Slotwetmutaties worden toegelicht voorzover deze op artikelniveau groter zijn dan 5% van het beschikbare bedrag na de suppletoire begroting samenhangend met de najaarsnota en daarnaast groter zijn dan € 2,5 mln.
Per artikel wordt op de belangrijkste onderdelen een toelichting gegeven (waardoor de som van de afzonderlijke artikelonderdelen kan afwijken van het artikeltotaal).
Beleidsartikel 1 Belastingen
Uitgaven (+ € 106,4 mln.) -en verplichtingen (+ € 240,7 mln.)
Voor een toelichting op het verschil tussen de verplichtingen en realisatie wordt verwezen naar de toelichting op de uitgaven. Het verschil tussen de totalen van de gerealiseerde verplichtingen en de gerealiseerde uitgaven wordt verklaard door een hogere stand van de openstaande betalings- en garantieverplichtingen ultimo 2011.
Heffings- en invorderingsrente (+ € 92,9 mln.)
Naar aanleiding van een arrest van de Hoge Raad hebben extra uitgaven plaatsgevonden (+ € 12 mln.). Daarnaast is er een technische mutatie doorgevoerd vanwege een verandering van de verdeelsleutel tussen begroting IXB en de fondsen. Hierdoor is het aandeel voor begroting IXB hoger komen te liggen (+ € 80 mln.).
Apparaatsuitgaven (+ € 13,4 mln.)
Het betreft het saldo van extra – personele – uitgaven en een aantal relatief kleine (technische) mutaties en overboekingen.
Ontvangsten (– € 1,212 mld.)
Belastingontvangsten (– € 1,300 mld.)
Met ingang van de Miljoenennota 2005 worden de belastingontvangsten toegelicht in de Voorjaarsnota, Najaarsnota, Voorlopige Rekening en het Financieel Jaarverslag van het Rijk.
Voor een toelichting op de mutaties in de afdracht van het Gemeente- en Provinciefonds, het BTW-compensatiefonds en het BES-fonds wordt verwezen naar de slotwetten van de betreffende fondsen.
De aansluiting met de bedragen in het jaarverslag IXB 2011 (beleidsartikel 1, tabel budgettaire gevolgen van beleid) is als volgt:
| Stand ontwerpbegroting | Stand 1e suppletoire begroting | Stand 2e suppletoire begroting | Mutaties slotwet | Realisatie 2011 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Totaal belastingontvangsten | 134 578 115 | 136 853 427 | 133 095 966 | – 1 554 781 | 131 541 185 |
| –/– Afdracht Gemeentefonds | – 18 110 864 | – 18 547 406 | – 18 626 461 | 50 168 | – 18 576 293 |
| –/– Afdracht Provinciefonds | – 1 142 512 | – 1 177 656 | – 1 260 085 | – 7 999 | – 1 268 084 |
| –/– Afdracht BTW-Compensatiefonds | – 2 844 200 | – 2 828 683 | – 3 026 040 | 237 723 | – 2 788 317 |
| –/– Afdracht BES-fonds | – 25 128 | – 25 128 | |||
| Belastingontvangsten IXB | 112 480 539 | 114 299 682 | 110 183 380 | – 1 300 017 | 108 883 363 |
Niet-belastingontvangsten (+ € 87,7 mln.)
Heffing- en invorderingsrente (+ € 58,1 mln.)
De realisatie is hoger uitgekomen door enerzijds lagere renteopbrengsten samenhangend met tegenvallende belastingontvangsten (ca. – € 20 mln.) en een technische mutatie vanwege een doorgevoerde verandering van de verdeelsleutel tussen begroting IXB en de fondsen (+ € 80 mln.).
Overige programmaontvangsten (+ € 27,6 mln.)
De hogere ontvangsten worden voornamelijk veroorzaakt door hogere boeteontvangsten. Deze hogere ontvangsten hadden betrekking op met name de vennootschapsbelasting (acties om ondernemingen die nalatig waren met hun aangifte aan te pakken) en de intensievere controle op het eurovignet.
Beleidsartikel 2 Financiële markten
Verplichtingen (– € 2,6 mld.)
Garantieregeling bancaire leningen (– € 2,6 mld.)
Deze mutatie betreft de vervallen garanties uit hoofde van de bancaire regelingen en wisselkoersverschillen. Door de afkoop van een deel van de Staatsgarantie door NIBC, ABN AMRO en Achmea zijn de garanties naar beneden bijgesteld. Daarnaast zijn door depreciatie van de euro de gegarandeerde dollar leningen eind 2011 € 0,6 mld. hoger .
Uitgaven (+ € 48,9 mln.)
Afname munten in circulatie (uitgaven en verplichtingen + € 52,0 mln.)
De muntverwerkers hebben bij de Nederlandsche Bank (DNB) munten afgestort. De nominale waarde van deze munten wordt door Financiën aan DNB vergoed.
Ontvangsten (+ € 442,3 mln.)
Ontvangsten IJsland (+ € 442,9 mln.)
Uit de boedel van de failliete Icesave (Landsbanki) hebben alle schuldeisers een deel van hun vordering ontvangen.
Beleidsartikel 3 Financieringsactiviteiten publiek-private sector
Verplichtingen (+ € 118,3 mln.)
Verplichting ING Back-up facility (+ € 187,2 mln.)
In 2009 is de Staat een Illiquid Assets Back-up Facility overeengekomen met ING. Als gevolg daarvan is er voor de Staat een meerjarige betalingsverplichting aan ING ontstaan. De omvang van deze verplichting in euro’s is toegenomen door de depreciatie van de euro ten opzichte van de dollar in 2011 (+ € 187,2 mln.). De openstaande verplichting ultimo 2011 is € 10,3 mld.
Garantieverplichting staatsdeelnemingen (– € 49,1 mln.)
Van de nog openstaande verplichtingen die voortvloeien uit garanties en vrijwaringen die in het kader van het beheer of na de verkoop van deelnemingen zijn afgeven, is in 2011 € 49,1 miljoen komen te vervallen. Dit is het gevolg van de aflossing die de NS heeft gedaan op de leningen die onder Eurofima uitstaan en waarvoor Financiën garant staat.
Garantieverplichting BF-regeling (– € 8,3 mln.)
In het kader van het afbeheer van de BF-portefeuille, is een deel van de afgegeven verplichtingen komen te vervallen.
Uitgaven (+ € 209,6 mln.)
Uitvoeringskosten staatdeelnemingen (– € 12,7 mln.)
De uitvoeringskosten staatsdeelnemingen vallen mee. Dit heeft een drietal oorzaken. Ten eerste is er minder extern advies ingehuurd dan begroot. Ten tweede is de claim die zag op Nozema niet in 2011 tot uitbetaling gekomen. Tenslotte zijn de kosten van NLFI lager uitgekomen dan voorzien.
Back-up faciliteit ING (+ € 224,3 mln.)
De ontvangsten zijn in de tweede helft van 2011 door vervroegde aflossingen hoger dan geraamd in de 2e suppletoire begroting voor 2011. Doordat elke dollar die binnenkomt wordt gebruikt om de verplichting aan ING (versneld) te voldoen, is ook de funding fee hoger dan geraamd.
Ontvangsten (+ € 278,0 mln.)
ING Back-up facility, portefeuille ontvangsten (+ € 224,3 mln.)
De portefeuille ontvangsten zijn door vervroegde aflossingen hoger dan geraamd in de 2e suppletoire begroting voor 2011.
Dividend staatsdeelnemingen (+ € 33,7 mln.)
De dividenduitkering van enkele deelnemingen is hoger uitgevallen dan geraamd.
Dividend Financiële instellingen (+ € 16,0 mln.)
In december 2011 hebben de aandeelhouders van RFS (de staat, RBS en Banco Santander) besloten om het kapitaalsurplus, dat circa € 16 mln. bedroeg, aan de aandeelhouders uit te keren.
Beleidsartikel 4 Internationale financiële betrekkingen
Verplichtingen (+ € 507,4 mln.)
Multilaterale ontwikkelingsbanken en -fondsen (+ 77,3 mln.)
De aanpassing van de verplichtingen wordt voornamelijk veroorzaakt door wisselkoersbijstellingen van garanties aan de Wereldbank.
Garantie EU betalingsbalanssteun (- € 102,5 mln.)
Naar aanleiding van een verandering van het Nederlandse aandeel in de EU begroting is de bestaande garantieverplichting bijgesteld.
Garantie stabiliteitsmechanisme EU (EFSM) (– € 120,0 mln.)
Naar aanleiding van een verandering van het Nederlandse aandeel in de EU begroting is de bestaande garantieverplichting bijgesteld.
Garantieverplichting DNB ivm IMF (+ € 652,8 mln.)
Deze mutatie betreft een aanpassing van de omvang van de garanties aan DNB uit hoofde van het IMF i.v.m. wisselkoersbijstelling (+ € 766,2 mln.) en het onbenut blijven van de stelpostraming voor mogelijke deelname door DNB in de door de Bank voor Internationale Betalingen (BIS) te verstrekken kredietfaciliteiten (– € 113,4 mln.).
Uitgaven (– € 245,0 mln.)
Lening aan Griekenland (– € 244,7 mln.)
In 2011 is een lager bedrag aan tranches uitgekeerd dan aanvankelijk voorzien.
Ontvangsten (+ € 13,6 mln.)
Renteontvangsten en service fee lening Griekenland (+ € 13,6 mln.)
Er is meer rente van Griekenland ontvangen dan geraamd (+ € 14,9 mln.). Daarnaast is er minder service fee ontvangen omdat er minder uitgeleend is dan geraamd (– € 1,3 mln.).
Beleidsartikel 5 Exportkredietverzekering en investeringsgaranties
Verplichtingen (– € 10,9 mld.)
Garantieverplichting exportkredietverzekering (– € 10,2 mld.)
Het garantieplafond voor de EKV bedraagt in 2011 € 11,33 miljard. In 2011 is er voor € 6,8 mld. aan nieuwe verplichtingen aangegaan en is € 5,7 mld. aan verplichtingen vervallen. In 2011 bedraagt het saldo van nieuwe en vervallen garanties € 1,1 miljard. Deze mutatie betreft het afboeken van het restant deel van het verplichtingenplafond.
Garantieverplichting Regeling Investeringen (– € 473,5 mln.)
Het jaarlijkse plafond voor de Regeling Investeringen bedraagt € 453,8 mln. In 2011 zijn er voor deze regeling geen nieuwe verplichtingen aangegaan en is € 19,8 mln. aan verplichtingen vervallen. In 2011 bedraagt het saldo van nieuwe en vervallen garanties – € 19,8 mln. Deze mutatie betreft het afboeken van het restant deel van het verplichtingenplafond.
Garantieverplichting Multilateral Investment Guarantee Agency (MIGA) (– € 150,0 mln.)
Het jaarlijkse plafond voor de MIGA bedraagt € 150,0 mln. In 2011 is er geen beroep gedaan op de MIGA faciliteit.
Garantieverplichting Omzetpolissen (– € 10,6 mln.)
Ultimo 2010 stonden er nog verplichtingen open voor de omzetpolissenregeling1. Deze verplichtingen zijn in 2011 geheel komen te vervallen.
Uitgaven (– € 54,6 mln.)
Schade-uitkering EKV (– € 52,1 mln.)
Ondanks de voortzetting van de kredietcrisis zijn de schadeuitkeringen lager uitgevallen dan de raming. De schade-dreigingen hebben zich in 2011 niet gematerialiseerd maar zijn nog niet verdwenen voor het komende jaar.
Ontvangsten (+ € 17,0 mln.)
Premies EKV (+ € 10,1 mln.)
In 2011 is de vraag naar exportkredietverzekeringen weer aangetrokken. Dit heeft ertoe geleid dat er meer premie-inkomsten zijn gerealiseerd dan verwacht.
Schaderestituties EKV (+ € 7,0 mln.)
Doordat de economie zich minder ongunstig heeft ontwikkeld dan geanticipeerd hebben er meer schaderestituties plaatsgevonden. Sommige schaderegelingen blijven echter kwetsbaar in de huidige kredietcrisis.
Beleidsartikel 7 Beheer materiële activa
Verplichtingen (– € 212,9 mln.)
Garantieverplichting (– € 207,0 mln.)
Voor de risico’s die gerelateerd zijn aan ontwikkelingsprojecten waaraan het RVOB deelneemt, heeft het moederdepartement een generale garantie in de vorm van het vorderingenplafond (€ 207,0 mln.). Het vorderingenplafond is in 2010 onterecht als garantieverplichting in de begroting verwerkt, aangezien het een garantie betreft binnen het Rijk en niet aan een derde.
Uitgaven (– € 5,5 mln.)
Apparaat (– € 3,2 mln.)
Door efficiënter te werken zijn de apparaatskosten van het RVOB lager dan geraamd.
Onderhouds- en beheerskosten (– € 4,5 mln.)
Doordat een safehouse niet is gerealiseerd (– € 2,5 mln.) en financiering van de beheerskosten voor vliegveld Twente mee is gevallen (– € 2,2 mln.), heeft onderuitputting van het budget opgetreden.
Zakelijke lasten (+ € 2,6 mln.)
De OZB is € 1,3 mln. hoger doordat gemeenten hogere waardenstanden hanteren. De waterschapslasten zijn € 1,3 mln. hoger door verlate betaling van aanslagen uit 2010.
Ontvangsten (+ € 3,9 mln.)
Overige programma-ontvangsten (+ € 3,3 mln.)
Door toekenning van bezwaarschriften is € 3,2 mln. van reeds betaalde heffingen terugontvangen van gemeenten.
Beleidsartikel 8 Begrotingsbeleid
Verplichtingen (– € 0,8 mln.)
Uitgaven (– € 1,2 mln.)
Ontvangsten (+ € 0,9 mln.)
Niet-beleidsartikel 9 Algemeen
Verplichtingen (– € 9,7 mln.)
Voor een toelichting op het verschil tussen de verplichtingen en realisatie wordt verwezen naar de toelichting op de uitgaven. Het verschil tussen de totalen van de gerealiseerde verplichtingen en de gerealiseerde uitgaven wordt verklaard door een hogere stand van de openstaande betalings- en garantieverplichtingen ultimo 2011.De verplichtingen hangen samen met de uitgaven.
Uitgaven (– € 16,2 mln.)
Apparaatsuitgaven (– € 16,2 mln.)
De mutatie wordt voornamelijk veroorzaakt door ICT projecten waarvan wel de verplichting is aangegaan, maar die niet zijn betaald in 2011. Daarnaast is er onderuitputting op apparaatsbudgetten als gevolg van het voorsorteren op krappere budgetten in 2012.
Ontvangsten (+ € 0,1 mln.)
Niet beleidsartikel 10 Nominaal en onvoorzien
Verplichting (– € 10,6 mln.)
Garantie BTW-C (– € 7,3 mln.).
Op de begroting IXB is een garantstelling van Financiën voor verrekenbare BTW die onterecht gedeclareerd is bij Brussel opgenomen. Na de introductie van het BTW-compensatiefonds heeft de Europese Commissie (EC) geoordeeld dat BTW voor lagere overheden geen kostenpost betreft. De EC beoordeelt deze kosten derhalve als niet subsidiabel. Het restant van de garantie € – 7,3 mln. komt niet tot uitbetaling, daarom vervalt de garantie.
Uitgaven (– € 3,3 mln.)
Nominaal en onvoorzien (– € 3,3 mln.)
De post onvoorzien was geraamd om onzekere ontwikkelingen op te vangen. Dit bedrag was dit jaar niet noodzakelijk voor specifieke problematiek binnen de begroting IXB.