Base description which applies to whole site

Artikel 11. Hoofdwatersystemen

Omschrijving van de samenhang met beleid

Op dit artikel worden de producten op het gebied van hoofdwatersystemen verantwoord. Dit betreft de onderdelen watermanagement, beheer en onderhoud, aanleg, verkenning en planstudie, Staf Deltacommissaris en netwerkgebonden kosten. Het watersysteem omvat het geheel van oppervlaktewater, waterbodems, oevers, etc.

Het artikel hoofdwatersystemen op het Infrastructuurfonds is gerelateerd aan het beleidsartikel 1 (water) in het Jaarverslag van Infrastructuur en Milieu (Hoofdstuk XII). De doelstelling van dit beleidsartikel is het op orde krijgen en houden van een duurzaam watersysteem tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten, waardoor Nederland droge voeten en schoon (drink)water heeft.

Budgettaire gevolgen van uitvoering

Overzicht van budgettaire gevolgen van uitvoering (x € 1.000)

11. Hoofdwatersystemen

       

Realisatie

Begroting

Verschil

 
 

2008

2009

2010

2011

2012

2012

2012

 

Verplichtingen

853.645

1.197.989

719.027

552.419

518.280

588.136

– 69.856

1

Uitgaven

682.900

986.690

805.124

834.733

583.270

617.781

– 34.511

 

11.01 Watermanagement

87.112

91.231

87.132

14.803

12.700

13.114

– 414

 

11.01.01 Basispakket watermanagement

87.112

91.231

87.132

14.803

12.700

13.114

– 414

 

11.02 Beheer en Onderhoud

278.375

327.038

278.610

143.410

154.393

149.119

5.274

 

11.02.01 Basispakket B&O waterkeren

215.653

209.779

168.899

108.463

121.428

107.299

14.129

2

11.02.05 Basispakket B&O integraal waterbeheren

50.716

105.068

95.000

27.045

25.267

25.538

– 271

 

11.02.08 Groot variabel onderh.waterbeheer

12.006

12.191

14.711

7.902

7.698

16.282

– 8.584

3

11.03 Aanleg

305.510

559.371

425.097

406.055

158.972

194.271

– 35.299

 

11.03.01 Real.programma waterkeren

185.851

376.813

322.921

278.185

90.221

106.667

– 16.446

4

11.03.02 Real.programma waterbeheren

119.659

182.558

102.176

127.870

68.751

87.604

– 18.853

5

11.05 Verkenning en planstudie

11.903

9.050

11.988

27.615

21.390

28.669

– 7.279

 

11.05.01 Verkenn.progr.hoofdwatersystemen

6.142

6.711

7.007

18.913

12.878

22.094

– 9.216

6

11.05.02 Planstudieprogr.waterkeren

4.500

727

585

2.159

5.415

3.256

2.159

7

11.05.03 Planstudieprogr.waterbeheer

1.261

1.612

4.396

6.543

3.097

3.319

– 222

 

11.06 Staf Deltacommissaris

   

2.297

4.420

1.979

2.375

– 396

 

11.06.01 Staf Deltacommissaris

   

2.297

4.420

1.979

2.375

– 396

 

11.07 Netwerkgebonden kosten HWS

     

238.430

233.836

230.233

3.603

 

11.07.01 Apparaatskosten RWS

     

189.151

185.033

183.903

1.130

 

11.07.02 Overige netwerkgebonden kosten

     

49.279

48.803

46.330

2.473

 

11.09 Ontvangsten

3.391

28.184

60.067

39.762

39.174

16.632

22.542

8

Toelichting

Ad 1) De lagere aangegane verplichting hangt samen met de lagere uitgavenrealisatie. Dit is onder meer veroorzaakt door de projecten «Stroomlijn» en «Natuurcompensatie Perkpolder», waar de voorbereidingstijd meer tijd heeft gekost dat gepland. Daarnaast zijn er onder andere lagere verplichtingen voor het project «Integrale inrichting Veluwe Randmeer» dat overgedragen is aan het natuur- en recreatieschap en het project «Zandmotor» dat, eerder dan gepland, vorig jaar al is opgeleverd.

Ad 2) De hogere realisatie op Beheer en Onderhoud Waterkeren wordt vooral veroorzaakt door het in overeenstemming brengen van het budget met de onderhoudsplanning, volgens de afspraken zoals toegelicht in bijlage 4.2 van de begroting 2012.

Ad 3) De lagere realisatie komt doordat de voorbereiding van de aanbesteding van de renovatie Stuwen in de Lek meer tijd vergt om te voorkomen dat de aanbesteding van deze werkzaamheden weer mislukt.

Ad 4) De verwerking van de subsidietaakstelling op de regeling Innovatie Deltatechnologie heeft tot vertraging in de uitvoering van het programma geleid. Als gevolg verschuift het budget naar 2014. Het projectbudget wijzigt hierdoor niet. In 2012 is het Programmabureau nieuw Hoog Water Beschermingsprogramma (nHWBP ) samen met de waterschappen opgezet, waarbij enige vertraging is ontstaan bij de uitvoering van enkele activiteiten.

Ad 5) De lagere realisatie op dit hoofdproduct wordt onder andere veroorzaakt door de projecten Innovatie KRW (Kaderrichtlijn Water) en Synergie KRW en de Tijdelijke regeling eenmalige uitkering bestrijding regionale wateroverlast.

Innovatie KRW: de lagere realisatie op deze subsidieregeling, waarvan alle projecten in 2012 zijn afgerond, wordt veroorzaakt doordat er meer eindbetalingen in 2013 plaatsvinden dan verwacht.

Een hogere realisatie heeft plaatsgevonden bij de Tijdelijke regeling eenmalige uitkering bestrijding regionale wateroverlast die in 2012 is beëindigd en waarvoor de laatste betaling heeft plaatsgevonden.

Synergie KRW: de uitgavenverlaging wordt veroorzaakt door de overheveling van de middelen van de landelijke projecten naar het Provinciefonds (decentralisatie).

Ad 6) Vanuit het budget voor de verkenning Toekomst Afsluitdijk zijn middelen overgeheveld naar het planstudieprogramma waterkeren (artikelonderdeel 11.05.02) voor de uitvoering van de planstudie Afsluitdijk en naar het realisatieprogramma waterkeren (artikelonderdeel 11.03.01) voor de realisatie van de Afsluitdijk. De regionale partijen zijn bezig met het in kaart brengen van de ambities voor de Afsluitdijk. Hierdoor verschuift het budget naar 2014.

Ad 7) De hogere uitgaven zijn met name het gevolg van het uitvoeren van het pilotproject «Dijkversterking Borssele».

Ad 8) De hogere ontvangsten kunnen worden verklaard doordat de geplande ontvangst van het Hoogheemraadschap Delfland niet in 2011 maar in 2012 heeft plaatsgevonden. Daarnaast is er een niet begrote ontvangst met betrekking tot het project «Haringvliet De Kier». In voorgaande jaren zijn hier voorschotten voor verstrekt aan de provincie Zuid Holland. Bij de temporisering van dit project zijn de betaalde voorschotten door de provincie terugbetaald.

11.01 Watermanagement

Artikelonderdeel

De operationele doelstellingen voor het waterkwantiteitsbeheer van de rijkswateren zijn:

  • Het op orde brengen en houden van de samenhang tussen het regionaal- en het hoofdwatersysteem in 2015. Hiermee wordt de problematiek van zowel wateroverlast als watertekort bestreden.

  • Het kunnen beschikken over voldoende water in de rijkswateren, zodat tegemoet kan worden gekomen aan de behoeften die voortvloeien uit de diverse gebruiksfuncties. Om dit te realiseren worden peilbesluiten nageleefd, worden de waterakkoorden geactualiseerd en uiteraard nageleefd. Het waterpeil wordt zoveel als mogelijk afgestemd op de gebruiksfuncties.

Daarnaast wordt zorg gedragen voor een adequate informatievoorziening over de reguliere waterkwantiteit en waterkwaliteit. Dit houdt zowel de vergaring als de beschikbaarstelling van interne en externe informatievoorziening over het watersysteem in. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om berichtgeving over hoog- en laagwater, naderende stormen, verontreinigingen en ijsvorming. Hiermee is binnen Rijkswaterstaat een calamiteitenorganisatie belast.

11.01.01 watermanagement

Binnen het watermanagement zijn de volgende activiteiten uitgevoerd:

  • peilbeheer en bediening van objecten;

  • monitoring en informatieverstrekking;

  • crisisbeheersing en -preventie.

Meetbare gegevens

Basispakket

Areaaleenheid

Omvang 1/1/2012

Omvang 1/1/2012

Watermanagement

Km2 water

90 278

90 184

1

Bron: Rijkswaterstaat

Toelichting

  • 1. De afname van het areaal hangt in belangrijke mate samen met de overdracht van de Hollandsche IJssel en Doorslag aan het Hoogheemraadschap en enkele veranderingen van de kustlijn, waaronder Zandmotor en Tweede Maasvlakte.

Meetbare gegevens

Basispakket

Indicatoren

Streefwaarde 2012

Realisatie 2012

Watermanagement

RWS participeert minimaal tien keer per jaar in een multidisciplinaire oefening, evalueert opgetreden grote calamiteiten en oefeningen en voert afgesproken verbeteracties uit op het gebied van waterkwaliteit, -overlast en -tekort.

80%

100%

1

 

RWS verstrekt informatie binnen afgesproken termijn en van voldoende kwaliteit bij maatschappelijk vitale processen.

90%

91%

 

Bron: Rijkswaterstaat

Toelichting

  • 1. Er is strak gestuurd op een goede uitvoering van de calamiteitenoefening en van de verbeteracties waardoor de gerealiseerde score hoger is uitgevallen. De hier gepresenteerde eindscore is berekend op basis van drie prestatiekenmerken (participatie, afhandeling en verbeteracties).

11.02 Beheer en onderhoud

Artikelonderdeel

Het beheer en onderhoud is er op gericht om het hoofdwatersysteem zodanig in conditie te houden dat de primaire functie van zowel het waterkeren als waterbeheren vervuld kan worden. Uit de gerealiseerde waarden van de verschillende prestatie-indicatoren blijkt dat in 2012 de conditie van het hoofdwatersysteem van voldoende kwaliteit was om de primaire functie te vervullen.

11.02.01 Beheer en Onderhoud waterkeren

Het Beheer en Onderhoud waterkeren bevat:

  • 1. Kustlijnhandhaving(conform de basiskustlijn zandige kust niveau 1990);

  • 2. Beheer en onderhoud rijkswaterkeringen en stormvloedkeringen conform de Waterwet (voorheen Wet op de Waterkering).

ad 1) Kustlijnhandhaving

Het Nederlandse kustsysteem kent een continu verlies aan zand dat jaarlijks gecompenseerd moet worden. Om de basiskustlijn en het kustfundament te kunnen handhaven op het afgesproken niveau dient jaarlijks gemiddeld 12 miljoen m3 te worden gesuppleerd. Hiertoe wordt jaarlijks een suppletieprogramma vastgesteld. Inhoud en omvang van dit programma kan jaarlijks variëren naargelang specifieke behoefte en budgettaire mogelijkheden. Door de aannemers bij de aanbesteding van de suppletieprogramma’s de vrijheid om de suppletiewerkzaamheden over twee jaar te verspreiden, kunnen deze werkzaamheden goedkoper op de markt worden gezet. Hierdoor kunnen echter wel afwijkingen ontstaan ten opzichte van de jaarlijks geplande werkzaamheden.

Het suppletieprogramma 2012 gaat er van uit dat er 11,2 miljoen m3 zand gesuppleerd zou worden. Van dit suppletieprogramma 2012 is 5,8 miljoen m3 gerealiseerd (inclusief 0,7 miljoen dat gesuppleerd is in 2011). Het restant volgt in 2013. In 2012 is totaal 8,06 miljoen m3 gesuppleerd (3 miljoen m3 zand van programma 2011 en 5,1 miljoen m3 zand van programma 2012). Hiervan is 3,53 miljoen m3 zand op het strand en 4,53 miljoen m3 zand onder water gesuppleerd.

ad 2) Beheer en onderhoud rijkswaterkeringen en stormvloedkeringen

Rijkswaterkeringen

Rijkswaterstaat beheert en onderhoudt ongeveer 250 km primaire waterkeringen. Primaire waterkeringen zijn waterkeringen die onder de Waterwet vallen omdat ze bescherming bieden tegen het buitenwater. Het gaat om enkele zeedijken op de Waddeneilanden, de Afsluitdijk, de Houtribdijk, de dijk van Marken en dammen in Zeeland. Naast deze primaire waterkeringen beheert en onderhoudt Rijkswaterstaat een aantal niet-primaire waterkeringen.

Stormvloedkeringen

Ter beveiliging van ons land tegen de zee is een aantal stormvloedkeringen aangelegd, die bij hoogwater gesloten kunnen worden. Het Rijk heeft vier stormvloedkeringen in beheer: de Stormvloedkering Oosterschelde, de Stormvloedkering Nieuwe Waterweg (de Maeslantkering), de Hartelkering en de Stormvloedkering Hollandsche IJssel. Het onderhoud aan de keringen betreft voornamelijk het conserveren van de schuiven, het onderhoud aan werktuigbouwkundige en elektronische onderdelen, het onderhoud aan het besturingssysteem en periodieke inspecties. Faalkansgericht onderhoud wordt uitgevoerd om de stormvloedkeringen, in combinatie met de achtergelegen keringen die dijkringgebieden beschermen, te laten voldoen aan de wettelijke normen.

Meetbare gegevens

Meetbare gegevens

Basispakket

Areaaleenheid

Begrote omvang

Omvang gerealiseerd

Totaalbudget 2012 (x € 1.000)

Gerealiseerd begrotingsbedrag 2012 (x € 1.000)

Beheer en onderhoud waterkeren

Dijken primaire waterkeringen in km

249,3

249

7.500

12.000

1

 

Niet primaire waterkeringen in km

829

450

   

2

 

Stormvloedkeringen

4

4

43.900

27.256

3

 

Suppleren voor kustlijnzorg in miljoen m3

11,2

8,1

55.900

55.028

4

 

Totaal

   

107.300

121.400

 

Bron: Rijkswaterstaat 2012

Ad 1) De hogere realisatie hangt in belangrijke mate samen met de ontgrondingskuilen in de Oosterschelde. In 2012 is duidelijk geworden dat de bodembescherming in erosiekuilen (ontgrondingskuilen) deels is weggezakt. Deze ontgrondingskuilen zijn een bekend fenomeen, maar het inzakken van de bodembescherming in de kuilen is pas recent opgemerkt. Een deel van de noodzakelijk noodreparaties hiervoor zijn uitgevoerd in 2012.

Ad 2) Het areaal niet-primaire keringen is flink gedaald omdat bleek bij het vaststellen van de leggers dat ten onrechte een aantal kanaaldijken is meegeteld, die niet het aanliggende land tegen overstroming beschermen, omdat het land hoger dan het waterpeil ligt.

Ad 3) De lagere realisatie wordt veroorzaakt door een vertraging in de voorbereiding van de contracten voor de conservering van de Oosterscheldekering. Dit betreft preventief onderhoud en zal dus geen grote consequenties hebben voor het functioneren van deze kering.

Ad 4) De Nederlandse en Vlaamse overheid waren van plan om het onderhoud van een deel van de kust gezamenlijk aan te besteden. Na een zorgvuldige voorbereiding is uiteindelijk in juli 2012 besloten om niet samen aan te besteden. De periode van augustus tot en met december 2012 is vervolgens te beperkt gebleken om de aanbesteding en realisatie conform de planning uit te voeren. Het later realiseren heeft geen belangrijke consequenties, omdat het preventieve suppleties betreffen.

Basispakket

Indicatoren (norm)

Streefwaarde 2012

Realisatie 2012

 
 

Het jaarlijks suppleren van gemiddeld 12 miljoen m3 zand conform een jaarlijks vastgesteld suppletieprogramma om de basiskustlijn te handhaven.

11.190.000 m3

8.060.000 m3

1

Beheer en Onderhoud Waterkeren

De primaire rijkswaterkeringen (dijken, duinen, stormvloedkeringen, etc) en andere werken die direct buitenwater keren, voldoen aan de veiligheidsnormen uit de wet op de waterkering, of (indien de kering niet aan de wet voldoet) het in technisch staat houden van de situatie 2006 à 62% (= 100% streefwaarde).

62%

52%

2

Bron: Rijkswaterstaat, 2012

Toelichting

Ad 1) De Nederlandse en Vlaamse overheid waren van plan om het onderhoud van een deel van de kust gezamenlijk aan te besteden. Na een zorgvuldige voorbereiding is uiteindelijk in juli 2012 besloten om niet samen aan te besteden. De periode van augustus tot en met december 2012 is vervolgens te beperkt om de aanbesteding en realisatie conform de planning uit te voeren. Het betreft preventieve suppleties en deze worden de komende jaren alsnog uitgevoerd.

Ad 2) De indicator is gericht op het voldoen van de primaire rijkswaterkeringen aan de Waterwet (voorheen Wet op de Waterkering) of, indien de kering niet aan die wet voldoet, het technisch in staat houden van de situatie 2006. Uit de derde toetsing (2011) is gebleken dat 52% van de primaire waterkeringen in beheer bij het Rijk voldoet aan de normen uit de Waterwet. Het nieuwe percentage van de primaire waterkeringen dat volgens de inzichten van 2011 voldoet aan de normen uit de Waterwet is door deze 3e toetsing bijgesteld van 62% naar 52%. Dit komt voor een klein deel door achteruitgang van keringen maar grotendeels door enerzijds aangescherpte eisen en anderzijds doordat het deel van de keringen met «geen oordeel» sterk is teruggedrongen. Veel van deze keringen blijken volgens de 3e toetsing niet te voldoen. Van de stormvloedkeringen voldoet alleen de Hollandsche IJsselkering niet.

Suppleren voor kustlijnzorg in 1000m3

2008

2009

2010

2011

Begroot 2012

Realisatie 2012

Strand

1.249

600

37.993

6.893

5.390

3.530

Onderwater

6.213

14.400

4.413

4.544

5.800

4.530

Bron: Rijkswaterstaat, 2012

In onderstaand figuur is de gerealiseerde zandsuppletie over de periode tussen 2001 en 2012 weergegeven.

Bron: Rijkswaterstaat, 2012

11.02.05 Beheer en Onderhoud integraal Waterbeheren

Het Beheer en Onderhoud Waterbeheren bevat alle activiteiten die noodzakelijk zijn om het hoofdwatersysteem op een kwaliteitsniveau te houden dat voldoet aan de vigerende regelgeving. Hierbij valt te denken aan beheer en onderhoud van:

  • Rijkswateren ten behoeve van maatgevend hoogwater (MHW);

  • Stuwende en spuiende kunstwerken;

  • Rijkswateren ten behoeve van waterkwaliteit;

  • Oevers en bodems;

  • Vergunningverlening en handhaving.

De resultaten van het afgelopen jaar zijn bij de meetbare gegevens beschreven.

In het Beheerplan Rijkswateren (BPRW) is aangegeven welke maatregelen RWS ten behoeve van de Kaderrichtlijn Water uitvoert en op welke wijze RWS de beheerplannen Natura 2000 samen met provincies en andere betrokkenen vorm geeft. De implementatie van de Waterwet verloopt goed en leidt, vanwege het grotere aantal Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s) in de nieuwe Waterwet, tot minder vergunningen en meer meldingen. De inspanningen verschuiven hierdoor van minder vergunningverlening (voor wat betreft eenvoudige zaken) naar controle van de meldingen. Voor complexe situaties geldt nog steeds de vergunningplicht.

Meetbare gegevens

Basispakket

Areaaleenheid

Omvang 1/1/2012

Omvang gerealiseerd

Totaalbudget 2012

Gerealiseerd begrotingsbedrag 2012

   

aantal

aantal

(x € 1.000)

(x € 1.000)

 

Spuiende en stuwende kunstwerken

103

1011

25.538

25.267

Bron: Rijkswaterstaat

1

Het aantal kunstwerken is met twee afgenomen van de situatie per 1-1-2012 als gevolg van de overdracht van de Hollandsche IJssel en de Doorslag aan het Hoogheemraadsschap.

Basispakket

Indicator

Streefwaarde 2012

Realisatie 2012

 

Beheer en Onderhoud

De spuiende kunstwerken en stuwen kunnen te allen tijde worden geopend.

100%

99,90%

1

Waterbeheren

Het percentage van de door Rijkswaterstaat verleende vergunningen binnen de wettelijke termijnen.

93%

95%

 

Bron: Rijkswaterstaat

Toelichting

Ad 1) Deze indicator scoort net geen 100% als volg van een aantal storingen bij een sluis in Zeeland. Deze storingen zijn verholpen en hebben geen kritieke situaties opgeleverd.

11.02.08 Groot variabel onderhoud Waterbeheren

Projecten

Doorlooptijd

Start uitvoering begroting

Start uitvoering realisatie

Stuwen Lek

2010–2019

2010

20151

Bron: Rijkswaterstaat

Toelichting

Ad 1) In 2012 is opnieuw gestart met de contractvoorbereiding voor de grootschalige renovatie. Deze voorbereiding loopt door tot eind 2013 waarna de aanbesteding kan starten en in 2015 naar verwachting met de uitvoering hiervan gestart kan worden. Gelijktijdig is in 2012 gestart met een aantal urgente maatregelen om de tussenliggende periode te overbruggen (het zogeheten levensduur verlengend onderhoud). Deze maatregelen zullen in 2013 worden afgerond en betreffen onder ander onderhoud aan sluisdeuren, geleidelichten en remmingwerken.

11.03 Aanleg

Artikelonderdeel

Aanleg is er enerzijds op gericht de primaire waterkeringen op het niveau te brengen dat nodig is om te voldoen aan de wettelijke normen. Anderzijds is aanleg Waterbeheren erop gericht waar nodig extra functionaliteit te leveren die nodig is om de waterkwaliteit te verbeteren en/of de waterkwantiteit te beheersen.

11.03.01 Realisatieprogramma Waterkeren

Op dit artikelonderdeel zijn het afgelopen jaar diverse projecten uitgevoerd. Deze projecten hebben betrekking op:

Realisatieprogramma Waterkeren

Realisatieprogramma waterkeren (IF 11.03.01)
 

Uitgaven 2012 in € mln.

Gereed

 

Projectomschrijving

Begroting

Realisatie

Verschil

Begroting

Realisatie

 

Uitgaven

107

90

– 17

     

Projecten Nationaal

           

Deltaplan grote rivieren

0

1

1

2010

2010

1

Maatregelen i.r.t. rivierverruiming

9

2

– 7

2015

2015

2

Dijkversteking en Hestel steenbedekking

57

54

– 3

2015

2015

 

Hoogwaterbeschermingsprogramma 3

4

3

– 1

     

Deltares Deltafaciliteit

0

5

5

2013

2013

3

IJsselsprong Zutphen

           

(smalle geul)

0

0

0

2015

2015

 

IJsseldelta Kampen

           

(hoogwatergleuf)

0

0

0

2015

2015

 

Pilot Zandmotor

10

5

– 5

2011

2011

4

Overige onderzoeken en kleine projecten

26

20

– 6

2020

2020

5

Hoogwaterbeschermingsprogramma 2

0

0

0

     

Toelichting

Ad1) Deze uitgave betreft een eindafrekening die in 2011 niet meer heeft kunnen plaatsvinden en dit jaar is betaald.

Ad 2) De lagere realisatie hangt in belangrijke mate samen met de bijstelling van de projectplanning. Bij de Afferdense en Deestsche Waarden zijn werkzaamheden doorgeschoven naar 2013 als gevolg van kwelproblematiek.

Ad 3) Deze uitgaven betreffen een betaling van een bedrag in 2012, die gepland was in 2013. Het is geen beleidsintensivering, maar een versnelling. Hiervoor is een kasschuif doorgevoerd van 2013 naar 2012.

Ad 4) De aanleg van Zandmotor is voorspoediger dan verwacht in 2011 opgeleverd, waardoor in 2012 geplande betalingen reeds in 2011 zijn voldaan.

Ad 5) De lagere realisatie wordt voor een groot deel veroorzaakt (€ 7,8 miljoen) door positieve gunningsresultaten op een deelproject van Onderzoek Veiligheid Nederland in Kaart en een lager beroep op Innovatie Deltatechnologie.

Nieuwe Hoogwaterbeschermingsprogramma

In 2012 is de ingangstoets voor het nHWBP afgerond en de aard en omvang van de opgave op basis van de derde ronde toetsing in kaart gebracht. In 2012 is ook het wetsvoorstel opgesteld en aan de Kamer gezonden. Het Programmabureau nHWBP is samen met de waterschappen opgezet.

11.03.02 Realisatieprogramma Waterbeheren

Op dit artikelonderdeel is het afgelopen jaar gewerkt aan de in de onderstaande tabel opgenomen projecten.

Realisatieprogramma Waterbeheren (IF 11.03.02)
 

Uitgaven 2012 in € mln.

 

Gereed

 

Projectomschrijving

Begroting

Realisatie

Verschil

Begroting

Realisatie

Uitgaven

           

Projecten Nationaal:

107

90

– 17

     

Subsidie baggeren

           

bebouwd gebied (SUBBIED)

0

0

0

2011

2011

 

Verbeterprogramma

           

Waterkwaliteit Rijkswaterstaat

17

32

15

divers

divers

1

Tijdelijke regeling bestrijding

           

regionale wateroverlast

0

8

8

2011

2011

2

Project Noordwest Nederland:

           

Natte natuurprojecten

           

IJsselmeer

0

1

1

2011

2011

3

Natuurpilot IJsselmeer /

           

Markermeer

8

3

– 5

2015

2015

4

Projecten Zuidwestelijke delta:

           

Natuurcompensatie

           

Perkpolder

9

1

– 8

2015

2015

5

Verruiming vaargeul

           

Westerschelde

4

1

– 3

2010/2011

2010/2011

6

Projecten Oost Nederland:

           

Integrale inrichting Veluwe

           

Randmeer

7

1

– 6

2012

2012

7

Overige projecten:

           

Innovatie KRW/WB

26

20

– 6

2012

2012

8

Synergie KRW/WB

16

2

– 14

2015

2015

9

Proef verweking Bagger

0

1

1

   

10

afronding

1

 

– 1

     

Toelichting

Ad 1) In 2011 is de realisatie achtergebleven bij de planning (zie voor een toelichting het Jaarverslag Infrastructuurfonds 2011). Deze werken zijn grotendeels in 2012 uitgevoerd. Een klein deel van de geplande werkzaamheden schuiven door naar latere jaren (bijvoorbeeld Sanering waterbodems Kanaal door Walcheren: project tijdelijk stilgelegd door vondst van explosieven en Sanering Dordse Biesbosch door gewijzigde planning aannemer)

Ad 2) In 2012 heeft de eindafrekening plaatsgevonden en zijn de laatste subsidies vastgesteld en betaald. De uiteindelijke totale kosten van de subsidieregeling vallen lager uit dan geschat. De vrijval in de Tijdelijke regeling eenmalige uitkering bestrijding regionale wateroverlast heeft verschillende oorzaken. Zo zijn er projecten goedkoper uitgevoerd wegens gunstige aanbesteding. In andere gevallen zagen subsidieaanvragers af van een rijksbijdrage krachtens de regeling omdat andere regelingen voor hen lucratiever waren. Verder zijn er projecten niet tijdig volledig gerealiseerd

Ad 3) Het betreft hier een eindafrekening van een afgerond project.

Ad 4) De lagere realisatie is het gevolg van een bijstelling van de planning van de aannemer. Overigens is er nog enige versnelling gerealiseerd op de 2e tranche van de waterproeftuin en zijn er extra uitgaven geweest als gevolg van de aanbesteding van de pilot Oermoeras.

Ad 5) Door vertraging bij de vergunningenprocedure waarover bij de Raad van State een procedure is geweest, heeft het uitvoeringsbesluit en het inkoopplan langer geduurd dan voorzien. Dit verklaart de geringe betaling. Oplevering wordt niet vertraagd en is dus nog steeds voorzien in 2015.

Ad 6) De lagere realisatie wordt veroorzaakt door een bijstelling van de planning van de aannemer.

Ad 7) Begin 2012 (net over de jaargrens heen) is met een eenmalige betaling dit project ondergebracht bij het Natuur- en recreatieschap Veluwe-Randmeren.

Ad 8) De lagere realisatie op deze subsidieregeling, waarvan alle projecten in 2012 zijn afgerond, wordt veroorzaakt doordat er meer eindbetalingen in 2013 plaatsvinden dan verwacht.

Ad 9) De landelijke synergieprojecten zijn in 2012 gedecentraliseerd naar de provincies, inclusief alle voor die projecten nog aan provincies toekomende middelen.

Ad 10) De uitgaven hebben betrekking op een nabetaling van BTW bij dit reeds afgeronde project.

Tijdelijke regeling eenmalige uitkering bestrijding regionale wateroverlast

De regeling is inmiddels beëindigd. De Tijdelijke Regeling eenmalige uitkering bestrijding regionale wateroverlast («100 miljoen regeling») heeft aan haar doelstelling van het geven van een impuls aan de bestrijding van regionale wateroverlast op de korte termijn voldaan en heeft een complementaire bijdrage geleverd aan het bevorderen van de bewustwording voor het op orde brengen van het regionale watersysteem.

Innovatie Kader Richtlijn Water

Alle projecten van het Innovatieprogramma Kader Richtlijn Water (KRW) zijn eind december 2012 inhoudelijk afgesloten, alle projecten zijn afgerond. Via symposia of bijeenkomsten zijn de resultaten van diverse projecten in 2012 voor het voetlicht gebracht. Voorjaar 2013 zullen de projecten financieel worden afgesloten.

Synergie Kader Richtlijn Water

Het Synergieprogramma KRW omvat circa 120 projecten, waaronder ruim 80 projecten in het landelijk gebied. Ingevolge het Bestuursakkoord natuur zijn deze laatste projecten gedecentraliseerd. De provincies zijn nu verantwoordelijk voor de verdere uitvoering van de projecten. Gemeenten en waterschappen zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de circa 40 synergieprojecten in het stedelijk gebied. Het Synergieprogramma KRW loopt door tot en met 2015.

11.05 Verkenning en planstudie

Artikelonderdeel

Om een probleem of een initiatief met een maatschappelijke meerwaarde op het gebied van Waterbeheer te verkennen en om daarna, indien nodig, uit alternatieven de beste oplossing voor het probleem te zoeken en voor te bereiden voor de uitvoering.

Op dit artikelonderdeel zijn in 2012 diverse projecten en programma’s uitgevoerd. Deze projecten en programma’s hebben betrekking op MIRT(Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport)-onderzoeken, MIRT-verkenningen en planstudies.

MIRT-Onderzoeken

Deelprogramma Rijnmond-Drechtsteden

Besluit over mogelijke strategieën en geactualiseerde probleemanalyse ten behoeve van Deltaprogramma 2013 is afgerond. Het resultaat is verwerkt in Deltaprogramma 2013.

Deelprogramma IJsselmeergebied

Besluit over mogelijke strategieën en geactualiseerde probleemanalyse ten behoeve van Deltaprogramma 2013 is afgerond. Het resultaat is verwerkt in Deltaprogramma 2013.

Deelprogramma Zoetwatervoorziening

Een aanscherping en verdieping van de knelpunten van de zoetwatervoorziening van Nederland is opgesteld. Ook is de oplossingsruimte in beeld gebracht door het formuleren van mogelijke strategieën. Bestuurlijke discussiepunten zijn geselecteerd en voorlopige keuzes gemaakt om te komen tot kansrijke strategieën. In 2013 worden de kansrijke strategieën vastgesteld.

Deelprogramma Rivieren

In 2012 zijn de zes regioprocessen in het rivierengebied gestart. Hierin worden de maatregelenpakketten ten behoeve van de kansrijke strategieën uitgewerkt onder regie van de provincies. De belangrijkste resultaten in 2012 zijn de rapportage Probleemanalyse Waterveiligheid Rivieren, de rapportage Mogelijke Strategieën Deltaprogramma, de start van de zogenaamde «proeves» die inzicht bieden in de efficiency van maatregelen in 1e en 2e laag en een globaal beeld geven van kostenniveaus bij al dan niet combineren van maatregelen.

Deelprogramma Kust

In de loop van 2012 is de samenwerking tussen de deelprogramma’s Wadden, Zuidwestelijke Delta en Kust geïntensiveerd. Verder is in 2012 gewerkt aan de Nationale Visie Kust en is een start gemaakt met voorhoedeprojecten.

Innovatie Haaglanden

Het innovatieprogramma is eind 2011 afgerond. Het eindsymposium en de eindverslagen zijn geleverd. De bereikte doelen zijn de realisatie van innovatieve waterberging op lokaal niveau, opgedane ervaring met diverse samenwerkingsvormen met verschillende stakeholders en de ontwikkelde concepten voor interactief waterbeheer.

Deltamodel

Het Deltamodel is volgens planning begin december 2012 opgeleverd. Met het rekenen ten behoeve van het Deltaprogramma is eind december een start gemaakt.

TBES (Toekomstbestendig Ecologisch Systeem)-Markermeer

De Marktuitvraag ecologie Markermeer (verzoek van de Tweede Kamer tijdens Algemeen Overleg van 21 december 2011 is afgerond en de resultaten worden meegenomen in de Structuurvisie RRAAM (Rijk- en regioprogramma Amsterdam Almere Markermeer) voorjaar 2013. Zie verder: Derde Voortgangsrapportage Groot Project RRAAM en resultaten Marktuitvraag Ecologie, Kamerstukken II, 2011/12, 31 089, nr. 95).

De startbeslissing voor de MIRT-verkenning Luwtemaatregelen Hoornse Hop (1e fase TBES) is op 25 september 2012 genomen door de staatssecretaris van IenM.

Besluitvorming over MarkerWadden (initiatief van Natuurmonumenten, mogelijk 2e fase TBES) is in voorbereiding gegaan in 2012.

11.05.01 Verkenningenprogramma Hoofdwatersystemen

Integrale verkenning Legger Vlieland en Terschelling

In oktober 2012 heeft de verantwoordelijke bewindspersoon van IenM met de provincie Friesland en de gemeenten Vlieland en Terschelling een intentieverklaring over de waterveiligheid op Vlieland en Terschelling getekend. Overeengekomen is dat de zandige primaire waterkeringen op Vlieland en Terschelling richting zee worden verlegd. Voor de uitvoering daarvan wordt een planstudie uitgevoerd.

Toekomst Afsluitdijk

In 2012 is gestart met de planuitwerking en voorbereiding realisatie van het project Afsluitdijk. Daarnaast heeft de voormalige Staatssecretaris in 2012 besloten tot de inbouw van pompen in het sluizencomplexen om het waterpeil in het IJsselmeer te reguleren (voormalig project «Extra Spuicapaciteit Afsluitdijk» – ESA). Vanwege de samenhang tussen de inbouw van de pompen en de versterking van de sluizencomplexen, is het project ESA geïntegreerd in het project Afsluitdijk

Grevelingen

In het bestuurlijk overleg van 29 mei 2012 is aangekondigd dat een rijksstructuurvisie voor de structurering van de besluitvorming over de samenhangende ontwikkeling van Grevelingen en Volkerak-Zoommeer wordt opgesteld. Tegelijkertijd is onder regie van de provincies het programma Gebiedsontwikkeling Grevelingen en Volkerak–Zoommeer gestart om te komen tot financiële arrangementen om de ambitie van de regio van een zout Volkerak-Zoommeer, beperkt getij terug op de Grevelingen en een open verbinding tussen beide bekkens, te kunnen verzilveren.

Zandhonger Oosterschelde

Voor de verkenning zandhonger zijn in 2012 de volgende doelen behaald: de pilot oeververdediging Schelphoek is januari 2012 opgeleverd. In de procedure op weg naar de structuurvisie van 2013 zijn de nota van antwoord op de inspraakreacties en de nota reikwijdte en detail verschenen en is een eerste concept van plan Milieu Effecten Rapportage (MER) opgeleverd. Voor de veiligheidsbuffer Oesterdam is het definitieve ontwerp gemaakt

11.05.02 Planstudieprogramma Waterkeren

Extra spuicapaciteit Afsluitdijk

In augustus 2012 is de voorkeursbeslissing over het project Extra Spuicapaciteit Afsluitdijk genomen. Omdat uitgevoerde analyses uitwezen dat spuien in combinatie met pompen goedkoper is dan de bouw van een nieuw spuicomplex, is de voorbereiding van de inbouw van een nieuw spuicomplex gestopt en is besloten tot de bouw van pompen in het spuicomplex van Den Oever. Dit besluit wordt betrokken bij de versterking van de Afsluitdijk.

11.05.03 Planstudieprogramma Waterbeheren

Volkerak Zoommeer

In het bestuurlijk overleg van 29 mei 2012 is aangekondigd dat een rijksstructuurvisie voor de structurering van de besluitvorming over de samenhangende ontwikkeling van Grevelingen en Volkerak–Zoommeer wordt opgesteld. Tegelijkertijd is onder regie van de provincies het programma Gebiedsontwikkeling Grevelingen en Volkerak–Zoommeer gestart om te komen tot financiële arrangementen om de ambitie van de regio van een zout Volkerak–Zoommeer, beperkt getij terug op de Grevelingen en een open verbinding tussen beide bekkens, te kunnen verzilveren.

11.06 Staf Deltacommissaris

Artikelonderdeel

Op dit artikelonderdeel worden de uitgaven van de staf deltacommissaris verantwoord. Het is de taak van de deltacommissaris om, via de coördinerende bewindspersoon, jaarlijks met een voorstel voor een Deltaprogramma te komen en dit voor te leggen aan de verantwoordelijke bewindslieden en om te sturen op samenhang en integraliteit, voortgang en draagvlak voor maatregelen en het Deltaprogramma als geheel.

11.07 Netwerkgebonden kosten

Artikelonderdeel

Op dit artikelonderdeel worden de aan het netwerk te relateren apparaatskosten van Rijkswaterstaat en de overige netwerkgebonden kosten weergegeven.

Licence