte woningen wordt er 39,5 miljoen euro uit 2024 en 30 miljoen euro uit 2025 geschoven naar latere jaren. Vanwege de systematiek van de regeling vindt een groot gedeelte van de uitgaven later plaats dan de aanvraag.

Pallas

De beschikbare middelen worden voor 100 miljoen euro verplaatst van 2025 naar 2029 op basis van een actuele kasverwachting voor de financiering van het project.

Overige kasschuiven

Het project Medicatieoverdracht in de keten vindt plaats in latere jaren, waardoor er 36,8 miljoen euro uit 2024 t/m 2026 naar 2027 wordt geschoven. Daarnaast worden onder andere middelen uit 2024 en 2025 geschoven naar latere jaren voor de Stimuleringsregeling Innovatie TAZ-WOZO (SIT-regeling) en voor versterking van de basiszorg.

Kasschuiven investeringsplafond

Pharma NL

De beschikbare middelen worden in een actueel kasritme geplaatst op basis van verleende opdrachten.

DUTCH

De beschikbare middelen worden voor 39,8 miljoen euro verplaatst naar 2025 op basis van de projectbegroting voor 2024.

Overboekingen coalitieakkoord Rutte IV

Gegevensuitwisseling

Vanaf de aanvullende post worden middelen voor 2024 overgeheveld voor totstandkoming en implementatie van generieke functies, voor de totstandkoming van een landelijk dekkend netwerk van infrastructuren en voor gegevensuitwisseling op de BES-eilanden. De resterende middelen voor gegevensuitwisseling blijven beschikbaar op de aanvullende post. Hiervoor zal een definitief bestedingsplan worden opgesteld ten behoeve van de ontwerpbegroting 2025.

Frictiekosten budget jeugd

In de Hervormingsagenda Jeugd wordt gewerkt aan een transformatie van de gesloten jeugdhulp. De middelen voor de SPUK frictiekosten voor 2026 t/m 2028 worden naar de VWS-begroting overgeheveld om in de uitvoering van de SPUK niet vast te lopen. De middelen voor 2024 en 2025 zijn reeds beschikbaar op de VWS-begroting.

Overige overboekingen coalitieakkoord Rutte IV

Er worden middelen uit de envelop Werk aan Uitvoering overgeheveld (in totaal 11,9 miljoen euro tot en met 2029) en voor de uitvoeringskosten van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage in de Wmo (5,2 miljoen euro structureel). Daarnaast wordt loon- en prijsontwikkeling over de coalitieakkoordmiddelen overgeheveld naar de VWS-begroting (4,4 miljoen euro cumulatief in 2024 tot en met 2028).

Overboekingen Aanvullende Post

Uitvoeringskosten herstel kinderopvangtoeslag

Het CAK heeft in 2024 1,4 miljoen euro aan uitvoeringskosten in verband met de afwikkeling van de kinderopvangtoeslagaffaire.

Overboekingen met andere begrotingen

Accountability Oekraïne

Eind november 2023 heeft het kabinet bekendgemaakt middelen beschikbaar te maken voor waarheidsvinding en gerechtigheid voor Oekraïne (accountability). Conform afspraak worden de incidentele en structurele kosten gedekt door middel van evenredige bijdragen van de verschillende departementale begrotingen.

Nationaal actieplan dakloosheid

In het kader van de aanpak van dakloosheid wordt vanaf 2024 structureel in totaal 55 miljoen euro extra toegekend aan 43 centrumgemeenten mo/bw. Deze middelen voor het Nationaal actieplan dakloosheid worden overgeboekt naar het gemeentefonds en worden als decentralisatieuitkering verwerkt in de meicirculaire 2024.

Overige overboekingen met andere begrotingen

Voor de bekostiging van de SPUK niet beoogde jeugdzorgkosten wordt in 2024 60 miljoen euro overgeboekt van het Gemeentefonds naar de VWS-begroting. Met deze middelen worden de SPUK-aanvragen van gemeenten bekostigd. Er zijn daarnaast verschillende kleinere overboekingen met andere begrotingen, zoals een overboeking naar het Ministerie van Financiën van middelen voor P-Direkt die teveel waren begroot (0,4 miljoen euro structureel).

Plafondcorrecties

Oekraïne

De Oekraïne regelingen op de VWS-begroting worden verlengd zodat de zorg op basis van de Europese Richtlijn Tijdelijke Bescherming kan doorgaan. Er komen opnieuw middelen beschikbaar voor de meerkosten die gemeenten maken bij de zorg aan Oekraïense ontheemden van 2023 tot en met het eerste kwartaal van 2026 (cumulatief 37,2 miljoen euro). Voor de Subsidieregeling Onverzekerde Vreemdelingen wordt 28,1 miljoen euro toegevoegd over de jaren 2024 tot en met 2026. Dat is deels het gevolg van een nieuwe prognose van het CAK, waardoor de kosten in 2025 worden ingeschat op 15 miljoen euro. Dit is 9 miljoen euro hoger dan de eerdere verwachting.

Corona

Voor 2024 wordt 9 miljoen euro beschikbaar gesteld voor het RIVM en 3 miljoen euro voor de GGD GHOR. In de eerdere raming van de benodigde middelen was namelijk nog geen rekening gehouden met een najaarscampagne. Bij de GGD’en is in 2024 een meevaller van 12 miljoen euro ontstaan doordat de doorlopende verplichtingen lager zijn uitgevallen dan eerder geraamd.

Voor 2025 wordt budget beschikbaar gesteld voor de COVID-vaccinaties: 28 miljoen euro voor het RIVM, 46,5 miljoen euro voor de GGD GHOR en 70 miljoen euro voor de GGD’en. Er wordt daarnaast 30,5 miljoen euro beschikbaar gesteld op de aanvullende post van het ministerie van Financiën. Dit kan in afstemming met Financiën bij de Miljoenennota worden overgeheveld naar de VWS-begroting, indien blijkt dat meer middelen nodig zijn voor de COVID-vaccinaties dan nu reeds beschikbaar gesteld.

Er wordt in 2024 11,7 miljoen euro gereserveerd voor de aanvullende aanschaf van COVID vaccins voor de najaarscampagne. Deze ruimte bestaat deels uit bestellingen die eerst gepland waren voor 2025, waardoor de uitgaven in 2025 dalen met 8,7 miljoen euro.

Daarnaast vinden er correcties plaats van het budget voor RescEU aan de uitgaven- en ontvangstenkant.

IJklijnen met premiegefinancierde zorguitgaven

Er wordt vanaf 2025 structureel 12,5 miljoen euro voor counseling 20-wekenecho overgeheveld van de premiegefinancierde zorguitgaven naar de VWS-begroting. Daarnaast zijn er ijklijnen voor IZA-transformatiemiddelen, een tijdelijke subsidie IC en het programma zorgcoördinatie.

Overige plafondcorrecties

De extrapolatie van RescEU budget dat Coronabudget betrof wordt ongedaan gemaakt (-9,4 miljoen euro in 2027) en er vindt een correctie plaats van de loonbijstelling (-0,2 miljoen euro in 2026 en 2027). Ook zijn er overboekingen van middelen die op andere begrotingen en plafonds staan, zoals de overboeking van middelen gerelateerd aan de verhoging van het minimumloon, die gereserveerd waren op de plafond Sociale Zekerheid op de SZW-begroting (1,5 miljoen euro structureel).

Loonbijstelling

De jaarlijkse loonbijstelling wordt overgeboekt naar de VWS begroting. Het betreft 215,8 miljoen euro structureel voor budgettair kader Rijksbegroting, 22,6 miljoen euro structureel voor budgettair kader Zorg en 0,1 miljoen euro structureel voor het investeringsplafond.

Prijsbijstelling

De jaarlijkse prijsbijstelling wordt overgeboekt naar de VWS begroting. Het betreft 32,4 miljoen euro structureel voor budgettair kader Rijksbegroting, 2,6 miljoen euro structureel voor budgettair kader Zorg en 18 duizend euro  structureel voor het investeringsplafond.

Eindejaarsmarge

Negatieve eindejaarsmarge uitgavenplafond Zorg

Op plafond Z had VWS in 2023 een overschrijding, waardoor er sprake is van een negatieve eindejaarsmarge (-27,9 miljoen euro). Deze wordt onder intensiveringen ingevuld.

Aanvulling eindejaarsmarge revolverend fonds

Deze mutatie betreft een deel (9,7 miljoen euro) van de stimuleringsregeling wonen en zorg. De middelen kunnen, zolang de regeling bestaat, revolveren voor nieuwe leningen voor planontwikkeling van woonzorginitiatieven.

Overige eindejaarsmarge

VWS ontvangt de reguliere eindejaarsmarge op plafond Rijksbegroting (55,7 miljoen euro) en het investeringsplafond (4,7 miljoen euro).

Extrapolatie

Met de extrapolatie wordt de begrotingsstand in het extrapolatiejaar 2029 (t+5) toegevoegd aan de begroting van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Desalderingen

Er vindt een correctie plaats van een desaldering voor RescEU (-9,4 miljoen euro in 2026) en er vinden in 2024 desalderingen plaats voor SPUK Sport (17,6 miljoen euro) envoor het eigenrisicodragerschap voor de Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (2,6 miljoen euro).

Technisch

Er zijn verschillende technische mutaties binnen de VWS-begroting geweest, die budgettair op nul sluiten.

Niet-plafondrelevant

Macromutaties

De ramingenvoor de Rijksbijdrage Wlz (2,3 miljard euro structureel), de Rijksbijdrage 18- (28,5 miljoen euro structureel), de bijdrage in de kosten van kortingen (BIKK, 100,8 miljoen euro structureel) en zorgtoeslag (432 miljoen euro structureel) worden bijgesteld naar aanleiding van de nieuwe raming in het Centraal Economisch Plan.

Amendementen besparingen Wlz en spraakcomputers

Op de VWS-begroting is als gevolg van het aangenomen amendement Dobbe (36410-XVI, nr. 39), dat als doel heeft de ingeboekte besparing in het Wlz-kader ongedaan te maken, in 2024 193 miljoen euro toegevoegd aan de Rijksbijdrage Wlz. Op dezelfde manier is 1,8 miljoen euro in 2024 aan de Rijksbijdrage Wlz toegevoegd als gevolg van het aangenomen amendement Westerveld, dat als doel heeft spraakcomputers voor specifieke doelgroepen in de Wlz te financieren.

Tegemoetkoming specifieke zorgkosten

Het aantal verzilveringen van deze regeling is gestegen en gaat gepaard met een gemiddeld hoger bedrag. De raming wordt met 20 miljoen euro structureel omhoog bijgesteld.

IJklijn amendementen besparingen Wlz en spraakcomputers

De middelen voor de amendementen worden vanuit de VWS-begroting overgeheveld naar het Uitgavenplafond Zorg om uitvoering te geven aan beide amendementen.

Ontvangsten

Meevallers

Surplus eigen vermogen CIBG

Het eigen vermogen van het CIBG dat boven 5% van de gemiddelde omzet in de afgelopen 3 jaar uitkomt, wordt conform regeling agentschappen afgeroomd.

Surplus eigen vermogen RIVM

Het eigen vermogen van het RIVM dat boven 5% van de gemiddelde omzet in de afgelopen 3 jaar uitkomt, wordt conform regeling agentschappen afgeroomd.

Tegenvallers

Er is een tegenvaller op de ontvangsten van artikel 4 Zorgbreed beleid (0,3 miljoen euro).

Ombuigingen

Structurele onderuitputting

De raming van de ontvangsten wordt met 18,5 miljoen euro bijgesteld, om structureel de onderuitputting te verminderen.

ZonMw

Het onderzoeksbudget waar ZonMw een invulling voor kan geven wordt voor de jaren 2024 en 2025 in totaal met 70 miljoen euro naar beneden bijgesteld ten behoeve van het budgettaire beeld. Deze middelen komen als ontvangsten terug in de begroting.

Plafondcorrecties

Corona

Door de definitieve vaststelling van de Zorgbonus en de subsidieregeling Coronabanen in de Zorg (COZO) wordt de ontvangstenraming met 19 miljoen euro verhoogd. Ook wordt het budget voor RescEU gecorrigeerd voor de eerdere onjuiste extrapolatie en kasschuif van de beschikbare middelen. Daarnaast worden de verwachte uitgaven en ontvangsten van RescEU aangepast aan het actuele beeld van het gebruik van de noodvoorraad.

Correctie RescEU

De kasschuif van RescEU middelen die ten onrechte niet als Coronagerelateerd aangemerkt waren wordt gecorrigeerd (9,4 miljoen euro in 2026).

Extrapolatie

Met de extrapolatie wordt de begrotingsstand in het extrapolatiejaar 2029 (t+5) toegevoegd aan de begroting van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Desalderingen

Er vindt een correctie plaats van een desaldering voor RescEU (-9,4 miljoen euro in 2026) en er vinden in 2024 desalderingen plaats voor SPUK Sport (17,6 miljoen euro) envoor het eigenrisicodragerschap voor de Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (2,6 miljoen euro).

Technisch

Er zijn verschillende technische mutaties binnen de VWS-begroting geweest, die budgettair op nul sluiten.