De afgelopen jaren is sprake van een stijgende trend in de hoogte van de onderuitputting op de departementale begrotingen. Om de begroting meer realistisch te maken heeft het voorgaande kabinet aanvullende onderuitputting van 3,0 miljard euro in 2025 ingeboekt. Samen met de in=uittaakstelling van 4,1 miljard euro houdt de begroting rekening met 7,1 miljard euro onderuitputting in 2025. De in=uittaakstelling en aanvullende onderuitputting moet gaandeweg het jaar worden ingevuld met onderuitputting of andere meevallers. Bij de Miljoenennota 2026 is reeds 1,1 miljard euro ingevuld.
De in=uittaakstelling wordt bij de Najaarsnota met circa 1,4 miljard euro ingevuld. Deze 1,4 miljard euro bestaat uit (i) de onderuitputting op departementale begrotingen (circa 1,2 miljard euro) en (ii) het saldo van de generale mee- en tegenvallers en uitvoeringsinformatie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (circa 0,2) miljard euro). Hiermee resteert circa 4,6 miljard euro aan openstaande in=uittaakstelling en aanvullende onderuitputting die bij het Financieel Jaarverslag van het Rijk nog moet worden ingevuld. Het bedrag dat aan het eind van het jaar niet ingevuld wordt, leidt tot een saldoverslechtering in 2025. Tabel 1.2.2 toont het totaaloverzicht van de in=uittaakstelling en aanvullende onderuitputting in 2025.
De invulling van de in=uittaakstelling met 1,4 miljard euro blijft achter ten opzichte van de ingeboekte in=uittaakstelling en aanvullende onderuitputting (6,0 miljard euro). Bij het Financieel Jaarverslag van het Rijk zal duidelijk worden in hoeverre de resterende in=uittaakstelling en aanvullende onderuitputting gelijk is aan de daadwerkelijk gerealiseerde onderuitputting.
In miljarden euro (+ is saldoverslechterend) | 2025 |
|---|---|
1. Stand In=uit-taakstelling en aanvullende onderuitputting MJN 2026 | ‒ 6,0 |
2. Invulling in=uit-taakstelling NJN 2025 | 1,4 |
Openstaande in=uit-taakstelling en aanvullende onderuitputting NJN 2025 (1 en 2) | ‒ 4,6 |
Uitleg werking in=uittaakstelling
De in=uittaakstelling is de tegenhanger van de eindejaarsmarge. De eindejaarsmarge is bedoeld om ondoelmatige besteding van middelen aan het einde van het jaar te voorkomen door onbestede middelen (deels) naar het volgende jaar door te schuiven. Hiervoor geldt een maximum van 1% van de totale begroting. Begrotingsfondsen zoals het Defensiematerieelbegrotingsfonds, het Deltafonds en het Mobiliteitsfonds kennen een 100% eindejaarsmarge.
Om te voorkomen dat het uitgavenkader in het volgende jaar wordt overschreden door de uitkering van de eindejaarsmarge, wordt in dat jaar tegelijkertijd een even grote taakstelling ingeboekt, de zogenaamde in=uittaakstelling. Hierdoor levert het doorschuiven van middelen via de eindejaarsmarge dus geen extra middelen op in het jaar waarnaar wordt doorgeschoven. De in=uittaakstelling kent geen concrete invulling, maar wordt gaandeweg het jaar ingevuld. De invulling kan bestaan uit onderuitputting of andere meevallers.