A: Algemene Doelstelling

Het verlenen van excellente consulaire diensten aan Nederlanders in nood in het buitenland, evenals het verstrekken van reisdocumenten aan Nederlanders in het buitenland. Daarnaast levert het Kabinet een bijdrage aan een gereguleerd personenverkeer door de Nederlandse inbreng in het Europese visumbeleid, het opstellen van ambtsberichten en is verantwoordelijk voor de visumverlening kort verblijf.

Met kunst, cultuur en sport bijdragen aan het profiel van Nederland in het buitenland; laten zien wat Nederland op dit vlak te bieden heeft en verbindingen leggen met economische diplomatie en andere prioriteiten van het buitenlands beleid, zoals het mensenrechtenbeleid.

Tevens neemt Nederland een bijzondere positie in als gastland van vele internationale organisaties en internationale hoven en tribunalen. Als gastland heeft Nederland de verantwoordelijkheid de in Nederland gevestigde instellingen te ondersteunen opdat deze onafhankelijk, veilig en efficiënt kunnen functioneren.

B: Rol en verantwoordelijkheid

De Minister is verantwoordelijk voor de volgende zaken:

Consulaire dienstverlening

Uitvoeren

• • Visumbeleid kort verblijf van het Koninkrijk der Nederlanden;

• • Orange Carpet-beleid, ter ondersteuning van kansen voor de Nederlandse economie;

• • Bijstand aan Nederlanders in nood in het buitenland;

• • Begeleiding van Nederlanders die in het buitenland gedetineerd zijn;

• • Uitbrengen van reisadviezen;

• • Crisisrespons;

• • Afgifte van Nederlandse reisdocumenten in het buitenland en van diplomatieke en dienstpaspoorten;

• • Afgifte van consulaire akten;

• • Afgifte van machtigingen voorlopig verblijf (MVV’s) op de posten;

• • Afname van inburgeringsexamens buitenland;

• • Opstellen van Individuele (IAB’s) en Algemene ambtsberichten (AAB’s)

  (in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie)

Indicator als uitvoeringsverantwoordelijke: het percentage visumaanvragen kort verblijf dat binnen 15 dagen werd afgehandeld in de periode van 1 januari 2016 tot en met 31 december 2016 bedroeg 90%, tegen 91,5% in 2015. De streefwaarde was 85%. De percentages in voorgaande jaren waren 82% in 2012, 87,8% in 2013 en 93,5% in 2014.

NB: De doorlooptijd is het aantal dagen dat zit tussen het indienen van een ontvankelijke visumaanvraag tot aan het moment van bekendmaken of uitreiken van de beslissing op de aanvraag.

Regisseren

Nederlandse cultuur en publieksdiplomatie

De uitvoering van het Internationaal Cultuurbeleid (ICB) is een gedeelde verantwoordelijkheid van de Minister van Buitenlandse Zaken en de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De inzet van Publieksdiplomatie valt onder de verantwoordelijkheid van de Minister van Buitenlandse Zaken.

Stimuleren

• • Promotie van Nederlandse kunst en cultuur in het buitenland en identificatie van internationale kansen en ontwikkelingen voor de Nederlandse culturele sector en creatieve industrie.

• • Buitenlandse Bezoekersprogramma’s.

• • Het inzetten van publieksdiplomatie door het postennetwerk en BZ om het beeld van Nederland in het buitenland te versterken en op een positief realistische manier uit te dragen.

Regisseren

• • Beleidsvorming en uitvoering van het Internationaal Cultuurbeleid.

• • Afstemming met culturele fondsen en ondersteunende instellingen over internationale activiteiten. De algemene aansturing van deze fondsen en instellingen is de verantwoordelijkheid van de Minister van OCW en de bijbehorende middelen zijn geraamd op de begroting van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en wetenschappen.

• • Beleidsvorming en uitvoering op het gebied van het Gemeenschappelijk Cultureel Erfgoed.

• • Synergie tussen kunst, cultuur en sport enerzijds en het buitenlandpolitieke- en economische beleid anderzijds, bijvoorbeeld door culturele- of sportevenementen te verbinden aan handelsmissies en cultuur in te zetten als instrument in de dialoog over mensenrechten.

Financieren

• • Subsidieverlening aan de culturele fondsen en aan DutchCulture voor een aantal specifieke internationale activiteiten.

Aantrekkelijk vestigingsklimaat internationale organisaties

Financieren

• • Bijdragen in ondersteunende gastlandsfeer aan organisaties in Den Haag.

Regisseren

• • Als coördinerend Ministerie houdt Buitenlandse Zaken onder meer toezicht op de uitvoering van verdragen en afspraken met de organisaties.

• • Onderhoudt de contacten met de andere overheidsorganen inzake beveiliging en veiligheid.

• • Faciliteert, samen met het Ministerie van Veiligheid & Justitie de hoven en tribunalen met bijvoorbeeld visa-verlening en transport van getuigen en verdachten.

• • Samenwerking met het oog op huisvesting van de in Nederland gevestigde internationale organisaties.

C: Beleidsconclusies

De status die Nederland als gastland op dit moment heeft is noch vanzelfsprekend noch vrijblijvend. Nederland heeft zich in de afgelopen 20 jaar ontwikkeld tot een van de belangrijkste gastlanden voor internationale organisaties. Behoud van onze toonaangevende positie vraagt om versterking van rijksbreed beleid in de komende jaren. In dat kader is het afgelopen jaar een aantal keren interdepartementaal gesproken hoe bestaand beleid beter op elkaar kan worden aangesloten en er effectiever kan worden ingezet om internationale organisaties naar Nederland te halen. Dit betreft onder andere op het huisvesten van organisaties maar ook rekening houden met scholingsvoorzieningen voor meereizend personeel van internationale organisaties.

Het Internationaal Cultuurbeleid is in 2016 door IOB geëvalueerd. De belangrijkste aanbevelingen waren: (1) zorg voor heldere governancestructuren en maak afspraken over regie, coördinatie en uitvoering, (2) breng meer synergie aan bij de uitvoering van het internationaal cultuurbeleid in die landen waar de beleidsdoelen en inspanningen voor het ICB het meest complex en veelomvattend zijn, (3) besteed aandacht aan de keuze van prioriteitslanden. Breng de verschillende prioriteiten bij de diverse uitvoerders in beeld en actualiseer deze om afstemming van strategische beleidsinzet mogelijk te maken. Deze aanbevelingen zijn overgenomen en verwerkt in het Beleidskader Internationaal Cultuurbeleid 2017–2020 dat op 4 mei 2016 naar de Tweede Kamer is gestuurd.

Consulaire dienstverlening

Nederland zet in op een moderne consulaire dienstverlening die gebruik maakt van de mogelijkheden die digitale vernieuwing biedt en kwalitatief hoogwaardig, kostendekkend en klantgericht is. De consulaire functie richt zich hierbij op de producten en diensten waar het Ministerie van Buitenlandse Zaken een directe meerwaarde heeft voor de Nederlandse burger. Deze diensten maakt het ministerie zo toegankelijk mogelijk, bijvoorbeeld door reisadviezen aan te bieden via een vernieuwde app en informatie te verstrekken via het 24/7 bereikbare contactcenter, dat antwoord geeft op vragen via telefoon, email en twitter. Deze nieuwe dienstverlening wordt zeer gewaardeerd door de klanten, zoals uit de klanttevredenheidsmeter blijkt (8.7/10). Ook maken ze steeds meer gebruik van de consulaire dienstverlening. Zo is het aantal keer dat het reisadvies geraadpleegd verviervoudigd in twee jaar tijd. Voor visumplichtigen maakte het ministerie het makkelijker om een visum aan te vragen door samen te werken met externe dienstverleners. Door middel van het Orange Carpet beleid, dat voorziet in een versnelde afgifte van visa en een versoepelde visumprocedure voor visumplichtige contacten van het Nederlandse zakenleven, benut het Ministerie van Buitenlandse Zaken de kansen voor de Nederlandse economie. De streefwaarde van 85% van visumaanvragen kort verblijf dat binnen 15 dagen wordt afgehandeld is dan ook behaald. Na evaluatie van de pilot in Edinburgh bekijkt het ministerie of de dienstverlening m.b.t. reisdocumenten bij externe dienstverleners wordt voortgezet c.q. uitgebreid.

D: Budgettaire gevolgen van beleid

E: Toelichting op de instrumenten

Verplichtingen

Artikel 4.1

Verplichtingen voor subsidies voor Gedetineerdenbegeleiding voor 2017–2019 werden eind 2016 al aangegaan waardoor de verplichtingen EUR 2,3 miljoen hoger uitkwamen dan gepland. Daarnaast werd voor EUR 3 miljoen extra verplichtingen aangegaan voor informatiesystemen om de dienstverlening voor paspoortverstrekkingen te verbeteren. Tenslotte werden voor algemene voorlichting verplichtingen aangegaan die eerder gepland waren voor 2017.

Artikel 4.5

Zie ook de toelichting onder de uitgaven voor wat betreft de mutatie bij het International Criminal Court.

Uitgaven

Artikel 4.4

Afgesproken is om de uitgaven ten behoeve van het Koninklijk Huis, die niet op de begroting van de Koning (I) zijn opgenomen, door middel van een extracomptabele bijlage te presenteren. Om die reden worden de uitgaven, die zijn opgenomen op de begroting van Buitenlandse Zaken expliciet benoemd in het jaarverslag. Voor uitgaande staats- en werkbezoeken is een bedrag van EUR 1,8 miljoen uitgegeven. Dit is EUR 0,6 miljoen lager dan bij Ontwerpbegroting voorzien. Het betreft uitgaven voor de staatsbezoeken naar Frankrijk, Nieuw-Zeeland en Australië en het werkbezoek naar Duitsland. Daarnaast is een laatste vergoeding van EUR 0,2 miljoen uitgegeven voor de aanschaf en vervanging van inventarisgoederen die verband houden met staatsbezoeken en officiële ontvangsten. Met ingang van de begroting 2016 is het budget hiervoor structureel overgeheveld naar de begroting van de Koning (Kamerstukken II, 2015–2016, 34 300 I, nr. 1 en 2).

Daarnaast zijn de totale uitgaven op dit artikelonderdeel toegenomen terwijl er op instrumentenniveau nauwelijks mutaties hebben plaatsgevonden. Het betreft middelen die zijn vrijgevallen op het beleidsartikel 4.5 (zie hieronder). Wel is een mutatie zichtbaar op landenprogramma’s algemene voorlichting en kleine programma’s omdat in de uitvoering ook andere instrumenten zijn gebruikt.

Artikel 4.5

Het budget voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor internationale organisaties in Nederland is toegenomen. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat een extra uitgave is opgenomen als gevolg van een gemaakte afspraak behorende bij de financiering van de nieuwbouw van het International Criminal Court. In 2008 is aangegeven dat het ICC voor een bedrag van maximaal EUR 200 miljoen mocht lenen en een korting zou krijgen als ze minder geld nodig hadden. Bij de oplevering in 2016 is gebleken dat, door het ontvangen van andere financiering, het ICC uiteindelijk een bedrag van EUR 93,7 miljoen benodigd had. Op basis van bovengenoemde afspraak ontving het ICC hierdoor een korting van EUR 18,6 miljoen. Het uitgangspunt daarbij was dat deze korting over 30 jaar verrekend kon worden met de aflossing op de lening. Na afloop van het jaar constateerde de Auditdienst Rijk (ADR) echter dat deze korting op basis van de geldende verslagleggingsregels niet in 30 jaar kan worden verwerkt. Hierop heeft het ministerie de korting alsnog in de jaarrekening opgenomen. Het betreft een niet-beleidsmatige mutatie die geen consequenties heeft voor het oordeel dat de ADR heeft over het jaarverslag van Buitenlandse Zaken.

Ontvangsten

Artikel 4.10/20

Zoals gemeld in de tweede suppletoire begroting zijn, als gevolg van een toename van het aantal visumaanvragen, de ontvangsten hoger dan geraamd.