Inleiding
Logius is opgericht als gemeenschappelijke beheerorganisatie voor overheidsbrede ICT-oplossingen. Logius is onderdeel van het directoraat-generaal Organisatie en Bedrijfsvoering Rijk (DGOBR). De missie van Logius luidt: «Logius, de dienst digitale overheid van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, biedt publieke dienstverleners een samenhangende ICT-infrastructuur, zodat burgers en bedrijven betrouwbaar, snel, groen en gemakkelijk elektronisch zaken met hen kunnen doen».
Logius heeft 4 taken:
-
1) beheer en exploitatie van bestaande producten;
-
2) inbeheername van nieuwe producten;
-
3) doorontwikkeling;
-
4) stimuleren van veilig gebruik.
1) Beheer en exploitatie van bestaande producten
Logius verzorgt het beheer en de exploitatie van overheidsbrede ICT-producten en -standaarden. Beheer en exploitatie hebben betrekking op het stabiel draaiend houden van een product en het (daadwerkelijk) beschikbaar stellen daarvan aan klanten. Vooraf vastgestelde dienstverleningsafspraken geven klanten inzicht in wat zij kunnen verwachten van de producten die Logius in beheer heeft.
2) Inbeheername van nieuwe producten
Bij de inbeheername van een nieuw product toetst Logius in hoeverre dit product voldoet aan de eisen om in beheer te worden genomen. Uitgangspunt is dat nieuwe producten passen in de missie van Logius en derhalve betrekking hebben op infrastructurele producten met een generiek karakter.
3) Doorontwikkeling
Logius is een beheerorganisatie; doorontwikkeling vindt daarom zo veel mogelijk buiten Logius plaats. Om in een vroeg stadium te kunnen sturen op gewenste functionaliteiten die nodig zijn voor optimaal beheer, verzorgt Logius veelal de tactische aansturing van doorontwikkelactiviteiten. Indien klanten een nieuwe functionaliteit op een bestaand product wensen en er is een beleidsopdrachtgever bereid zorg te dragen voor de financiering ervan, dan is er sprake van doorontwikkeling.
4) Stimuleren van veilig gebruik
De winst van een gemeenschappelijke beheerorganisatie als Logius komt pas echt van de grond als steeds meer overheidorganisaties gebruik maken van de producten van Logius. Logius onderhoudt daartoe contacten met (potentiële) klanten, inventariseert klantwensen, geeft voorlichting over (nieuwe) producten en zorgt voor de uitwisseling van best practices. Logius ondersteunt klanten in het stimuleren van het veilig gebruik door eindgebruikers (burgers en bedrijven). Een goede elektronische dienstverlening aan burgers en bedrijven is gebaat bij een brede inzet van de producten van Logius, niet alleen in aantal aansluitingen, maar ook in aantal processen en in het daadwerkelijk gebruik door klanten.
Ontwikkelingen 2014 en verder
In het regeerakkoord is de doelstelling opgenomen dat de dienstverlening door overheden beter moet. Bedrijven en burgers kunnen uiterlijk 2017 zaken die ze met de overheid doen – zoals het aanvragen van een vergunning – digitaal afhandelen.»
In de Hervormingagenda is het streven opgenomen dat in 2017 de rijksdienst volledig digitaal werkt, zowel in dienstverlening naar burgers als qua organisatie. Logius zit met een groot aantal van zijn (basis)voorzieningen in de kern van deze ontwikkeling. De activiteiten van de werkgroep SGO-3 «Versnelde effectieve inzet van basisregistraties» en de SGO-9 raken daarbij diep in de organisatie Logius. De financiële gevolgen van deze ontwikkelingen zijn nog niet concreet uitgewerkt in businesscases en daarom ook nog niet meegenomen in deze begroting en meerjarenraming.
Daarnaast is informatiebeveiliging een zeer actueel en groeiend vraagstuk. Aanvallen en inbreuken op het ongestoord digitaal functioneren van Nederland, worden steeds complexer en ingenieuzer. Het beleid is erop gericht om de kwaliteit van informatiebeveiliging een impuls te geven. Een groot deel van de producten van Logius maken een integraal onderdeel uit van het primaire proces van de klanten.
Als laatste neemt het gebruik van de producten en voorzieningen die Logius levert, komende jaren fors toe. De overheid gaat het digitale kanaal als primaire kanaal richting de burger en het bedrijfsleven inzetten. Dit veroorzaakt een toename van aansluitingen, authenticaties en berichtenverkeer.
Exploitatie
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Baten | |||||||
| Omzet moederdepartement | 42.755 | 31.810 | 34.977 | 30.677 | 29.130 | 27.173 | 26.442 |
| Omzet overige departementen | 34.755 | 52.116 | 45.408 | 46.585 | 47.174 | 46.887 | 47.828 |
| Omzet derden | 4.490 | 2.452 | 10.885 | 12.133 | 12.145 | 12.670 | 13.357 |
| Rentebaten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Vrijval voorzieningen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Bijzondere baten | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Totaal baten | 82.000 | 86.378 | 91.270 | 89.394 | 88.450 | 86.730 | 87.627 |
| Lasten | |||||||
| Apparaatskosten | 74.943 | 83.412 | 91.064 | 112.894 | 109.401 | 112.444 | 109.869 |
| – personele kosten | 23.322 | 23.068 | 28.230 | 34.997 | 33.914 | 34.858 | 34.059 |
| – wv eigen personeel | 13.675 | 15.527 | 19.248 | 18.653 | 19.172 | 18.732 | |
| – wv externe inhuur | 9.393 | 12.704 | 15.749 | 15.261 | 15.686 | 15.327 | |
| – materiële kosten | 51.621 | 60.344 | 62.834 | 77.897 | 75.487 | 77.586 | 75.810 |
| – wv apparaat ICT | 35.044 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | |
| – wv bijdrage SSO's | 1.440 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | 2.000 | |
| Rentelasten | 13 | 275 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 |
| Afschrijvingskosten | 1.027 | 1.469 | 1.381 | 1.381 | 1.381 | 1.381 | 1.381 |
| – materieel | 1.027 | 1.469 | 1.381 | 1.381 | 1.381 | 1.381 | 1.381 |
| – wv apparaat ICT | 1.469 | 1.381 | 1.381 | 1.381 | 1.381 | 1.381 | |
| – immaterieel | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Overige lasten | 116 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| – dotaties voorzieningen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| – bijzondere lasten | 116 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Totaal lasten | 76.099 | 85.156 | 92.470 | 114.300 | 110.807 | 113.850 | 111.275 |
| Saldo van baten en lasten | 5.901 | 1.222 | – 1.200 | – 24.905 | – 22.357 | – 27.120 | – 23.648 |
Toelichting
Uitgangspunt voor de begroting van baten en lasten van Logius is een kostendekkende exploitatie. De lasten bedragen in 2014 € 92 mln. Het betreft voornamelijk de kosten die worden gemaakt voor de taken beheer en exploitatie € 87,5 mln.. Bij de authenticatie en autorisatievoorzieningen, zoals DigiD en DigiD Machtigen, heeft Logius een verantwoordelijkheid om de veiligheid en de betrouwbaarheid te bewaken.Voor deze voorzieningen is een totaalbedrag van € 19,6 mln geraamd. De basiskosten van DigiD zijn afgenomen tot € 11,9 mln, wat leidt tot een versobering van de dienstverlening in 2014. Verder is er een toename van gebruik op een hoger beveiligingniveau € 2,1 mln en zijn er kosten voor veiligheidsmaatregelen € 2 mln en voor het monitoren van een deel van de beveiligingsassessments 2013 € 0,7 mln. Voor DigiD Machtigen is € 2,9 mln. beschikbaar. De kosten voor de digipoort OTP € 8,6 mln zijn door groei in gebruik alsmede vanwege doorontwikkelingen toegenomen.Ook hier zijn geen kosten voor doorontwikkeling beschikbaar.Daarnaast is er een forse groei in het gebruik van Keten informatieservice (KIS) en Managed services, circa € 20 mln., door de programma’s Standard Business Reporting (SBR), DigiInkoop en MijnOverheid (berichtenbox). De overige beheerkosten voor deze programma’s zijn € 18 mln. Ditzelfde geldt voor de stelselproducten € 6,5 mln. Daarnaast is eHerkenning € 4 mln in beheer genomen en zijn de kosten van de overige producten circa € 12 mln. (onder andere Haagsche Ring, PKI, Rijkdiensten en Supd@x).
Daarnaast zijn er kosten geraamd voor doorontwikkeling € 1 mln. Inbeheernames € 1 mln. Stimulering van Veilig gebruik € 1 mln. en Werk in opdracht € 1,5 mln
De materiële lasten bestaan uit de kosten die worden gemaakt voor het in stand houden van de netwerken, waaronder de contracten met leveranciers en uitbesteding. De personele lasten bedragen € 34 mln., waarvan € 15 mln. externe inhuur.
Het uitgangspunt is dat het exploitatiesaldo 2013 en 2014 met elkaar verrekend worden via het Eigen Vermogen van Logius. Vanaf het jaar 2015 is er een negatief saldo van baten en lasten. De stijging van de kosten wordt veroorzaakt door een voorziene toename van het gebruik van de voorzieningen en de hogere eisen die worden gesteld aan kwaliteit en veiligheid. De omvang en het structurele karakter van dit budgettaire knelpunt is onderwerp van gesprek tussen opdrachtnemer (Logius) en opdrachtgevers.
Kasstroomoverzicht 2014
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | Rekening-courant RHB 1 januari 2013 | 20.687 | 0 | 0 | ||||
| 2. | Totaal operationele kasstroom | 29.988 | 1.469 | 1.381 | 1.381 | 1.381 | 1.381 | 1.381 |
| Totaal investeringen (-/-) | – 6.031 | – 370 | – 5.000 | |||||
| Totaal boekwaarde desinvesteringen (+) | 0 | |||||||
| 3. | Totaal investeringskasstroom | – 6.031 | – 370 | – 5.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Eenmalige uitkering aan moederdepartement (-/-) | 0 | 0 | 0 | |||||
| Eenmalige storting door het moederdepartement (+) | 2.192 | 0 | 0 | |||||
| Aflossingen op leningen (-/-) | – 246 | – 1.469 | – 1.381 | – 1.381 | – 1.381 | – 1.381 | – 1.381 | |
| Beroep op leenfaciliteit (+) | 6.880 | 370 | 5.000 | |||||
| 4. | Totaal financieringskasstroom | 8.826 | – 1.099 | 3.619 | – 1.381 | – 1.381 | 1.381 | – 1.381 |
| 5. | Rekening-courant RHB 31 december 2013 (=1+2+3+4) | 53.470 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Operationele kasstroom
Het operationele kasstroomoverzicht toont de meerjarige ontwikkeling van de rekening courant. De kasstroom wordt bepaald door het jaarlijkse bedrijfsresultaat, de investeringen, aflossingen op leningen en overige financiële transacties.
Investeringskasstroom
Voor 2014 wordt de omvang van de investeringen geraamd op € 5 mln. Het grootste deel van de investeringen betreft investeringen ten behoeve van MijnOverheid, eHerkenning en DigiInkoop. Desinvesteringen worden niet verwacht.
Aflossingen op leningen
Deze bedragen betreffen de aflossingen van de aangegane leningen om investeringen te financieren.
Beroep op leenfaciliteit
Het beroep op leenfaciliteit omvat de door Logius bij het Ministerie van Financiën geleende bedragen. Het beroep op de leenfaciliteit wordt gedaan ter financiering van investeringen.
Doelmatigheid
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Omschrijving Generiek Deel | |||||||
| Verloop kostprijs (basisjaar 2011 = 100 | 73 | 65 | 63 | 62 | 62 | 62 | 62 |
| Verloop tarieven (basisjaar 2011 = 100) | 100 | 99 | 97 | 96 | 96 | 96 | 96 |
| Totale omzet per product(groep) of dienst | 118 | 119 | 91 | 113 | 109 | 112 | 110 |
| % FTE primair proces | 78 | 78 | 78 | 78 | 78 | 78 | 78 |
| % FTE Overhead | 22 | 22 | 22 | 22 | 22 | 22 | 22 |
| FTE-totaal, excl. externe inhuur | 136 | 166 | 171 | 171 | 171 | 171 | 171 |
| Saldo van baten en lasten (%) 1 | 5,70% | 1,40% | – 1,30% | 0% | 0% | 0% | 0% |
| Klanttevredenheid (KTO) | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 |
| Medewerkerstevredenheid (MTO) | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 |
| Betrouwbaarheid/TPM | ja | ja | ja | ja | ja | ja | ja |
| Periodieke Benchmark producten Logius | uitgevoerd | uitgevoerd | uitgevoerd | uitgevoerd | uitgevoerd | uitgevoerd | uitgevoerd |
| Omschrijving Specifiek Deel | |||||||
| Omzet per productgroep (in %) | |||||||
| . Beheer & exploitatie | 51% | 82% | 94% | 84% | 86% | 82% | 86% |
| . Inbeheername projecten | 1% | 0% | 1% | 1% | 1% | 1% | 1% |
| . Doorontwikkeling | 8% | 12% | 1% | 11% | 9% | 13% | 10% |
| . Stimulering gebruik | 2% | 2% | 2% | 2% | 2% | 2% | 2% |
| . Projecten | 38% | 4% | 2% | 2% | 2% | 2% | 2% |
| Kostprijs DigiD | 88 | 66 | 75 | 75 | 75 | 75 | 75 |
| Kostprijs OTP | 94 | 64 | 82 | 76 | 76 | 76 | 76 |
| DigiD | |||||||
| . Aantal nieuw aangesloten overheidsorganisaties | 20 | 0 | 22 | 22 | 22 | 22 | 22 |
| . Aantal burgers met DigiD | 9,9 mln. | 9,2 mln. | |||||
| . Aantal DigiD authenticaties | 75,5 mln. | 70 mln. | 200 mln. | 350 mln. | 520 mln. | 640 mln | 800 mln. |
| PKI-Overheid | |||||||
| . Aantal nieuwe certificaatverstrekkers | 0 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Digipoort (OTP) | |||||||
| . Aantal aangesloten bedrijven | 244 | 1.500 | 1.200 | 1.300 | 1.400 | 1.500 | 1.600 |
| . Aantal berichten via Digipoort | 70,8 mln. | 70 mln. | 80 mln. | 85 mln. | 90 mln. | 95 mln. | 100 mln. |
| Vragen/klachten | |||||||
| . Aantal vragen/klachten | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 |
| . Snelheid van afhandeling | 15 dagen | 15 dagen | 15 dagen | 15 dagen | 15 dagen | 15 dagen | 15 dagen |
| Tijd tussen verzoek klant en realisatie | |||||||
| . Doorlooptijd | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 | 100 |
| Contract- en leveranciersmanagement | |||||||
| . Prijsbenchmark | afgerond | afgerond | afgerond | afgerond | afgerond | afgerond | afgerond |
Toelichting
-
• Indexcijfer verloop kostprijs is gebaseerd op het gemiddelde verloop van de volwassen producten, te weten DigiD en de Digipoort OTP.
-
• Het streven is de tarieven te verlagen door externe inhuur om te zetten in ambtelijk personeel. De doelstelling daarbij is het sturingspercentage terug te brengen naar 35%. Een eerste verambtelijking is in 2012 ingevoerd, een tweede in 2013 en mogelijk een derde in 2014. Voor de totale omzet per product(groep) of dienst is de totale omzet genomen waarbij 2011 = 100.
-
• Benchmark: elke 2 jaar wordt een van de producten van Logius getoetst op marktconformiteit. Hierbij gaat het om producten die minimaal 2 jaar in beheer zijn. Ook in 2013 zal een benchmark voor DigiD worden uitgevoerd.
-
• Klanttevredenheid: jaarlijks organiseert Logius een onderzoek naar klanttevredenheid met betrekking tot de dienstverleningsprestaties. De doelstelling is jaarlijks een score van minimaal een 7 te behalen. Dit is vergelijkbaar met de klanttevredenheid zoals deze in de markt is.
-
• De stijging van het aantal DigiD authenticaties is het gevolg van een toename in het gebruik DigiD. Hierbij is ook rekening gehouden met de mogelijk verdere stijging in de toekomst door gebruik via mijnoverheid.nl
-
• PKI Overheid: dit programma zorgt voor een betrouwbare elektronische communicatie binnen en met de Nederlandse overheid. Met behulp van PKI Overheid-certificaten wordt de informatie beveiligd. Verstrekkers van certificaten moeten voldoen aan wettelijke eisen.
-
• Betrouwbaarheid: jaarlijks laat Logius, ten behoeve van het aantonen van kwaliteit, producten die twee jaar of langer in beheer zijn door een onafhankelijke partij certificeren.