Onder dit artikel vallen de megaprojecten Verkeer en Vervoer:

• • Westerscheldetunnel;

• • Betuweroute;

• • Hogesnelheidslijn-Zuid;

• • Project Mainport Rotterdam;

• • ERTMS Landelijke invoer;

• • ZuidasDok.

17.02 Betuweroute

De Betuweroute is een 160 kilometer lange, tweesporige spoorlijn die exclusief bestemd is voor het goederenvervoer. De spoorlijn is aangelegd tussen de Rotterdamse haven en de Duitse grens bij Zevenaar–Emmerich en is in gebruik sinds juni 2007.

De status van Groot Project is formeel beëindigd op 28 april 2011.

Toelichting:

Ad 1) De realisatie in 2015 valt € 4,2 miljoen lager uit dan begroot doordat de restwerkzaamheden op het gebied van herverdeling van gronden en bodemsanering langzamer verlopen dan verwacht.

17.03 Hogesnelheidslijn-Zuid

Met het vaststellen van de Planologische Kernbeslissing (PKB) HSL-Zuid is besloten tot aansluiting van Nederland op het Europese net van hogesnelheidslijnen. De HSL-Zuid bewerkstelligt een milieuvriendelijke verbinding tussen de Europese mainports en vormt daarmee een belangrijke schakel in het internationale en nationale lange afstandsverkeer.

De status van Groot Project is in 2015 nog van kracht. In de halfjaarlijkse Voortgangsrapportage HSL-Zuid wordt de Tweede Kamer separaat en uitgebreid geïnformeerd over het gehele HSL-Zuid vervoersysteem. In het najaar van 2015 is de 37e Voortgangsrapportage (Kamerstukken II, 2014/15, 22 026, nr. 485) aan de Tweede Kamer verstuurd.

Toelichting:

Ad 1 en 2) De realisatie in 2015 valt € 0,3 miljoen lager uit dan begroot doordat een onteigeningsprocedure en een nadeelcompensatie nog niet tot afwikkeling zijn gekomen.

17.06 Project Mainportontwikkeling Rotterdam

Het Project Mainportontwikkeling Rotterdam (PMR) heeft een tweeledige doelstelling:•het versterken van de positie van de mainport Rotterdam en•het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving in Rijnmond.

In drie deelprojecten wordt deze dubbele doelstelling verwezenlijkt. Dat zijn «Bestaand Rotterdams Gebied (BRG)» (uitgevoerd door de gemeente Rotterdam), «750 hectare natuur- en recreatiegebied» (uitgevoerd door de provincie Zuid-Holland) en «Landaanwinning» (uitgevoerd door Havenbe-drijf Rotterdam NV (HbR)). In samenhang met de Landaanwinning dient voldoende natuurcompensatie te worden gerealiseerd.

De Tweede Kamer ontvangt één keer per jaar een Voortgangsrapportage. Voor 1 oktober 2015 betreft dit de veertiende Voortgangsrapportage (dertiende voortgangsrapportage: Kamerstukken II, 2014–2015, 24 691 nr. 121/122).

Toelichting:

17.07 ERTMS

Het hoofddoel van het Rijk in de Lange Termijn Spooragenda (LTSa) voor het spoorsysteem is de kwaliteit van het spoor als vervoersproduct te verbeteren zodat de reizigers en verladers de trein in toenemende mate als een aantrekkelijke vervoersoptie zien en gaan/blijven gebruiken. Om in Nederland een stap voorwaarts te kunnen zetten in de prestaties van het spoorsysteem, zal ERTMS ingezet kunnen worden als deel van het complete verkeersmanagement systeem. ERTMS is in de eerste plaats tevens bedoeld ter vervanging van het beveiligingssysteem en voor de verhoging van de spoorwegveiligheid. Daarnaast moet tijdig zijn voldaan aan de Europese eisen ten aanzien van de invoering van ERTMS voor de TEN corridors.

Het programma bevindt zich in de Planuitwerkingsfase. Het Programma heeft een Groot Projectstatus op grond waarvan aan de Tweede Kamer twee keer per jaar een voortgangsrapportage wordt gestuurd. De tweede Voortgangsrapportage (Kamerstukken II, 2014/15, 33 652, nr. 31) is in het voorjaar 2015 aan de Tweede Kamer verstuurd en de derde voortgangsrapportage is in het najaar verstuurd (Kamerstukken II, 2015/16, 33 652 nr. 36).

Het afgelopen jaar heeft het programma naast de inhoudelijke werkzaamheden ten aanzien van de projectbeslissingen materieel en infra met name aandacht moeten hebben voor de organisatie en bemensing van het programma, mede gelet op een afkeurende controleverklaring van de ADR over 2014. In de eerste helft van 2015 is veel aandacht besteed aan het bemensen van de werkpakketen door medewerkers van IenM, ProRail en NS, een proces dat langer heeft geduurd dan voorzien. In de tweede helft van het jaar heeft de kwaliteit van de programmabeheersing veel aandacht gevraagd. Dit heeft ertoe geleid dat eind 2015 besloten is het programma meer tijd te geven voor de Planuitwerkingsfase en een kanteling van de organisatiestructuur, waarbij de indeling in werkpakketen wordt verlaten voor een structuur gebaseerd op het Integraal Project Management model, zoals dat ook wordt gehanteerd door Rijkswaterstaat. Tevens is, mede in het licht van de het tempo waarin in omringende landen ERTMS wordt ingevoerd, besloten om in 2016 een voorstel uit te werken voor een herziene uitrolstrategie.

Op de inhoudelijke onderwerpen is in het bijzonder voortgang geboekt in de werkzaamheden rond de Aanbesteding- en Contracteringsstrategie. In 2015 is ook de dual-signalling pilot op het traject Amsterdam–Utrecht met succes afgerond (Kamerstukken II, 2015/16, 33 652, nr. 37).

Toelichting:

Ad 1) De uitgaven in 2015 voor ERTMS Planuitwerkingsfase waren hoofdzakelijk gericht op de bekostiging van de inzet van de betrokken partijen ProRail, NS en specialistische ondersteuning door marktpartijen ten aanzien van proces- en systeemanalyse, spoortechniek en programmabeheersing. De lagere kasrealisatie dan geprognosticeerd wordt voornamelijk veroorzaakt door het later op gang komen van de inhoudelijke werkzaamheden in het programma en daarmee ook het moment waarop specifieke werkzaamheden bij ProRail, NS en externe expertise van start zijn gegaan. Daarnaast vindt de vergoeding aan NS voor door haar in 2015 gemaakte kosten, door de gekozen bekostigingssystematiek, begin 2016 plaats. Het projectbudget is aangepast in verband met een ontvangen subsidie vanuit Brussel en een overboeking naar HXII waar de apparaatskosten worden verantwoord.

17.08 ZuidasDok

De ruimtelijke ontwikkelingen in de corridor Haarlemmermeer–Almere en op de Zuidas versterken de toename van reizigers en verkeer. Door opening van de Noord-Zuidlijn, Hanzelijn en OV-SAAL neemt het aantal reizigers op station Amsterdam Zuid toe. De vergroting en kwalitatieve opwaardering van de stationscapaciteit is nodig om de groeiende reizigerstrein te accommoderen en te voldoen aan de NSP kwaliteitsnorm. Om ruimte te bieden aan de uitbreiding van de OV-terminal en de wegcapaciteit te vergroten, wordt de A10 ondergronds gebracht en verbreed. De investering in de ruimtelijke kwaliteit van de Zuidas draagt verder bij aan de versterking van een internationale toplocatie.

In 2012 is de voorkeursbeslissing genomen voor het project Zuidasdok. In deze begroting zijn de uitgaven van het project volledig begroot op dit artikel van het Infrastructuurfonds. Hiertoe zijn de Rijksbudgetten overgeheveld vanuit artikel 12 Hoofdwegennet en artikel 13 Spoorwegen.

Het integrale project Zuidasdok is te onderscheiden in verschillende projectonderdelen.

Toelichting:

17.09 Ontvangsten

Op dit artikelonderdeel worden de bijdragen van derde-partijen voor de realisatie van de Megaprojecten verkeer en vervoer, die rechtstreeks aan IenM worden betaald, verantwoord.

Toelichting:

De voorziene ontvangsten voor Project Mainport Rotterdam zijn niet binnengekomen in 2015. De ontvangsten voor ERTMS zijn te verklaren doordat er een EU subsidie is ontvangen. De lagere ontvangsten in 2015 voor ZuidasDok zijn het gevolg van een aangepaste projectplanning naar aanleiding van het overleg met de Gemeente Amsterdam.