Om te zorgen dat Nederland over voldoende zoetwater beschikt en schoon (drink)water heeft is het beleid op het gebied van zoetwatervoorziening er op gericht om – onder normale omstandigheden – zoveel mogelijk aan de behoeften van gebruikers te voldoen. In periodes van watertekort (in droge zomers) wordt water verdeeld op basis van een verdringingsreeks.

Op dit artikel worden de producten op het gebied van zoetwatervoorziening verantwoord. Het advies dat het Deltaprogramma Zoetwater opstelt op basis van kansrijke strategieën, gaat in op de rol en verantwoordelijkheden van het Rijk. Dit wordt nader uitgewerkt in een uitvoeringsagenda inclusief investeringsagenda. Deze agenda gaat in op de inzet van het Rijk voor de korte en lange termijn. De waterkwaliteit maatregelen die niet verbonden zijn aan waterveiligheid en zoetwatervoorziening zijn hier niet opgenomen maar worden op Hoofdstuk XII (artikel 12 Waterkwaliteit) verantwoord.

Dit artikel is gerelateerd aan beleidsartikel 12 Waterkwaliteit van het Jaarverslag 2015 van Hoofdstuk XII.

• Ad 1) De verlaging van de verplichtingen wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere verplichtingen op het project Luwtemaatregelen Hoornse Hop (€ – 6 miljoen) waarbij verplichtingen naar latere jaren verschuiven als gevolg van vertraging in de planuitwerkingsfase van dit project.

• Ad 2) Het gaat met name om de toevoeging voor rijksbijdragen aan het investeringsprogramma zoetwater 2015–2021, waarvan € 1,5 miljoen in 2015, en de hogere realisatie op het project Haringvliet de Kier (€ 0,9 miljoen), omdat nadeelcompensatie, eerder dan begroot, in 2015 heeft plaatsgevonden.

2.01 Aanleg waterkwantiteit

Dit zijn maatregelen en voorzieningen van nationaal belang ter voorkoming en waar nodig beperking van wateroverlast en waterschaarste. Ook ter bescherming of verbetering van de chemische of ecologische kwaliteit van watersystemen, alleen voor zover deze onderdeel uitmaken van opgaven op het gebied van waterveiligheid, waterkwantiteit en zoetwatervoorziening.

Er zijn in 2015 geen aanlegprojecten voor waterkwantiteit begroot dan wel uitgevoerd.

2.02 Overige waterinvesteringen Zoetwatervoorziening

Het betreft projecten die de zoetwatervoorziening bevorderen en de kwaliteit waarborgen.

Verkenningen en Planuitwerkingen

Het verkenningen- en planuitwerkingsprogramma dient om een probleem of een initiatief met een maatschappelijke meerwaarde op het gebied van Waterbeheer te verkennen en om daarna, indien nodig, uit alternatieven de beste oplossing voor het probleem te zoeken en voor te bereiden voor de uitvoering. Op dit artikelonderdeel worden diverse projecten en programma’s verantwoord die zich in de MIRT-verkenningen en planuitwerkingsfase bevinden.

Roode Vaart

Dit project is opgenomen als uitvoering van de motie Holtackers/Jacobi, waarin de regering is verzocht om € 9,5 miljoen beschikbaar te stellen aan regionale partijen voor het project Roode Vaart. Het project betreft de aanvoer van zoetwater vanuit het Hollandsch Diep via de Roode Vaart voor de reconstructie van het centrum van Zevenbergen (herstel oude loop) en de alternatieve zoetwatervoorziening van delen van West-Brabant en (op termijn) Tholen en St. Philipsland. Voor de uitvoering van het project hebben regionale partijen (waterschap Brabantse Delta, de provincie Zeeland, de provincie Noord-Brabant en de gemeente Moerdijk) in november 2013 een samenwerkingsovereenkomst getekend. De gemeente Moerdijk is eindverantwoordelijk voor de uitvoering van het project en verwacht in 2016 te starten met de realisatiefase.

In 2015 is gestart met de planuitwerking. Voor de technische uitwerking is onderzoek verricht. Daarnaast is het schetsontwerp van het inrichtingsplan voor de haven van Zevenbergen opgesteld en is het traject van het bestemmingsplan gestart. Rijk en regio hebben afspraken gemaakt voor het beschikbaar houden van het benodigd projectbudget. Afgesproken is dat IenM een reservering maakt van maximaal € 850.000,– inclusief BTW en de Provincie Noord-Brabant € 850.000,– exclusief BTW. Voor de reservering van IenM wordt dekking gezocht binnen de geprogrammeerde bijdrage vanuit het Deltafonds aan de vervolgmaatregelen Roode Vaart (periode 2015–2021).

Toelichting:

• Ad 1) De middelen zijn in 2014 overgeheveld naar de realisatie voor de uitvoering van het project Luwtemaatregelen Hoornse Hop.

• Ad 2) De middelen zijn in 2014 al naar Groenfonds overgeboekt voor uitvoering door Natuur en Milieu.

• Ad 3) De middelen voor het beheer Haringvlietsluizen zijn in 2014 voor de uitvoering naar RWS overgeboekt.

Realisatieprogramma Zoetwatervoorziening

Onderstaande projecten bevinden zich aan het eind van de realisatie. Gezien de fase waarin deze projecten zich bevinden, is gekozen om ook de afronding van de realisatie te verantwoorden binnen het Deltafonds. De andere waterkwaliteitsprojecten worden verantwoord op begroting van Hoofdstuk XII (artikel 12 Waterkwaliteit).

Toelichting:

• Ad 1) De verminderde realisatie (€ 6,5 miljoen) wordt veroorzaakt als gevolg van vertraging in de planuitwerkingsfase van dit project, waardoor het budget van 2015 naar 2016 schuift.

• Ad 2) In 2015 is het budget voor Zoetwatermaatregelen voornamelijk besteed aan kleinschalige wateraanvoervoorzieningen.

Besluit Beheer Haringvlietsluizen

Eind 2014 heeft de Minister van IenM op Voorne Putten de officiële handeling verricht waarmee de concrete uitvoering van de compenserende zoetwatermaatregelen is aangevangen. Volgens de opgestelde probabilistische planning loopt de realisatie door tot in 2018. De Haringvlietsluizen worden pas daadwerkelijk op een Kier gezet zodra alle compenserende maatregelen gereed en in werking zijn.

2.03 Studiekosten

Dit betreft enerzijds studie- en onderzoekskosten voor het Deltaprogramma (MIRT-onderzoeken) en anderzijds de overige studiekosten op het gebied van zoetwatervoorziening.

Studie- en onderzoekskosten Deltaprogramma

Hieronder vallen studie- en onderzoekskosten ten behoeve van het Deltaprogramma (MIRT Onderzoeken). Het Deltaprogramma is een programma van maatregelen, voorzieningen, onderzoeken en ambities gericht op de lange termijn veiligheid en zoetwatervoorziening van Nederland. De onderstaande onderdelen hebben vooral betrekking op zoetwatervoorziening.

• • Zoetwatervoorziening: Vanwege klimaatverandering en de ontwikkeling in de vraag naar zoetwater is een lange termijn strategie ontwikkeld om de zoetwatervoorziening op orde te houden. Vanuit de post Studie- en onderzoekskosten zijn beleidsondersteuning en advies van RWS-WVL en activiteiten van het programmabureau zoetwater bekostigd. Het ontwikkelen van de kennisagenda is nog niet afgerond en heeft langer geduurd dan was voorzien. Er is gewerkt aan een gezamenlijk onderzoeksprogramma waar verschillende partijen aan meewerken. Bestuurlijke besluitvorming is voorbereid voor behandeling in 2016.

• • IJsselmeergebied: In 2015 is het Project Nieuw Peilbesluit gestart. Tevens is in 2015 de Notitie Reikwijdte en Detailniveau gepubliceerd (tbv MER-traject)1. De zienswijzen konden t/m 7 oktober 2015 worden ingediend. Begin 2016 wordt gestart met het opstellen van de reacties. Eind 2016 wordt het ontwerppeilbesluit en bijbehorende MER gepubliceerd. Zowel het ontwerpbesluit als het MER liggen dan ter inzage. Begin 2017 wordt het definitieve peilbesluit genomen.