Het doel van het Nationaal Groeifonds
Het doel van het Nationaal Groeifonds is het beschikbaar stellen van financiële middelen voor extra investeringen om het duurzaam verdienvermogen van Nederland op lange termijn te verhogen. Met «duurzaam verdienvermogen» wordt bedoeld: het bruto binnenlands product (de totale toegevoegde waarde van alle in een land geproduceerde goederen en diensten) dat Nederland op de lange termijn op structurele basis kan genereren, met oog voor een economische, sociale en milieuvriendelijke duurzame toekomst voor de aarde en voor huidige en toekomstige generaties. Daarbij wordt uitgegaan van een tijdshorizon van twintig tot dertig jaar. De investeringen moeten betrekking hebben op het gebied van (1) kennisontwikkeling of (2) onderzoek, ontwikkeling en innovatie. Deze twee gebieden vormen daarmee de reikwijdte van het fonds.
Bij de introductie van het Nationaal Groeifonds werd een bedrag van € 20 mld beschikbaar gesteld, verspreid over de periode 2021-2025. De huidige verdeling van die middelen is weergegeven in tabel 1.
Er zijn twee wijzigingen in de verdeling van de middelen ten opzichte van de 1e suppletoire begroting 2023. Ten eerste is in de tabel de uitkomst van de derde ronde opgenomen. Ten tweede is erin opgenomen dat € 115 mln van de uitgekeerde loon- en prijsbijstelling over de periode 2023-2032 is ingehouden voor de gevolgen van de Parlementaire Enquête Groninger Aardgaswinning (PEGA). Beide worden budgettair verwerkt in deze begroting.
Initieel budget | 20.000 |
|---|---|
Departementale route | |
Toegekend | ‒ 4.464,9 |
Voorwaardelijk toegekend | ‒ 4.035,2 |
Gereserveerd | ‒ 3.108,4 |
Subsidieroute | |
Toegekend * | ‒ 168,1 |
Aapparaatskosten | ‒ 52,2 |
Overige mutaties | |
Loon- en prijsbijstelling 2022 | 697,1 |
Loon- en prijsbijstelling 2023 | 908,7 |
Verlaging Voorjaarsnota 2022 | ‒ 660,0 |
Verlaging APB 2023 | ‒ 381,0 |
Verlaging Voorjaarsnota 2023 | ‒ 451,4 |
Verlaging Miljoenennota 2024 | ‒ 115,0 |
Nog beschikbaar | 8.169,5 |
* Toekenning en hoogte van subsidie onder voorbehoud van detailcheck RVO en besluit van minister EZK. | |
Hieronder worden de belangrijkste prioriteiten voor 2024 beschreven.
Voorbereiding vierde ronde
Vanaf 2024 vindt de vierde indieningsronde van het Nationaal Groeifonds plaats. Sinds 2023 is het mogelijk voor veldpartijen (zoals bedrijven en kennisinstellingen) om rechtstreeks investeringsvoorstellen in te dienen voor het Nationaal Groeifonds. Dit kan op basis van de Subsidieregeling Nationaal Groeifonds (ook wel de «subsidieroute» genoemd). De subsidieregeling wordt voor de vierde ronde herzien, waarbij de aanvraagprocedure wordt verbeterd op basis van de ervaringen met de uitvoering van het Nationaal Groeifonds tot nu toe. Departementen kunnen daarnaast ook voorstellen indienen voor de vierde ronde (via de zogenoemde 'departementale route').
Investeringsprogramma’s voor Caribisch gebied
Er worden aparte investeringsprogramma’s opgezet om de economische structuur van de CAS-landen (Curaçao, Aruba en Sint Maarten) en Caribisch Nederland (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) te versterken, gefinancierd vanuit het Nationaal Groeifonds. De Tweede Kamer is hierover geïnformeerd in de brief van 16 mei 2023 (Kamerstuk 36 200 IV, nr. 89). Voor de CAS-landen zal een openstelling plaatsvinden van € 100 mln, met mogelijk een tweede openstelling van maximaal € 100 mln. Voor Caribisch Nederland is maximaal € 30 mln gereserveerd. De investeringsprogramma’s zullen in overleg met de CAS-landen en Caribisch Nederland verder worden uitgewerkt.
Tussenevaluatie Nationaal Groeifonds
Bij de aankondiging van het Nationaal Groeifonds is toegezegd om twee jaar na oprichting van het fonds een tussentijdse evaluatie te laten plaatsvinden, met bijzondere aandacht voor de governance. In 2023 bestond het Nationaal Groeifonds twee jaar. De conclusies van de evaluatie worden in het najaar van 2023 aangeboden aan het parlement.