In deze paragraaf wordt ingegaan op de ontwikkeling van de netto zorguitgaven, de ontwikkeling van het Uitgavenplafond Zorg en de toetsing van de netto zorguitgaven aan het Uitgavenplafond Zorg.
De netto zorguitgaven zijn de bruto zorguitgaven verminderd met de ontvangsten (eigen betalingen Zvw en eigen bijdragen Wlz).
In tabel 1 is vanaf de stand ontwerpbegroting 2022 de ontwikkeling van de netto zorguitgaven voor de jaren 2022-2026 op hoofdlijnen te zien.
2022 | 2023 | 2024 | 2025 | 2026 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Netto zorguitgaven ontwerpbegroting 2022 | 81.358 | 84.630 | 88.642 | 92.784 | 97.173 |
2 | Bijstellingen NvW ontwerpbegroting 2022 | 599 | 621 | 649 | 679 | 711 |
Zorgverzekeringswet | 373 | 373 | 389 | 406 | 423 | |
Wet langdurige zorg | 235 | 248 | 260 | 273 | 287 | |
Begrotingsgefinancierd | ‒ 10 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
3 | Netto zorguitgaven NvW ontwerpbegroting 2022 (= 1+2) | 81.957 | 85.250 | 89.291 | 93.464 | 97.884 |
4 | Bijstellingen maatregelen Startnota | 368 | 742 | 408 | ‒ 651 | ‒ 1.311 |
Zorgverzekeringswet | 0 | ‒ 385 | ‒ 671 | ‒ 1.134 | ‒ 1.651 | |
Wet langdurige zorg | 0 | ‒ 60 | ‒ 335 | ‒ 770 | ‒ 868 | |
Begrotingsgefinancierd (aanvullende post Financiën) | 368 | 1.187 | 1.414 | 1.253 | 1.208 | |
5 | Netto zorguitgaven stand Startnota (= 3+4) | 82.325 | 85.992 | 89.699 | 92.813 | 96.573 |
6 | Bijstellingen na Startnota | 89 | 2.324 | 3.699 | 5.165 | 6.654 |
Zorgverzekeringswet | 36 | 1.639 | 2.442 | 3.340 | 4.030 | |
Wet langdurige zorg | 167 | 664 | 1.184 | 1.730 | 2.384 | |
Begrotingsgefinancierd | ‒ 114 | 20 | 73 | 96 | 240 | |
7 | Bijstellingen 1e suppletoire begroting 2022 (= 4+6) | 456 | 3.066 | 4.106 | 4.514 | 5.344 |
8 | Netto zorguitgaven stand 1e suppletoire begroting 2021 (= 3+7) of (5+6) | 82.414 | 88.316 | 93.397 | 97.978 | 103.227 |
1 Door afronding kan de som der delen afwijken van het totaal. | ||||||
Bron: VWS | ||||||
Toelichting
Bijstellingen NvW ontwerpbegroting 2022
Dit betreft de bijstellingen als gevolg van de aangenomen motie Hijink en Bikker om extra financiële middelen vrij te maken voor zorgsalarissen. Deze bijstellingen zijn opgenomen en toegelicht in de Nota van Wijziging ontwerpbegroting 2022 (kamerstukken II, 35 925 XVI, nr. 10).
Bijstellingen maatregelen Startnota
Dit betreft de bijstellingen als gevolg van het coalitieakkoord.
Bijstellingen na Startnota
Dit betreft de bijstellingen als gevolg van de voorjaarsbesluitvorming 2022.
Alle bijstellingen als gevolg van de maatregelen Startnota en de voorjaarsbesluitvorming worden in paragraaf 6.3 verder toegelicht.
Het Uitgavenplafond Zorg is bij de start van het kabinet Rutte VI voor de periode 2022-2025 vastgesteld bij Startnota (Kamerstukken II, 35 925, nr. 143). Voor het vaststellen van het Uitgavenplafond Zorg is uitgegaan van de netto zorguitgaven bij miljoenennota 2022 en de budgettaire aanpassingen die sindsdien zijn verwerkt. Hieronder vallen de maatregelen van de aangenomen motie Hijink en Bikker om extra financiële middelen voor zorgsalarissen vrij te maken (kamerstukken II, 35 925 XVI, nr. 10) en de maatregelen uit de Startnota.
De uitgavenplafonds zijn in de Startnota ex ante vastgesteld. Bij de Startnota is afgesproken dat na de nieuwe macro-economische raming van het CPB de uitgavenplafonds definitief worden vastgesteld, uiterlijk bij voorjaarsnota 2022.
In deze 1e suppletoire begroting 2022 is het Uitgavenplafond Zorg na de Startnota bijgesteld met de mutaties uit de voorjaarsbesluitvorming 2022.
In tabel 2 is de opbouw van het Uitgavenplafond Zorg vanaf de stand ontwerpbegroting 2022 te zien.
2022 | 2023 | 2024 | 2025 | ||
|---|---|---|---|---|---|
1 | Netto zorguitgaven stand ontwerpbegroting 2022 | 81.358 | 84.630 | 88.642 | 92.784 |
2 | Bijstellingen NvW ontwerpbegroting 2022 | 599 | 621 | 649 | 679 |
- Waarvan verhoging zorgsalarissen | 594 | 621 | 649 | 679 | |
- Waarvan overig | ‒ 10 | 0 | 0 | 0 | |
- Maatregelen corona | 15 | 0 | 0 | 0 | |
3 | Netto zorguitgaven stand NvW ontwerpbegroting 2022 (= 1+2) | 81.957 | 85.250 | 89.291 | 93.464 |
4 | Bijstellingen maatregelen Startnota | 368 | 742 | 408 | ‒ 651 |
5 | Uitgavenplafond Zorg stand Startnota (= 3+4) | 82.325 | 85.992 | 89.699 | 92.813 |
6 | Bijstellingen Uitgavenplafond Zorg na Startnota | 89 | 2.324 | 3.699 | 5.165 |
- Waarvan loon- en prijsontwikkeling | 80 | 2.506 | 3.949 | 5.429 | |
- Waarvan overboekingen tussen Uitgavenplafonds | ‒ 92 | ‒ 117 | ‒ 120 | ‒ 134 | |
- Waarvan maatregelen corona | 230 | 43 | 0 | 0 | |
- Waarvan overige | ‒ 129 | ‒ 108 | ‒ 130 | ‒ 130 | |
7 | Uitgavenplafond Zorg stand 1e suppletoire begroting 2022 (= 5+6) | 82.414 | 88.316 | 93.397 | 97.978 |
1 Als gevolg van afronding kan de som der delen afwijken van het totaal. | |||||
Bron: VWS | |||||
Toelichting
Bijstellingen NvW ontwerpbegroting 2022
Dit betreffen de bijstellingen als gevolg van de aangenomen motie Hijink en Bikker om extra financiële middelen vrij te maken voor zorgsalarissen. Deze bijstellingen zijn opgenomen en toegelicht in de Nota van Wijziging ontwerpbegroting 2022 (kamerstukken II, 35 925 XVI, nr. 10).
Bijstellingen maatregelen Startnota
Dit betreffen de bijstellingen als gevolg van het coalitieakkoord. Deze bijstellingen zijn opgenomen en toegelicht in paragraaf 6.3.
Bijstellingen Uitgavenplafond Zorg na Startnota
Loon- en prijsontwikkeling
Het Uitgavenplafond Zorg is op basis van actuele macro-economische inzichten van het Centraal Planbureau (CPB) opwaarts bijgesteld met € 80 miljoen in 2022, oplopend tot € 5,4 miljard in 2025, voornamelijk als gevolg van een hogere loon- en prijsontwikkeling dan eerder geraamd.
Overboekingen tussen de Uitgavenplafonds
Het Uitgavenplafond Zorg is verlaagd met € 92 miljoen in 2022, oplopend tot € 134 miljoen in 2025, als gevolg van diverse overboekingen vanuit het Uitgavenplafond Zorg naar de VWS-begroting (Uitgavenplafond Rijksbegroting). Het gaat hierbij onder andere om de overboekingen:
• Woon-zorg combinaties en stimulering langer thuis wonen € 37,5 miljoen in 2022 oplopend tot € 100 miljoen in 2025.
• Respijtzorg € 10 miljoen vanaf 2022 structureel.
• Overige kleinere overboekingen.
Noodmaatregelen corona
Het Uitgavenplafond Zorg is opwaarts bijgesteld met € 230 miljoen in 2022 en € 43 miljoen in 2023. Dit is het saldo van de onderstaande bijstellingen:
• Verlengen voorwaardelijke toelating paramedische herstelzorg in verband met corona (€ 30 miljoen in 2022 en € 43 miljoen in 2023)
• Meerkostenregeling in verband met corona bij de Wlz (€ 200 miljoen in 2022)
Overige bijstellingen
De overige bijstellingen betreffen diverse mutaties uit de voorjaarsbesluitvorming 2022. Het gaat hierbij voornamelijk om de onderstaande bijstellingen:
• De neerwaartse bijstelling van de tijdelijke middelen kwaliteitskader verpleeghuiszorg met € 79 miljoen in 2022 en € 87 structureel vanaf 2023.
• De opwaartse bijstelling van het regionaal stimuleringsbudget zorgkantoren met € 30 miljoen in 2022 en € 31 miljoen structureel vanaf 2023.
• Een kasschuif bij het Integraal Zorgakkoord van € 79,8 van 2022 naar latere jaren (€ 19,8 miljoen in 2023 en € 20 miljoen vanaf 2024 tot en met 2026).
• Een opwaartse bijstelling van de verwachte opbrengsten van het eigen risico met € 25,7 miljoen in 2023, € 26,6 miljoen in 2024, € 26,9 miljoen in 2025 en € 26,7 miljoen in 2026.
• Voor de rest betreft het diverse kleinere beleidsmatige bijstellingen.
De bijstellingen als gevolg van de maatregelen Startnota en de voorjaarsbesluitvorming 2022 worden in paragraaf 6.3 verder toegelicht.
Om te toetsen of het Uitgavenplafond Zorg overschreden dan wel onderschreden is, worden de netto zorguitgaven getoetst aan het Uitgavenplafond Zorg.
Tabel 3 laat de toetsing van de netto zorguitgaven aan het Uitgavenplafond Zorg zien voor de jaren 2022-2025.
2022 | 2023 | 2024 | 2025 | ||
|---|---|---|---|---|---|
A | Netto zorguitgaven | ||||
1 | Stand Startnota | 82.325 | 85.992 | 89.699 | 92.813 |
2 | Bijstellingen na Startnota | 89 | 2.324 | 3.699 | 5.165 |
3 | Stand 1e suppletoire begroting 2022 | 82.414 | 88.316 | 93.397 | 97.978 |
B | Uitgavenplafond Zorg | ||||
4 | Stand Startnota | 82.325 | 85.992 | 89.699 | 92.813 |
5 | Bijstellingen na Startnota | 89 | 2.324 | 3.699 | 5.165 |
6 | Stand 1e suppletoire begroting 2022 | 82.414 | 88.316 | 93.397 | 97.978 |
C | + Overschrijding/- Onderschrijding | ||||
7 | Stand Startnota (= 1-4) | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
8 | Stand 1e suppletoire begroting 2022 (= 3-6) | 0,0 | 0,0 | 0,0 | 0,0 |
1 Als gevolg van afronding kan de som der delen afwijken van het totaal. | |||||
Bron: VWS | |||||
Toelichting
In deze eerste suppletoire begroting 2022 wordt zowel het Uitgavenplafond Zorg als de netto zorguitgaven gecorrigeerd. In tabel 3 zijn zowel de netto zorguitgaven als het Uitgavenplafond Zorg ten opzichte van de Startnota opwaarts bijgesteld met circa € 0,1 miljard in 2022, oplopend tot circa € 5,2 miljard in 2025 (zie regel 2 en 5). Hierdoor is er geen sprake van een overschrijding of onderschrijding (zie regel 7 en 8) van het Uitgavenplafond Zorg.
De bijstelling van de netto zorguitgaven en het Uitgavenplafond Zorg is opgenomen in de paragrafen 6.2.1 (tabel 1) en 6.2.2 (tabel 2).