Het ondersteunen van Aruba, Curaçao en Sint Maarten bij het verbeteren van het bestuur, de rechtszekerheid, de economische ontwikkeling, het onderwijs en de overheidsfinanciën.

Het versterken van de bestuurlijke samenhang en centrale coördinatie in Den Haag voor Caribisch Nederland (Bonaire, Sint Eustatius en Saba).

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor het stellen van randvoorwaarden die de rechtmatigheid en doelmatigheid van de inzet van middelen uit hoofdstuk IV van de rijksbegroting garanderen. Aruba, Curaçao en Sint Maarten blijven volledig verantwoordelijk voor het beleid op de terreinen waarop de samenwerkingsprogramma’s met Nederland van toepassing zijn.

Voor de rijkscoördinatie van beleid met betrekking tot Caribisch Nederland is de Minister van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties verantwoordelijk. Dit krijgt vorm door het opstellen en monitoren van het meerjarenprogramma, het beheer van het BES-fonds, afstemming van rijksbeleid door middel van de zogenoemde Caribisch Nederland tafel, het beheer van de Rijksdienst Caribisch Nederland en het inzetten van de Rijksvertegenwoordiger in de nieuwe rol.

Sinds 2006 wordt een subsidie verleend aan de Stichting International Union for Conservation of Nature Nederlands Comité (IUCN NL). De subsidieverlening is bedoeld voor het veiligstellen van het natuurbeheer in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Duurzaam natuurbeheer is van groot belang, niet alleen vanwege de intrinsieke waarde van de natuur, maar behoud van natuur is een randvoorwaarde voor de toeristische sector en daarmee de eilandelijke economieën. Mede daarom is er gekozen voor een subsidieregeling met een duur van 10 jaar en een substantieel jaarlijks subsidiebedrag.

IUCN stelt de subsidie ter beschikking aan de Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA), de overkoepelende organisatie van natuurparken. Om te komen tot een duurzame inkomstenstroom van de operationele kosten van het beheer van de natuurparken is door DCNA een Trust Fund opgericht. Dit fonds heeft tot doel om na het jaar 2016 de rendementen van het fonds uit te keren aan de bij DCNA aangesloten parkorganisaties.

Ten einde de sociaal-economische ontwikkeling van de eilanden te bevorderen stelt het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de periode 2014 tot en met 2016 een deel van de overgebleven gelden die vrijkomen door afronding van de samenwerkingsprogramma’s ter beschikking voor de bijzondere uitkering integrale projecten op sociaal-economisch terrein. Vanaf 2015 lopen deze ook via de begroting van Koninkrijksrelaties.

Voorheen vonden via het BES-fonds uitbetalingen plaats van middelen die beschikbaar zijn gesteld door verschillende departementen in het kader van de integrale aanpak van sociaal-economische initiatieven. Vanaf 2015 zullen deze middelen eveneens via de begroting van Koninkrijksrelaties lopen.

De autonome landen binnen het Koninkrijk zijn op basis van het Statuut zelf verantwoordelijk voor goed bestuur, rechtszekerheid, economische ontwikkeling, onderwijs en overheidsfinanciën.

In de afgelopen jaren was het samenwerkingsbeleid voor Curaçao en Sint Maarten erop gericht om de landen te ondersteunen bij het verwezenlijken van hun verantwoordelijkheden op deze terreinen. In de aanloop naar de nieuwe staatkundige verhoudingen op 10 oktober 2010 is daarom onder meer door middel van schuldsanering toegewerkt naar een betere financiële startpositie. Hierdoor kon het samenwerkingsbeleid worden afgebouwd. De samenwerkingsprogramma's werden gesubsidieerd via de Stichting Ontwikkeling Nederlandse Antillen (SONA) en tot eind 2013 door de Antilliaanse Medefinancieringsorganisatie (AMFO).

De beëindiging van het samenwerkingsbeleid via Fondo Desaroyo Aruba (FDA) is in februari 2012 door Aruba en Nederland vastgesteld op eind 2015. De samenwerkingsprogramma’s die onder SONA vallen, worden in 2015 geëvalueerd. Het betreft onder meer het Onderwijs en Jongeren Samenwerkingsprogramma (OJSP), het Sociaal Economisch Initiatief (SEI) en het programma Institutionele Versterking van de Bestuurskracht (IVB).

De restmiddelen van de AMFO zullen in 2014, 2015 en 2016 besteed worden overeenkomstig de doelstelling die ten grondslag ligt aan de stichting, zoals vastgelegd in artikel 20 lid 6 van de Statuten van de stichting. Dit betekent onder andere dat een deel van de middelen in Curaçao wordt aangewend voor de financiering van projecten die betrekking hebben op de thema’s armoedebestrijding, zorg & welzijn en vorming en educatie bij de Stichting Fonds voor Sociale Ontwikkeling en Economische bedrijvigheid (Reda Sosial) (Kamerstukken II, 2013–2014, 33 750 IV, nr 6).

Het FDA financiert projecten om het bestuur, het onderwijs, de rechtshandhaving en de overheidsfinanciën op Aruba te versterken. Het eindpunt van het FDA programma is in februari 2012 vastgesteld op eind 2015. Zowel Nederland als Aruba storten in het fonds. De laatste bijdrage vanuit Nederland is begin 2013 gestort en er zijn concrete afspraken in brieven aan het FDA vastgelegd over een verantwoorde afronding en afwikkeling van de projecten die in het kader van de samenwerking met Aruba zijn uitgevoerd.

De kosten voor de grote evaluaties (staatkundige positie van de openbare lichamen en de rijkswetten financieel toezicht en op het terrein van veiligheid en justitie) worden op dit instrument verantwoord.

Het structureel beschikbare bedrag voor samenwerkingsmiddelen zal worden ingezet voor onderzoek, evaluaties, ter beschikking stellen van deskundigheid, quickwins, uitvoering toezicht, koninkrijksconferentie. Ook eventuele kosten voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van economische samenwerking zoals in de beleidsagenda beschreven zullen hieruit worden gedekt.

Rijkscoördinatie Caribisch Nederland

Het beschikbare budget wordt ingezet voor kosten die rijksbrede coördinatie t.a.v. Caribisch Nederland met zich mee brengt (onder andere de Caribisch Nederland-week) en voor opdrachtverlening aan het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) om deze data te vergaren.

Op grond van art. 16 van de Rijkswet financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten heeft Nederland onder nauwkeurig in de rijkswet omschreven voorwaarden een lopende inschrijving op alle openbare en onderhandse geldleningen van de landen Curaçao en Sint Maarten. De geldleningen waarop wordt ingeschreven moeten passen binnen de normen en criteria uit de rijkswet. Het College financieel toezicht ziet hierop toe. Zowel Curaçao als Sint Maarten hebben (vooral in 2014) gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot lopende inschrijving.

De reeks loopt in 2019 sterk af in verband met de rente en het aflossingsschema dat is afgesproken ten behoeve van de schuldsanering van de Nederlandse Antillen.