Dit hoofdstuk bevat de budgettaire tabellen per artikel van begroting IX. In principe worden de mutaties op instrumentniveau groter of gelijk aan € 2,5 mln. of 5% van de ontwerpbegrotingstand toegelicht. De leeswijzer geeft nader aan welke mutaties wel en niet toegelicht worden, derhalve wordt naar de leeswijzer verwezen.

Artikel 1 Belastingen

Toelichting

Verplichtingen en uitgaven (– € 96,8 mln.)

Rente (– € 86,6 mln.)

Bekostiging (+ € 0,6 mln.)

Het gebruik van de vergoedingsregeling is € 1,3 mln. hoger dan geraamd. De overig programma-uitgaven zijn 0,7 mln. lager uitgevallen.

Apparaatsuitgaven (– € 10,8 mln.)

Ontvangsten (– € 156,9 mln.)

Belastingontvangsten (– € 68,9 mln.)

In de Najaarsnota 2015 worden de mutaties van de belastingontvangsten toegelicht. De aansluiting met de bedragen in de begrotingstoelichting (artikel 1 Belastingen, tabel budgettaire gevolgen van beleid) ziet er als volgt uit;

Belasting- en invorderingsrente (– € 90 mln.)

De ontvangsten uit belasting- en invorderingsrente worden met 90 mln. naar beneden bijgesteld Dit komt vooral doordat aangiften sneller worden ontvangen (bijvoorbeeld door de vooraf ingevulde aangifte) en aanslagen hierdoor sneller worden opgelegd waardoor burgers en bedrijven minder rente hoeven te betalen dan eerder geraamd. Daarnaast is sprake van lagere renteontvangsten omdat veel bedrijven kiezen voor het betalen van een hogere voorlopige belastingaanslag, waardoor bij de vaststelling van de definitieve aanslag minder rente verschuldigd is.

Boetes en schikkingen (+ € 16 mln.)

De ontvangsten uit boetes en schikkingen laten een meevaller zien van 16 mln. Dit wordt met name veroorzaakt door de hogere boetetarieven binnen de motor- en rijtuigenbelasting.

Desaldering kosten vervolging (– € 12 mln.)

Als gevolg van tegenvallende ontvangsten uit kosten vervolging over heel 2015 wordt de raming van de ontvangsten verlaagd met 12 mln. evenals de apparaatsuitgaven.

Artikel 2 Financiële Markten

Toelichting

Verplichting (+ € 14,1 mln.)

De verplichtingen zijn vooral hoger bijgesteld door een verhoging van de kredietfaciliteit van AFM.

Uitgaven (– € 3,9 mln.)

Vakbekwaamheid (+ € 0,3 mln.)

De uitvoeringskosten van DUO komen € 0,3 mln. hoger uit dan het overeengekomen budget van € 4,3 mln. Dit wordt onder meer veroorzaakt doordat er meer uren benodigd zijn voor het functioneel beheer van de examenafname applicatie JUNO. Voorts moesten bij het diplomaproces extra uitzendkrachten worden ingezet om 35.000 extra diploma’s te printen naar aanleiding van de aanpassingen van de examenafname applicatie JUNO eind juli.

Rechtspraak financiële markten (– € 0,2 mln.)

De mutatie houdt verband met het overschot dat de accountantskamer in 2014 heeft gerealiseerd. Het overschot is met name toe te schrijven aan een zuinig uitgavenbeleid van de accountantskamer.

Muntcirculatie (– € 3,9 mln.)

De afgelopen periode is een beperker aantal nieuwe munten geslagen dan waarmee rekening werd gehouden in de begroting. De kosten vallen daardoor lager uit dan geraamd.

Overig (– € 0,1 mln.)

Er was € 140.000 voorzien voor commissies. Dit jaar is er voor de Commissie verzekeraars € 23.000 nodig. Het overige gedeelte van het budget valt vrij.

Ontvangsten (+ € 55,9 mln.)

Ontvangsten IJsland (+ € 58,5 mln.)

Het dossier Icesave is na zeven jaar gesloten. Met het IJslandse DGS is een schikking overeengekomen van omgerekend € 48,6 mln. Door deze schikking is de rechtszaak tegen het IJslandse DGS, over de vergoeding van rente- en uitvoeringskosten, beëindigd. Tevens is een onderdeel van de schikking dat de kronen die op een geblokkeerde rekening stonden zijn geconverteerd en overgeboekt naar een rekening buiten IJsland. Het totaalbedrag dat deze schikking oplevert voor de Nederlandse staat is ongeveer € 61 mln. Op deze opbrengst worden de juridische en proceskosten die vanaf 2011 zijn gemaakt in mindering gebracht. Het nettoresultaat bedraagt ruim € 58 mln.

Overig (– € 2,6 mln.)

Naar aanleiding van een door de Tweede Kamer aanvaarde motie, is juli jl. de overgangstermijn waarbinnen financieel adviseurs examens moeten afleggen om te voldoen aan de nieuwe vakbekwaamheidseisen met één jaar verlengd tot 2017. Het effect hiervan is dat een deel van de examinandi er voor kiest in 2016 examen af te leggen. Naar verwachting worden ultimo 2015 waarschijnlijk 155.000 examens afgenomen waar eerder uitgegaan werd van ca 210.000 examens. De inkomsten uit de examenleges dalen hierdoor vermoedelijk met ca. € 2,6 mln.

Artikel 3 Financierings-activiteiten publieke sector

Toelichting

Verplichting (+ € 2,7 mld.)

Uitgaven (+ € 1,1 mld.)

Verwerving vermogenstitels (+ € 1,1 mld.)

In verband met de verplaatsing van SNS Bank heeft de staat de aandelen SNS Bank van SNS REAAL gekocht, zie ook Kamerbrief 33 532 nr. 47. Hierbij is de eerder aan SNS REAAL verstrekte overbruggingslening van € 1,1 mld. verrekend met de aankoopprijs. Bij de uitgaven is daarom een betaling van € 1,1 mld. opgenomen. Aan de ontvangstenkant is hetzelfde bedrag opgenomen voor de verrekening met het overbruggingskrediet.

Garanties (– € 50.000)

De uitgaven voor de regeling Bijzondere Financiering vallen lager uit dan geraamd.

Opdrachten (+ € 13,4 mln.)

De uitvoeringskosten voor de staatsdeelnemingen zijn verhoogd in verband met de verkoop van de financiële deelnemingen. Het grootste deel van de mutatie ziet op de verkoopkosten met betrekking tot ABN AMRO, zie ook Kamerbrief 31 789, nr. 77.

Ontvangsten (+ € 4,7 mld.)

Leningen (+ € 1,1 mld.)

In verband met de verplaatsing van SNS Bank heeft de staat de aandelen SNS Bank van SNS REAAL gekocht, zie ook Kamerbrief 33 532 nr. 47. Hierbij is de eerder aan SNS REAAL verstrekte overbruggingslening van € 1,1 mld. verrekend met de aankoopprijs. Bij de uitgaven is daarom een betaling van € 1,1 mld. opgenomen. Aan de ontvangstenkant is hetzelfde bedrag opgenomen voor de verrekening met het overbruggingskrediet.

Door het verrekenen van het overbruggingskrediet met de aankoopprijs van SNS Bank wordt er sinds 30 september geen rente meer betaald over het overbruggingskrediet. De realisatie van de renteontvangsten over de eerste negen maanden van het jaar is nu opgenomen. De voor 30 september opgebouwde en nog verschuldigde rente is verrekend met de resterende verplichting voor de aankoop van SNS Bank (zie ook de 1,95 mln. aan de uitgavenkant).

Opbrengst verkoop vermogenstitels (+ € 3,3 mld.)

Op vrijdag 20 november is ABN AMRO naar de beurs gegaan. De omvang van de toegewezen certificaten van de eerste plaatsing is vastgesteld op 20%, oftewel 188 miljoen certificaten. De prijs per certificaat is vastgesteld op € 17,75 euro. Dit heeft geresulteerd in een bruto verkoopopbrengst van € 3.337.000.000. Van dit bedrag zijn de kosten van € 9.500.000 afgetrokken, waardoor de Staat een netto bedrag heeft ontvangen van € 3.327.500.000. Op 24 november heeft de juridische afwikkeling van de verplichtingen plaatsgevonden en zijn de certificaten geleverd tegen de betaling, de zogenaamde settlement. Tot 30 dagen na de eerste handelsdag kan door de begeleidende banken gebruik worden gemaakt van de greenshoe optie om de koers te stabiliseren. Na deze termijn kan de definitieve opbrengst worden vastgesteld. In de slotwet zullen de eventuele opbrengsten van de greenshoe worden opgenomen.

Vermogensonttrekking (+ € 249 mln.)

De ontvangen dividenden van de staatsdeelnemingen zijn hoger dan geraamd. Dit komt voornamelijk door hoger dan geraamde dividenden van de financiële instellingen (+239 mln.). Dit deel van de meevaller is conform begrotingsregel 24 niet relevant voor het uitgavenkader.

Artikel 4 Internationale financiële betrekkingen

Toelichting

Verplichtingen (+ € 76,7 mln.)

EU-betalingsbalanssteun (+ € 35,0 mln.)

Naar aanleiding van een verandering in het Nederlandse aandeel in de EU-begroting is de bestaande garantieverplichting bijgesteld. Deze garantie wordt bijgesteld bij Ontwerpbegroting en bij het Jaarverslag.

EFSM (+ € 42,0 mln.)

Naar aanleiding van een verandering in het Nederlandse aandeel in de EU-begroting is de bestaande garantieverplichting bijgesteld. Deze garantie wordt bijgesteld bij Ontwerpbegroting en bij het Jaarverslag.

Uitgaven (+ € 79,7 mln.)

Deelname aan internationale instellingen (+ € 80,0 mln.)

Het IDA betaalschema is aangepast, middels een kasschuif wordt € 80 mln. eerder betaald. Door de kasschuif van de IDA betalingen kan er in het kalenderjaar 2016 € 80 mln. worden vrijgespeeld voor de Rijksbegroting.

Opdrachten en subsidies (– € 0,3 mln)

Dit jaar wordt niet het volledige budget voor Technische Assistentie uitgeput, omdat sommige projecten van een nieuw gestart programma nog in de opstartfase zitten.

Ontvangsten (– € 5,7 mln.)

Deelname aan internationale instellingen (+ € 4,1 mln.)

De hogere IFI ontvangsten ontstaan doordat de terugbetalingen van leningen door de Europese Investeringsbank (EIB) hoger zijn dan geraamd. Het gaat om leningen aan landen in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (ACS-landen) en de Europese landen en gebieden overzee (LGO) onder het Europees Ontwikkelingsfonds in het kader van de verdragen van Lomé en Cotonou.

Leningen (– € 9,9 mln.)

Door een nieuwe (lagere) rekenrente van het CPB dalen de geraamde rente-inkomsten van de bilaterale leningen aan Griekenland.

Artikel 5 Exportkredietverzekeringen, -garanties en investeringsverzekeringen

Toelichting

Algemeen

Na de Najaarsnota zal er mogelijk nog een storting in of onttrekking uit de begrotingsreserve plaatsvinden. Na afloop van het jaar is pas duidelijk hoeveel er exact gestort kan worden in de begrotingsreserve, danwel hoeveel er ontrokken moet worden aan de begrotingsreserve. Dit is afhankelijk van de realisatie van de ontvangsten en uitgaven met betrekking tot de EKV. De omvang van de begrotingsreserve bedroeg ultimo 2014 € 186 mln. Deze begrotingsmutatie zal, samen met de overige autonome/technische begrotingsmutaties, budgettair worden verwerkt in de Slotwet 2015.

Verplichtingen en uitgaven (€ 0 en + € 25,1 mln.)

Schade-uitkering EKV (+ € 25,1 mln.)

De raming op de schade-uitgaven wordt naar boven bijgesteld door een grote verwachte schade-uitkering eind 2015.

Ontvangsten (+ € 25,1 mln.)

Premies EKV (+ € 55 mln.)

Door enkele grote exporttransacties zijn de premie-inkomsten hoger dan geraamd. De raming wordt daarom naar boven bijgesteld.

Schaderestituties EKV (– € 29,9 mln.)

De schaderestituties uit hoofde van terugbetalingsregelingen zijn lager dan geraamd. De raming wordt daarom naar beneden bijgesteld.

Artikel 6 BTW-compensatiefonds

Toelichting

Verplichtingen, uitgaven en ontvangsten (– € 38,7 mln.)

Het BCF is bijgesteld als gevolg van enkele overhevelingen naar het Gemeente- en Provinciefonds.

Artikel 7 Beheer materiële activa

Toelichting

Verplichtingen, uitgaven en ontvangsten

Er hebben geen mutaties plaatsgevonden.