Budgettaire gevolgen van beleid

Toelichting

3.1 Woningmarkt

Subsidies (regelingen)

Betaalbare koopwoningen starters

De Tweede Kamer heeft bij de begrotingsbehandeling over 2023 € 40 mln. vrijgemaakt voor een Koopstartfonds. Het juridisch advies geeft aan dat voor de uitvoeringskosten mogelijk een aanbesteding dient plaats te vinden. Daarnaast worden alle voorwaarden voor de regeling nog uitgewerkt. Dat betekent dat de middelen dit jaar niet meer worden besteed en de middelen worden doorgeschoven naar volgend jaar.

Stimuleringsmidellen wooncoöperaties

Om coöperatieve woonvormen financieel te ondersteunen is via een amendement 10 mln. vrijgemaakt (Kamerstukken II 2022/23, 36200 VII, nr 50). Deze middelen zijn overgeboekt vanuit woningbouw. Er is een aanpak in ontwikkeling en wordt gekeken hoe de regeling kan worden uitgevoerd en uitgewerkt. Dat betekent dat de middelen niet meer worden besteed in 2023 en grotendeels worden doorgeschoven naar 2024.

Ouderenhuisvesting

BZK voert via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) de stimuleringsregeling Ontmoetingsruimten in Ouderhuisvesting uit. Aanvragers hebben drie jaar de tijd om een voorschot aan te vragen en zeven jaar om de eindafrekening in te dienen en de restbetaling te ontvangen. Op basis van de kasprognose opgesteld door het RVO, wordt het kasbudget via een kasschuif naar de jaren 2024 tot en met 2027, aangepast aan de verwachte kasbetalingen. Daarnaast word deze regeling overgeboekt van woningbouw, onderdeel bijdrage medeoverheden om de uitgaven op het juiste instrument te kunnen verantwoorden.

Opdrachten

NHG risicovoorziening

Voor de achtervangfunctie van het Rijk bij de Nationale Hypotheekgarantie (NHG) draagt het Waarborgfonds Eigenwoning (WEW) een achtervangvergoeding af aan het Rijk. In 2022 bedroeg deze afdracht 0,3% van iedere nieuwe afgegeven hypotheekgarantie. Deze afdracht wordt doorberekend aan de consument. In 2023 heeft het Rijk de afdrachten over het boekjaar 2022, ter grootte van afgerond € 49,9 mln., ontvangen. Dit bedrag is in de daartoe bestemde risicovoorziening gestort. Ultimo eind 2022 bedroeg de risicovoorziening cumulatief € 376,3 mln.

Inkomensoverdrachten

Huurtoeslag

Om de koopkracht te verbeteren wordt de eigen bijdrage in de Huurtoeslag vanaf 2024 structureel verlaagd met € 34,67 per maand. De betaling voor januari 2024 vindt in december 2023 plaats. Het gaat daarbij om een bedrag van € 58,2 mln.

3.3 Woningbouw

Garanties

Herplaatsingsgarantie

De middelen voor de financiële herplaatsingsgarantie voor flexwoningen worden gerealloceerd naar het instrument storting begrotingsreserve. Hiermee worden deze middelen toegevoegd aan de risicovoorziening. 

Storting/onttrekking begrotingsreserve

Herplaatsingsgarantie

Om de woningnood aan te pakken heeft het kabinet onder andere € 220 mln. beschikbaar gesteld voor de financiële herplaatsingsgarantie voor flexwoningen. In de periode 2023-2028 is € 136,7 mln. gereserveerd op de begroting van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en op de Aanvullende Post bij het Ministerie van Financiën. Deze middelen worden toegevoegd aan de voor de garantie opgerichte risicovoorziening.

Bijdrage medeoverheden

Woningbouwimpuls

Dit betreft een kasschuif van € 3,5 mln. van de middelen van 2023 naar 2024 voor de 6e tranche van de woningbouwimpuls om de middelen in het juiste kasritme te zetten. In 2024 is nu € 300 mln. beschikbaar.

Ouderenhuisvesting

BZK voert via Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) de stimuleringsregeling Ontmoetingsruimten in Ouderhuisvesting uit. Aanvragers hebben drie jaar de tijd om het voorschot aan te vragen en zeven jaar om de eindafrekening in te dienen en de restbetaling te ontvangen. Om deze regeling op het juiste instrument subsidies te kunnen verantwoorden, wordt dit bedrag gerealloceerd naar woningmarkt, onderdeel subsidies.

Grootschalige woningbouwgebieden

Dit betreft een kasschuif om de middelen voor grootschalige woningbouwlocatie in het juiste kasritme te zetten. Bij de Bestuurlijke Overleggen Leefomgeving 2023 zijn met de 17 grootschalige NOVEX-woningbouwlocaties afspraken gemaakt over de verdeling van het gebiedsbudget. Deze zullen in 2023 nog tot uitkering komen door middel van een SPUK-regeling. Een deel hiervan (€ 25 mln.) is bestemd voor een pilot-project (stationsgebied Hoofddorp) en uitkering is voorzien deels in 2023 en in 2024 (beide jaren € 12,5 mln.). In 2024 wordt € 50 miljoen overgeboekt ten behoeve van de opgave in Arnhem (afspraak Bestuurlijke Overleggen Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) 2022). Het definitieve besluit of deze middelen uitgekeerd zullen worden is afhankelijk van besluitvorming bij het Bestuurlijke overleg MIRT van 2023. Tevens wordt een deel ingezet (€ 8 mln.) voor mogelijke risico's die zich voor doen in het gebiedsbudget. Als deze zich niet voordoen, zal de inzet van het budget later nader worden bepaald. Deze middelen worden vooralsnog doorgeschoven naar 2025.

Verder is er een bijdrage van € 5 mln. aan Central Innovation District (CID Binckhorst, conform de afspraak in het Bestuurlijk Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) van november 2022. De bijdrage verloopt via het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Versnelling huisvesting

Dit betreft een kasschuif om de middelen voor de stimuleringsregeling flex en transformatiewoningen II in het juiste kasritme te zetten.

Overlooplocaties

Dit betreft een kasschuif voor de fysieke herplaatsingsgarantie voor flexwoningen. Na het sluiten van samenwerkingsovereenkomsten met gemeenten kan in 2023 worden overgegaan op uitkering door middel van een SPUK-regeling voor circa € 48 mln. Voor het overige deel van de middelen zal dit jaar nog tot intentieovereenkomsten worden gekomen en volgen de uitgaven in 2024.

Coöperatieve woonvormen

Met het amendement Boulakjar c.s. (Kamerstukken II, 2022/2023, 36200 VII, nr. 50) is 10 mln. euro beschikbaar gemaakt voor een ondersteuningsfonds voor wooncoöperaties. Met brief van 8 februari jl. (Kamerstukken II, 2022/2023, 29 453, nr. 556) is aangegeven hoe de inzet van deze middelen nader zal worden uitwerken. De middelen worden overgeboekt vanuit Woningbouw naar Wonen.

Bijdrage aan agentschappen

RVB

Dit betreft een overboeking van de middelen op de Aanvullende Post voor de ontwikkelfunctie van het Rijksvastgoedbedrijf (€ 9,8 mln.).

BZK heeft middelen ontvangen voor crisisopvang ter ondersteuning van de Veiligheidsregio's. In 2023 blijft hiervan een deel (circa € 23 mln.) over. Deze middelen worden gerealloceerd om voor hetzelfde beleidsdoel kunnen worden ingezet binnen BZK (€ 3,5 mln.).