Onderstaande tabel geeft de stand van zaken weer van de maatregelen (exclusief overhevelingen) die zijn aangekondigd in de begroting 2013. Daartoe zijn in de eerste kolom de geraamde besparingen of kosten vermeld zoals deze zijn opgenomen in de begroting 2013. De tweede kolom geeft een actualisering van deze bedragen. Daar waar de bedragen ongewijzigd zijn, is er geen aanpassing geweest van de omvang van de beleidsmaatregel. Daar waar de bedragen wel zijn aangepast is er sprake van het (deels) terugdraaien, wijzigen of uitstellen van een maatregel, of van een verwacht besparingsverlies. De actualisering wordt per maatregel nader toegelicht.
Er is bewust gekozen voor de term actualisering. Het is niet mogelijk om van elke maatregel in de zorg een exacte opbrengstrealisatie te geven. De reden daarvoor is dat tal van ontwikkelingen van invloed zijn op de hoogte van de zorguitgaven, waaronder vraagfactoren (toe- of afname van het zorggebruik), aanbodfactoren (zoals substitutie-effecten) en prijsontwikkelingen2. Deze ontwikkelingen zijn op macroniveau niet nauwkeurig van elkaar te onderscheiden en te kwantificeren.
| 2013 | 2013 | ||
|---|---|---|---|
| Ontwerpbegroting | Actualisering | ||
| Zorgverzekeringswet (Zvw) | |||
| Eerstelijnszorg | 101,4 | 101,4 | |
| 1 | Dieetadvisering in het pakket | 44,0 | 44,0 |
| 2 | Ondersteuning stoppen met roken | 20,0 | 20,0 |
| 3 | Aanpassing tariefkorting huisartsen | 34,3 | 34,3 |
| 4 | Aanpassing tariefkorting logopedie | 1,1 | 1,1 |
| 5 | Aanpassing tariefkorting verloskunde | 2,0 | 2,0 |
| Genees- en hulpmiddelen | – 20,0 | – 20,0 | |
| 6 | Rollator en overige eenvoudige loophulpmiddelen uit het basispakket | – 20,0 | – 20,0 |
| Geneeskundige geestelijke gezondheidszorg | – 75,0 | – 75,0 | |
| 7 | Bestuurlijk akkoord curatieve ggz | – 75,0 | – 75,0 |
| Overige gezondheidszorg | 60,0 | 60,0 | |
| 8 | Besparingsverlies werelddekking | 60,0 | 60,0 |
| Totaal uitgaven | 66,4 | 66,4 | |
| 9 | Eigen bijdrage verpleegdag 7,50 euro instellingen medisch- specialistische zorg | 55,0 | 0,0 |
| 10 | Nieuwe bekostiging hoortoestellen | 27,0 | 27,0 |
| 11 | Aanpassing zorgtoeslag i.v.m. verhogen eigen risico tot 350 euro met compensatie lage inkomens | 800,0 | 800,0 |
| 12 | Verzachten/afschaffen eigen bijdrage GGZ | – 55,0 | – 145,0 |
| Totaal ontvangsten | 827,0 | 682,0 | |
| Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) | |||
| Zorg in natura | – 430,0 | – 430,0 | |
| 13 | Ongedaan maken verhoging ZZP-tarief ggz | – 65,0 | – 65,0 |
| 14 | Ongedaan maken verhoging ZZP-tarief ghz | – 215,0 | – 215,0 |
| 15 | Verlaging vergoeding vervoerskosten instellingen | – 150,0 | – 150,0 |
| Persoonsgebonden budgetten | 50,0 | 50,0 | |
| 16 | Ongedaan maken tariefsverhoging 5% PGB intramuraal | – 30,0 | – 30,0 |
| 17 | Terugdraaien overheveling begeleiding naar de Wmo | 80,0 | 80,0 |
| Overige langdurige zorg | – 150,0 | – 150,0 | |
| 18 | Onder contracteerruimte brengen van bovenbudgettaire vergoedingen | – 40,0 | – 40,0 |
| 19 | Vaststelling groeiruimte op niveau demografie | – 150,0 | – 150,0 |
| 20 | Terugdraaien IQ-maatregel | 60,0 | 60,0 |
| 21 | Extramuralisering AWBZ | – 20,0 | – 20,0 |
| Wmo | – 34,0 | – 34,0 | |
| 22 | Verlaging budget Wmo vermogensinkomensbijtelling | – 34,0 | – 34,0 |
| Totaal uitgaven | – 564,0 | – 564,0 | |
| 23 | Vermogensinkomensbijtelling AWBZ | 86,0 | 86,0 |
| Totaal ontvangsten | 86,0 | 86,0 |
Bron: VWS, NZa-gegevens over productieafspraken en voorlopige realisatiegegevens, CVZ-gegevens over voorlopige financieringslasten Zvw en AWBZ.
Toelichting:
ZORGVERZEKERINGSWET (Zvw)
Uitgaven
Eerstelijnszorg
1. Dieetadvisering in het pakket
In het Begrotingsakkoord 2013 is € 100 miljoen gereserveerd voor preventie en palliatieve zorg. Een deel van dit budget (€ 44 miljoen) is ingezet om het mogelijk te maken dieetadvisering met ingang van 1 januari 2013 weer in het basispakket op te nemen.
2. Ondersteuning stoppen met roken
In het Begrotingsakkoord 2013 is € 100 miljoen gereserveerd voor preventie en palliatieve zorg. Een deel van dit budget (€ 20 miljoen) is ingezet om het mogelijk te maken programmatische ondersteuning bij het stoppen met roken met ingang van 1 januari 2013 in het basispakket op te nemen.
3. Aanpassing tariefkorting huisartsen
Naar aanleiding van de CVZ-cijfers over 2010 is de korting op het huisartsentarief, zoals opgenomen in de begroting 2012, met € 20 miljoen verlaagd. Aanvullend heeft de Minister van VWS eind 2011 besloten om de korting nog verder met € 14 miljoen te verlagen (Zie brief VWS «Huisartsenzorg» TK 29 247, nr. 163). Daarmee is de korting van € 132 miljoen met € 34 miljoen verlaagd naar € 98 miljoen.
4. Aanpassing tariefkorting logopedie
Naar aanleiding van geactualiseerde inzichten over 2010 is de tariefskorting verlaagd. Het meest recente cijfer over 2010 geeft aan dat de overschrijding € 1,1 miljoen lager is uitgevallen, waardoor de eerder opgelegde tariefskorting met dit bedrag verlaagd kon worden. Dit leidt tot een opwaartse bijstelling van het kader.
5. Aanpassing tariefkorting verloskunde
Naar aanleiding van geactualiseerde inzichten over 2010 is de tariefskorting verlaagd. Het meest recente cijfer over 2010 geeft aan dat de overschrijding € 2 miljoen lager is uitgevallen, waardoor de eerder opgelegde tariefskorting met dit bedrag verlaagd kon worden. Dit leidt tot een opwaartse bijstelling van het kader.
Genees- en hulpmiddelen
6. Rollator en overige eenvoudige loophulpmiddelen uit het basispakket
Overeenkomstig het Begrotingsakkoord 2013 maken de eenvoudige mobiliteitshulpmiddelen met ingang van 1 januari 2013 geen deel meer uit van het pakket van de zorgverzekering.
Geneeskundige geestelijke gezondheidszorg
7. Bestuurlijk akkoord curatieve ggz
Dit is een maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013. Er is een bestuurlijk akkoord met de veldpartijen in de curatieve ggz gesloten. Onderdeel van dit akkoord is het inzetten op een doelmatigere zorg. Dit heeft geleid tot een opbrengst van € 75 miljoen in 2013 oplopend tot € 100 miljoen vanaf 2014.
Overige gezondheidszorg
8. Besparingsverlies werelddekking
Dit is een maatregel uit het Regeerakkoord van het kabinet Rutte-Verhagen. Het ingezette traject van het aanpassen van de verdragen verloopt niet conform verwachting. Daardoor is sprake van een besparingsverlies in 2013, zoals ook reeds in de begroting 2013 gemeld is.
Ontvangsten
9. Eigen bijdrage verpleegdag € 7,50 instellingen medisch-specialistische zorg.
Dit betrof een maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013. In het Begrotingsakkoord 2013 was afgesproken dat er een eigen bijdrage per verpleegdag zou worden ingevoerd voor patiënten die in een instelling voor medisch-specialistische zorg (ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra) verblijven. In het Regeerakkoord van het kabinet Rutte-Asscher is deze maatregel teruggedraaid.
10. Nieuwe bekostiging hoortoestellen
Overeenkomstig het Begrotingsakkoord 2013 zijn de aanspraken ten aanzien van gehoortoestellen per 1 januari 2014 functioneel omschreven en is de maximum vergoeding vervallen. Daarmee zijn zorgverzekeraars in staat gesteld scherper in te kopen en fors lagere gemiddelde prijzen voor hoortoestellen te realiseren. Daarbij is per 1 januari 2013 een eigen bijdrage van 25% voor gehoortoestellen geïntroduceerd.
11. Aanpassing zorgtoeslag in verband met verhogen eigen risico tot € 350 met compensatie lage inkomens
Zoals besloten in het Begrotingsakkoord 2013 is in 2013 het eigen risico met € 115 verhoogd van € 235 naar € 350. Volledige compensatie voor personen met een laag inkomen wordt gegeven via de zorgtoeslag. Deze is voor lage inkomens ook met € 115 omhoog gegaan.
12. Verzachten / afschaffen eigen bijdrage tweedelijns ggz
De eigen bijdrage in de tweedelijns curatieve ggz is uiteindelijk per 2013 geheel komen te vervallen. Oorspronkelijk was in het Begrotingsakkoord 2013 de eigen bijdrage verzacht om zo toegang tot deze zorg voor kwetsbare groepen te garanderen. Vervolgens is in het Regeerakkoord van het kabinet Rutte-Asscher besloten de eigen bijdrage in de tweedelijns curatieve ggz volledig af te schaffen.
ALGEMENE WET BIJZONDERE ZIEKTEKOSTEN (AWBZ)
Uitgaven
Zorg in natura
13. Ongedaan maken verhoging ZZP-tarief ggz
Dit betreft het ongedaan maken van de tariefsverhoging van de intramurale tarieven voor de geestelijke gezondheidszorg conform het Begrotingsakkoord 2013. De tariefsverhoging is met ingang van 2013 teruggedraaid.
14. Ongedaan maken verhoging ZZP-tarief ghz
Dit betreft het ongedaan maken van de tariefsverhoging van de intramurale tarieven voor de gehandicaptenzorg conform het Begrotingsakkoord 2013. De tariefsverhoging is met ingang van 2013 teruggedraaid.
15. Verlaging vergoeding vervoerskosten instellingen
Dit is een maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013. De normtarieven voor vervoer van en naar instellingen voor dagbesteding en behandeling in groepsverband zijn verlaagd. Tevens is de nacalculatie van vervoerskosten afgeschaft.
Persoonsgebonden budgetten
16. Ongedaan maken tariefsverhoging 5% PGB intramuraal
Dit betreft het ongedaan maken van de tariefsverhoging van de pgb-tarieven voor verblijfsgeïndiceerden conform het Begrotingsakkoord 2013.
17. Terugdraaien overheveling begeleiding naar de Wmo
In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten de geplande overheveling van begeleiding naar de Wmo per 1 januari 2013 niet uit te voeren.
Overige langdurige zorg
18. Onder contracteerruimte brengen van bovenbudgettaire vergoedingen
Dit is een maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013. Bovenbudgettaire vergoedingen zijn vanaf 2013 bij de contracteerruimte betrokken en zijn daarnaast verlaagd met € 40 miljoen.
Bovenbudgettaire vergoedingen zijn vergoedingen die door instellingen kunnen worden aangevraagd voor cliëntgebonden hulpmiddelen.
19. Vaststelling groeiruimte op niveau demografie
Dit is een maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013. Het betreft het beperken van de groei van de contracteerruimte voor de zorg in natura in de AWBZ in 2013 tot de geraamde demografische groei van het zorggebruik.
20. Terugdraaien IQ-maatregel
In het Begrotingsakkoord 2013 is besloten om de IQ-maatregel (beperken doelgroep AWBZ) uit het Regeerakkoord niet door te voeren.
21. Extramuralisering AWBZ
In het Begrotingsakkoord 2013 is opgenomen dat lichte intramurale zorgzwaartepakketten voor ouderenzorg, verstandelijk gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg worden geschrapt. Nieuwe cliënten konden in 2013 geen aanspraak meer maken op deze zorg, maar hebben het recht behouden op vergelijkbare zorg in de eigen omgeving (extramuraal).
Wmo
22. Verlaging budget Wmo door vermogensinkomensbijtelling
In het Begrotingsakkoord 2013 is een verhoging van de vermogensinkomensbijtelling in de AWBZ en Wmo opgenomen. Een deel van de opbrengst is bij de Wmo gerealiseerd doordat de eigen bijdragen van Wmo-cliënten stijgen. Het Wmo-budget is daarom verlaagd.
Ontvangsten
23. Vermogensinkomensbijtelling AWBZ
Dit is een maatregel uit het Begrotingsakkoord 2013. De vermogensinkomensbijtelling in de AWBZ en Wmo is verhoogd. Dit betreft het deel van de maatregel dat leidt tot hogere intramurale en extramurale eigen bijdragen in de AWBZ.