Als er in december 2009 een klimaatakkoord in Kopenhagen is bereikt, zal 2010 het jaar zijn waarin de internationale gemeenschap de afspraken uit het akkoord operationaliseert. Belangrijke speerpunten in 2010 vanuit de initiërende rol die Nederland voor Kopenhagen heeft gespeeld zijn:

• Uitwerking van de afspraken over de internationale financiële architectuur: de bronnen, besteding en toezicht op de middelen;

• Uitwerking van de nieuwe marktmechanismen in het kader van koolstofarme ontwikkelingsstrategieën;

• Uitwerking van de reductiedoelstelling van 30% en de lastenverdeling daarvan binnen de EU.

Mocht een internationale overeenkomst niet of niet tijdig tot stand komen, dan gelden nog altijd de unilaterale doelstellingen van de EU en Nederland.

Gerealiseerd

De belangrijkste inzet voor Cancun op het terrein van mitigatie was om de «pledges» van zowel de ontwikkelde landen als de ontwikkelingslanden politiek te verankeren in het VN-klimaatproces, waarbij evenredigheid tussen het Kyoto-spoor en het Verdragsspoor essentieel is. Zowel de verankering in het VN-proces als de genoemde evenredigheid zijn gerealiseerd in de Cancun Overeenkomsten.

Ook zijn in Cancun belangrijke afspraken gemaakt over het rapporteren en meten van mitigatieacties door zowel ontwikkelde landen als ontwikkelingslanden. Ontwikkelde landen zullen voortaan ook tweejaarlijks rapporteren over de voortgang in het bereiken van emissiereducties en het leveren van steun (financieel, technologisch en capaciteit) aan ontwikkelingslanden en er is een rapportageregime ingesteld met vierjaarlijkse nationale rapportages en tweejaarlijkse updates van de emissieboekhouding en klimaatacties. Ten aanzien van korte termijn financiering (2010–2012) worden ontwikkelde landen uitgenodigd om jaarlijks informatie te verschaffen over hoe zij de in Kopenhagen toegezegde korte termijn financiering invullen. Ten aanzien van lange termijn financiering (post-2012) is besloten dat er nieuwe, additionele, voorspelbare en voldoende financiering beschikbaar zal worden gemaakt voor ontwikkelingslanden. Vervolgens is in de Cancun Overeenkomsten besloten tot de oprichting van een «Groen Klimaatfonds» (Green Climate Fund).

Over de ontwikkeling van nieuwe marktmechanismen zijn nog geen concrete afspraken gemaakt, wel is een werkprogramma voor 2011 afgesproken.

In 2010 heeft geen uitwerking van de 30%-reductiedoelstelling plaatsgevonden, bij afwezigheid van een internationale overeenkomst en door de behoefte bij Lidstaten aan een nadere uitwerking van gevolgen voor de EU Lidstaten.

In de eerste helft van 2010 maakt het Kabinet Balkenende IV de lacunes inzichtelijk en stuurt de betreffende tussenevaluatie Schoon en Zuinig naar de Tweede Kamer;

Gerealiseerd

Op 29 april 2010 is een tussenbalans Schoon en Zuinig naar de Tweede Kamer (Kamerstukken II, 2009–2010, 31 209, nr. 117) gestuurd.

De brief naar de TK is onder andere voorzien van het rapport «Aanvullende beleidsopties Schoon en Zuinig» (ECN).

Monitor Schoon en Zuinig inclusief de voortgang van de convenanten in september 2010 naar de Tweede Kamer.

Gerealiseerd

Het rapport «Monitoring Schoon en Zuinig» (ECN) inclusief evaluatie van de convenanten is met de bovenstaande Tweede Kamerbrief (Kamerstukken II, 2009–010, 31 209, nr. 117) in april 2010 verzonden.

In de periode 2008–2012 moet de emissie van de broeikasgassen met 6% zijn gereduceerd ten opzichte van het basisjaar 1990. Het emissieplafond bedraagt daarmee per jaar 200 Mton CO₂-equivalenten ofwel in de totale periode 1 000 Mton. Van deze 1 000 Mton is 437 Mton gereserveerd voor de bedrijven die deelnemen aan het emissiehandelssysteem. Wanneer deze bedrijven meer emitteren dan dit plafond, dan zal dit worden gecompenseerd door de aankoop van emissierechten uit de emissiehandelsmarkt. Voor de sectoren die niet aan emissiehandel deelnemen, resteert een emissieruimte van 563 Mton (1000 Mton – 437 Mton) in de periode 2008–2012. Mocht de uitstoot hoger uitvallen dan 563 Mton, dan zal de overheid Joint Implementation (JI) en Clean Development Mechanism (CDM) inzetten voor het realiseren van de Kyoto doelstelling.

Gerealiseerd

Een nieuwe raming van het Planbureau van de Leefomgeving laat zien dat de verwachte uitstoot tijdens de Kyoto periode inmiddels tussen de 592 en 617 Mton CO₂-eq. ligt. De verwachte emissies zijn hoger dan eerder geschat, mede doordat de economische crisis minder impact op de CO₂ had dan eerder aangenomen.

De totale emissieruimte voor de niet-emissiehandelsectoren is 1 001 – 437= 564 Mton. (De totale emissieruimte is 1 001,3 i.p.v. 1000) Naar verwachting wordt 28 á 53 Mton meer uitgestoten dan het Kyoto-doel. Daartegenover staat een verwachte levering van buitenlandse emissierechten van 45 á 52 Mton uit CDM, JI en de aankoop van AAUs. Aan het einde van de Kyoto-periode zijn zeer waarschijnlijk buitenlandse emissierechten over (max. 24 Mton), mogelijk is er een tekort (max. 8 Mton).

Het eind 2010 geleverd hebben gekregen van in totaal circa 17 Mton aan CDM-rechten;

– Het registreren van de nog niet geregistreerde gecontracteerde projecten;

– Het in stand houden van de kennisbasis en het netwerk op het gebied van CDM, om een bijdrage te kunnen blijven leveren aan de toekomstige internationale ontwikkeling van het CDM;

– Met het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking, de Financieringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden (FMO), SenterNovem, de Duitse «Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (GTZ) en de Duitse ontwikkelingsbank «Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW)» ontwikkelen en opzetten van duurzame ontwikkelingsprojecten.

Niet gerealiseerd

Op 31 december 2010 waren voor ca. 18 Mton aan emissiereducties gerealiseerd, waarvan op dat moment 11,6 Mton was geleverd. Alhoewel nagenoeg alle projecten zich in het registratieproces bevinden, zijn deze door vertragingen bij de onafhankelijke validatoren en de Executive Board nog niet allemaal geregistreerd.

Door verbeterde samenwerking bij en afstemming over de activiteiten van de direct betrokken organisaties I&M, BZ, OS, FMO, AgentschapNL, KfW en GTZ wordt de coherentie zo goed mogelijk gewaarborgd. Zo vindt regulier overleg plaats om onze inspanningen op het gebied van duurzame energie af te stemmen. In 2010 heeft dit nog niet geleid tot concrete projecten, maar wel zijn initiatieven hiervoor in gang gezet. Zo is met de Wereldbank overlegd over mogelijke deelname in een Partnership for Market Readiness. Hiermee wordt tevens de kennisbasis en het netwerk in stand gehouden en wordt een bijdrage geleverd aan de verdere internationale ontwikkeling van het CDM.

De gloeilamp verdwijnt uit Nederland conform Europese afspraken. In september 2010 verdwijnt de 75W en de 60W gloeilamp. Een volledig verbod op heldere gloeilampen gaat in per september 2012;

Gerealiseerd

Deze afspraken zijn vastgelegd in de Europese Verordening 2009–244-EG op basis van de Richtlijn Ecodesign.

Gezamenlijke mediacampagne van VROM en de verlichtingsmarkt over energiezuinige verlichting als alternatief voor de gloeilamp;

Gerealiseerd

Door de retailers, de lichtindustrie en de overheid is in het najaar 2009 en het najaar 2010 een gezamenlijke campagne gevoerd, waarin consumenten geïnformeerd zijn over bruikbare alternatieven voor gloeilampen.

Ingezette middelen zijn informatieverstrekking in winkels en folders van retailers, en een gezamenlijke website.

Ontwikkeling van hulpmiddelen (energie- besparingsscan) voor energiebesparing op verlichting in de utiliteitsbouw;

Gerealiseerd

In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M) zijn door AgentschapNL – in samenwerking met de lichtindustrie en installateurs – hulpmiddelen ontwikkeld voor eigenaren en facilitair managers van gebouwen, zoals brochures, voorbeeldbeschrijvingen en een verlichtingscan, waarmee de mogelijkheden van energiezuinige verlichting en de te realiseren energiebesparing voor bedrijven en kantoren in beeld gebracht kunnen worden.

In het kader van het Europees Economische herstelplan is een bedrag van € 180 mln gereserveerd voor de realisatie van één CCS-project in Nederland. Daarvoor hebben Nederlandse bedrijven inmiddels twee projectvoorstellen bij de Europese Commissie ingediend waarui de Commissie eind 2009/begin 2010 één voorstel zal selecteren voor financiële steun. De Europese financiering zal ten hoogste 80% van de totale projectkosten bedragen;

Gerealiseerd

Voor één grootschalig CCS demonstratieproject op zee van E.ON/Electrabel (ROAD-project) is in 2010 subsidie verleend (Kamerstukken II, 2009–2010, 31 209, nr. 118)

In het voorjaar 2010 kunnen initiatiefnemers projectvoorstellen indienen bij de Europese Commissie om te worden geselecteerd als grootschalig CCS-demonstratieproject. Deze projecten zullen (deels) worden gefinancierd uit de zogenaamde ETS-nieuwkomersreserve. Het kabinet zet zich er actief voor in dat de Europese Commissie een deel van deze plannen als Europese voorbeeldprojecten selecteert en daarvoor substantiële financiële steun beschikbaar stelt.

Niet gerealiseerd

Is vertraagd met een half jaar (uitstel door de Europese Commissie) en is in november 2010 opengesteld.

Met het ministerie van LNV uitvoeren van, mede op klimaatbeleid gerichte, innovatieprogramma’s in de landbouw door met name inzet van emissiearm veevoer en precisielandbouw;

Gerealiseerd

Onderzoekprogramma’s lopen en moeten in 2015 zijn afgerond. Daarna kunnen de resultaten worden geïmplementeerd.

Er zijn nog geen concrete tussenresultaten. De programma’s bestaan uit meerdere sporen of tranches. Bij het programma Precisielandbouw is de eerste tranche in uitvoering en de tweede tranche net gestart. Het programma is in 2010 van start gegaan.

Onderzoek naar extra reductiemogelijkheden in de industrie. Onder meer bij koeling en warmtepompen, warmtekrachtinstallaties, vergistinginstallaties, rioolzuivering en afvalverbranding;

Gerealiseerd

Onderzoek is nog gaande. Er wordt gekeken naar de lachgasemissies bij rwzi’s (in het kader van het klimaatakkoord met de waterschappen is gaande); verder reductie van methaanslip bij wkk-gasmotoren; alternatieve vormen van mestvergisting zonder co-substraat (is bijmenging om meer gasproductie te krijgen) en de reductiemogelijkheden bij de productie van caproloactam via een mogelijk opt-in.

Bij koeling is met onderzoek in 2010 de problematiek beter in beeld gebracht. Op basis hiervan worden prioriteiten gesteld.

Er wordt ingezet op stimulering van de inzet van klimaatvriendelijke koudemiddelen waar dat mogelijk is bij een verbeterd energierendement, via voorlichting, EIA-MIA/VAMIL en afspraken met sectoren.

In 2010 zijn alle, via de Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven (SLOK)-regeling gesteunde klimaatakkoorden, met gemeenten en provincies in uitvoering genomen conform de daarvoor opgestelde plannen die deels door VROM worden bekostigd via de SLOK-regeling;

Gerealiseerd

De knelpunten, zoals geïnventariseerd in 2009, uit de Lokale en Regionale Beleidsagenda Klimaat zijn opgelost;

Niet gerealiseerd

De lokale beleidsagenda is in december 2009 opgesteld. Een aantal knelpunten is inmiddels opgelost, zoals:

• landelijke klimaatmonitor (www.klimaatmonitor.databank.nl) zodat op uniforme wijze lokale co2 emissies en wijzigingen hierin in beeld gebracht kunnen worden;

• Met inzet van CHW kunnen koplopende gemeenten verder gaan dan de wettelijk voorgeschreven norm;

• Via PDO-Themateams zijn matchmaking bijeenkomsten georganiseerd om partijen samen te brengen. Nieuwe samenwerking ontstaat en kennis en ervaring wordt uitgewisseld;

• Landelijke definitie van een schoon voertuig is beschikbaar op de website van IenM;

• De fietsregeling is aangepast zodat ook elektrische fietsen gefaciliteerd worden.

In 2011 zal verder gewerkt worden aan het wegnemen van belemmeringen.

Uitvoering van het Innovatieprogramma Klimaatneutrale Steden, onderdeel van Innovatieagenda Energie. Dit programma vormt een extra financiële stimulans voor gemeenten om te komen tot klimaatneutrale steden;

Gerealiseerd

Acht projecten zijn geselecteerd en in uitvoering met een extra financiële stimulans.

Op basis van het groen akkoord worden, zoals afgesproken met het ministerie van OCW, op basisscholen in 2009 en 2010 energiebesparende maatregelen genomen. De subsidieregeling is in augustus 2009 gepubliceerd.

Gerealiseerd

Bijna alle gemeenten hebben meegedaan en het budget is helemaal gebruikt.

De eerste verkenningen voor deelprogramma’s binnen het Deltaprogramma (Nieuwbouw & herstructurering, Kustverbreding en Rijnmond) worden opgeleverd. Doel van deze verkenningen is het voorbereiden van een kabinetsstandpunt over eventuele aanpassing van wet- en regelgeving en noodzakelijke investeringen mede in relatie tot het Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte en Transport (MIRT);

Gerealiseerd

Uitvoering van het Deltaprogramma is per 1 februari 2010 gestart. In de zomer zijn voor alle deelprogramma’s plannen van aanpak vastgesteld, en gepubliceerd (dus ook voor Nieuwbouw en Herstructurering, Rijnmond/Drechtsteden en de Kust). Vanaf medio 2010 zijn de verkenningen gestart en deels opgeleverd.

Het stimuleringsprogramma «Maak ruimte voor Klimaat» heeft de kennisoverdracht naar andere overheden georganiseerd i.s.m. de stichting Kennis voor Klimaat (nationale en regionale impulsbijeenkomsten, instellen wetenschappelijke reviewteams, ontwerpateliers);

Niet gerealiseerd

Het stimuleringsprogramma is beëindigd. De kennisoverdracht naar andere overheden is ondergebracht bij het onderdeel Nieuwbouw en Herstructurering van het Deltaprogramma, waarin samenwerking met de praktijk wordt gezocht. Hierbij wordt ook de input van de Stichting Kennis voor Klimaat betrokken.

De AMvB windturbines (waarin de volgende elementen zijn opgenomen: geluid, slagschaduw, veiligheid) is in werking getreden. Deze AMvB volgt de circulaire op die medio 2009 met het oog op tijdelijk beleid is gepubliceerd;

Gerealiseerd

In december 2010 heeft de Tweede Kamer in de nahangprocedure ingestemd met de AMvB. De AMvB is per 1 januari 2011 van kracht geworden.

De inspanningen om ruimtelijke knelpunten op te lossen, zoals helpdesk en windteams, worden gecontinueerd en waar nodig geïntensiveerd;

Gerealiseerd

Helpdesk functioneert en windteams worden bij diverse projecten ingezet.

Om pijplijnprojecten gerealiseerd te krijgen worden aanvullende regionale bestuurlijke afspraken gemaakt;

Gerealiseerd

In uitvoering: met meerdere regio’s (Kop Noord Holland, Flevoland, Goeree Overflakkee) loopt een traject waarin ruimtelijke visies en ontwerpen worden opgesteld t.b.v. grotere windparken.

Voor windmolenprojecten in Noordoostpolder en Zeewolde zijn samen met EL&I, in het kader van de Elektriciteitswet inpassingsplannen opgesteld.

Een langetermijnvisie ruimtelijk perspectief windenergie op land is opgesteld en hierover zijn afspraken gemaakt met het IPO en de VNG. Dit wordt een verkenning van twee ruimtelijke inrichtingsmodellen, waarbij een besluit wordt genomen over de aanpak en de verantwoordelijkheden van de verschillende bestuurslagen.

Niet gerealiseerd

Het Ruimtelijk Perspectief wind op land is in de vorm van een ambtelijk positionpaper opgesteld maar nog niet politiek bekrachtigd (vanwege de kabinetswisseling). Overleg met IPO en VNG loopt over het vervolgtraject: het opstellen van een rijksstructuurvisie.

Het realiseren van de doelstelling van 4% biobrandstoffen voor het wegverkeer door een verplichting dit percentage op de markt te brengen, zoals opgenomen in het Besluit biobrandstoffen wegverkeer 2007;

Gerealiseerd

Voor 1 april 2011 moeten de brandstofleveranciers hun biobrandstofboekhouding inleveren en daarmee aantonen dat zij aan hun verplichting hebben voldaan. De afgelopen jaren hebben de betrokken bedrijven aan hun verplichting voldaan. Het is dan ook de verwachting dat dit ook voor 2010 het geval zal zijn. Hierover is zekerheid te geven na ontvangst (voor 1 juli 2011) van alle rapportages over 2010.

Vooruitlopend op de implementatiedatum van de EU-richtlijn hernieuwbare energie, wordt in 2010 met de bedrijven gekomen tot een certificatienorm voor onafhankelijke audits en wordt een uitvoeringsorganisatie opgedragen om de door de certificeerders aangeleverde informatie te verzamelen, controleren en administreren en daarover te rapporteren;

Niet gerealiseerd

In Nederland is het certificeringschema NTA 8 080 en NTA 8 081 ontwikkeld. NTA 8 080 omvat eisen voor duurzaam geproduceerde biomassa voor energietoepassingen. NTA 8 081 is op basis van NTA 8 080 ontwikkeld en bevat een certificatieschema met eisen die aan auditors worden gesteld. De Nederlandse Emissie autoriteit (NEa) is aangewezen als de uitvoeringsorganisatie biobrandstoffen en belast met de handhaving inzake de geleverde energie uit hernieuwbare bronnen ten behoeve van vervoer.

Het kabinet wil de Europese Commissie bewegen om in 2010 met een voorstel te komen om de indirecte verschuiving van landgebruik voor de productie van biobrandstoffen mee te nemen in de duurzaamheidsbeoordeling;

Niet gerealiseerd

De Europese Commissie is in augustus 2010 een consultatie gestart over indirecte verschuiving van landgebruik (ILUC) voor de productie van biobrandstoffen. De Nederlandse inzet, het uitbreiden van de duurzaamheidscriteria op Europees niveau met maatregelen om ILUC te minimaliseren is in oktober 2010 aan de Europese Commissie gemeld. In december 2010 heeft de Europese Commissie een rapport gepubliceerd waarin een viertal beleidsopties worden genoemd die verder uitgewerkt zullen worden in een Impact Assessment. Een voorstel volgt mogelijk in de loop van 2011.

Het Global Bio-Energy Partnership ontwikkelt in 2010 een vrijwillig afwegingskader, voor nationaal gebruik, om de indirecte effecten van biobrandstoffen vast te stellen.

Niet gerealiseerd

Niet gerealiseerd vanwege de vertraging met de ontwikkeling van de indicatoren. De ontwikkeling van dit vrijwillige afwegingskader voor nationaal gebruik om de indirecte effecten van biobrandstoffen vast te stellen is onderdeel van de werkzaamheden van GBEP voor 2011.

In september 2010 zal de eerste monitor van het NSL gereed zijn. De uitkomsten van de monitor en eventuele gevolgen worden met de andere NSL-partners besproken. Als uit deze monitor blijkt dat in een regio extra inzet nodig is, zijn de betreffende NSL-partners ervoor verantwoordelijk dat aanvullende maatregelen worden genomen. Met dit NSL geeft het kabinet de zekerheid dat tijdig aan de Europese luchtkwaliteitsnormen wordt voldaan;

Gerealiseerd

In november is het eerste monitoringsrapport van het NSL naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd. Uit de prognoses blijkt dat voor fijnstof (PM10) er nog knelpunten resteren in gebieden met veehouderij; en dat er extra knelpunten bij zijn gekomen voor stikstofdioxide (NO2). Om deze knelpunten tijdig weg te nemen is het noodzakelijk vooral op lokaal niveau extra maatregelen te nemen ter uitvoering van het NSL.

Het kabinet rondt samen met het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties de eerste uitvoeringsfase af van zeven ketenprojecten. Hierbij wordt een milieuwinst geboekt van 20% in tenminste vier van de desbetreffende ketens in de planperiode van het Landelijk Afvalbeheerplan (LAP2, periode 2009–2015);

Gerealiseerd

In het programma ketengericht afvalbeleid zijn in 2010 voor zeven materiaalketens samen met het bedrijfsleven 17 ketenprojecten opgestart. Het betreft de volgende materiaalketens: papier/karton, textiel, PVC, bouw- en sloopafval, aluminium, voedsel en grof huishoudelijk (rest)afval. Milieuanalyses hebben laten zien dat in vier materiaalketens een milieuwinst van 20% in 2015 mogelijk is, mits de resultaten van de ketenprojecten de komende jaren kunnen worden opgeschaald naar de gehele markt.

2. Een tussenevaluatie van het reeds genoemde programma ketengericht afvalbeleid heeft inzicht opgeleverd in het benodigde instrumentarium voor het bewerkstelligen van de nodige systeemveranderingen.

4. Verder ontwikkelde zich kansen in de Europese arena, waar met actieve inzet van Nederland in december Raadsconclusies zijn aangenomen over «sustainable materials management». Deze zijn sterk in lijn met de Nederlandse ideeën en wensen over deze beleidsontwikkeling.

De rijksoverheid koopt 100%, gemeenten 75%, provincies en waterschappen 50% duurzaam in. In 2010 wordt opnieuw een Monitor Duurzaam Inkopen uitgevoerd;

Niet gerealiseerd

In 2010 is de monitor voor Duurzaam Inkopen voorbereid. Deze wordt uitgevoerd in het voorjaar 2011. In mei 2011 zullen de resultaten beschikbaar zijn.

Duurzame innovatie in het MKB krijgt een extra impuls via het door VROM samen met Syntens ontwikkelde pilotproject MKB Doe MEE. In dit kader worden in 2010 150 MKB-bedrijven ondersteund bij het onderkennen en realiseren van innovatiekansen met energie en milieu. Door het uitvoeren van dit pilotproject is duurzaamheid een standaard aandachtspunt en competentie geworden voor de MKB-adviseurs van Syntens. Hierdoor kunnen na de pilotfase veel meer MKB-bedrijven op weg worden geholpen naar ontwikkeling en toepassing van duurzame innovaties.

Gerealiseerd

Met het project MKB Doe MEE is in 2010 duurzaamheid geïntegreerd in de innovatieve activiteiten van het MKB. Doelgroep zijn 150 toonaangevende ondernemingen uit de maakindustrie, vooral de metaal- en elektrotechnische, de kunststoffen- en rubber en de grafische industrie. De bedrijven zijn actief gestimuleerd om innovatiekansen op het terrein van energie en milieu concreet op te pakken. Tegelijkertijd heeft de uitvoerder Syntens 2 instrumenten ontwikkeld om in hun dagelijkse adviespraktijk bedrijven te inspireren tot verdere verduurzaming en te ondersteunen bij innovatieve activiteiten. Het project richtte zich op de volgende gebieden: product&dienst, markt&marketing, technologie&ICT en organisatie&processen. De resultaten zijn op 19 mei 2010 tijdens een slotbijeenkomst van het Ei van Columbus overhandigd aan de toenmalige minister van VROM.

In navolging van de Structuurvisie Randstad 2040 worden in 2010 één of meer lange termijnagenda’s voor Zuid-, Oost- en/of Noord-Nederland opgesteld. De lange termijnagenda's zullen worden gekoppeld aan de Gebiedsagenda’s uit het Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte en Transport (MIRT) 2011;

Niet gerealiseerd

In de Bestuurlijke Overleggen MIRT is besloten geen aparte lange termijnvisie te maken voor de gebieden buiten de Randstad. Deze zijn gekoppeld aan de doorkijk in de gebiedsagenda’s. De lange termijnagenda is niet opgesteld in 2010.

In 2010 wordt een begin gemaakt met de uitvoering van de Schaalsprong Almere. Op basis van de besluiten in de RAAM brief wordt een rijksstructuurvisie voor het gebied Amsterdam, Almere, Markermeer/IJmeer opgesteld. Gestreefd wordt om over de rijksstructuurvisie een brede maatschappelijke consensus te bereiken;

Gerealiseerd

In 2010 is begonnen met de voorbereidingen op de rijksstructuurvisie voor de drievoudige Schaalsprong van Almere. Daartoe is o.a. een plan van aanpak opgesteld. De concept rijksstructuurvisie, incl. planMER en MKBA, staat gepland voor (eind) 2012.

Het kabinet heeft in 2009 ingestemd met de ambities uit het Olympisch Plan 2028. In 2010 worden de plannen in beeld gebracht voor de ontwikkeling van een Olympische Hoofdstructuur, in lijn met de motie van de Tweede Kamerleden Van Heugten (CDA) en Vermeij (PvdA). Met oog op deze hoofdstructuur en de organisatie van de Olympische Spelen zal ook in 2010 een keuze moeten worden gemaakt voor de stad die zich kandidaat gaat stellen;

Niet gerealiseerd

Er is een start gemaakt met het opstellen van een ruimtelijk plan voor de Olympische Hoofdstructuur. Als gevolg van de kabinetswisseling en het regeerakkoord van het kabinet is de besluitvorming uitgesteld.

In 2010 wordt de midterm review van de Nota Ruimte uitgevoerd. Deze evaluatie vormt het uitgangspunt om het beleid rondom de ruimtelijke opgaven verder vorm te geven. De consequenties van de economische crisis worden hierbij meegenomen, zodat een scherp beeld van de ruimtelijke opgaven ontstaat. Ook wordt de effectiviteit van de inzet van financiële middelen, de ervaringen met de sturingsfilosofie en met de verdeling van bevoegdheden geëvalueerd;

Gerealiseerd

In 2010 is een midterm review uitgevoerd van het nationaal ruimtelijk beleid. Hierin is terug- en vooruitgekeken en zijn ruimtelijke beleidsonderwerpen geagendeerd.

De midterm review wordt benut bij de actualisatie en decentralisatie van het nationaal ruimtelijk beleid die is aangekondigd in de beleidsbrief Infrastructuur en Milieu van 26 november 2010 (IenM/BSK-2010/33455).

Ter ondersteuning van de verdere ontwikkeling van een samenhangende aanpak van infrastructurele en ruimtelijke ontwikkelingen wordt een ruimtelijke investeringsagenda voor de (middel-) lange termijn opgesteld. Hierin worden ruimtelijke opgaven gebiedsgericht in kaart gebracht, wordt de financieringsopgave gedefinieerd en worden voorstellen voor prioritering en dekking gedaan;

Gerealiseerd

Met het MIRTprojectenboek 2011 is in 2010 invulling gegeven aan de Ruimtelijke Investeringsagenda van de fysieke departementen. Het MIRTprojectenboek geeft per gebied een overzicht van de ruimtelijke opgaven en voorgenomen en potentiële investeringen met rijksbetrokkenheid.

In 2010 treedt de 1^e tranche van de AMvB Ruimte in werking. Hierin zijn de beleidskaders opgenomen voor onder andere bundeling van verstedelijking en economische activiteiten en voor het landschap (waaronder rijksbufferzones, Nationale Landschappen, Ecologische Hoofdstructuur, het kustfundament en de grote rivieren). «Centraal wat moet» is hiermee geregeld;

Niet gerealiseerd

Als gevolg van de kabinetswisseling en het regeerakkoord is de 1^e tranche van de AMvB aangehouden. Besloten is de 1^e en 2^e tranche gezamenlijk op te pakken en qua planning aan te laten sluiten bij de Actualisatie van het Nationaal Ruimtelijk Beleid. De huidige planning is de AMvB Ruimte (1^e en 2^e tranche) voor de zomer van 2011 in het kabinet vast te stellen.

De 2^de tranche van de AMvB Ruimte gaat in 2010 naar de Tweede Kamer. Daarbij wordt de door het kabinet uitgebrachte Structuurvisie Randstad 2 040 betrokken. Het gaat onder meer om de aangescherpte ambitie om compact te bouwen in stedelijk gebied en de daaraan gekoppelde opgaven voor de lange termijn op het gebied van transformatie, herstructurering en duurzame energie;

Niet gerealiseerd

Zie hierboven.

De mate van geluidhinder bepaalt in hoge mate hoe we de leefomgeving ervaren. In 2010 wordt het eerste deel van het lopende proces tot herziening van de geluidsregelgeving afgerond. Ook wordt het wetsvoorstel voor geluidsproductieplafonds voor de Rijksinfrastructuur parlementair behandeld, zodat dit in 2011 in werking kan treden. Tegelijkertijd vindt een herijking van de sanering van knelpunten langs de Rijksinfrastructuur plaats. Dat leidt ertoe dat medio 2020 voor alle bestaande knelpunten met een te hoge geluidbelasting een saneringsplan is opgesteld en in uitvoering genomen. Daarnaast wordt in 2010 een wetsvoorstel uitgewerkt voor de overige infrastructuur en industrieel lawaai. Aansluitend op het Innovatieprogramma geluid dat primair op een brongerichte aanpak in de hoofdinfrastructuur was gericht, start in 2010 een Innovatieprogramma geluid stedelijk gebied.

Niet gerealiseerd

De parlementaire behandeling van het wetsvoorstel voor geluidsproductieplafonds voor de rijksinfrastructuur heeft nog niet plaatsgevonden, waardoor inwerkingtreding van het nieuwe systeem in 2011 vermoedelijk niet haalbaar zal zijn. Verwacht wordt dat het nieuwe systeem met ingang van 2012 van kracht zal zijn. Dit heeft geen gevolgen voor de te bereiken resultaten. De voorstellen voor de overige infrastructuur en industrielawaai behoeven nog verdere uitwerking; ontwerpregelgeving wordt in 2011 verder voorbereid. Als gevolg van bezuinigingen op subsidies is het vooralsnog noodzakelijk geweest om het innovatieprogramma gericht op bronmaatregelen voor geluid in stedelijk gebied te beëindigen; wel zal brongericht beleid in de nieuwe geluidwetgeving actief gestimuleerd worden.

Ten minste tien bedrijventerreinenprojecten (voortvloeiend uit het advies van de Taskforce Herstructurering bedrijventerreinen) zijn afgerond. Dit leidt tot herstructurering van 11 hectare bedrijventerreinen;

Niet gerealiseerd

Er zijn 15 projecten opgestart waarvan er 10 zijn afgerond in 2010. De overige 5 pilots zullen voor de zomer van 2011 worden afgerond.

Met de provincies is er een akkoord over 12 herstructureringsprogramma’s bedrijventerreinen. De herstructurering van in totaal 6 500 ha bedrijventerreinen tot en met 2013 wordt daarmee in gang gezet;

Gerealiseerd

Alle 12 provincies hebben een provinciale herstructureringsprogramma opgesteld. Hieruit blijkt dat provincies tot en met 2013 ruim 7 300 hectares gaan herstructureren.

Rapportage over de doorwerking en handhaving van het bedrijventerreinenbeleid door provincies en gemeenten, mede in relatie tot het TM-scenario;

Niet gerealiseerd

In het Convenant Bedrijventerreinen is afgesproken dat provincies de afspraken en uitgangspunten in het Convenant vertalen in een structuurvisie. De afspraken en uitgangspunten uit dit Convenant worden gemonitord in een jaarlijks gesprek over de realisatie van de ruimtelijke planningsopgave (Artikel 8, lid a).

In 2010 is een handreiking duurzaamheid en bedrijventerreinen opgesteld, en zijn concrete doelstellingen geformuleerd.

Niet gerealiseerd

De handreiking energiezuinige bedrijventerreinen is medio 2011 gereed.

In 2010 wordt een tussenmeting gedaan naar de tevredenheid van Nederlanders over het landschap;

Gerealiseerd

Er is een tussenmeting gedaan in kader van Monitor Nota Ruimte: waardering landschap is nu 7,6, die voor Nationale Landschappen 7,9. Bron: http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl1541-Waardering-landschap-in-de-woonregio.html=12–9.

Per aangewezen Rijksbufferzone is een gebiedsontwikkelingsstrategie vastgesteld met een concreet uitvoeringsprogramma;

Niet gerealiseerd

Opstellen gebiedsontwikkelingsstrategie is aan de provincies. Wel zijn in het kader van het MIRT bestuurlijke afspraken tussen rijk en provincies gemaakt over het opstellen van dergelijke gebiedsvisies.

Na de midterm review Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG) worden afspraken met provincies over financiering en uitvoering van de Rijksbufferzones herijkt; Plan van aanpak voor recreatief groen rond de stad;

Niet gerealiseerd

Als gevolg van de kabinetswisseling zal het overleg met provincies over financiering en uitvoering landschap pas in 2011 worden afgerond. Ministerie EL&I heeft daarin het voortouw. Beleid t.a.v. rijksbufferzones, Nationale Landschappen, groen rond de stad e.d. vormt onderdeel van de actualisatie en decentralisatie van het ruimtelijk beleid (medio 2011).

Evaluatie van het beleid voor Nationale Landschappen en besluit over eventuele vervolgacties;

Gerealiseerd

Evaluatie van het beleid voor de Nationale Landschappen is uitgevoerd en aan de Tweede Kamer (Kamerstukken II, 2009–2010, 31 253, nr. 26) gestuurd. Beleidsreactie op de uitgevoerde evaluatie zal in 2011 worden gegeven in de context van de actualisatie en decentralisatie van het ruimtelijk beleid.

Onomkeerbare afspraken met andere overheden en sectoren over de sanering van 200 hectare kassen in 10 gebiedsprojecten in Nationale Landschappen en Rijksbufferzones;

Niet gerealiseerd

Enkele pilots hebben meer tijd nodig dan eerder was ingeschat.

Met het Innovatieprogramma Mooi Nederland is een stimulans van € 13 mln gegeven aan projecten die een voorbeeld zijn voor anderen om bij te dragen aan een Mooi Nederland.

Gerealiseerd

Budget is geheel besteed: tweede ronde voorbeeldprojecten is op 4 november 2010 bekend gemaakt.

Voor alle 23 projecten van het Nota Ruimtebudget (NRb) is de bijdrage vastgesteld. Door monitoring van de projecten wordt gewaarborgd dat de doelstellingen worden behaald en de voortgang van de uitvoering op peil blijft. Daarnaast draagt het Rijk bij aan een voortvarende uitvoering door middel van het uitvoeren van een kennis- en leertraject;

Gerealiseerd

Voor alle 23 NRb projecten is de rijksbijdrage vastgesteld. Een monitoringssysteem is ontworpen en in praktijk gebracht. Voortgangsresulaten zijn door projecteigenaren (provincies en gemeenten) aangegeven. Er is onderzoek gedaan naar effecten van de crisis op gebiedsontwikkeling. Als vervolg hierop is verkenning gestart naar nieuwe financieringsconstructies en samenwerkingsmodellen publiek-privaat. Door o.a. het organiseren van een projectleidersbijeenkomst en het actualiseren van de reiswijzer gebiedsontwikkeling vindt verspreiding van kennis plaats.

Besluit over de ruimtelijke keuzes van de alternatieven in de huidige MIRT-verkenningen (Verkenning Antwerpen–Rotterdam, Haaglanden, Rotterdam Vooruit);

Niet gerealiseerd

In het BO MIRT (najaar 2010) is besloten tot continuering van de MIRT verkenningen Rotterdam Vooruit en Haaglanden. Beide zijn grote integrale verkenningen, waarbij de afweging meer tijd kost dan voorzien.

De MIRT Verkenning Antwerpen–Rotterdam (VAR) is in januari 2011 afgerond.

Het Referentiekader voor duurzame gebiedsontwikkeling (DRO) wordt betrokken bij de nadere uitwerking van de gebiedsagenda’s;

Niet gerealiseerd

Het was de bedoeling om het referentiekader DRO (inmiddels uitgewerkt tot een concept-handreiking DRO) toe te passen bij de volgende versie van de gebiedsagenda’s. Mede als gevolg van de kabinetswisseling is besloten om de update van de gebiedsagenda’s uit te stellen. Daarmee is deze actie naar een later tijdstip verschoven.

Actieprogramma vernieuwing instrumentarium milieu en ruimtelijke ontwikkeling is in uitvoering;

Gerealiseerd

Het actieprogramma is in 2010 gestart. Hierover is de Tweede Kamer met de Beleidsbrief Infrastructuur en Milieu van 26 november 2010 geïnformeerd.

Het Ruimtelijke Ordeningsnetwerk (RO-netwerk) is samen met de gemeenten opgestart.

Gerealiseerd

Het RO-Netwerk is samen met de gemeenten opgestart. Resultaat is terug te vinden op: www.romnetwerk.nl.

De beleidsvisies van de bevoegde overheden, waaruit blijkt op welke wijze invulling is gegeven aan de afspraken uit het convenant bodembeleid, zijn beschikbaar;

Niet gerealiseerd

De beleidsvisies met vertaling van de convenantafspraken door het bevoegd gezag zijn in de maak of zijn klaar. Bijvoorbeeld de bodemvisie van de provincie Drenthe is afgerond. Overigens maken niet alle bevoegd gezag gemeenten / provincies Wbb een beleidsvisie. Soms kiest men ook voor een ander document. Het is voor het bevoegd gezag niet altijd gemakkelijk om de gevraagde beleidstransitie vorm te geven.

Het jaarverslag 2009 over de realisatie van het bodembeleid door de bevoegde gezagen (provincies en gemeenten) is uitgebracht;

Gerealiseerd

Het jaarverslag is per brief van 8 september 2010 aan de Tweede Kamer gezonden (Kamerstukken II, 2009–2010, 30 015, nr. 42).

Uitvoering van het Werkprogramma Slimmer, Beter, Minder dat op 5 november 2008 aan de Tweede Kamer is aangeboden. Het betreft onder meer het Activiteitenbesluit dat in 2010 verder wordt uitgebreid waardoor minder bedrijven een vergunning nodig hebben. Ook zijn dan Bouwbesluit en Gebruiksbesluit verder gestroomlijnd en voor zover mogelijk aangepast ter uitwerking van het advies van de commissie Dekker. Daarnaast worden in 2010 de resultaten verwacht van een fundamentele verkenning naar meet-, registratie-, rapportage- en keuringsverplichtingen;

Gerealiseerd

Op het beleidsterrein van het voormalige ministerie van VROM/WWI is in de periode 1 maart 2007 tot en met 2010 een reductie van de administratieve lasten bereikt van 32%.

De fundamentele verkenning is afgerond. De resultaten zijn samengevat in een brochure «Minder Regeldruk heeft u ook zelf in de hand» en breed verspreid onder bedrijven en toezichthouders. Algemene conclusie is dat meet-, registratie-, rapportage- en keuringsverplichtingen nuttig zijn. Wel ervaren bedrijven knelpunten in de uitvoering. Van de 46 geïnventariseerde knelpunten is inmiddels de helft opgelost of is een verbetering voor in gang gezet. 12 knelpunten berust op een misverstand. En 7 knelpunten kunnen niet op korte termijn worden opgelost omdat of de Europese regelgeving zich daartegen verzet of omdat het zou leiden tot een ongewenste afname van het beschermingsniveau van het milieu.

8

Ambitieuze internationale klimaatdoel-stellingen

In breder verband actief bijdragen aan het tot stand komen van nieuwe ambitieuze internationale doelstellingen voor na 2012.

7.2.2.

0 1

In Cancun zijn drie besluiten vastgesteld met nieuwe, mondiale klimaatafspraken, de «Cancun Agreements». Daarmee is een solide basis gelegd om in 2011 verder te werken aan een (kosten-) effectief mondiaal klimaatregime.

21.

Duurzaamheid als zwaarwegend criterium bij inkopen

De overheid wil uiterlijk in 2010 duurzaamheid als zwaarwegend criterium meenemen in al haar inkopen.

4.2.1.

0 2

In het kader van Duurzaam Inkopen zijn vier grootschalige, innovatieve projecten van start gegaan. De monitor Duurzaam Inkopen is in 2010 voorbereid en wordt in het voorjaar 2011 uitgevoerd.

23.

Locaties bedrijfslocaties

Het bevorderen van een tijdig en op de vraag afgestemd aanbod van ruimte voor kwalitatief goed ingepaste bedrijfslocaties.

2.2.1.

0 3

Alle 12 provincies hebben een provinciaal herstructerings-programma opgesteld. Acht projecten van nationaal belang hebben een bijdrage ontvangen van in totaal € 46,2 mln. Een Roadmap verzakelijking is opgesteld met het IPO en VNG.

26.

Klimaatbestendige inrichting Nederland

Klimaatbestendige inrichting van Nederland waarbij water een meer bepalende factor is bij ruimtelijke afwegingen, inclusief locatiekeuzes. Meer ruimte voor herstel van natuurlijke processen (bodem, water en natuur).

10.2.3.

12 926

Besluitvorming over prestaties die moeten bijdragen aan een mooi en duurzaam ingericht Nederland zal in 2011 plaatsvinden.

69. Slimmere regels, betere uitvoering, minder lasten

Het oplossen van de tien meest gevoelde knelpunten bij administratieve lasten

91

1 709

De ambities ten aanzien van de vermindering van de traditionele regeldruk (administratieve lasten en knelpunten) binnen het domein van het voormalige ministerie van VROM/WWI zijn gerealiseerd.