| 1) | Uitgave ten laste van de begroting 2011 | 2 955 512 573,79 | 2) | Ontvangsten ten gunste van de begroting 2011 | 11 518 714 515,54 |
| 3) | Liquide middelen | 7 769 581,52 | |||
| 4) | Rekening-courant RHB | 8 615 343 215,94 | |||
| 4b) | Te verrekenen begrotings-reserves | 132 714 345,84 | 4c) | Begrotingsreserves | 132 714 345,84 |
| 5) | Uitgaven buiten begrotingsverband (=intracomptabele vorderingen) | 12 827 381,95 | 6) | Ontvangsten buiten begrotingsverband (=intra-comptabele schulden) | 72 738 237,66 |
| 7) | Openstaande rechten | 0,00 | 7a) | Tegenrekening openstaande rechten | 0,00 |
| 8) | Extra-comptabele vorderingen | 1 406 595 284,86 | 8a) | Tegenrekening extra-comptabele vorderingen | 1 406 595 284,86 |
| 9a) | Tegenrekening extra-comptabele schulden | 0,00 | 9) | Extra-comptabele schulden | 0,00 |
| 10) | Voorschotten | 7 394 740 897,28 | 10a) | Tegenrekening voorschotten | 7 394 740 897,28 |
| 11a) | Tegenrekening garantieverplichtingen | 4 924 452 971,61 | 11) | Garantieverplichtingen | 4 924 452 971,61 |
| 12a) | Tegenrekening openstaande verplichtingen | 18 528 765 971,24 | 12) | Openstaande verplichtingen | 18 528 765 971,24 |
| 13) | Deelnemingen | 1 420 566 263,95 | 13a) | Tegenrekening deelnemingen | 1 420 566 263,95 |
| TOTAAL | 45 399 288 487,98 | TOTAAL | 45 399 288 487,98 |
Toelichting op de saldibalans
De balansposten zijn bepaald en gewaardeerd overeenkomstig de geldende voorschriften van de Comptabiliteitswet. Indien van de geldende voorschriften wordt afgeweken, wordt dit nader toegelicht.
Toelichting per balanspost
| Balanspost 1 Uitgaven ten laste van de begroting 2011 | 2 955 512 573,79 |
| De uitgaven over 2011 zijn gespecificeerd in het jaarverslag van ELI (XIII), onderdeel uitgaven, artikelen 1 t/m 10, 21 en 22. | |
| Balanspost 2 Ontvangsten ten gunste van de begroting 2011 | 11 518 714 515,54 |
| De ontvangsten over 2011 zijn gespecificeerd in het jaarverslag van ELI (XIII), onderdeel ontvangsten, artikelen 1 t/m 10, 21 en 22. | |
| Balanspost 3 Liquide middelen | 7 769 581,52 |
| De post liquide middelen is samengesteld uit de aanwezige kas- en banksaldi van de kasbeheerders. Tevens is hierin opgenomen het saldo van de bankrekeningen welke worden aangehouden in het kader van BBMKB per 31 december 2011 ad € 6 736 599,77. | |
Toelichting
| Saldo 31-12-11 | (x € 1 000) |
|---|---|
| Saldo liquide middelen kasbeheerder EZ | 1 |
| Saldo liquide middelen overige kasbeheerders | 6 740 |
| Saldo rekening-courant TWA/CBIN | 1 029 |
| Totaal | 7 770 |
| Balanspost 4 Rekening Courant RHB | 8 615 343 215,94 |
| Deze post geeft de vordering- en schuldverhouding weer tussen EZ en het Ministerie van Financiën per 31 december 2011. Het bedrag op de saldibalans is overeenkomstig de saldo-opgave per 31 december 2011 van het Ministerie van Financiën. | |
| Balanspost 4c Begrotingsreserves | 132 714 345,84 |
| De begrotingsreserves zijn een meerjarige budgettaire voorzieningen die EZ aanhoudt op afzonderlijke rekening-couranten bij het Ministerie van Financiën. | |
Toelichting
EZ maakt gebruik van een viertal interne begrotingsreserves. De toevoegingen aan en onttrekkingen van deze reserves die respectievelijk ten laste of ten gunste van de begroting plaatsvinden zijn in het jaarverslag toegelicht bij de artikelen 3, 4 en 5.
| Deze post is per 31 december 2011 als volgt opgebouwd: | |
|---|---|
| Reserves artikel 3 | |
| Begrotingsreserve scheepsbouwgarantie | 25 000 000,00 |
| Begrotingsreserve groeifaciliteit GO | 63 357 865,84 |
| Reserve artikel 4 | |
| Begrotingsreserve garantieregeling geothermie | 11 356 480,00 |
| Reserve artikel 5 | |
| Begrotingsreserve SENO/GOM | 33 000 000,00 |
| Totaal | 132 714 345,84 |
| Balanspost 5 Uitgaven buiten begrotingsverband | 12 827 381,95 |
| Onder de uitgaven buiten begrotingsverband zijn bedragen opgenomen die niet ten laste van de begroting behoeven te worden gebracht. Dit omdat deze uitgaven met derden zullen worden verrekend. | |
Toelichting
| De uitgaven buiten begrotingsverband zijn als volgt te specificeren: | Bedrag (x € 1 000) |
|---|---|
| Vorderingen op andere ministeries | 10 605 |
| Vorderingen met betrekking tot beleidsuitgaven | 1 297 |
| Vorderingen met betrekking tot apparaatsuitgaven | 925 |
| Totaal | 12 827 |
Vorderingen op andere Ministeries
Het bedrag van € 10,6 mln onder vorderingen op andere Ministeries is met name afkomstig van het Agentschap NL (€ 10,1 mln) vanwege voor andere departementen uitgevoerde regelingen. De overige € 0,5 mln betreft vorderingen van het kerndepartement.
Vorderingen met betrekking tot beleidsuitgaven
Het bedrag van € 1,3 mln is voornamelijk het saldo van met opdrachtgevers van agentschappen te verrekenen posten.
Vorderingen met betrekking tot apparaatsuitgaven
Het bedrag van € 0,9 mln betreft voornamelijk de openstaande vordering op NWO (€ 0,3 mln) en overige salarisdebiteuren (€ 0,5 mln).
| Balanspost 6 Ontvangsten buiten begrotingsverband | 72 738 237,66 |
| Onder de ontvangsten buiten begrotingsverband zijn bedragen opgenomen die niet ten gunste van de begroting behoeven te worden gebracht. Dit omdat deze ontvangsten met derden zullen worden verrekend. | |
| De ontvangsten buiten begrotingsverband zijn als volgt te specificeren: | Bedrag (x € 1 000) |
|---|---|
| Schulden aan andere ministeries | 45 955 |
| Schulden met betrekking tot beleidsuitgaven | 2 740 |
| Schulden met betrekking tot apparaatsuitgaven | 24 043 |
| Totaal | 72 738 |
Schulden aan andere Ministeries
Het bedrag van € 45,9 mln betreft met name door AGNL vooruit ontvangen bedragen voor de uitvoering van regelingen voor andere Ministeries. Het betreft voornamelijk het Ministerie van Buitenlandse Zaken voor een bedrag van € 37,3 mln en het Ministerie van Onderwijscultuur en Wetenschap voor een bedrag van € 7,9 mln.
Schulden met betrekking tot apparaatsuitgaven
Het bedrag van € 24,0 mln bestaat ondermeer uit de per 31 december 2011 af te dragen loonbelasting (€ 6,9 mln), af te dragen premies € 3,9 mln en een schuld van AgNL aan derden (o.a. depothouders) van € 2,4 mln wegens vooruit ontvangen octrooitaxen. De intracomptable schulden ad € 2,7 mln bestaan uit voornamelijk vóórgefinancierde bijdragen van andere medefinanciers dan departementen.
| Balanspost 8 Extra-comptabele vorderingen | 1 406 595 284,86 |
| De extra comptabele vorderingen hebben betrekking op nog te ontvangen middelen, welke voortvloeien uit uitgaven die ten laste van de begroting zijn gebracht en nog met derden zullen worden verrekend. | |
Toelichting
| De extra-comptabele vorderingen zijn als volgt te specificeren: | Bedrag (x € 1 000) | |
|---|---|---|
| Stand vorderingen 31.12.2010 | 1 330,3 | |
| Bij | ||
| In 2011 ontstane vorderingen | 257,7 | |
| Bijgeschreven dividend/rente | 5,0 | |
| 262,7 | ||
| 1 593,0 | ||
| Af | ||
| Ontvangsten | –/– 137,8 | |
| Ontvangsten dividend/rente | –/– 9,6 | |
| Buiteninvorderingstelling c.q. kwijtschelding | –/– 39,0 | |
| –/– 186,4 | ||
| Stand vorderingen 31.12.2011 | 1 406,6 | |
Uit het bovengenoemde verloop van de extra-comptabele vorderingen blijkt dat het saldo van de in 2011 ontstane vorderingen € 262,7 mln is. De ontvangsten (incl. ontvangen dividend en rente) zijn voor € 29,7 mln door de NMa-CA gegenereerd. Op kredieten is door Agentschap NL € 7,8 mln ontvangen alsmede € 6,3 mln op BMKB. Een bedrag van € 25,5 mln komt uit GSMvergunningen.
De buiteninvorderingstellingen c.q. kwijtscheldingen betreffen voor € 22,3 mln de BMKB en voor € 10,3 mln de TOK/TOP/MPO/KRE (incl. kwijtschelding van voorwaardelijke rente). De overige € 6,4 mln betreft de overige regelingen.
De extra-comptabele vorderingen zijn per begrotingsartikel, het Agentschap NL, NMa en overige apparaat onderverdeeld naar de mate van liquiditeit (opeisbaarheid) van de vorderingen.
Direct opeisbare vorderingen
Het overzicht per artikel is als volgt:
| Bedrag (x € 1 000) | ||
|---|---|---|
| Art 1 | Diverse | 3,7 |
| Art 2 | EVD inzake afrekening jaarprogramma 2010 | 370,2 |
| Vordering op NIVR na invaren Agentschap NL | 4 666,6 | |
| Art 3 | Vordering gemeente Enschede en intrekking subsidie MKB. | 485,8 |
| Art 4 | Diverse | 110,0 |
| Art 5 | Diverse | 104,9 |
| Art 8 | Vordering op CPB | 113,2 |
| Art 9 | Afrekening CBS meerjarenprogramma | 159,3 |
| Art 21 | Diverse | 179,8 |
| Overig apparaat | 2,1 | |
| AGNL | Terug te vorderen subsidies | 18 557,8 |
| Totaal | 24 753,4 | |
Van de direct opeisbare vorderingen heeft een bedrag van 7,5 mln betrekking op 2011. De resterende vorderingen zijn van 2010 en ouder.
| Bedrag (x € 1 000) | ||
|---|---|---|
| Art 1 | Vorderingen van de Consumentenautoriteit | 892,1 |
| Art 2 | Renteloze lening aan Marin | 6 806,7 |
| Lening aan Commanditaire Vennootschap Biopartner | 13 524,5 | |
| Kredietfaciliteit CVO aan het NIVR | 12 569,4 | |
| Lening aan Biomedbooster | 3 000,0 | |
| Art 3 | Leningen aan EIM | 769,7 |
| Leningen aan NESEC | 1 934,2 | |
| Renteloze lening aan het LIOF | 17 088,2 | |
| Vordering op de NOM | 372,6 | |
| Renteloze lening BOM | 4 880,0 | |
| Renteloze lening Stichting Microkredieten | 16 966,2 | |
| Lening aan Nedermaas Hightech | 8 542,0 | |
| Lening aan de Gemeente Eindhoven | 7 000,0 | |
| Diverse | 89,9 | |
| Art 5 | Leningen aan Indonesië en Egypte beheerd door het NIO | 9 527,5 |
| Art 10 | Te vergoeden termijnen inzake GSM vergunningen | 25 457,3 |
| Art 21 | Diverse | 296,5 |
| AGNL | Te innen aflossingen op (innovatieve) kredieten | 83 125,8 |
| Vorderingen inzake ontwikkelingskredieten | 89 185,5 | |
| Vorderingen inzake luchtvaartkredieten | 58 330,1 | |
| Vorderingen inzake UK, SEED en innovatiekredieten | 28 738,4 | |
| Totaal | 389 096,6 | |
Van de op termijn opeisbare vorderingen is een bedrag van 84 580,4 mln opeisbaar binnen 1 jaar. Het resterende bedrag is na 1 jaar of meer opeisbaar.
Kredietfactiliteit CVO aan het NIVR
In 2012 zal de verevening met het NIVR moeten plaatsvinden.
AgentschapNL
Het merendeel van de vorderingen van Agentschap NL (161 471,3) heeft betrekking op de Regeling Technische ontwikkelingskredieten en de Regeling Technische Ontwikkelingsprojecten. Deze regelingen worden uitgevoerd door dit agentschap. Het betreft leningen verstrekt met het doel een «nieuw» product te ontwikkelen. De terugbetaling van de lening is afhankelijk van de met het ontwikkelde product verkregen omzet. Er is rente verschuldigd die jaarlijks wordt bijgeschreven. De regelingen zijn inmiddels ingetrokken.
Geconditioneerde vorderingen
| Bedrag (x € 1 000) | ||
|---|---|---|
| Art 2 | Revolving fund van het NIVR (mogelijk in 2012 afrekening) | 11 181,6 |
| Art 2 | Diverse | 567,2 |
| Art 3 | Consortium bijdrage JSF | 278 755,0 |
| Vordering op United Nations University | 6 806,7 | |
| Lening aan Volvo | 396,1 | |
| Diverse | 9 693,3 | |
| Art 4 | Vordering op COVRA | 18 200,0 |
| Borgen radioactiviteit | 4 773,6 | |
| AGNL | Investeringsfaciliteit opkomende markten door FMO | 97 656,5 |
| BBMKB-regeling | 201 344,7 | |
| Faillissementen en niet gerealiseerde omzetten | 133 406,4 | |
| Diverse | 8 215,5 | |
| NMA | Diverse opgelegde boetes | 221 748,7 |
| Totaal | 992 745,3 | |
Revolving fund van het NIVR
In het revolving fund van het NIVR werden aflossing op kredieten en royalties gestort. Het NIVR mocht het revolving fund aanwenden voor activiteiten. Door de overgang van het NIVR naar AGNL valt het fonds toe aan EL&I. Naar verwachting zal in 2012 het revolving fund worden afgerekend met EL&I. De stand is te hoog omdat enkele posten nog niet zijn geboekt. De vordering zou € 4 404,0 mln moeten zijn.
Consortium bijdrage JSF
Deze vordering inzake de Nederlandse bijdrage aan de JSF is een inschatting van de toekomstige opbrengsten op grond van de herziene omzetprognoses. De vordering is berekend op basis van het prijspeil 2011.
| Balanspost 10 Voorschotten | 7 394 740 897,28 |
| Op deze rekening staat het saldo van de vooruitbetalingen (voorschotten). Deze voorschotten zijn gebaseerd op EZ-subsidieregelingen danwel op door EZ gesloten contracten. Voor wat betreft subsidies wordt in principe betaald op basis van gemaakte en betaalde kosten. De definitieve vaststelling van de subsidie danwel de afwikkeling van het contract geschiedt na indiening van de einddeclaratie. | |
Toelichting
| Beleidsartikelen | 2007 en eerder | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | Totaal |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 01 Markten | 0 | 0 | 1 005 | 3 423 | 16 092 | 20 520 |
| 02 Innovatie | 77 386 | 66 693 | 146 043 | 329 354 | 710 960 | 1 330436 |
| 03 Ondernemersklimaat | 101 875 | 56 535 | 127 576 | 177 901 | 257 677 | 721 564 |
| 04 Energie huishouding | 64 496 | 1 758 367 | 679 358 | 799 102 | 846 127 | 4 147 450 |
| 05 Internationale Economische Betrekkingen | 7 013 | 4 291 | 5 206 | 14 693 | 73 637 | 104 840 |
| 09 Statistiek | 0 | 0 | 195 420 | 192 269 | 191 676 | 579 365 |
| 10 Elektronische Communicatie | 2 722 | 2 411 | 3 116 | 26 627 | 57 881 | 92 757 |
| 99 Buiten Begrotingsverband | 12 965 | 14 405 | 47 859 | 100 148 | 222 430 | 397 808 |
| Totaal | 266 457 | 1 902 702 | 1 205 583 | 1 643 517 | 2 376 480 | 7 394 741 |
Op artikel 4 zijn onder andere de voorschotten verantwoord inzake bijdrage MEP voor een bedrag van € 3 583,9 mln.
Op artikel 9 zijn de voorschotten inzake bijdrage CBS verantwoord voor de jaren 2008 tot en met 2010 voor een bedrag van € 579,4 mln. De voorschotten CBS worden per programmeringsperiode afgerekend. Het jaar 2008 valt in het meerjarenprogramma 2004 – 2008 en zal naar verwachting in 2012 worden afgerekend. De jaren 2009 en 2010 vallen in programma 2009 – 2013 waardoor afrekening na 2013 zal plaatsvinden.
| Verloop van de voorschotten gedurende het dienstjaar 2011 | Bedrag |
|---|---|
| Beginstand 1 januari 2011 | 6 722 124 546,80 |
| Verstrekte voorschotten | 2 538 634 398,71 |
| Afgerekende voorschotten | – 1 866 018 048,23 |
| Eindstand 31 december 2011 | 7 394 740 897,28 |
De betaalde bedragen aan Loyalis zijn niet meer in de voorschotten verantwoord. De in voorgaande jaren opgenomen voorschotten aan Loyalis zijn daarom technisch eindafgerekend.
| Balanspost 11 Garantieverplichtingen | 4 924 452 971,61 |
| De garantieverplichtingen per 31 december 2011 zijn voorwaardelijke financiële verplichtingen aan derden die pas tot uitbetaling leiden als bij de wederpartij zich bepaalde omstandigheden voordoen. | |
Toelichting
Het verloop van de garantieverplichtingen in 2011 was als volgt:
| Saldo garantieverplichtingen tot en met 2010 | 4 591,1 |
| Bij: Aangegane garantieverplichtingen in 2011 | 1 198,3 |
| Af: Betalingen op garantieverplichtingen in 2011 | –/– 78,1 |
| Af: Intrekkingen, terugbetalingen en correcties | –/– 786,8 |
| Saldo garantieverplichtingen ultimo 2011 | 4 924,5 |
Circa de helft van dit bedrag (€ 2 567,8 mln) betreft de garanties van de borgstellingsregeling BMKB (art. 3). Het uitstaande garantiebedrag voor deze regeling is verhoogd in verband met afgegeven garanties van ongeveer € 908,8 mln en verlaagd in verband met negatieve bijstellingen van ongeveer € 498,1 mln. Aan verliesafdekking is € 73,6 mln betaald.
De andere helft van het saldo garantieverplichtingen ultimo 2011 bestaat uit voornamelijk garanties Groeifinancieringsfaciliteit € 869,5 mln ( art 3), COVA (art. 4) € 1 325,0 mln en garanties ten behoeve het CBS (art 9) van € 81 mln en OPTA (art 10) van € 9 mln.
| Balanspost 12 Verplichtingen | 18 528 765 971,24 |
| De openstaande verplichting per 31 december 2011 kunnen vanaf 2012 tot betaling leiden. | |
Toelichting
Het verloop van de verplichtingen in 2011 was als volgt:
| Saldo aangegane verplichtingen tot en met 2010 | 17 162,9 |
| Bij: Aangegane verplichtingen in 2011 | 5 264,2 |
| Af: Betalingen op verplichtingen in 2011 | –/– 3 209,3 |
| Af: Intrekkingen, terugbetalingen en correcties | –/– 689,0 |
| Saldo verplichtingen ultimo 2011 | 18 528,8 |
In 2011 is de administratie opgeschoond voor de overgang naar Oracle. Er is € 689,0 mln ingetrokken. Dit bedrag is inclusief verplichtingen buiten begrotingsverband. Van de in 2011 aangegane verplichtingen vloeit een bedrag van € 3,0 miljard voort uit «verduurzaming van de energiehuishouding».
Omvangrijke negatieve bijstellingen
In onderstaande tabel zijn de reguliere bijstellingen (intrekkingen) per artikel opgenomen.
| Art. | Omschrijving | (x € 1 mln) |
|---|---|---|
| 1 | Goed functionerende economie en markten in Nederland en Europa | 0,1 |
| 2 | Een sterk innovatievermogen | 61,6 |
| 3 | Concurrerend ondernemingsklimaat | 841,3 |
| 4 | Doelmatige en duurzame energiehuishouding | 482,7 |
| 5 | Internationale economische betrekkingen | 21,3 |
| 10 | Elektronische communicatie en post | 2,0 |
| 21 | Algemeen | 0,5 |
| Buiten begrotingsverband | 66,3 | |
| Totaal | 1 475,8 |
De negatieve bijstellingen (intrekkingen) hebben met name betrekking op vrijgevallen verplichtingruimte in verband met definitief vastgestelde subsidies en bijdragen. Bij de begrotingsvoorbereiding van de afgelopen jaren is het kaseffect van deze vrijval al verwerkt in de kasramingen.
Een belangrijk deel van de intrekkingen van artikel 2 heeft betrekking op de regelingen die door Agentschap NL worden uitgevoerd. Op innovatievouchers is € 13,1 mln ingetrokken.
De negatieve bijstellingen van artikel 3 hebben voor € 15,1 mln betrekking op aan BZK overgedragen TOPPERdossiers en voor € 8,9 mln op BSRI. Op bedrijventerreinen is € 13,9 mln ingetrokken en op Innovatiedossiers € 28 mln. Het Bio Science Park ging voor € 10 mln niet door. Op de MKB en de groeifaciliteit is € 498,1 mln respectievelijk € 288,7 mln ingetrokken.
De intrekkingen op artikel 4 hebben met name betrekking op MEP 352,6 mln, «wind op land» € 18,1 mln, zonnenergie 27,9 mln, vergisting € 48,1 mln, El. Coverg 20,6 mln.
Bovendien is er voor € 17,2 mln aan regelingen van VROM overgenomen (Straling en Elektrische auto)
De intrekkingen van artikel 5 betreffen voor € 5,0 mln Buitenlandse Markten PSB. Een bedrag van € 7,8 mln viel vrij op Economische Samenwerking PSO.
De intrekkingen op artikel 10 bedroegen € 2,0 mln. Het betreft voornamelijk bijdrage aan OPTA, PRIMA en ICT/frequenties.
De intrekkingen op «verplichtingen buiten begrotingsverband» hadden voornamelijk betrekking op door Agentschap NL voor BUZA, I&M (V&W) en OCW uitgevoerde regelingen. (€ 57,1)
| Balanspost 13 Deelnemingen | 1 420 566 263,95 |
Toelichting
| Naam | Nominaal | Betaald | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Ultimo 2010 | Ultimo 2011 | Ultimo 2010 | Ultimo 2011 | Deeln.% | |
| N.V. NOM | 51 879,8 | 51 879,8 | 51 879,8 | 51 879,8 | 99,9 |
| N.V. LIOF | 50 373,2 | 50 373,2 | 50 373,2 | 50 373,2 | 94,4 |
| Oost N.V. | 26 263,5 | 26 263,5 | 35 714,1 | 35 714,1 | 65,2 |
| N.V. BOM | 19 153,6 | 19 153,6 | 21 090,2 | 21 090,2 | 57,6 |
| GasTerra B.V. | 18 000,0 | 18 000,0 | 18 151,2 | 18 151,2 | 10 |
| EBN NV | 128 137,5 | 128 137,5 | 1 243 357,8 | 1 243 357,8 | 100 |
| NOVEM B.V. | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
| Totaal | 293 807,6 | 293 807,6 | 1 420 566,3 | 1 420 566,3 | |
In 2011 waren er geen mutaties op deelnemingen.