1. Algemene doelstelling:
Zorg dragen voor een tegemoetkoming in de kosten van de premie van de zorgverzekering en inkomensondersteuning voor mensen die geconfronteerd worden met meerkosten als gevolg van een handicap of chronische ziekte
2. Rol en verantwoordelijkheden Minister:
De Zorgtoeslag is een inkomensafhankelijke tegemoetkoming van het Rijk in de kosten van de nominale Zvw-premie en het gemiddelde eigen risico en valt als zodanig onder de Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen (Awir). De Minister van VWS is verantwoordelijk voor de vaststelling van de hoogte van de Zorgtoeslag en de vormgeving van het stelsel van wet- en regelgeving. Dit hangt samen met de verantwoordelijkheid van de Minister van VWS voor betaalbare zorg.
De uitvoering van de zorgtoeslag is opgedragen aan de Belastingdienst. Dit is vastgelegd in de Wet op de Zorgtoeslag. In het jaarverslag van het Ministerie van Financiën wordt over de uitvoering van de zorgtoeslag verantwoording afgelegd.
3. Beleidsconclusies
Het op dit artikel uitgevoerde beleid en de bijbehorende resultaten waren het afgelopen jaar nagenoeg conform de verwachtingen, zoals vermeld in de begroting.
| Jaar | Aantal ontvangers zorgtoeslag (afgerond op duizenden)1 |
|---|---|
| 2008 | 5.030.000 |
| 2009 | 5.152.000 |
| 2010 | 5.386.000 |
| 2011 | 5.710.000 |
| 2012 | 5.710.000 |
| 2013 | 5.354.000 |
| 2014 | 5.022.000 |
| 2015 | 4.638.000 |
Bron: Belastingdienst
Toelichting:
Dit is de stand van het aantal ontvangers zorgtoeslag voor het betreffende toeslagjaar. De aantallen betreffen de stand per 31 december 2015 (bron Belastingdienst). In deze cijfers zijn zowel definitieve als voorlopige beschikkingen meegenomen.
Het uiteindelijk aantal ontvangers kan hoger of lager uitvallen, omdat de zorgtoeslag met terugwerkende kracht kan worden aangevraagd. Als alle aanvragen definitief beschikt zijn, is pas duidelijk hoeveel rechthebbenden er zijn.
Daarnaast geldt dat zelfs als alle aanvragen definitief beschikt zijn, er nog nieuwe aanvragen bij kunnen komen. Immers, zolang er uitstel inkomstenbelasting is bij de Belastingdienst kan er nog een aanvraag worden gedaan. Dat kan soms nog vijf jaar na afloop van het berekeningsjaar. Verder geldt dat bij een herziening van het inkomen de toeslag eveneens dient te worden herzien. Ook dat kan consequenties hebben voor het aantal zorgtoeslagen.
4. Budgettaire gevolgen van beleid
| Realisatie | Realisatie | Realisatie | Realisatie | Oorspronkelijk vastgestelde begroting | Verschil | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2015 | 2015 | |||
| Verplichtingen | 6.375.508 | 5.588.214 | 5.296.989 | 4.825.515 | 4.068.504 | 757.011 | ||
| Uitgaven | 5.971.354 | 5.992.369 | 5.296.989 | 4.825.515 | 4.068.504 | 757.011 | ||
| Inkomensoverdrachten | 5.992.368 | 5.296.989 | 4.825.515 | 4.068.504 | 757.011 | |||
| 1. Zorgtoeslag | 5.618.160 | 4.842.250 | 4.741.888 | 3.990.423 | 751.465 | |||
| 2. Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) | 326.065 | 408.792 | 41.778 | 25.782 | 15.996 | |||
| 3. Tegemoetkoming specifieke zorgkosten | 48.143 | 45.947 | 41.849 | 52.299 | – 10.450 | |||
| Ontvangsten | 669.003 | 607.111 | 786.389 | 800.656 | 0 | 800.656 | ||
Bovenstaande informatie is bedoeld voor de Staten-Generaal. Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend.
Als gevolg van afronding kan de som van de delen afwijken van het totaal.
5. Toelichting op de instrumenten
Inkomensoverdrachten
1. Zorgtoeslag
De zorgtoeslag is een inkomensafhankelijke tegemoetkoming van het Rijk in de kosten van de nominale Zvw-premie en het gemiddelde eigen risico. Hierdoor betaalt idealiter niemand een groter dan aanvaardbaar deel van zijn of haar inkomen aan Zvw-premie. De Belastingdienst/Toeslagen betaalt deze zorgtoeslag uit en is hier ook verantwoordelijk voor. De uitgavenraming zorgtoeslag is op basis van ramingen van het Centraal Planbureau bij eerste suppletoire wet met € 44,6 miljoen verhoogd en bij tweede suppletoire wet met € 10,8 miljoen verhoogd. De Belastingdienst heeft in 2015 in totaal € 4.741,9 miljoen betaald aan voorschotten zorgtoeslag en nabetalingen voor de definitieve tegemoetkomingen oude jaren. Dit leidt tot een bijstelling van € 751,5 miljoen. Hier staan € 800,3 miljoen ontvangsten zorgtoeslag tegenover. Per saldo zijn de netto-uitgaven aan zorgtoeslag dan ook € 48,8 miljoen lager uitgekomen dan geraamd in de begroting 2015. Deze bijstelling wordt enerzijds veroorzaakt doordat de standaardpremie 2015 lager is vastgesteld dan geraamd in de begroting van 2015 (omdat verzekeraars hun premie lager hebben vastgesteld dan door VWS geraamd in de begroting 2015). Daarnaast zijn de netto-uitgaven aan zorgtoeslag anders uitgekomen door afwijkingen tussen de raming en realisatie van de inkomensontwikkeling van zorgtoeslagontvangers en de bevoorschotting door de Belastingdienst/Toeslagen.
2. Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg)
Oorspronkelijk is voor de Wtcg-uitgaven in 2015 een bedrag van € 25,8 miljoen begroot. Als gevolg van de afschaffing van de Wtcg zijn er in het jaar 2015 alleen nabetalingen gedaan van tegemoetkomingen over de jaren 2009 t/m 2013. Doordat in december 2014 als gevolg van het ontbreken van juiste rekeningnummers van rechthebbenden een deel van de tegemoetkomingen 2013 niet tot betaling is gekomen, zijn deze uitgaven doorgeschoven naar 2015. Op basis van gegevens van het CAK is de raming van de Wtcg-uitgaven bij eerste suppletoire wet opwaarts bijgesteld met € 34 miljoen. In het najaar is op basis van uitvoeringsgegevens van het CAK de raming neerwaarts bijgesteld met € 7,5 miljoen. Bij de slotwet is gebleken dat ook de neerwaarts bijgestelde raming te hoog bleek en is uiteindelijk € 10,5 miljoen afgeroomd.
3. Tegemoetkoming specifieke zorgkosten
Met de invoering van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten per 1 januari 2009 is in de Wet inkomstenbelasting 2001 de regeling tegemoetkoming buitengewone uitgaven (TBU-regeling) vervangen door de regeling tegemoetkoming specifieke zorgkosten (TSZ-regeling). De TSZ-regeling is een tegemoetkoming voor personen die in de inkomstenbelasting hun uitgaven voor specifieke zorgkosten als gevolg van heffingskortingen niet of niet geheel kunnen verzilveren. In 2015 is € 41,5 miljoen aan TSZ-tegemoetkomingen uitbetaald. De uitgaven voor de TBU-regeling bedragen € 0,3 miljoen. Dit is in totaal € 10,5 miljoen lager dan geraamd. De uitgaven voor de TSZ en TBU zijn lastig te ramen. De Belastingdienst bepaalt per aangifte welk bedrag er mag worden verzilverd. De uitbetaalde tegemoetkomingen op grond van de TBU- en TSZ-regeling komen ten laste van de begroting van het Ministerie van VWS.
Ontvangsten
De ontvangsten bestaan uit ontvangsten zorgtoeslag voor een bedrag van € 800,3 miljoen. Het betreft verrekeningen van verstrekte voorschotten en terugvorderingen op definitief vastgestelde tegemoetkomingen. De terugontvangsten voor de TSZ en de TBU bedragen € 0,3 miljoen.