Per 1 januari 2011 zijn de taken op het gebied van vaccininkoop, onderzoek en ontwikkeling van het Nederlands Vaccin Instituut (NVI) overgedragen aan het RIVM (TK 22 894, nr. 254 en TK 32 589, nr. 1). Hierdoor treedt in onderstaande realisatiecijfers een trendbreuk op ten opzichte van de realisatie in 2010 (bij de balans en de staat van baten en lasten) respectievelijk de begroting 2011 (bij de staat van baten en lasten en het kasstroomoverzicht).
De realisatiecijfers hebben alleen betrekking op productie en ondersteunende diensten. Ondanks de voortgang in (de voorbereiding van) de privatisering zijn deze onderdelen heel 2011 in publieke handen gebleven.
| Oorspronkelijk vast gestelde begroting (1) | Realisatie (2) | Verschil realisatie en oorspronkelijk vastgestelde begroting (3 = 2–1) | Realisatie 2010 (4) | |
|---|---|---|---|---|
| Baten | ||||
| Omzet moederdepartement | 34 498 | 10 053 | – 24 445 | 39 034 |
| Omzet overige departementen | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Omzet derden | 120 894 | 18 372 | – 102 522 | 116 115 |
| Rentebaten | 0 | 1 | 1 | 0 |
| Vrijval voorzieningen | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Bijzondere baten | 0 | 400 | 400 | 0 |
| Totaal baten | 155 392 | 28 826 | – 126 566 | 155 149 |
| Lasten | ||||
| Apparaatskosten | 149 892 | 50 562 | – 99 330 | 152 476 |
| – personele kosten | 24 866 | 15 939 | – 8 927 | 29 791 |
| – materiële kosten | 125 026 | 34 623 | – 90 403 | 122 685 |
| Afschrijvingskosten | 5 500 | 4 016 | – 1 484 | 6 330 |
| – immaterieel | 250 | 712 | 462 | 531 |
| – materieel | 5 250 | 3 304 | – 1 946 | 5 799 |
| Overige lasten | 2 000 | 8 332 | 6 332 | 7 224 |
| – dotaties voorzieningen | 0 | 0 | 0 | 5 626 |
| – rentelasten | 2 000 | 1 732 | – 268 | 1 598 |
| – bijzondere lasten | 0 | 6 600 | 6 600 | 0 |
| Totaal lasten | 157 392 | 62 910 | – 94 482 | 166 030 |
| Saldo van baten en lasten | – 2 000 | – 34 084 | – 32 084 | – 10 881 |
Toelichting op de staat van baten en lasten 2011
Resultaat
Het verschil in de gerealiseerde baten en lasten met de begroting kent een drietal oorzaken:
-
– De overheveling van de vaccinonderzoeks- en ontwikkelingstaken naar het RIVM hebben tot een afname van zowel baten (zie opbrengst moederdepartement) als lasten (zowel personeel, als materieel en andere kostensoorten) geleid.
-
– Door de overheveling van de vaccin-inkooptaak naar het RIVM zijn zowel de baten (opbrengst derden) als de lasten (materiële kosten) in 2011 fors lager dan begroot en lager dan in voorgaande jaren. In 2010 waren de baten van de inkooptaak hoger dan de lasten door een tijdelijk inkoopvoordeel. Met de overheveling van de inkooptaak naar het RIVM is ook het inkoopvoordeel, dat in 2011 € 11 miljoen bedraagt, meegegaan.
-
– In het exploitatieresultaat is ook € 7,5 miljoen als lasten aan incidentele uitgaven opgenomen in het kader van de transitie van het NVI (zoals in het kader van het Sociaal Plan productiedeel en de boedeloverdracht naar het RIVM). De ter zake ontvangen baten van VWS zijn, conform de regelgeving, als vermogensmutatie verwerkt.
-
– Het negatieve exploitatieresultaat wordt vooral veroorzaakt door de kosten van het in stand houden van de productiefaciliteiten ten behoeve van de privatisering en de tegenvallende omzet derden bij met name de productie. Potentiële en bestaande klanten zijn, vanwege de verkoopstatus van het productiedeel, voorzichtig met het verstrekken van orders. Bovendien mochten er gedurende het jaar 2011 geen nieuwe grote verkoopcontracten worden gesloten om het verkoopproces niet te belemmeren.
Ter compensatie van het negatieve exploitatieresultaat zijn door het moederdepartement vermogensstortingen gedaan die, conform de regelgeving, niet via de exploitatie lopen, maar rechtstreeks in het eigen vermogen terecht komen (zie ook de toelichting op de balans).
De totale omzet is als volgt onderverdeeld:
| Bedrag | |
|---|---|
| Moederdepartement | |
| Eigenaar | 8 858 |
| Opdrachtgevers | 1 195 |
| 10 053 | |
| Opbrengst derden | |
| Export | 6 468 |
| RIVM | 7 847 |
| Overig | 4 057 |
| Totaal | 18 372 |
Een nadere specificatie van de omzet in p*q kan vanwege de marktgevoeligheid van deze informatie tijdens het privatiseringsproces niet worden gegeven.
| Balans 31-12-2011 | Balans 31-12-2010 | |
|---|---|---|
| Activa | ||
| Immateriële vaste activa | 7 215 | 7 927 |
| Materiële vaste activa | 35 611 | 40 735 |
| – grond en gebouwen | 2 161 | 0 |
| – installaties en inventarissen | 12 416 | 23 437 |
| – overige materiële vaste activa | 21 034 | 17 298 |
| Voorraden | 6 724 | 36 807 |
| Debiteuren | 3 595 | 8 949 |
| Nog te ontvangen | 1 186 | 5 370 |
| Liquide middelen | 692 | 3 025 |
| Totaal activa | 55 023 | 102 813 |
| Passiva | ||
| Eigen vermogen | 37 151 | 19 435 |
| – exploitatiereserve | 71 235 | 30 316 |
| – onverdeeld resultaat | – 34 084 | – 10 881 |
| Voorzieningen | 180 | 2 786 |
| Leningen bij het Ministerie van Financiën | 0 | 45 940 |
| Crediteuren | 3 308 | 6 116 |
| Nog te betalen | 14 384 | 28 536 |
| Totaal passiva | 55 023 | 102 813 |
Toelichting op de balans per 31 december 2011
Omdat de privatisering van de productiefaciliteiten ultimo 2011 nog in een voorbereidend stadium is, zijn de activa en passiva van het NVI gewaardeerd als ware sprake van continuïteit.
Ook in het verschil in activa per ultimo 2011 ten opzichte van 2010 is het effect van de overheveling van de vaccininkoop (met name voorraden) en de vaccinonderzoek- en ontwikkeling (vaste activa) zichtbaar. Bij de passiva zien we naast het effect van de hiervoor reeds genoemde vermogensstortingen ter dekking van het exploitatietekort ook het effect van de overige vermogensstortingen terug.
Eigen vermogen
| Bedrag | ||
|---|---|---|
| Eigen vermogen 31-12-2010 | 19 435 | |
| Boedeloverdracht RIVM (veiligheidsvoorraad) | – 22 000 | |
| Vermogensstortingen 2011 | ||
| Exploitatieresultaat | 24 700 | |
| Aanvulling eigen vermogen 2010 | 2 500 | |
| Aflossing lening Ministerie van Financiën | 37 000 | |
| Sociaal Plan | 900 | |
| Overdracht RIVM | 6 600 | |
| Investeringen | 2 100 | |
| Totaal vermogenstortingen | 73 800 | |
| Exploitatiereserve per 3-12-2011 |
| 71 235 |
| Resultaat boekjaar |
| – 34 084 |
| Eigen vermogen 31-12-2011 |
| 37 151 |
Het totale eigen vermogen komt € 31,3 hoger uit dan de toegestane 5% van de gemiddelde omzet over de afgelopen drie jaar (2009–2011) van € 116,5 miljoen. Dit wordt met name veroorzaakt door de vermogensstorting ten behoeve van de aflossing van de leenfaciliteit.
Bij de eerste suppletoire begroting 2012 zal het moederdepartement bezien hoe met dit surplus zal worden omgegaan, rekening houdend met de liquiditeitspositie en het benodigde vermogen voor de financiering van vaste activa.
Voorzieningen
De post voorzieningen per 31 december 2011 bestaat uit een voorziening voor personele afkoopsommen. In 2011 is een deel van de personele afkoopsommen uitbetaald ten laste van de voorziening.
Van de post nog te betalen heeft circa € 10,5 miljoen betrekking op VWS. Hiervan is € 6,4 miljoen terug te betalen en € 4,1 miljoen vooruitontvangen.
Kasstroomoverzicht
| Oorspronkelijk vastgestelde begroting (1) | Realisatie (2) | Verschil (3) = (2)–(1) | ||
|---|---|---|---|---|
| 1. | Rekening-courant RHB 1 januari 2011+ stand depositorekeningen | – 1 179 | 3 025 | 4 204 |
| 2. | Totaal operationele kasstroom | 3 500 | – 32 013 | – 35 513 |
| Totaal investeringen (–/–) | – 7 500 | – 5 526 | 1 974 | |
| Totaal boekwaarde desinvesteringen (+) | 0 | 7 345 | 7 345 | |
| 3. | Totaal investeringskasstroom | – 7 500 | 1 819 | 9 319 |
| Eenmalige uitkering aan moederdepartement (–/–) | 0 | 0 | 0 | |
| Eenmalige storting door het moederdepartement (+) | 0 | 73 800 | 73 800 | |
| Aflossingen op leningen (–/–) | – 5 500 | – 45 940 | – 40 440 | |
| Beroep op leenfaciliteit (+) | 7 500 | 0 | – 7 500 | |
| 4. | Totaal financieringskasstroom | 2 000 | 27 860 | 25 860 |
| 5. | Rekening-courant RHB 31 december 2011+ stand depositorekeningen (=1+2+3+4) | – 3 179 | 691 | 3 870 |
Toelichting op het kasstroomoverzicht
In het kader van de privatisering zijn alle uitstaande leningen van het NVI bij het ministerie van Financiën afgelost. De totale aflossing in 2011 bedroeg € 46 miljoen en is voor € 37 miljoen gefinancierd door een eenmalige storting moederdepartement.
Vanwege de privatisering is geen nieuw beroep meer op de leenfaciliteit gedaan in 2011, maar er is nog wel – zij het in bescheidener mate dan in voorgaande jaren – geïnvesteerd.
De investeringen in de activa zijn als volgt gespecificeerd:
| Bedrag | |
|---|---|
| Niet-productie inventaris | 62 |
| Productie inventaris | 1 247 |
| Activa in aanbouw | 4 217 |
| Totaal | 5 526 |
Doelmatigheidsindicatoren
| 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | |
|---|---|---|---|---|
| Generiek | ||||
| 1. Totaal aantal fte (exclusief externe inhuur) | 391 | 397 | 367 | 197 |
| 2. Saldo van baten en lasten (% van de baten) | – 4,32% | – 1,40% | – 7,01% | – 118,24% |
In deze paragraaf is een aantal doelmatigheidsindicatoren niet meer opgenomen, omdat deze betrekking hadden op de naar het RIVM overgehevelde onderzoeks- en ontwikkelingstaken.
Ook voor de resterende indicatoren bemoeilijkt de overheveling van taken naar het RIVM de vergelijkbaarheid van 2011 ten opzichte van voorgaande jaren.
Totaal aantal fte’s (exclusief externe inhuur)
De daling van het aantal fulltime-equivalenten (fte’s) wordt veroorzaakt door de uitplaatsing van een aantal taken naar het RIVM.
Saldo van baten en lasten (% van de baten)
Zie voor de toelichting op het resultaat 2011 de toelichting op de staat van baten en lasten. De «vrije val» van het percentage in 2011 wordt veroorzaakt, doordat enerzijds het resultaat negatief is beïnvloed door een aantal incidentele lasten in het kader van de transitie, waartegenover geen exploitatiebaten staan (tellereffect) en anderzijds doordat het totaal van de baten ook kleiner is geworden als gevolg van de overheveling van taken naar het RIVM (noemereffect).