Het borgen van de veiligheid door de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties, het bevorderen van het nemen van preventieve maatregelen door burgers en bedrijven, het versterken van de positie van slachtoffers, het beschermen van jeugdigen die in hun ontwikkeling worden bedreigd in de opvoed- en leefsituatie en het realiseren van een effectieve aanpak van jeugdcriminaliteit en geweld in huiselijke kring.

Tenuitvoerlegging van sancties en strafrechtelijke maatregelen24:

• • De Minister heeft een uitvoerende rol bij tenuitvoerlegging van vrijheidsbenemende straffen en maatregelen door de Dienst Justitiële Inrichtingen DJI.

• • Ten aanzien van de forensische zorg heeft de Minister een regisserende rol. Hij is verantwoordelijk voor de tijdige beschikbaarheid van de juiste, kwalitatief hoogwaardige zorg, waar nodig in combinatie met afdoende beveiliging.

• • De uitvoering van toezicht in strafrechtelijk kader, advisering aan het OM en de rechter over justitiabelen en taakstraffen is opgedragen aan drie erkende reclasseringsorganisaties. Ook hier heeft de Minister een regisserende rol. De taken van de reclasseringsorganisaties dragen bij aan het terugdringen van recidive.

Preventie en Kansspelen

• • De Minister stimuleert preventie door het beschikbaar stellen van integriteitsinstrumenten zoals de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) en het toezicht op rechtspersonen. De Minister draagt stelselverantwoordelijkheid voor het kansspelbeleid en de daaraan verbonden regelgeving. De Minister wil ervoor zorgen dat Nederlandse burgers op een veilige en verantwoorde manier kunnen deelnemen aan kansspelen.

Slachtofferzorg

• • De Minister kent een financierende rol op het gebied van slachtofferzorg. De Minister draagt beleidsverantwoordelijkheid voor de zorg – in brede zin – aan slachtoffers en nabestaanden die getroffen zijn door een strafbaar feit en is verantwoordelijk voor de uitvoering van het slachtofferbeleid.

Jeugdbescherming en jeugdsancties25

• • De uitvoering en financiering van de jeugdbescherming en de jeugdreclassering is per 1 januari 2015 gedecentraliseerd naar de gemeenten. De Minister van Veiligheid en Justitie heeft na de decentralisatie een regisserende rol en vervult hiermee zijn stelselverantwoordelijkheid.

• • De minister heeft een uitvoerende rol voor Halt, de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) en de Justitiële Jeugdinrichtingen (JJI) van DJI.

• • De Minister heeft een regisserende rol ten aanzien van de aanpak van jeugdcriminaliteit en preventie. De Minister heeft een samenwerkingsrelatie met de gemeenten/steden, brancheorganisaties en de VNG betreffende de aanpak van jeugdcriminaliteit. Sturing geschiedt door middel van regelgeving en kaderstelling.

• • De Minister heeft een uitvoerende rol op het gebied van interlandelijke adoptie.

Administratiekostenvergoeding CJIB

De administratiekosten van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) van Wahv-zaken, OM-afdoeningen, boetevonnissen en Europese geldelijke sancties (gezamenlijk: «geldboetes») worden sinds 2 juli 2009 in rekening gebracht bij de overtredende burger. Het huidige tarief van € 7,00, dat sinds 1 oktober 2012 van toepassing is, is voor bovenstaande productenmix geldboetes sinds het uitvoeringsjaar 2014 niet meer kostendekkend. Dit heeft tot gevolg, dat deze administratiekosten in toenemende mate ten laste komen van de VenJ-begroting, terwijl deze daarin niet voorziet. De verhoging van het tarief administratiekostenvergoeding van € 7,00 naar € 9,00 gaat in per 1 januari 2016.

Betalen in termijnen

Per 1 juli 2015 wordt aan burgers de mogelijkheid geboden om initiële Wahv-beschikkingen vanaf € 225 in termijnen te betalen. Na inwerkingtreding van de wet herziening tenuitvoerlegging strafrechtelijke beslissingen en het doorvoeren van de benodigde (ICT-)aanpassingen bij het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB), kan deze mogelijkheid in de loop van 2016 worden geboden aan alle personen met Wahv-beschikking, initieel, dan wel na wettelijke verhoging(en), van € 225 of hoger.

VOG-tarief Justis

De kosten voor de integriteitsproducten (waaronder VOG) van Justis worden in rekening gebracht bij de aanvragende burgers, bedrijven en instanties. De kosten voor de integriteitsproducten zijn niet kostendekkend. Dit heeft tot gevolg dat deze kosten in toenemende mate ten laste komen van de VenJ-begroting, terwijl deze daarin niet voorziet. Met ingang van 2016 wordt een tariefverhoging van het integriteitsproduct VOG doorgevoerd van € 24,55 (voor een elektronische aanvraag) naar € 33,85.

Capaciteit DJI

De meest recente prognoses voor de behoefte aan sanctiecapaciteit (PMJ – Prognosemodel Justitiële Ketens) laten voor het gevangeniswezen een capaciteitsoverschot zien. Door meerpersoonscellen in te zetten als eenpersoonscellen wordt dit overschot teruggebracht en blijft flexibiliteit in de toekomst gewaarborgd. Door een efficiënt capaciteitsbeheer worden de kosten van niet bezette celcapaciteit beperkt. Dit levert een budgettaire opbrengst op van circa € 29 mln. structureel.

Wijziging Penitentiaire beginselenwet en Wetboek van Strafrecht

De Eerste Kamer heeft in 2014 het wetsvoorstel tot wijziging van de Penitentiaire beginselenwet en het Wetboek van Strafrecht in verband met de herijking van de wijze van de tenuitvoerlegging van vrijheidsbenemende sancties en de invoering van elektronische detentie (Kamerstuk 33 745) verworpen. De Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie heeft de Tweede Kamer vervolgens geïnformeerd over de wijze waarop hij voornemens is de maatregelen uit dit wetsvoorstel die geen verband houden met de invoering van elektronische detentie, zoals de wettelijke basis voor promoveren/degraderen, de aanpassing en aanscherping van de penitentiaire programma’s en de deelname aan gedetineerdenarbeid, op alternatieve wijze te regelen (TK 24 587 nr. 608).

Garantiestellingsregeling Faillissementscuratoren

De Ministerraad heeft in 2013 ingestemd met een nieuw rijksbreed kader voor garantieregelingen. Aan de Tweede Kamer is medegedeeld dat alle garantieregelingen zullen voldoen aan het garantiekader. De VenJ-begroting kent één garantieregeling, te weten de Garantiestellingsregeling Faillissementscuratoren. Eén van de vereisten van het nieuwe garantiekader is een begrotingsreserve met een kostendekkende premie. VenJ is gestart met de concrete uitwerking van het kostendekkend maken van de garantieregeling. Momenteel worden de voorbereidingen getroffen om de noodzakelijke aanpassingen van regelgeving mogelijk te maken om de GSR-regeling te laten voldoen aan de uitgangspunten van het rijksbrede garantiekader. Naar huidige inzichten zijn geen aanpassingen in wetgeving vereist. Het streven is om uiterlijk in de zomer van 2016 de noodzakelijke aanpassingen in regelgeving te hebben doorgevoerd zodat de GSR-regeling naar verwachting begin 2017 voldoet aan de uitgangspunten van het Rijksbrede garantiekader. Indien bij de uitwerking van de aangepaste regelgeving blijkt dat aanpassing van relevante wetgeving wel noodzakelijk is, zal de Kamer uiterlijk bij de begroting 2017 hierover nader geïnformeerd worden.

Afloop regeling tegemoetkoming adoptiekosten (RTA)

In de periode 1 januari 2012 tot en met 31 december 2015 hebben adoptieouders onder voorwaarden aanspraak kunnen maken op een vergoeding van € 3.700,– voor buitenlandse kinderen waarvan de adoptie is afgerond in de periode 1 januari 2009 tot en met 31 december 2012. De tegemoetkoming dient binnen 3 jaar na afronding van de adoptieprocedure aangevraagd te zijn. Per 1 januari 2016 is de regeling afgelopen.

Budgetflexibiliteit

Het juridisch verplichte deel betreft bij de artikelen DJI, Justis en CJIB de uitgaven voor de overeengekomen productieafspraken met het moederdepartement. Verder bestaat het juridisch verplichte gedeelte voornamelijk uit subsidiëring/bijdragen aan ZBO's en RWT's (Slachtofferhulp Nederland, Schadefonds Geweldsmisdrijven, Reclassering, Halt, LBIO, etc.). Het niet-juridisch verplichte deel is gereserveerd voor projecten, opdrachten en subsidies binnen kansspelbeleid, slachtofferbeleid, jeugdbescherming en jeugdsancties.

34.1 Apparaatsuitgaven Raad voor de Kinderbescherming

De Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) heeft de taak om kinderen te beschermen indien de ontwikkeling van het kind in gevaar komt. De RvdK heeft een taak op terrein van bescherming, gezag en omgang, straf en adoptie. De voorgenomen meerjarige productie van de RvdK is weergegeven in onderstaande tabel. De totale uitgaven lopen in de periode 2014–2020 met circa € 6 mln. af als gevolg van een dalende productie.

34.2 Preventieve maatregelen

Bijdragen Agentschappen

Dienst Justis

De Dienst Justis toetst of personen antecedenten hebben die het uitoefenen van bepaald werk in de weg staan. Daarnaast toetst Justis of partijen die bepaalde verklaringen, vergunningen en subsidies aanvragen, aan integriteitseisen voldoen. Deze screening van betrouwbaarheid vermindert veiligheidsrisico’s en draagt zo bij aan een integere en veiligere samenleving.

De meerjarige bijdrage aan Justis laat een aflopende reeks zien. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door verhoging van het tarief van de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). Hierdoor neemt de bijdrage van het moederdepartement aan Justis af.

Subsidies

Integriteit

Opdrachten

Kansspelbeleid

Het kabinet zet in om het kansspelbeleid te moderniseren. Uitgangspunt is dat de Nederlandse burger op een veilige en verantwoorde manier deel kan nemen aan kansspelen. Onder deze post worden de middelen geraamd voor opdrachten in het kader van deze modernisering.

Garanties

Faillissementscuratoren

De Garantstellingsregeling faillissementscuratoren zorgt voor de afwikkeling van faillissementen waarin sprake lijkt te zijn van kennelijk onbehoorlijk bestuur, maar in de boedel onvoldoende geld aanwezig is om onderzoek te doen of een procedure te starten om onrechtmatig aan de boedel onttrokken gelden en goederen terug te halen.

34.3 Tenuitvoerlegging strafrechtelijke sancties en vreemdelingenbewaring

Bijdragen Agentschappen

Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)

De belangrijkste P*Q-gegevens die met deze bijdrage worden gefinancierd voor 2016 worden gepresenteerd in onderstaande tabel. In de agentschapsparagraaf van DJI worden de capacitaire en financiële gevolgen uitgebreider en meerjarig toegelicht. Ook de uitgaven die DJI doet voor de capaciteit Caribisch Nederland (BES) zijn terug te vinden in de agentschapsparagraaf van DJI.

De meerjarige budgettaire ontwikkeling van DJI wordt onder andere verklaard door de maatregelen uit het Masterplan DJI (TK, 24 587, nr. 535). Het Masterplan geeft invulling aan een budgettaire opgave die oploopt tot € 271 mln. in 2018. De implementatie van het Masterplan is een complex en veelomvattend proces. Ondanks de complexiteit loopt de implementatie over het geheel gezien op schema. Over de voortgang van het Masterplan wordt de Tweede Kamer regelmatig geïnformeerd (onder andere TK 24 587, nr. 613). In deze brief is de Tweede Kamer ook geïnformeerd over de terbeschikkingstelling van de penitentiaire inrichting Norgerhaven aan het Koninkrijk Noorwegen, wat een gunstig effect heeft op de werkgelegenheid bij DJI.

Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB)

Bijdrage aan ZBO’s en RWT’s

Reclasseringsorganisaties

Er zijn drie erkende reclasseringsorganisaties: Reclassering Nederland, de Stichting Verslavingsreclassering GGZ (SVG) en het Leger des Heils Jeugdbescherming & Reclassering. In de praktijk werken de drie organisaties nauw met elkaar samen, zij het dat ze elk hun eigen aandachtsgebied hebben:

• • De SVG richt zich vooral op cliënten met verslavingsproblematiek.

• • Het Leger des Heils Jeugdbescherming & Reclassering heeft als doelgroep met name de dak- en thuisloze cliënten binnen de reclassering.

• • Reclassering Nederland kent geen specifieke doelgroep, maar bedient alle andere cliënten.

Centraal Administratie Kantoor (CAK)

In 2016 worden twee maatregelen uit het Regeerakkoord geïmplementeerd. Deze regelen een eigen bijdrage voor de kosten van het strafproces en slachtofferzorg en een bijdrage voor de kosten van verblijf in een justitiële inrichting. Het Ministerie van VenJ heeft het CAK (een ZBO ressorterend onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van VWS) aangewezen als uitvoerder van de regelingen. De kosten die gemoeid zijn met uitvoering van de maatregelen worden op de begroting van VenJ als een bijdrage aan het CAK opgenomen.

Opdrachten

Forensische Zorg

VenJ is stelseleigenaar van de Forensische Zorg. De inkoop van Forensische Zorg wordt door DJI gedaan en de uitvoering van zorg ligt bij (private) zorginstellingen. Voor aanloopkosten bij de invoering van de Wet verplichte GGZ, waaronder opleidingen en voorlichting, is voor de jaren 2016–2018 aanvullend budget beschikbaar.

Vrijwilligerswerk gedetineerden

Dit betreft de middelen voor vrijwilligerswerk bij gedetineerden om zo de kansen op een duurzame resocialisatie en het terugdringen van recidive te vergroten.

Uitvoeringskosten ketenregie tenuitvoerlegging

Op dit artikel zijn middelen ten behoeve van de uitvoeringskosten ketenregie tenuitvoerlegging gereserveerd met als doel om de tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen te verbeteren en de ketenregie in de executieketen te optimaliseren. In dit kader wordt structureel budget aan ketenpartners ter beschikking gesteld voor de financiering van de verbeteringen binnen de executieketen. In 2016 en 2017 ligt het zwaartepunt bij de invoering van nieuwe ICT-trajecten en verbeterinitiatieven waarvoor incidentele middelen benodigd zijn. Na 2017 worden voornamelijk structurele middelen ingezet voor de uitvoeringskosten van ketenregie en -beheer.

Kengetallen realisatie recidive

Met de brief van 24 november 2014 (Kamerstukken II, 2014/2015, 29 270, nr. 94) heeft de toenmalig Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie de Tweede Kamer geïnformeerd over de uitkomsten van de kabinetsdoelstelling ten aanzien van recidivereductie. Het doel was de 7 jaarsrecidive onder ex-gedetineerden in de periode 2002 tot 2010 met 10 procentpunt te doen dalen. Vertaald naar de 2 jaarsrecidive gaat dit om een daling van 7,7 procentpunt. Deze doelstelling is ruimschoots gehaald. De recidive is in die periode met 9,3 procentpunt gedaald, namelijk van 56,6% in 2002 naar 47,3% in 2010. Daarmee is een periode afgesloten, waarin het kabinet jaarlijks rapporteerde over de ontwikkeling in de recidivecijfers in de Begroting en het Jaarverslag. Uiteraard blijft monitoring van groot belang. Daarom zal het kabinet 2-jaarlijks separaat blijven rapporteren over de ontwikkelingen ten aanzien van de recidivecijfers.

34.4 Slachtofferzorg

Bijdrage ZBO’s en RWT’s

Commissie Schadefonds Geweldsmisdrijven

Slachtofferhulp Nederland (SHN)

Slachtofferhulp Nederland biedt gratis juridische, praktische en emotionele ondersteuning aan slachtoffers, getuigen of nabestaanden na een misdrijf, verkeersongeluk of calamiteit.

Subsidies

Stichting Slachtoffer in Beeld (SiB)

Slachtoffer in Beeld brengt slachtoffers en daders op vrijwillige basis met elkaar in contact, begeleid door een professionele bemiddelaar. Naast slachtoffer-dadergesprekken faciliteert Slachtoffer in Beeld ook briefwisselingen en bemiddelingen. Slachtoffer in Beeld is een zusterorganisatie van Slachtofferhulp Nederland.

Opdrachten

Slachtofferzorg

In het visiedocument Recht doen aan slachtoffers (TK 33 552, nr. 2) zijn beleidsdoelen ten aanzien van de versterking van de positie van slachtoffers beschreven. Om die doelen te realiseren is een implementatietraject ingericht dat onder meer toeziet op het schadeverhaal en de informatievoorziening. In de komende jaren wordt gewerkt aan:

• • Een vereenvoudigd schadeformulier en worden mogelijkheden voor een nadrukkelijkere rol van verzekeraars en andere belanghebbenden in kaart gebracht.

• • Uitbreiding van de online-informatievoorziening voor slachtoffers.

• • De implementatie van de Europese Richtlijn Minimumnormen Slachtoffers. Deze EU-richtlijn stelt normen ten aanzien van slachtofferrechten.

• • Uitwerking van de rol van herstelbemiddeling tussen slachtoffers en verdachten in het kader van het strafproces.

Opdrachten Schadefonds Geweldsmisdrijven

34.5 Jeugdbescherming en jeugdsancties

Bijdrage Agentschappen

DJI-Jeugd

Bijdrage aan ZBO’s en RWT’s

Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdrage (LBIO)

Het LBIO verricht in opdracht van de Ministers van VenJ en VWS wettelijke taken op het gebied van onderhoudsbijdragen (inning kinder- en partneralimentatie en inning internationale alimentatie).

Halt

Halt is verantwoordelijk voor de uitvoering van de Halt-afdoening. Naast de Halt-afdoening voert Halt ook preventieve activiteiten uit. Voor preventieve activiteiten zoekt Halt zelf financiering (voor een groot deel bij gemeenten, daarnaast incidentele bijdragen van provincies of andere fondsen). Het aantal Halt-afdoeningen is voor 2016 geraamd op 17.500. De kostprijs van een Haltafdoening is circa € 482. Bij de budgettaire opgave 2013 voor de VenJ-begroting (TK 33 400 VI, nr. 106) is besloten tot een taakstelling op de bijdrage Halt oplopend tot € 1,1 mln. structureel in 2018.

Bijdrage aan medeoverheden

BES voogdijraad

De BES voogdijraad heeft civielrechtelijke en strafrechtelijke taken. De voogdijraad is, naast de civiele onderzoeks- en rekestrerende taak, bezig met het opzetten en ontwikkelen van taakstraffen en sinds juni 2010 met de uitvoering van jeugdreclassering. Op deze post staan tevens de incidentele uitgaven voor de uitvoering van de jeugdbescherming op de BES-eilanden en de projectmiddelen voor huiselijk geweld en veiligheidshuizen.

Subsidies

Jeugdbescherming

De Minister subsidieert meerdere projecten op het terrein van jeugdbescherming. Hierbij gaat het onder meer om de financiële tegemoetkomingen voor slachtoffers van seksueel misbruik in jeugdzorginstellingen en pleeggezinnen (commissie Samson), subsidies voor pilots met familiegroepsplan (netwerkberaad) en subsidie voor de aanpak van vechtscheidingen. De subsidiereeks loopt af omdat de financiële afwikkeling van de regeling voor financiële tegemoetkoming bij seksueel misbruik afloopt in 2016. Daarnaast worden nog diverse kleinere subsidies verstrekt zoals aan centrum Internationale Kinderontvoering (IKO) en Stichting Adoptievoorzieningen (SAV). Het kader voor deze kleinere subsidies blijft stabiel.

Opdrachten

Stelsel jeugdzorg

Het gaat hier om middelen voor beleidsinformatie (CBS), certificering, ICT-voorzieningen en onderzoek en stimulering in het nieuwe jeugdstelsel. De kosten voor het programma stelselherziening jeugdzorg zijn grotendeels in 2014/2015 gemaakt. Voor 2016 en verder zijn er nog beperkt middelen voor doorontwikkeling begroot.

Bestrijding huiselijk geweld en kindermisbruik

Huiselijk geweld en seksueel misbruik zijn belangrijke problemen in Nederland. Dit geldt in het bijzonder voor minderjarige slachtoffers. Doordat het geweld veelal achter gesloten deuren plaatsvindt, is een belangrijke doelstelling het vergroten van de zichtbaarheid van de problematiek. Bestrijding omvat vele aspecten: preventie, hulpverlening, jeugdbescherming, huisverbod en het strafrecht.

Programma Risicojeugd & Jeugdgroepen

Het programma Risicojeugd en Jeugdgroepen (RJ&JG) is een doorstart van het in 2014 afgeronde actieprogramma Aanpak Problematische Jeugdgroepen. Het huidige programma richt zich op de aanpak van de criminele jeugdgroepen, waarbij de aandacht nu vooral op de «voorkant» (voorkomen) en de «achterkant» (re-integratie en nazorg) is gericht. Het Programma RJ&JG werkt sinds februari aan de ondersteuning van de praktische aanpak van kindermishandeling. Deze aanpak loopt tot 1 januari 2017.

Jeugdstraf

Het gaat hier om diverse middelen voor onder meer adolescentenstrafrecht, hersenen en cognitie, doorontwikkelen erkende interventies, onderzoek en slachtoffers (Slachtoffer in Beeld).

Taakstraffen/erkende gedragsinterventies

In het kader van het coördineren van taakstraffen zet de Raad voor de Kinderbescherming opdrachten erkende gedragsinterventies in de markt uit voor passende interventies voor de betrokken jeugdigen.

Ontvangsten