De mrb kent met ingang van 1 januari 2026 nog twee kwarttarieven voor bijzondere categorieën motorrijtuigen. Het gaat om motorrijtuigen die zijn ingericht als werktuig of als werkplaats en motorrijtuigen die worden gehouden door kermis- of circusexploitanten en worden gebruikt voor het vervoer van kermis- of circusbenodigdheden. Met ingang van 1 januari 2027 worden deze kwarttarieven als gevolg van het BP 2025 beperkt tot bestelauto’s en vrachtauto’s. Bij inwerkingtreding van de vrachtwagenheffing, gepland vanaf 1 juli 2026, zal voor vrachtauto’s van meer dan 12 ton het Europese minimumtarief aan mrb gaan gelden.123 Voor vrachtauto’s van minder dan 12 ton zal het tarief bij inwerkingtreding van de vrachtwagenheffing nihil zijn. Bij inwerkingtreding van de vrachtwagenheffing is hierdoor een additionele tariefkorting voor vrachtauto’s van meer dan 12 ton onmogelijk en voor vrachtauto’s van minder dan 12 ton overbodig. De kwarttarieven voor mobiele werkplaatsen alsmede kermis- en circusexploitanten zijn na de inwerkingtreding van de vrachtwagenheffing enkel nog van belang voor bestelauto’s. Deze fiscale regelingen worden daarmee dermate beperkt en selectief dat wordt voorgesteld ze bij inwerkingtreding van de vrachtwagenheffing te beperken tot bestelauto’s en met ingang van 1 januari 2028 volledig te beëindigen. Daarbij is tevens van belang dat de resterende kwarttarieven zijn gegund ter compensatie voor het beperkt gebruik dat deze motorrijtuigen zouden maken van de weg. Het compenseren voor beperkt gebruik is echter inherent tegenstrijdig met de grondslag van de mrb, dat immers een houderschapsbelasting is. Er wordt niet gecontroleerd of een motorrijtuig dat aanspraak maakt op een kwarttarief daadwerkelijk beperkt wordt gebruikt. Daarbij bestaat de mogelijkheid om een motorrijtuig te schorsen in het kentekenregister, waardoor ook de mrb-plicht en verzekeringsplicht wordt opgeschort.
Door de genoemde kwarttarieven met ingang van 1 januari 2028 volledig te beëindigen krijgen houders van bestelauto’s die gebruikmaken van het kwarttarief gelegenheid om te kunnen anticiperen op het reguliere tarief. Het gebruik van de kwarttarieven is beperkt. In onderstaande overzicht is het gebruik van de kwarttarieven weergeven op 5 juni 2025. Het overzicht laat zien dat vooral voor vrachtauto’s gebruik wordt gemaakt van het verlaagde tarief.
| Kwarttarief voor kermis- en circusvoertuigen | Kwarttarief voor motorrijtuig ingericht als werktuig of werkplaats | |
|---|---|---|
| Personenauto’s | 0 | 9 |
| Bestelauto’s | 46 | 85 |
| Vrachtauto’s | 882 | 233 |
| Totaal | 928 | 327 |
De maatregel is doeltreffend, omdat hij een einde maakt aan uitzonderingen die, met de inwerkingtreding van de vrachtwagenheffing, zeer beperkt en selectief worden. Daarbij stroken deze niet met de grondslag van de mrb als houderschapsbelasting. De afschaffing van de resterende kwarttarieven voorkomt een hoge mate van selectiviteit in beleid, waarvoor tevens geldt dat hiervoor zonder objectieve toetsing langdurig een lager belastingtarief wordt toegepast op motorrijtuigen waarvan het gebruik niet aantoonbaar beperkt is.124 Daarmee wordt het stelsel van de mrb rechtvaardiger, eenduidiger, en vereenvoudigd.
De maatregel is doelmatig omdat hij de uitvoering en handhaving van de mrb vereenvoudigt. Het vervallen van deze specifieke tariefcategorieën leidt tot een vermindering van administratieve lasten voor zowel de Belastingdienst als belastingplichtigen. Tegelijkertijd wordt het risico op onbedoeld gebruik van het lage tarief beperkt. Het budgettaire effect is beperkt, maar positief, doordat houders van de betreffende motorrijtuigen voortaan het reguliere tarief gaan betalen. Deze specifieke maatregel wordt niet voorzien van een evaluatie.
Uitvoeringsgevolgen Belastingdienst, Dienst Toeslagen en Douane
De maatregel is door de Belastingdienst beoordeeld met een uitvoeringstoets. De impact voor de uitvoering is gering en de Belastingdienst acht de maatregelen tijdig uitvoerbaar. Voor een nadere toelichting wordt kortheidshalve verwezen naar de uitvoeringstoets in de bijlage.