1. Algemene doelstelling

De Defensie Materieel Organisatie (DMO) zorgt voor modern, robuust, kwalitatief hoogwaardig en inzetbaar materieel.

2. Omschrijving van de samenhang in het beleid

3. Verantwoordelijkheid

Gedurende het verantwoordingsjaar was de minister verantwoordelijk voor de aanschaf en de instandhouding van materieel en de afstoting van overtollig materieel van de krijgsmacht.

4. Externe factoren

De verwerving van modern, robuust, kwalitatief hoogwaardig en inzetbaar materieel is onder meer afhankelijk van de productiecapaciteit en levertijden van leveranciers. De Kamer is hierover regelmatig geïnformeerd, zoals bij de materieelprojecten NH-90 en de Boxer.

5. Budgettaire gevolgen van het beleid

De onderstaande tabel bevat de geraamde en gerealiseerde gevolgen van beleid voor 2012.

Toelichting bij de verschillen groter dan € 5 miljoen

Verplichtingen

De realisatie van het verplichtingbudget is € 75,3 miljoen hoger dan begroot door een combinatie van over- en onderrealisaties. Aan de ene kant zijn er overrealisaties door herfaseringen bij het onderhoud van wapensystemen (€ 168,7 miljoen) en bij diverse andere projecten (€ 5,4 miljoen). Ook is de realisatie hoger door een overschrijding bij het project GPW Boxer (€ 28,1 miljoen) vanwege een wijziging in het hoofdcontract (de variabele prijzen zijn omgezet naar vaste prijzen). Aan de andere kant zijn er onderrealisaties bij het project Defensiebrede Wielvoertuigen (– € 55,8 miljoen) door vertragingen bij de Europese aanbesteding en bij het project F-16 zelfbescherming ASE (– € 71,1 miljoen) door een vertraging bij de totstandkoming van het contract.

Uitgaven

Programma-uitgaven

De realisatie van de totale programma-uitgaven is € 128,4 miljoen lager dan begroot. Dit heeft meerdere oorzaken, die hieronder worden toegelicht.

• • Vanwege de hogere eindrealisatie in 2011 is via de eindejaarsmarge – € 25,2 miljoen ten laste van 2012 gebracht;

• • Er zijn herschikkingen uitgevoerd tussen investeringen en exploitatie van defensieonderdelen. Hierdoor zijn de programma-uitgaven van DMO verminderd met circa – € 54,7 miljoen;

• • Per saldo is – € 1,4 miljoen overgeheveld naar andere departementen;

• • De vertraagde verkoopopbrengsten van roerende goederen bij de DMO (€ 11,4 miljoen) en van onroerende goederen bij het CDC (€ 22 miljoen voor de objecten «Kranenburg Noord», «staf OCKmar» en diverse kleine objecten) zijn in 2012 ten laste van de investeringen van de DMO verwerkt. Ook was in de ramingen rekening gehouden met de verkoop van Leopard-II tanks. Aangezien daarvoor in 2012 geen verkoopcontract is afgesloten, zijn er ook geen deelontvangsten gerealiseerd;

• • Tenslotte is met de 2e suppletoire begroting 2012 de rente voor de periode 2013 tot en met 2018 afgedragen voor de EMU-lening die is aangegaan voor deelneming aan het JSF-programma (– € 13,7 miljoen).

Apparaatsuitgaven

De realisatie van de totale apparaatsuitgaven is € 16,1 miljoen hoger dan begroot. Dit heeft meerdere oorzaken, die hieronder worden toegelicht.

• • Vanwege de hogere eindrealisatie in 2011 is via de eindejaarsmarge – € 19,7 miljoen ten laste gebracht van 2012;

• • Tevens zijn er herschikkingen uitgevoerd van investeringen naar exploitatie voor circa € 11,7 miljoen;

• • De facilitaire activiteiten zijn bij Defensie geconcentreerd in het Facilitair Bedrijf Defensie bij de CDC Divisie Facilitair & Logistiek. In 2011 is de formatie overgeheveld en in 2012 zijn de overige personele en materiële budgetten (waaronder ook de werkplekdiensten) naar het Facilitair Bedrijf Defensie overgeheveld (– € 0,5 miljoen);

• • De hogere ontvangsten van Domeinen voor afstoting van infrastructuur zijn verwerkt op het uitgavenbudget (investeringen) van de DMO (+ € 24,6 miljoen).

Het merendeel van bovenstaande mutaties heeft betrekking op meer artikelonderdelen, vandaar dat er in de toelichting geen uitsplitsing naar artikelonderdeel is gemaakt.

De realisatie van grote projecten wordt toegelicht bij «Operationele Doelstelling 1 (Voorzien in nieuw materieel)».

Ontvangsten

Ten opzicht van de Ontwerpbegroting 2012 is er per saldo een neerwaartse bijstelling van € 2,3 miljoen. De verkoopopbrengsten vallen € 10,1 miljoen lager uit, onder meer doordat de verwachte deelontvangsten van de uitgestelde verkoop van Leopard-II tanks niet in 2012 zijn gerealiseerd. Deze neerwaartse bijstelling is deels gecompenseerd door € 7,8 miljoen aan extra overige ontvangsten, onder meer de verkoopopbrengsten F-16 aan Chili, BTW-ontvangsten uit Italië voor de NH-90 en andere ontvangsten van buitenlandse overheden.

Operationele Doelstelling 1: Voorzien in nieuw materieel

Investeringen zeestrijdkrachten

Instandhouding Luchtverdedigings- en commandofregatten

De behoeftestelling van het project Instandhouding LC-fregatten is vertraagd doordat de inventarisatie van de uit te voren activiteiten meer tijd in beslag heeft genomen.

Investeringen landstrijdkrachten

Capability Upgrade Elektronische Oorlogvoering (CUP EOV)

Momenteel zijn de uitgangspunten voor het beleid op dit gebied nog niet vastgesteld. De behoeftestelling voor dit project verschuift hierdoor naar 2013.

Vervanging bouwmachines grondverzet- en wegherstelmiddelen

Het project is door herijking onder de € 25 miljoen gekomen.

Vervanging Mortieropsporingsradar (MOR)

Het project is herijkt en vertraagd als gevolg van de herschikkingen. De mortieropsporingsradars behoren inmiddels tot het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando. Hierdoor is de inbedding van de eenheid bij Defensie gewijzigd met als gevolg een vertraging in A-fase.

Verwerving CE-paketten IGV

De Kamer is op 11 september 2012 geïnformeerd over de behoeftestelling (Kamerstuk 27 830, nr.11)

Warmtebeeld LION

Het project heeft enige vertraging opgelopen door nadere prioriteitsstelling.

Investeringen luchtstrijdkrachten

Uit hoofde van het Memorandum voor Production, Sustainment and Follow-on Development voor het project vervanging F-16 wordt jaarlijks een bijdrage aan de programmakosten betaald. Voor 2012 is deze hoger dan gepland, omdat de geraamde betaling voor 2013 eind 2012 is uitgevoerd. Voor de beide testtoestellen is de realisatie achtergebleven bij de planning omdat een aantal facturen bij de eindejaarsrealisatie niet tot betaling is gekomen. Deze facturen zijn overgeheveld naar 2013 en zijn inmiddels betaald. Daarnaast is er door de staking bij Lockheed Martin in de zomer van 2012 een vertraging van ongeveer drie maanden ontstaan in de productie van het tweede testtoestel, waardoor minder is gefactureerd dan voorzien.

Langer doorvliegen F-16 Vliegveiligheid en Luchtwaardigheid

Vanwege de voorziene beschikbaarheid van een volgende softwaremodificatie voor de F-16 is de A-fase verschoven van eind 2012 naar begin 2013.

Vervanging Medium Power Radars in Wier en Nieuw-Milligen

De B-fase is voltooid. Over de resultaten van de B- en C-fasen wordt de Kamer geïnformeerd met een gecombineerde B/C-brief zoals is toegezegd door de staatsecretaris van Defensie tijdens het algemeen overleg van 10 juni 2009 (Kamerstuk 31 700 X, nr. 125).

Investeringen Koninklijke Marechaussee

De realisatie op de investeringen van de Kmar is conform de begroting.

Investeringen Defensiebreed

Bij het project NH-90 is de realisatie € 28,9 miljoen lager dan begroot door een herfasering in het betaal- en leverschema en het later onder contract brengen van nieuwe behoeftes dan voorzien.

Counter Improvised Explosive Devices

De Kamer is 2 november 2012 geïnformeerd over de behoeftestelling (Kamerstuk 32 164, nr. 2).

Defensiebrede vervanging operationele wielvoertuigen

De Kamer is 31 mei 2012 geïnformeerd over de B-fase (Kamerstuk 26 396, nr. 92).

Medium altitude long endurance (MALE) UAV

Door later dan geplande afronding van de A-fase en het later dan gepland beschikbaar komen van informatie ten behoeve van het DMP-B document is de planning van dit project verschoven.

Verbeterd Operationeel Soldaat Systeem (VOSS)

Naar verwachting zal de Kamer in 2013 worden geïnformeerd over de verwervingsvoorbereidingsfase (D-fase). De verwerving van het smart vest heeft langer geduurd dan voorzien.

Vernieuwing TITAAN.

Het A-document heeft enige vertraging opgelopen en zal begin 2013 aan de Kamer worden aangeboden.

Vervanging Licht Indirect Vurend Systeem (LIVS)

De planning van dit project is aangepast naar aanleiding van de beleidsbrief. De Kamer is hierover geïnformeerd in het Materieelprojectenoverzicht (MPO) 2011.

Operationele Doelstelling 2: Instandhouding van materieel

Voor een verdere professionalisering van het wapensysteemmanagement wordt een aantal instrumenten gehanteerd, zoals Uniforme systeem- en Integrated Logistic Support-plannen, verbeterde opleidingen, verbeterde en integrale instandhoudingsanalyses, aansluiting bij SAP en kostenmodellen, ketenprocessen en verbetering van informatievoorziening in de keten door het gebruik van portals. Verder maken duurzaamheidscriteria integraal deel uit van de kwalitatieve behoeftestelling van nieuw materieel.

Redeployment ISAF

De bijdrage van de DMO in 2012 bestond vooral uit de afstoting van materieel en het weer operationeel gereed maken van teruggekeerd materieel. Het afstoten van materieel is nagenoeg volledig gerealiseerd in 2012. Daarnaast staat een klein deel van het materieel op dit moment nog in Afghanistan. Naar verwachting keert dit materieel in 2013 terug naar Nederland, waarna het resterende onderhoud kan worden uitgevoerd.

Prestatiegegevens DMO

In onderstaande tabel wordt de gemiddelde leverbetrouwbaarheid van bevoorrading 2012 weergegeven:

De logistieke bedrijven van de DMO hebben boven de gestelde norm gepresteerd.

Operationele Doelstelling 3: Afstoting overtollig materieel

Bij de afstoting van overtollig materieel wordt onderscheid gemaakt tussen niet-strategische en strategische roerende zaken.

Overtollige niet-strategische roerende zaken zoals tenten, aggregaten en eenvoudige bedrijfswagens worden voor (openbare) verkoop aan Domeinen Roerende Zaken overgedragen. De opbrengsten hiervoor in 2012 bedroegen € 3,1 miljoen.

Overtollige strategische roerende zaken, zoals wapensystemen, worden om veiligheidsredenen niet aan Domeinen overgedragen. De verkoop hiervan gebeurt in goede samenwerking met Domeinen. Het materieel wordt in beginsel verkocht aan overheden van landen die voldoen aan de acht criteria van het Gemeenschappelijk Standpunt van de Europese Unie van wapenexport.

In 2012 zijn geen verkoopcontracten van grote wapensystemen gesloten. De omvang van de in 2012 gesloten kleinere verkoopcontracten bedroeg circa € 25 miljoen en betrof vooral de verkoop van munitie, voertuigen of onderdelen van de Lynx-helikopter.

De totale verkoopopbrengsten (ontvangsten) in 2012 bedroegen circa € 170 miljoen. De verkoopopbrengsten komen toe aan Defensie. Een groot deel van de ontvangsten betreft termijnbetalingen van in eerdere jaren gesloten verkoopcontracten.

Het MPO 2012 (Kamerstuk 27 830, nr. 105) bevat een overzicht van projecten van materieel in afstoting, vooral overtollige wapensystemen. Voor het materieel is nog niet definitief een koper gevonden. Wel hebben diverse landen serieuze belangstelling getoond voor de Leopard-II tank, de Cheetah, de Pantserhouwitser 2000 en het F-16 jachtvliegtuig.