Introductie Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI)

Het KNMI adviseert en waarschuwt de samenleving om risico’s met atmosferische of seismologische oorsprong terug te dringen. Het KNMI ontwikkelt daartoe hoogwaardige kennis, verricht waarnemingen, en zet die om in producten en diensten die de veiligheidsrisico’s verminderen, bijdragen aan een duurzame samenleving en economische mogelijkheden bevorderen. Het KNMI richt zich op publieke taken. Per 1 januari 2016 is de Wet taken Meteorologie en Seismologie (WtMS) in werking getreden.

Producten en diensten

Om de bovengenoemde doelstelling te bereiken levert het KNMI voortdurend informatie, kennis en data op het gebied van meteorologie en seismologie. Deze worden permanent bijgehouden volgens de modernste inzichten van wetenschap en techniek. Informatie, kennis en data moeten ook effectief op de plaatsen terechtkomen waar ze daadwerkelijk nodig zijn: bij burgers, brandweer, politie, water- en wegbeheerders, luchtvaartautoriteiten, bedrijven, beleidsmakers en rampenbestrijders. Daarbij spelen ook de particuliere weerbureaus en de media een belangrijke rol. Het KNMI heeft zijn producten en diensten ingedeeld in de productgroepen Meteorologie en Seismologie. Daarnaast wordt Aardobservatie als product onderscheiden. Meetbare gegevens voor deze productgroepen zijn opgenomen in het beleidsartikel 23.

Voor de verslaggevingsjaren 2021 en 2022 kan de huidige wijze van vastlegging worden gebruikt om de koppeling tussen de ontvangen bijdragen van de opdrachtgever (IenW) aan de opdrachtnemers (agentschappen) aan te tonen (uitzondering op art 14 regeling Agentschappen).

Baten

Omzet

Omzet moederdepartement

De bijdrage van het moederdepartement dient ter dekking van de taken onder de Wet Meteorologie en Seismologie en Aardobservatie. Daarnaast stelt het moederdepartement aanvullende middelen beschikbaar voor het uitvoeren van aanvullende maatwerk opdrachten.

Omzet overige departementen

De omzet overige departementen heeft betrekking op van andere departementen (dan IenW) ontvangen vergoedingen voor opdrachten die door KNMI voor die andere departementen zijn uitgevoerd.

Toelichting

De toename EZK (€ 0,4 miljoen) komt vooral door uitvoeren van additionele werkzaamheden zoals op het gebied van infrasound generation.

Omzet derden

De omzet derden heeft betrekking op vergoedingen voor activiteiten die door het KNMI voor derden partijen, niet zijnde ministeries, zijn uitgevoerd.

Toelichting

In 2022 is er voor luchtvaart € 0,9 miljoen minder omzet gerealiseerd dan oorspronkelijk begroot. Dit is o.a. het gevolg van een verlaging van het luchtvaartcontract a.g.v. Corona. Bij dataverstrekkingen en licenties is enerzijds sprake van een correctie voorgaande jaren (€ 0,5 miljoen), anderzijds is sprake van een hogere afdracht aan het ECMWF waardoor minder omzet over blijft voor het KNMI (€ 0,3 miljoen).

De omzet extern gefinancierde projecten is sterk gestegen door het uitvoeren van enkele grote projecten enerzijds en anderzijds door het bereiken van milestones en het afronden van projecten.

Rentebaten

De rentebaten in 2022 € 0,003 miljoen (2021: € 0,004 miljoen) bestaan uit ontvangen rente over het tegoed van Eurocontrol. Er is geen rente ontvangen over het saldo op de rekening courant.

Vrijval voorzieningen

In 2022 er geen vrijval van de voorziening onderhanden projecten geweest (2021: € 0).

Er zijn geen dubieuze debiteuren en er is geen voorziening dubieuze debiteuren getroffen (2021: € 0).

Bijzondere baten

In de begroting is in lijn met de rijksbegrotingsvoorschriften een aandeel van de omzet moederdepartement opgenomen onder de post bijzondere baten. Tot nader order worden hierop in 2022 geen bijzondere baten verantwoord (2021: € 0).

Lasten

Apparaatskosten

Personele kosten

Toelichting

De gemiddelde bezetting in 2022 bedraagt 411,5 fte (2021: 402,1 fte), dit is 11,5 fte minder dan begroot voor 2022. De eigen personeelskosten zijn hoger dan begroot (€ 1,1 miljoen). De inhuur is ruim gestegen ten opzichte van begroot (€ 1,7 miljoen).

De inhuur bedraagt 13,1% (2021: 13,1%) van de totale personeelskosten. De overschrijding wordt vooral verklaard door inhuur voor verbetering informatievoorziening en modernisering van de waarneeminfrastructuur. Daarnaast is wederom veel ingehuurd doordat het invullen van vacatures lastig is gebleken.

Van de medewerkers binnen het KNMI is 10,5% per 31-12-2022 in tijdelijke dienst. In 2021 was dit 14,5%.

Het voortschrijdend jaargemiddelde van verzuim (4,6%) is in 2022 hoger dan de Verbaan norm (4,0% ) en hoger dan in 2021 (3,8%). 

Materiële kosten

Toelichting

De realisatie is nagenoeg gelijk aan wat oorspronkelijk was begroot.

Afschrijvingskosten

De afschrijvingskosten zijn in 2022 (net zoals in 2021) lager uitgevallen dan oorspronkelijk begroot. Dit komt met name door het uitblijven van investeringen en door het later in gebruik nemen van de activa.

Rentelasten

De rentelasten in 2022 zijn laag (€ 0,013 miljoen) door lage rente (0,0% ‒ 0,5%) op de bestaande leningen (2021: € 0,015 miljoen).

Overige lasten

EUMETSAT past jaarlijks haar (meerjaren)budgetten aan op basis van de nieuwste inzichten. Het KNMI past de begroting hier indien nodig op aan.

Saldo van baten en lasten

Het resultaat over 2022 is € 0,2 miljoen positief. Het verwachte resultaat in de begroting 2022 was begroot nihil. Het resultaat zal ten laste van het eigen vermogen worden gebracht.

De directie van het KNMI zal er tussentijds op toezien dat de begroting 2023 zal worden gevolgd en derhalve het gerealiseerde resultaat gedurende het jaar kritisch blijven volgen opdat er tijdig door het KNMI kan worden bijgestuurd.

Balans

Toelichting balans

Ontwikkeling Eigen Vermogen

In de tabel hieronder is de ontwikkeling van het eigen vermogen weergegeven.

In onderstaande tabel staat hoe het eigen vermogen eind 2022 is opgebouwd.

Toelichting

Het KNMI heeft in 2017 een toekomstplan opgesteld. Op basis van deze plannen ontwikkelt het KNMI zich tot een instituut met een gezonde bedrijfsvoering met een adequate technische infrastructuur om te voorzien in een dienstverlening die aansluit op de ontwikkelingen in de samenleving. Onderdeel van de gemaakte afspraken hierover is het behoedzaam opbouwen van een eigen vermogen. Hiertoe heeft in 2022 vanuit het moederdepartement een vermogensmutatie plaatsgevonden (€ 0,3 miljoen), in 2023 zal de laatste plaats vinden.

Een andere storting vanuit het moederdepartement betreft € 0,5 miljoen voor het programma WaU (Werk aan Uitvoering) voor een overheid die aansluit op de verwachtingen en behoeften van burgers en ondernemers. Het doel is dienstverlening die menselijker, wendbaarder en toekomstbestendiger is waarbij de overheid zich meer als één team gedraagt. Verder was er een storting van € 0,8 miljoen voor het programma Open Overheid met als doel de openheid van de overheid te vergroten en haar informatiehuishouding en -voorziening te verbeteren.

Het KNMI heeft in 2022 een positief resultaat gerealiseerd van € 0,2 miljoen. Dit resultaat wordt toegevoegd aan het eigen vermogen waarmee de stand eind december 2022 op € 2,6 miljoen positief uitkomt.

Voorzieningen

Toelichting

In 2015 is er een wachtgeldvoorziening gevormd voor een wettelijke en juridische verplichting aan één voormalige medewerker.

Vlottende activa en kortlopende schulden

Toelichting

Debiteuren

De openstaande post onder Moederdepartement betreft Rijkswaterstaat (€ 0,07 miljoen).

De openstaande post onder Overige derden betreft diverse openstaande posten. De opvallendste zijn Licenties (€ 0,2 miljoen), Nederlandse Aardolie Maatschappij (€ 0,2 miljoen) en TriOpSys (€ 0,1 miljoen).

Overige vorderingen en overlopende activa (nog te ontvangen bedragen)

De post Vooruitbetaalde kosten en nog te ontvangen derden bestaat voornamelijk uit vorderingen Luchtvaart voor € 12,3 miljoen (2021: 12,2 miljoen). Als gevolg van de Corona-problematiek ligt het niet in de verwachting dat de volledige vordering Luchtvaart binnen een jaar wordt ontvangen. IenW staat garant voor de betreffende ontvangst.

Crediteuren

De positie Crediteuren per 31 december 2022 is ten opzichte van de positie per 31 december 2021 gedaald met € 3,1 miljoen.

Belastingen en premies sociale lasten

Dit betreft af te dragen Belasting Toegevoegde Waarde (BTW) voor € 435k (2021: € 221k).

Kortlopende deelleningen bij het Rijk

Nog te betalen Ministerie van Financiën betreft het kortlopende deel van de lening bij het ministerie van Financiën (€ 2,1 miljoen). Aflossing zal in 2023 plaatsvinden.

Overige schulden en overlopende passiva (Vooruit ontvangen en Nog te betalen bedragen)

Moederdepartement

Dit heeft betrekking op vooruit ontvangen bedragen voor aardobservatie (€ 1,6 miljoen), Masterplan De Bilt (€ 1,6 miljoen), EWC (€ 1,4 miljoen), I-Strategie (€ 1,1 miljoen), Zeespiegelstijging (€ 0,4 miljoen), KNMI Global (€ 0,4 miljoen) en diverse kleinere posten optellend tot € 2,0 miljoen). Deze bedragen zullen in de komende jaren worden uitgegeven.

Overige departementen en agentschappen.

Dit betreft nog te ontvangen factuur RIVM/Campus voor de dienstverlening in het 4e kwartaal (€ 1,8 miljoen), Vooruit ontvangen projecten EZK (€ 0,5 miljoen) en Inhuur UBR Rijk (€ 0,3 miljoen).

Overige derden

Dit bestaat voor een groot deel uit een raming van nog te ontvangen facturen van derden (€ 7,0 miljoen). Met name te noemen zijn Dienstverlening BES (€ 0,8 miljoen), HIRLAM (€ 0,5 miljoen) en een groot aantal kleinere posten voor vooral inhuur en uitbesteding (subsidie)projecten) optellend tot (€ 5,7 miljoen).

Daarnaast om te betalen vakantiedagen (€ 3,7 miljoen). Dit betreft de reservering voor niet opgenomen vakantiedagen voor eigen personeel.

Tenslotte is voor diverse (subsidieprojecten) een bedrag van in totaal € 3,5 miljoen vooruit ontvangen.

Kasstroomoverzicht

Toelichting

Operationele kasstroom

Totaal ontvangsten operationele kasstroom bestaat uit afschrijvingskosten (€ 2,2 miljoen), een afname van vorderingen (€ 1,5 miljoen) en het saldo van baten en lasten (€ 0,2 miljoen).

Totaal uitgaven operationele kasstroom bestaan uit toename onderhanden projecten (€ 1,3 miljoen) en een afname van de schulden (€ 0,9 miljoen).

Investeringskasstroom

De investeringen in 2022 hebben betrekking op investeringen in Campbell Testveld installatie (€ 1,6 miljoen), Scanning wind lidar (€ 0,9 miljoen), Argo floats (€ 0,2 miljoen) en diverse andere investeringen optellend tot € 0,3 miljoen .

Financieringskasstroom

Ten behoeve van het behoedzaam opbouwen van het eigen vermogen is een directe vermogensmutatie gedaan vanuit het moederdepartement (€ 0,3 miljoen). Tussen eigenaar en opdrachtgever is afgesproken dat deze storting jaarlijks plaatsvindt tot het jaar 2023. De andere stortingen vanuit het moederdepartement betreffen voor het programma Werk aan Uitvoering (€ 0,5 miljoen) en voor het programma Open Overheid (€ 0,8 miljoen) .

In 2022 is € 1,7 miljoen afgelost (2021: € 2 miljoen) en loopt hiermee, net zoals vorig jaar, achter op de begroting. In 2022 is er voor € 3 miljoen een beroep op de leenfaciliteit ter financiering van de investeringen in activa in 2022 gedaan.

Doelmatigheidsindicatoren

Toelichting

Kostprijs per product

Het percentage overhead is gestegen ten opzichte van 2021 (3,7%) door een sterkere stijging, als gevolg van inflatie, van de overheadkosten (3,7%) ten opzichte van de totale kosten die ook zijn gestegen (0,03%).

De stijging van het aantal fte’s indirect stijgt mee met de stijging van het aantal fte’s.

Tarieven/uur

De tarieven per uur zijn gelijk gebleven. De uur kosten zijn gestegen (3,8%) en de overheadkosten zijn gedaald (2,4%) maar door de gestegen aantal uren (1,1%) is het uurtarief gelijk gebleven.

FTE per 31 december (gemiddelde)

Het aantal fte’s (gemiddelde) is een stuk lager dan de begroting door een krappe arbeidsmarkt.