Sinds 2002 wordt budgettaire informatie over fiscale regelingen opgenomen in de Miljoenennota en het Financieel Jaarverslag van het Rijk. In de Miljoenennota worden ook onder andere het beleidsverantwoordelijk departement en de afgeronde en geplande evaluaties vermeld. Meer beleidsmatige informatie over fiscale regelingen wordt opgenomen in de begrotingen en jaarverslagen van de verschillende vakdepartementen.

In het Financieel Jaarverslag van het Rijk wordt alleen het budgettaire belang gegeven van de fiscale regelingen waarvan op dat moment voorlopige realisatiegegevens over 2021 beschikbaar zijn. Dit betreft de afdrachtverminderingen in de loonbelasting voor zeevaart en speur- en ontwikkelingswerk (WBSO) en de investeringsfaciliteiten in de inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting waarvoor een aanmeldingsverplichting geldt, namelijk de energie-investeringsaftrek (EIA), milieu-investeringsaftrek (MIA) en willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil). De voorlopige realisaties van deze regelingen worden hier vermeld. Definitieve realisaties worden pas in de loop van 2022 bekend en worden opgenomen in Miljoenennota 2023. Voor de overige fiscale regelingen zal in Miljoenennota 2023 een geactualiseerde raming voor 2021 worden opgenomen, op basis van de meest recente gegevens op dat moment.

De investeringsregelingen en de afdrachtvermindering speur- en ontwikkelingswerk zijn gebudgetteerde regelingen met een systematiek van meerjarige budgetegalisatie.

6.1 Afdrachtverminderingen in de loonbelasting

Tabel 6.1 laat de voorlopige (geschatte) realisaties van de betreffende afdrachtverminderingen over 2021 zien. De realisaties zijn gebaseerd op geaggregeerde informatie vanuit de loonaangiften.

Het totale beschikbare budget voor de afdrachtvermindering speur- en ontwikkelingswerk voor het jaar 2021 bedroeg 1.438 miljoen euro (exclusief 5 miljoen euro voor zelfstandigen). De geschatte voorlopige realisatie is 1.412 miljoen euro. Met deze realisatie is er een onderuitputting van 26 miljoen euro. De onderuitputting wordt conform de geldende systematiek aan het in 2023 beschikbare budget toegevoegd. De hoogte van de verzilverde S&O-afdrachtvermindering over 2021 wordt in juli 2022 definitief vastgesteld op basis van de realisaties tot en met juni 2022.

De afdrachtvermindering zeevaart is geen gebudgetteerde regeling. De voorlopige realisatie voor 2021 is vrijwel gelijk aan de raming in Miljoenennota 2022. Het budgettaire belang van deze regeling is vrij constant over de jaren.

6.2 Investeringsfaciliteiten

Tabel 6.2 bevat voorlopige realisatiegegevens over het jaar 2021 voor de investeringsfaciliteiten waarvoor een aanmeldingsverplichting geldt.

De budgetclaim van de EIA bedraagt volgens voorlopige realisatiecijfers 186 miljoen euro, waarbij door een aantal nog niet afgehandelde grote meldingen een onzekerheid bestaat ten aanzien van de uiteindelijke realisatie. De overschrijding van het budget van 149 miljoen euro voor 2021 ontstaat gedeeltelijk door enkele grote investeringen en verder door een stijging in de kosten voor energie-investeringen. Het aantal meldingen in 2021 is niet noemenswaardig anders dan in voorgaande jaren.

In de afgelopen jaren was er vaak sprake van overschrijding bij de MIA en onderuitputting bij de Vamil. Naar aanleiding van de evaluatie die in 2018 aan de Kamer is aangeboden,1 is budget geschoven van de Vamil naar de MIA. Per 2020 bedraagt daarmee het MIA-budget 114 miljoen euro en het Vamil-budget 25 miljoen euro, waarmee naar verwachting een betere balans tussen de regelingen wordt gevonden. Zowel bij de MIA als bij de Vamil is in 2021 sprake van onderuitputting, zij het minder groot dan in 2020. Het verwachte budgetbeslag voor de MIA bedraagt 101 miljoen euro, voor de Vamil 18 miljoen euro.

Achtergrond

Op basis van de Vamil mag willekeurig worden afgeschreven op aangewezen milieu-investeringen. Deze regeling leidt in principe, evenals de andere regelingen voor vervroegde afschrijving, tot een liquiditeits- en rentevoordeel voor de belastingplichtige. Het budgettaire belang wordt berekend met de netto contante waarde-methode gebaseerd op het gemelde investeringsbedrag.

Het budgettaire belang van de EIA en MIA wordt gebaseerd op gemelde investeringsbedragen, in principe volgens de volgende formule: budgettair belang = (investeringsbedrag -/- correctiepercentage) * aftrekpercentage faciliteit * gemiddeld marginaal belastingtarief.