A Algemene doelstelling

De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) beschermt de nationale veiligheid. Dit doet de AIVD door tijdig dreigingen, internationale politieke ontwikkelingen en risico’s te onderkennen, die niet direct zichtbaar zijn en doet daartoe onderzoek in binnen- en buitenland. De AIVD signaleert, adviseert en deelt gericht informatie met zijn samenwerkingspartners zodat deze de dreiging en risico’s kunnen reduceren. Waar nodig reduceert de AIVD zelfstandig risico’s.

B Rol en verantwoordelijkheid

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) is verantwoordelijk voor de taakuitvoering van de AIVD. De AIVD verricht onderzoek in binnen- en buitenland met behulp van inlichtingenmiddelen. Op basis van de bevindingen informeert en adviseert de AIVD de samenwerkingspartners met ambtsberichten en analyses (waaronder openbare publicaties). De Minister van BZK legt zo veel als mogelijk in het openbaar verantwoording af aan de Tweede Kamer. Waar dat niet kan, vanwege geheimhoudings-noodzaak, gebeurt dit via de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD) van de Tweede Kamer.

C Beleidswijzigingen

(Jihadistisch) terrorisme

Het Regeerakkoord van het kabinet Rutte-III stelt dat terrorismebestrijding onverminderde aandacht vergt. De AIVD constateert dat de jihadistische dreiging van aard verandert, maar voorlopig niet minder wordt. De afgelopen jaren is in aanslagen tegen westerse doelwitten het accent verschoven van centraal aangestuurde, gecoördineerde aanslagen naar gestimuleerde of gecoachte aanslagen en vooral naar tactisch minder complexe en kleinschaliger geïnspireerde aanslagen.

Dit heeft onder meer te maken met het verlies aan slagkracht en organisatievermogen van ISIS, niet met de intenties van deze organisatie of de wil van (aspirant) jihadisten om aanslagen te plegen, waar ook ter wereld. Al Qa’ida heeft de ambitie om zich opnieuw te manifesteren als de nummer één van de mondiale jihadistisch-terroristische beweging. De AIVD richt zich op het tijdig onderkennen van deze jihadistisch-terroristische dreiging maar richt zich ook op het verzwakken van de jihadistische dreiging met inzet van inlichtingenmiddelen conform de WiV 2017.

Om hier nadere invulling aan te geven heeft de AIVD met ingang van 2018 structureel € 3 mln. aan de begroting toegevoegd gekregen, vanuit de begroting van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV). De middelen worden ingezet teneinde de operationele onderzoekscapaciteit van de AIVD op het gebied van contra-terrorisme te versterken, zoals de duiding van de dreiging die uitgaat van potentiële terugkeerders. Ook is de AIVD beter in staat om handelingsperspectief te bieden aan de partners in de veiligheidsketen.

De AIVD werkt onder meer nauw samen met de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD), Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), de Nationale Politie, het Ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ), het Openbaar Ministerie (OM) en gemeenten. De AIVD werkt ook internationaal samen op operationeel gebied met de Europese veiligheidsdiensten, onder meer in de Counter Terrorism Group (CTG).

Cybersecurity

In het Regeerakkoord van het kabinet Rutte-III zijn tevens extra middelen uitgetrokken voor de intensivering van cybersecurity. Voor 2019, 2020 en 2021 e.v. wordt respectievelijk € 8 mln., € 9 mln. en € 12 mln. (structureel) toegevoegd aan de begroting van de AIVD met als doel uitbreiding van de personele capaciteit en ICT-voorzieningen. Door het inlichtingenmatige cyberonderzoek van de AIVD, in nauwe samenwerking met de MIVD, kan het zicht op – en inzicht in – digitale dreigingen voor de nationale veiligheid worden versterkt. Juist ook het heimelijke en zeer geavanceerde karakter van deze dreigingen maakt dat daar in beperkte mate met inlichtingenmatig cyberonderzoek door de AIVD zicht op – en inzicht in – verkregen kan worden. De realisatie van adequate informatiebeveiliging door aan de nationale veiligheid gerelateerde publieke, vitale en private organisaties, is een verantwoordelijkheid van die organisaties zelf. Daar waar de beveiliging (mede) gebaseerd is en moet zijn op inlichtingenmatig (staatsgeheim gerubriceerd) verkregen inzicht door de AIVD, is de dienstverlening van de AIVD op het gebied van preventie (informatiebeveiligingsadvies), detectie en incident-respons, vaak nodig en soms onvermijdelijk.

D1 Budgettaire gevolgen van beleid

D2 Budgetflexibiliteit

Omdat het budget als apparaat wordt aangemerkt, is het gehele budget juridisch verplicht verondersteld.

E Toelichting op de instrumenten

Vanwege het bijzondere karakter van dit begrotingsartikel en de gedeeltelijk geheime uitgaven zijn de uitgaven niet nader uitgesplitst en zijn de apparaatsuitgaven niet opgenomen in het centraal apparaatsartikel.

Ontvangsten

De AIVD verricht veiligheidsonderzoeken voor andere (overheids-)organisaties en brengt daarvoor een tarief in rekening. De ontvangsten hebben hier voornamelijk betrekking op.