Uitgaven

Meevallers

Schoolmaaltijden

Er is een meevaller op de regeling Schoolmaaltijden van 4 miljoen euro (2 miljoen euro in het primair onderwijs en 2 miljoen euro in het voortgezet onderwijs) als gevolg van minder aanvragen dan geraamd. Ook was het door scholen aangevraagde bedrag lager dan waar vooraf rekening mee werd gehouden.

Nationaal Programma Onderwijs

Het Nationaal Programma Onderwijs wordt dit jaar afgerond. Niet alle beschikbare middelen komen voor afronding van het programma tot besteding. Dit resulteert in een meevaller van 5 miljoen euro.

Apparaat

Op het apparaatsartikel treedt een meevaller van 6 miljoen euro op. Deze (incidentele) meevaller is een optelsom van een aantal kleine meevallers. Het is soms lastig gebleken om personeel te vinden waardoor vacatures lang openstaan. Ook door onzekerheden en/of afhankelijkheden bij in- en externe besluitvormingsprocessen duurt het soms langer voordat projecten of programma’s volledig op stoom komen. Hierdoor is budget gedeeltelijk niet tot besteding gekomen.

Lerarenbeurs

Er zijn minder aanvragen gedaan voor de subsidie lerarenbeurs dan er budget beschikbaar was. Hierdoor is er een meevaller van 9 miljoen euro.

Subsidies funderend onderwijs

Door vertraging in verschillende projecten zijn er meevallers op verschillende subsidies in het primair en voortgezet onderwijs van respectievelijk 7 miljoen euro en 6 miljoen euro.

Zij-instroom

Op de subsidie voor de zij-instroom zijn verschillende meevallers die optellen tot 15 miljoen euro. Deze worden grotendeels veroorzaakt door een lager aantal subsidieaanvragen dan begroot.

Opdrachten funderend onderwijs

Er zijn meevallers op meerdere opdrachten in het primair en voortgezet onderwijs van respectievelijk 9 miljoen euro en 12 miljoen euro. Zo is er onder meer vertraging in de uitvoering van verschillende onderzoeken (o.a. van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO)). Het gaat bijvoorbeeld om het ontwikkelen van een interventiekaart voor basisvaardigheden en een effectonderzoek voor rekenen en wiskunde. Verder starten verschillende projecten later dan verwacht en vallen projectkosten lager uit, bijvoorbeeld voor medezeggenschapsprojecten.

Studiefinanciering

Er zijn verschillende bijstellingen gedaan in het budget studiefinanciering die optellen tot een meevaller van 36 miljoen euro. Zo hebben er minder (oud-)studenten die onder het leenstelsel hebben gestudeerd dit jaar een tegemoetkoming ontvangen (15 miljoen euro). Dit komt omdat zij nog niet aan de diploma-eis hebben voldaan. Het recht op de tegemoetkoming blijft bestaan als ze alsnog binnen de termijn aan deze eis voldoen. Ook is er minder gebruik gemaakt van de aanvullende beurs dan geraamd (10 miljoen euro). Daarnaast is er meer tijd nodig geweest om de organisatie op te zetten voor de hersteloperatie uitwonendenbeurs. Hierdoor zullen er in 2025 minder herzieningen plaatsvinden (8 miljoen euro). Deze schuiven door naar 2026. Tot slot is er een meevaller van 3 miljoen euro op het budget voor DUO.

Nationaal Groeifonds (NGF)

Op meerdere projecten van het Nationaal Groeifonds (NGF) zijn middelen niet uitgeput in 2025. Het gaat in totaal om een bedrag van 54 miljoen euro, waaronder LLO (lang leven ontwikkelen)-katalysator (31 miljoen euro) en Npuls (18 miljoen euro). Dit komt door beschikkingen die niet meer konden plaatsvinden in 2025 en doorschuiven naar 2026.

Overige meevallers

Er zijn diverse kleinere meevallers, die samen optellen tot 24 miljoen euro. Hieronder vallen onder andere meevallers op het budget voor onderwijsregio's (4 miljoen euro), de subsidieregeling doorstroom beroepskolom (3 miljoen euro), het budget voor de lerarenagenda in de bekostiging van het hbo (2 miljoen euro) en het budget voor de implementatie van de nieuwe archiefwet (2 miljoen euro). Voor het budget van de nieuwe archiefwet geldt dat de beschikking niet meer kon plaatsvinden in 2025 en doorschuift naar 2026.

Tegenvallers

Nieuwkomersbekostiging

Dit betreft een tegenvaller van 29 miljoen euro op de nieuwkomersbekostiging die is ontstaan door een fout in de raming in 2023. De meerjarige tegenvaller om de hogere kosten voor nieuwkomers te dekken, is destijds te laag ingeschat. Met deze verhoging van het budget wordt de raming van de nieuwkomersbekostiging voor 2025 gecorrigeerd.

Studiefinanciering

De uitgaven aan het studentenreisproduct (10 miljoen) en de overige studiefinancieringsuitgaven (5 miljoen) vallen lager uit dan geraamd. Met deze bijstelling wordt aangesloten op actuele realisatiecijfers van DUO.

Maatschappelijke diensttijd

In 2024 zijn enkele aanvragen voor de subsidie maatschappelijke diensttijd (MDT) afgekeurd. Een groep subsidieaanvragers heeft vervolgens bezwaar ingediend. Deze bezwaren zijn gegrond verklaard, waardoor deze subsidies alsnog verstrekt dienen te worden. Dit veroorzaakt een tegenvaller van 5 miljoen euro.

Intensiveringen

Credits European Space Agency (ESA)

Het budget voor European Space Agency (ESA) wordt verhoogd met 7,9 miljoen euro. Dit betreft een mutatie voor de aankoop van ESA-credits ter dekking van de verwachte stijging van de contributiekosten voor ESA.

Ombuigingen

Opdrachten DUO

Er is voor gekozen om minder opdrachten uit te zetten dan dat er aan budget beschikbaar is. Het budget dat hierdoor beschikbaar komt, wordt ingezet ter dekking van de aanschaf van ESA-credits.

Subsidies Hoger Beroepsonderwijs en Wetenschappelijk Onderwijs

Er is voor gekozen om binnen de posten subsidie Nationale coördinatie en overige subsidies in de begroting minder subsidies toe te kennen aan het hbo en wo. Het budget dat hierdoor beschikbaar komt, wordt ingezet ter dekking van de aanschaf van ESA-credits.

Opdrachten Onderzoek en wetenschapsbeleid

Er is voor gekozen om minder opdrachten uit te zetten dan dat er aan budget beschikbaar is. Het budget dat hierdoor beschikbaar komt, wordt ingezet ter dekking van de aanschaf van ESA-credits.

Overboekingen met andere begrotingen

Weerbaarheidsmiddelen NWO

In het kader van de versterkte samenwerking tussen civiele kennispartners wordt 20 miljoen euro geïnvesteerd in de weerbaarheid van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Deze middelen komen van Defensie.

Onderzoeksprogramma's en -projecten NWO

Vanuit andere departementen is voor 11 miljoen euro overgemaakt aan OCW ten behoeve van diverse onderzoeksprogramma’s en -projecten die uitgevoerd worden door NWO. Dit betreft onder andere een overboeking van 4 miljoen euro van LVVN voor het programma Praktijkkennis Voedsel en Groen. Daarnaast betreft het onder andere drie overboekingen van KGG van ieder 2 miljoen euro voor het Kennisinfrastructuur onderzoeksprogramma voor kernenergie, het Kennis- en Innovatieconvenant (KIC) project Offshore Windenergie en Circulariteit en het project IJzerpoeder 2025.

Verrekening onderwijsvestigingen Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)

De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) doet een jaarlijkse overboeking aan OCW voor het onderwijs van leerlingen binnen de justitiële jeugdinrichtingen (JJI’s). Door een dalend aantal plaatsingen in JJI’s dalen ook de kosten voor onderwijs in deze instellingen. Het teveel ontvangen voorschot wordt door OCW terugbetaald (7 miljoen euro).

Overige overboekingen met andere begrotingen

Dit betreft meerdere kleinere overboekingen van en naar de begroting van OCW van per saldo 3 miljoen euro.

Technisch

Desaldering begrotingsreserve schatkistbankieren

OCW staat garant voor (onderwijs)instellingen die bij de Staat lenen (schatkistbankieren). Voor het risico dat OCW hierdoor loopt, ontvangt OCW van die instellingen een premie. Deze premie wordt toegevoegd aan de begrotingsreserve schatkistbankieren via een desaldering.

Desaldering museaal aankoopfonds

Het Frans Hals Museum heeft twee kinderportretten, De Vioolspelende jongen en Het Zingende meisje van Frans Hals, aangekocht. Hiervoor is een rijksbijdrage van 2 miljoen euro onttrokken aan het Museaal Aankoopfonds.

Overig technisch

Deze post bestaat uit diverse technische mutaties die per saldo op nul sluiten.

Niet-kaderrelevant

Niet-saldorelevante meevallers studiefinanciering

Op de budgetten voor de studiefinanciering hebben zich verschillende niet-saldorelevante meevallers voorgedaan die optellen tot 165 miljoen euro. Dit wordt veroorzaakt doordat studenten minder hebben geleend dan geraamd.

Niet-kaderrelevante meevallers studiefinanciering

Op de budgetten voor de studiefinanciering hebben zich verschillende niet-kaderrelevante meevallers voorgedaan die optellen tot 190 miljoen euro. Dit wordt veroorzaakt door een lager totaal aantal studenten en een lager percentage uitwonende studenten dan geraamd.

Overig niet-kaderrelevant

Deze post bestaat uit een kleine technische correctie.

Ontvangsten

Meevallers

Gemeentelijk onderwijsachterstanden budget (GOAB)

Gemeenten hebben in de periode 2022-2023 budget voor het Gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid (GOAB) niet besteed. Deze middelen worden op basis van de door gemeenten aangeleverde verantwoording nu teruggevorderd en leiden daarmee tot een meevaller op het ontvangstenbudget van 14 miljoen euro.

Specifieke uitkering Educatie

Er worden middelen teruggevorderd van gemeenten voor de specifieke uitkering (SPUK) Educatie vanuit DUO. Dit veroorzaakt een meevaller van 2 miljoen euro.

Overige meevallers

Dit betreft verschillende kleinere meevallers.

Tegenvallers

Studiefinanciering

Uit actuele realisatiegegevens van DUO blijkt dat de rente inkomsten van studiefinanciering lager uitvallen dan geraamd. Dit leidt tot een tegenvaller op het ontvangstenbudget van 5 miljoen euro. Deze bijstelling wordt onder andere veroorzaakt doordat oud-studenten eerder aflossen en daardoor ook minder rente betalen.

Technisch

Desaldering begrotingsreserve schatkistbankieren

OCW staat garant voor (onderwijs)instellingen die bij de Staat lenen (schatkistbankieren). Voor het risico dat OCW hierdoor loopt, ontvangt OCW een premie. Deze premie wordt toegevoegd aan de begrotingsreserve schatkistbankieren via een desaldering.

Desaldering museaal aankoopfonds

Het Frans Hals Museum heeft twee kinderportretten, De Vioolspelende jongen en Het Zingende meisje van Frans Hals, aangekocht. Hiervoor is een rijksbijdrage van 2 miljoen euro onttrokken aan het Museaal Aankoopfonds.