Aanleiding

De afbouw van de BPM en de daarmee gepaard gaande gelijktijdige en evenredige verhoging van de MRB (de zogenoemde vluchtheuvel) is tot en met het jaar 2013 wettelijk vastgelegd in het Belastingplan 2009. Hierbij is uitgegaan van het destijds voorziene schema van de ingroei van de kilometerbeprijzing.15 Voor de komende drie jaar betreft het een verschuiving van de BPM naar de MRB van twee stappen van telkens € 185 mln. en een derde stap van € 480 mln. Op 11 maart 2010 heeft de Tweede Kamer het project Anders Betalen voor Mobiliteit (ABvM) controversieel verklaard. De minister van Verkeer en Waterstaat heeft de Tweede Kamer vervolgens per brief16 geïnformeerd over de consequenties daarvan. Strekking van die brief was dat alleen die activiteiten doorgang vinden die een nieuw kabinet de keuzevrijheid laten om het project ABvM definitief te stoppen, dan wel zonder onnodige vertraging te laten doorstarten. In dat licht acht dit demissionaire kabinet het wenselijk om de afbouw van de BPM en de daaraan gekoppelde verhoging van de MRB met ingang van 1 januari 2011 stil te zetten. Een nieuw kabinet heeft daarmee ook op dit punt een keuzevrijheid. Aangezien de afbouw van de BPM met de bijbehorende verhoging van de MRB reeds wettelijk is vastgelegd tot en met het jaar 2013, vereist de stilzetting daarvan wetswijziging. Het onderhavige belastingplan voorziet daarin.

Realisering stilzetten afbouw BPM

Sinds 1 januari 2010 is de BPM-grondslag deels gebaseerd op de absolute CO₂-uitstoot.17 Hiermee is de eerste stap gezet van de eveneens in het Belastingplan 2009 wettelijk vastgelegde ombouw van de BPM van een heffing op basis van catalogusprijs naar een heffing op basis van absolute CO₂-uitstoot. De hiervoor genoemde stilzetting van de afbouw van de BPM krijgt vorm door verhoging van de voor de jaren 2011, 2012 en 2013 reeds vastgelegde CO₂-afhankelijke tarieven in de BPM. In de onderstaande tabel 3 zijn de tarieven van de BPM voor de jaren 2010 en 2011 opgenomen. Hierbij is nog van belang dat de tijdelijke bonus voor auto’s met een CO₂-uitstoot van niet meer dan 120 gram per kilometer voor zowel benzine- als dieselauto’s voor het gehele jaar 2011 gehandhaafd blijft.

Door de verhoging van de CO₂-tarieven zal in 2011 en 2012 het relatieve aandeel van het CO₂-gerelateerde deel van de BPM groter zijn dan oorspronkelijk voorzien in het Belastingplan 2009. Hiermee wordt aan de ombouw van de grondslag zelf niet getornd, de BPM zal vanaf 2013 uitsluitend zijn gebaseerd op de absolute CO₂-uitstoot. Deze omzetting van de BPM naar een op CO₂ gebaseerde grondslag was (macro) budgettair neutraal opgezet. Het onderhavige belastingplan brengt daarin geen wijziging. In grafiek 1 wordt de wijziging schematisch weergegeven. Het gearceerde bovenste deel van de BPM zou oorspronkelijk naar de MRB worden overgebracht, maar zal nu worden opgevangen door verhoging van de CO₂-afhankelijke tarieven.

Grafiek 1: Schematisch verloop CO₂-deel en catalogusprijsdeel in de BPM* 2010–2013

Naast de hiervoor beschreven aanpassing van de tarieven door het stilzetten van de afbouw van de BPM, worden de CO₂-tarieven vanaf 1 januari 2011 jaarlijks aangepast voor de inflatie. De ombouw van de BPM-grondslag naar absolute CO₂-uitstoot heeft alleen betrekking op personenauto’s. Voor bestelauto’s, kampeerauto’s enzovoort blijft de catalogusprijs als grondslag gelden. Ook hiervoor wordt de afbouw van de BPM echter stilgezet. Voor deze auto’s blijft daardoor het huidige BPM-tarief gelden.