A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Bij een wetsvoorstel tot een begrotingswijziging wordt geen algemene toelichting opgenomen. De beleidsinhoudelijke toelichting bij de begroting(sstaat) wordt opgenomen in onderdeel B van de memorie van toelichting (de begrotingstoelichting).

Wetsartikel 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Compatibiliteitswet elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om de begrotingsstaat van de begroting voor Jeugd en Gezin voor het jaar 2008 te wijzigen.

De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zogenaamde begrotingstoelichting).

B. BEGROTINGSTOELICHTING

1. LEESWIJZER

In deze suppletore begroting zijn de wijzigingen van de begroting 2008 voor Jeugd en Gezin opgenomen. De gepresenteerde cijfers sluiten aan bij de Voorjaarsnota 2008, die de Minister van Financiën aan de Tweede Kamer aanbiedt.

Om de leesbaarheid van de toelichting op de beleidsartikelen te bevorderen zijn de volgende criteria voor het toelichten van wijzigingen van de begroting toegepast:

1. Naast de beleidsmatig relevante mutaties worden de mutaties toegelicht als het hiermee gepaard gaande bedrag voor de programma-uitgaven op doelstellingsniveau hoger is dan 3% van de vastgestelde begroting of groter dan € 3 miljoen.

2. Mutaties die afzonderlijk lager zijn dan deze criteria en/of die betrekking hebben op interne verrekeningen binnen de administratie van J&G, staan gesaldeerd toegelicht met de algemene tekst Overige mutaties. Hierdoor kan dat saldo uiteindelijk hoger zijn dan de bovengenoemde normen.

3. Voor wat betreft de verplichtingenmutaties wordt per artikel enkel het saldo weergegeven;

In paragraaf 2 wordt het beleid met betrekking tot de begrotingsuitgaven- en ontvangsten besproken. Ten slotte volgt in paragraaf 3 de artikelsgewijze toelichting.

2. HET BELEID MET BETREKKING TOT DE BEGROTINGSUITGAVEN EN -ONTVANGSTEN

In paragraaf 2.1 wordt een overzicht gegeven van de tijdens de begrotingsbehandeling aangenomen amendementen en de moties met een directe relatie tot de begroting.

In paragraaf 2.2 worden de belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties op de begroting toegelicht.

2.1. Amendementen en moties

Er zijn bij de begrotingsbehandeling van de begroting voor Jeugd en Gezin geen amendementen aangenomen.

Wel is een motie aangenomen met een directe relatie tot de begroting, namelijk de motie Van Geel (kamerstukken 31 200 XVII, nr. 16). Naar aanleiding van deze motie hebben wij een Nota van Wijziging ingediend (kamerstukken 31 200 XVII, nr. 7). Met deze Nota van Wijziging is het budget van artikel 3 Zorg en Bescherming voor het jaar 2008 verhoogd met € 40 miljoen t.o.v. de stand Ontwerpbegroting (kamerstukken 31 200 XVII, nr. 1). Deze € 40 miljoen wordt in deze suppletore begroting als volgt verdeeld:

• € 13 miljoen voor de jeugdige licht verstandelijk gehandicapten (jeugd lvg); dit betreft premie-uitgaven die behoren tot het Budgettair Kader Zorg (BKZ) dat verantwoord wordt op de begroting van VWS;

• € 13 miljoen voor de jeugd geestelijke gezondheidszorg (jeugd ggz); dit betreft eveneens premie-uitgaven die behoren tot het BKZ;

• € 9,5 miljoen wordt toegevoegd aan de tweede operationele doelstelling van artikel 3 ten behoeve van jeugdbescherming;

• € 2 miljoen wordt toegevoegd aan de tweede operationele doelstelling van artikel 3 ten behoeve van de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK); en

• € 2,5 miljoen voor verbetering van de informatievoorziening blijft op de eerste operationele doelstelling van artikel 3 staan.

In deze suppletore begroting wordt op grond van dezelfde motie Van Geel met ingang van 2010 artikel 1 Gezin en Inkomen structureel verhoogd met € 100 miljoen ten behoeve van de Algemene Kinderbijslagwet (AKW) en wordt de overheveling van de middelen voor de Algemene Kinderbijslag naar de middelen voor het Kindgebonden Budget (KGB) teruggedraaid (€ 135 miljoen). Per saldo betekent dit dat de uitgaven ten behoeve van de AKW met ingang van 2010 met € 235 miljoen verhoogd worden, en dat de uitgaven ten behoeve van het KGB met € 135 miljoen verlaagd.

De budgettaire consequenties van de amendementen en moties zijn in onderstaande tabel opgenomen.

Tabel 1: Budgettaire consequenties amendementen en moties (bedragen x € 1 000)

2.2. Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangstenmutaties

Onderstaand overzicht geeft inzicht in de belangrijkste beleidsmatige mutaties. Hierbij is een ondergrens van € 10 miljoen gehanteerd.

Tabel 2: Belangrijkste begrotingsuitgavenmutaties (bedragen x € 1 000)

Onderstaand worden de belangrijkste mutaties toegelicht.

1. De door de Belastingdienst uitgekeerde voorschotten KGB zijn hoger dan eerder geraamd. Verwacht wordt dat de maandelijkse voorschotten de rest van het jaar op hetzelfde niveau blijven. Hierdoor ontstaat naar verwachting een kastekort van € 80 miljoen. De raming is daarom verhoogd met dit bedrag.

2. Omdat de raming Kindgebonden budget voor 2008 al in de begrotingswet was opgenomen hoeft er in 2008 echter niet geïndexeerd te worden. Dit is een structurele meevaller die wordt ingezet voor de algehele begrotingsproblematiek.

3. Naar aanleiding van motie Van Geel (€ 40 miljoen) wordt € 13 miljoen overgeheveld naar het Budgettair Kader Zorg (premie-uitgaven zorg) ten behoeve van jeugd-lvg.

4. Naar aanleiding van motie Van Geel (€ 40 miljoen) wordt € 13 miljoen overgeheveld naar het Budgettair Kader Zorg (premie-uitgaven zorg) ten behoeve van jeugd-ggz.

5. Dit betreft een structurele intensivering van € 10,7 miljoen om de kwaliteit van de gesloten jeugdzorg te verbeteren.

3. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING

Beleidsartikel 1 Gezin en Inkomen

1.1 Algemene doelstelling

Gezinnen ontvangen een financiële tegemoetkoming in de kosten van het opvoeden en het onderhouden van kinderen.

1.2 Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1 000)

1.3 Operationele doestellingen

Er is 1 operationele doelstelling op dit beleidsartikel:

1. Financiële tegemoetkoming in de kosten van kinderen

1.3.1 Financiële tegemoetkoming in de kosten van kinderen

Toelichting mutaties 1e suppletore begroting:

1. Het wetstraject waarin aanvullende voorwaarden worden gesteld aan de kinderbijslag voor 16- en 17-jarigen is vertraagd. Hierdoor ontstaat er een meevaller in 2008 van € 3,4 miljoen die is ingezet voor de algehele begrotingsproblematiek.

2. De door de belastingdienst uitgekeerde voorschotten KGB zijn hoger dan eerder geraamd. Verwacht wordt dat de maandelijkse voorschotten de rest van het jaar op hetzelfde niveau blijven. Hierdoor ontstaat naar verwachting een kastekort van € 80 miljoen. De raming is daarom verhoogd met dit bedrag.

3. Voor het KGB was door het ministerie van SZW een bedrag van € 11,2 miljoen aan indexatie gereserveerd op het begrotingshoofdstuk voor nominale middelen. Deze indexatie is nu aan de begroting voor Jeugd en Gezin toegevoegd.

4. Omdat de raming KGB voor 2008 al in de begrotingswet was opgenomen hoeft de raming 2008 niet geïndexeerd te worden. Dit is een structurele meevaller die wordt ingezet voor de algehele begrotingsproblematiek.

Beleidsartikel 2 Gezond opgroeien

2.1 Algemene doelstelling

Kinderen groeien lichamelijk en geestelijk gezond op

2.2 Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1 000)

2.3 Operationele doelstellingen

Er zijn 2 operationele doelstellingen op dit beleidsartikel:

1. Kinderen en hun ouders/verzorgers krijgen laagdrempelige ondersteuning bij het opgroeien, opvoeden en verzorgen;

2. Kinderen hebben een gezonde leefstijl en zijn actief en positief betrokken bij hun leefomgeving;

2.3.1 Kinderen en hun ouders/verzorgers krijgen laagdrempelige ondersteuning bij het opgroeien, opvoeden en verzorgen

Op deze operationele doelstelling hebben zich geen omvangrijke mutaties voorgedaan. Zie hiervoor ook de Leeswijzer van deze suppletore begroting.

2.3.2 Kinderen hebben een gezonde leefstijl en zijn actief en positief betrokken bij hun leefomgeving

Toelichting mutaties 1e suppletore begroting:

1. Dit betreffen diverse activiteiten op het gebied van communicatie (bijvoorbeeld de voorbereiding van de Gezinsnota) en het uitzetten van onderzoeken (bijvoorbeeld naar ervaren regeldruk) en het bevorderen van jeugdparticipatie. Hiervoor wordt structureel € 1 miljoen beschikbaar gesteld.

2. Dit betreft het voornemen om de rechten van het programma «Hallo Wereld» over te laten nemen door het programma-ministerie voor J&G en«Hallo Wereld» verder uit te werken.

Beleidsartikel 3 Zorg en bescherming

3.1 Algemene doelstelling

Kinderen die ernstig in hun ontwikkeling worden bedreigd, krijgen zorg en worden, indien nodig, in bescherming genomen, zodat zij veilig kunnen opgroeien en zich kunnen ontwikkelen tot zelfstandige burgers.

3.2 Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1 000)

3.3 Operationele doelstellingen

Er zijn 3 operationele doelstellingen op dit beleidsartikel:

1. Tijdig effectieve hulp bij een zorgaanbieder;

2. Snelle inzet van de meest adequate dwangmiddelen;

3. Campussen.

3.3.1 Tijdig effectieve hulp bij een zorgaanbieder

Toelichting mutaties 1e suppletore begroting:

1. Overheveling van € 13 miljoen naar het Budgettair Kader Zorg (premie-uitgaven zorg) ten behoeve van jeugd-lvg.

2. Overheveling van € 13 miljoen naar het Budgettair Kader Zorg (premie-uitgaven zorg) ten behoeve van de Jeugd Geestelijke gezondheidszorg (jeugd-ggz).

3. Overheveling naar operationele doelstelling 2 van dit artikel.

4. Overheveling naar operationele doelstelling 2 van dit artikel.

5. Het betreft hier een structurele intensivering van € 10,7 miljoen om de kwaliteit van de gesloten jeugdzorg te verbeteren.

6. Jaarlijks vindt op basis van CBS-gegevens indexering van de pleegvergoeding plaats. Doordat bij Augustusbrief is besloten om geen prijsbijstelling 2008 uit te keren ontstaat bij de voorlopige indexering tranche 2008 een knelpunt. Voor dit knelpunt is een beroep gedaan op incidentele middelen die bij Augustusbrief beschikbaar zijn gesteld voor departementen die geconfronteerd worden met onoverkomelijke problemen vanwege de korting op de prijsbijstelling.

7. Om alle onderdelen van het Actieplan Aanpak Kindermishandeling uit te kunnen voeren en het gestelde doel te kunnen behalen (een sluitende aanpak kindermishandeling in alle regio’s) zijn extra middelen vereist. Daarom wordt er voor de jaren 2008, 2009 en 2010 € 1,5 miljoen beschikbaar gesteld.

3.3.2 Snelle inzet van de meest adequate dwangmiddelen

Toelichting mutaties 1e suppletore begroting:

1. Overheveling van operationele doelstelling 1 van artikel 3. Dit betreft € 2 miljoen ten behoeve van de Raad voor de Kinderbescherming (motie Van Geel).

2. Overheveling van operationele doelstelling 1 van artikel 3. Dit betreft € 9,5 miljoen ten behoeve van de Jeugdbescherming (motie Van Geel).

3. Er is een kleine tegenvaller ontstaan bij Stichting Nidos doordat de geraamde asielaanvragen hoger zijn uitgevallen. Hiervoor is € 2 miljoen extra beschikbaar gesteld.

4. Om de toenemende vraagontwikkeling in de Jeugdbescherming op te kunnen vangen, wordt € 2 miljoen beschikbaar gesteld.

5. De kostprijzen van het LBIO worden eenmalig, met terugwerkende kracht vanaf 1-1-2007, neerwaarts bijgesteld. Dit resulteert in een meevaller van € 3 miljoen.

3.3.3 Campussen

Op deze operationele doelstelling hebben zich geen mutaties voorgedaan.

3.4 Toelichting ontvangsten

Toelichting mutaties 1e suppletore begroting:

1. Het wetsvoorstel dat de regeling ouderbijdragen uitbreidt naar alle vormen van strafrechtelijke sancties en de ondertoezichtstellingen (OTS) heeft geen doorgang gekregen, hetgeen resulteert in een tegenvaller van de ontvangsten van ca. € 8 miljoen.

Niet-beleidsartikel 99 Nominaal en Onvoorzien

Dit is een technisch, administratief artikel, waarop middelen voor de loon en prijsbijstelling worden geparkeerd voordat ze worden overgeheveld naar de desbetreffende beleidsartikelen. Ook worden hierop de onvoorziene uitgaven geraamd. Daarnaast worden op dit artikel de taakstellingen geboekt, voordat deze verder worden verdeeld over de beleidsartikelen.

99.2 Budgettaire gevolgen van beleid (bedragen x € 1 000)

Toelichting mutaties 1e suppletore begroting:

Toelichting mutaties 1e suppletore begroting:

1. Het deel van de taakstellende onderuitputting van de begroting van VWS dat betrekking had op Jeugdbeleid is overgeheveld naar de begroting voor Jeugd en Gezin.

2. Dit betreft de loonbijstelling tranche 2008.