Op dit artikel worden de producten op het gebied van Rijksvaarwegen verantwoord. Dit betreffen de onderdelen verkeersmanagement, beheer en onderhoud, aanleg, verkenningen en planstudie en netwerkgebonden kosten. Deze producten zijn gerelateerd aan de beleidsdoelstellingen en beleidsinstrumenten zoals beschreven in het Jaarverslag 2012 van Infrastructuur en Milieu (Hoofdstuk XII) bij het beleidsartikel 5 Mainports en Logistiek.

Toelichting

Ad 1) Het achterblijven van de verplichtingen wordt in hoofdzaak veroorzaakt door verschuiving van de gunning met betrekking tot Verruiming van het Julianakanaal (als onderdeel van de Maasroute). Dit in verband met de keuze van markbenadering en Groot Onderhoud Damwanden Amsterdam-Rijnkanaal waarvan de gunning is verschoven van 2012 naar voorjaar 2013. Dit omdat de contractvoorbereiding meer tijd vraagt.

Ad 2) De lagere realisatie wordt veroorzaakt door de aansluiting van de budgetten bij de meerjarige onderhoudsplanning en budgetbehoefte gedurende 2012.

Ad 3) De hogere realisatie wordt veroorzaakt doordat de budgetten voor NOMO/AOV zijn aangesloten op de actuele uitvoeringsplanning. In deze planning konden de werkzaamheden in 2013 eerder worden uitgevoerd dan begroot.

Ad 4) De hogere realisatie wordt veroorzaakt door de betaling aan Friesland in het kader van de overdracht van de Fries-Groningse kanalen. De provincie heeft in 2011 besloten de behandeling van het convenant in 2012 te laten plaatsvinden. Hierdoor hebben de betaling aan Friesland en de storting in het BTW-compensatiefonds betreffende deze overdracht in 2012 in plaats van 2011 plaatsgevonden.

Ad 5) De hogere realisatie voor Groot variabel Onderhoud wordt onder meer veroorzaakt doordat er extra geld ter beschikking is gesteld voor het groot onderhoud kunstwerken Amsterdam-Rijnkanaal, waarmee het budget werd aangesloten op de uitvoeringsplanning.

Ad 6) De lagere realisatie hangt onder meer samen met de vertraging op het project Verruiming Vaargeul Eemshaven – Noordzee als gevolg van een uitspraak van de Raad van State. Voor een nadere toelichting op projectniveau wordt verwezen naar de toelichting op artikel 15.03.01.

Ad 7) De lagere realisatie wordt onder meer veroorzaakt door vertraging tot medio 2013 van de uitvoeringsbeslissing verkeersmanagement van het project Maasroute, modernisering fase 2, verbreding Julianakanaal.

Ad 8) De lagere realisatie hangt samen met het overboeken van middelen van het planstudiebudget naar het realisatiebudget voor de projecten verwijderen keersluis Zeeburg en verdieping vaarweg Harlingen–Kornwerderzand (Boontjes). Daarnaast is de planuitwerking van het project Waal toekomstvisie vertraagd.

Ad 9) De voornaamste oorzaken van de per saldo lagere ontvangsten in 2012 betreffen de volgende projecten: Schelderadarketenpost Noord waarvan de ontvangstenplanning is aangepast aan de uitvoeringsperiode; Wilhelminakanaal waarvoor de door de regio te leveren bijdrage aan de realisatie van het project qua planning in lijn is gebracht met de actuele bestuursafspraken

15.01 Verkeersmanagement

15.01.01 Verkeersmanagement

De activiteiten binnen het basispakket verkeersmanagement worden uitgevoerd om een vlotter en veiliger scheepvaartverkeer op het hoofdvaarwegennet te realiseren.

Bij verkeersmanagement gaat het met name om de volgende activiteiten:

• • verkeersbegeleiding, bediening van objecten en vaarwegmarkering;

• • monitoring en informatieverstrekking;

• • vergunningverlening en handhaving;

• • crisisbeheersing en preventie.

Meetbare gegevens

15.02 Beheer en Onderhoud

Beheer en onderhoud wordt uitgevoerd om het hoofdvaarwegennetwerk in een staat te houden die noodzakelijk is voor het vervullen van de primaire functie: het faciliteren van vlot, veilig, duurzaam en comfortabel vervoer van goederen.

15.02.01 Beheer en Onderhoud

Rijkswaterstaat voert dit beheer en onderhoud uit op basis van het Beheersplan Rijkswateren. De activiteiten richten zich zowel op het onderhoud qua diepte als breedte van de vaarweg om de scheepvaart (beroeps- en recreatievaart) zo goed als mogelijk te faciliteren. Naast het onderhoud van de bodems betreft dit ook de kunstwerken en de vaarwegmarkeringen.

Meetbare gegevens

15.02.02 Servicepakket Beheer en Onderhoud

Overdracht Brokx-Nat

In 2012 hebben geen overdrachten in dit kader plaatsgevonden. Uitgaven betreffen langjarige verplichtingen voortvloeiend uit Brokx-Nat.

Fries-Groningse kanalen

De uitgaven hebben betrekking op de Rijksbijdrage aan de provincies Groningen en Friesland voor het onderhoud van de Fries-Groningse kanalen. In 2011 is er tussen het Rijk en de provincies overeenstemming bereikt om het bestaande convenant aan te passen. De nieuwe afspraken betreffen de overdracht van het beheer en eigendom van de hoofdvaarweg van de provincies naar het Rijk. De beheer- en onderhoudsbijdrage voor de zijkanalen worden door het Rijk afgekocht. Voor de provincie Groningen is dat in 2011 gedaan. Voor provincie Friesland is dat begin 2012 gedaan. De nieuwe beheerssituatie gaat uiterlijk in op 1-1-2014.

15.02.04 Groot variabel onderhoud

Groot Variabel Onderhoud vaarwegen is opgebouwd uit twee onderdelen. Het eerste onderdeel betreft het Plan van Aanpak Beheer en onderhoud (Impuls). Dit betreft de projecten die zijn vastgelegd in het plan van aanpak beheer en onderhoud. Met dit plan van aanpak is in 2003 door de Tweede Kamer ingestemd. Het tweede onderdeel betreft het NOMO Achterstallig Onderhoud Vaarwegen programma (NOMO AOV). De uitvoering van dit programma betrof oorspronkelijk de periode 2011 tot en met 2020. Voor dit programma is bij begroting 2009 een versnelling van de oplevering naar 2016 afgesproken.

Plan van Aanpak Beheer en Onderhoud (Impuls)

Het plan van aanpak voor het inlopen van achterstallig onderhoud, bestaat voor de Hoofdvaarwegen uit de volgende projecten:

NOMO achterstallig onderhoud

Het NOMO Achterstallig Onderhoud Vaarwegen programma is opgebouwd uit de volgende projecten:

NOMO: Overig achterstallig onderhoud

Toelichting

Ad 1) Veel werkzaamheden uit dit project zijn uitgevoerd, behoudens enkele kleine maatregelen. Alleen nog de berging van een viertal wrakken op de Noordzee resteert en het groot onderhoud aan diverse bruggen in Oost-Nederland. Deze werkzaamheden zullen tot en met 2016 worden uitgevoerd.

Ad 2) De werkzaamheden aan de Brabantse kanalen verlopen voorspoedig. De verwachting is, dat al in 2013 onder andere de werkzaamheden aan sluis 1 (Wilhelminakanaal) en de Marksluis worden afgerond. Mogelijk dat de totale oplevering van dit project al in 2014 kan plaatsvinden.

Ad 3) In 2012 worden naar verwachting de werkzaamheden aan de Goereese bruggen en sluis en de constructie en aanlegvoorzieningen bij Berghaven afgerond. De voorbereiding voor de resterende maatregelen is al gestart. De uitvoering hiervan zal naar verwachting in 2013 starten.

Ad 4) In 2012 is de renovatie van de Houtribsluizen afgerond. Hiermee zijn alle werkzaamheden in het IJsselmeergebied gereed. Op de Maasroute vindt in 2013 nog wel een aantal renovatiewerkzaamheden plaats in combinatie met het project Maasroute.

Ad 5) De huidige verwachting is, dat alle renovatiewerkzaamheden al in 2014 zijn afgerond. De baggerwerkzaamheden verlopen voorspoedig en zijn naar verwachting in 2013 afgerond. De overige werkzaamheden worden verspreid over de uitvoeringsperiode 2013–2016 in combinatie met het prestatiecontract voor het regulier onderhoud aan de Maasroute.

Ad 6) Migratie van de besturing- en bediensystemen van de sluizen Noordzeekanaal is gestart en wordt naar verwachting in 2014 opgeleverd. Overige werkzaamheden zullen verspreid over de periode tot en met 2016 worden uitgevoerd.

Ad 7) Diverse kleinere baggerwerkzaamheden zijn al uitgevoerd in de periode tot en met 2010. Overige maatregelen worden voorbereid in combinatie met het project Verruiming Twentekanalen (fase 2), waarvoor eind 2012 een voorkeursbeslissing wordt verwacht.

Ad 8) Het totale bruggenpakket is in uitvoering. Het betreft het wegwerken van achterstallig groot onderhoud en herstel van de functionaliteit zodat de Schellingwouderbrug, Amsterdamsebrug, Weesperbrug, Loenerslootsebrug, Breukelerbrug, Jutphasebrug, Overeindsebrug en Schalkwijksebrug voor de komende 30 jaar weer voldoen aan de huidige normen en richtlijnen.

15.03 Aanleg en planstudie na tracébesluit

Onder dit programma vallen alle activiteiten die noodzakelijk zijn voor de aanleg- en planstudie activiteiten bij het hoofdvaarwegen netwerk nadat het tracébesluit genomen is.

15.03.01 Realisatieprogramma hoofdvaarwegen

Op dit hoofdproduct worden de uitgaven verantwoord die samenhangen met de realisatie van de aanleg van hoofdvaarwegprojecten ten opzichte van de Begroting 2012.

Toelichting

Ad 1) De projecten worden uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van decentrale overheden. De lagere realisatie wordt veroorzaakt door terugvorderingen van projecten van de eerste en tweede tranche die niet of goedkoper zijn uitgevoerd. Een andere oorzaak is vertraging van projecten van de eerste tot en met derde tranche. Vertraging wordt veroorzaakt door de huidige economische situatie en procedurele vertraging.

Ad 2) Voor het programma Impuls Dynamisch Verkeersmanagement Vaarwegen (IDVV) zijn in 2012 minder uitgaven gedaan voor o.a. de projecten Verkeersmanagement Ondersteuning Scheepvaart (VOS) en Informatiediensten op schepen. Het budget schuift door naar 2013

Ad 3) De bij amendement van de leden Dijkgraaf en De Rouwe aan de begroting 2012 toegevoegde middelen voor realisering van eenvoudige ligplaatsen bedragen € 6 miljoen (Kamerstukken II, 33 000 A, nr. 10). De voorbereiding hiervan vraagt de nodige tijd waardoor het grootste deel van het budget zal worden doorgeschoven naar 2013 en verder.

Ad 4) De geplande start van de realisatiefase bij het project De Zaan (Wilhelminasluis) is door de provincie doorgeschoven naar begin 2013, aangezien de afstemming en maatregelen om tijdens de uitvoering van het werk de bereikbaarheid voor de scheepvaart en het wegverkeer te waarborgen extra voorbereidingstijd vergt. De vernieuwde sluis zal dan begin 2015 in gebruik kunnen worden genomen.

Ad 5) De oplevering van de nieuwe sluiskolk is verschoven van 2013 naar 2014 vanwege complexiteit als gevolg van raakvlakken met andere projecten in hetzelfde gebied.

Ad 6) Dit project is eind 2011 overgegaan naar de realisatie. Begin 2012 is de uitvoering gestart en eind 2012 is de verbreding gerealiseerd.

Ad 7) Dit project is in het kader van het programma Waterslagkracht versneld opengesteld in het najaar van 2010. Binnen dit project bleek sprake van een financiële meevaller van circa € 8 miljoen, die inmiddels door budgetverlaging in 2012 binnen de begroting is verwerkt. Het resterende budget valt binnen het project vrij en komt grotendeels toe aan de regio als co-financier van het project. Het project krijgt een vervolg in het project Zuid-Willemsvaart–Wilhelminakanaal sluizen 4 / 5 / 6 Fase 2 als onderdeel van het programma Beter Benutten met medefinanciering door de regio.

Ad 8) Aan de begroting 2012 zijn middelen toegevoegd uit GVO voor het binnen de scope van de Maasroute uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden. Deze onderhoudswerkzaamheden worden in een aangepast tempo uitgevoerd, waardoor lagere uitgaven in 2012 zijn gerealiseerd.

Ad 9) De lagere realisatie is het gevolg van een bijstelling van het kasritme aan de planning van de aannemer.

Ad 10) De lagere realisatie hangt enerzijds samen met een aanpassing van de planning in overleg met de provincies. Anderzijds is als gevolg van de heroverweging enkel/dubbelspoorvarianten vertraging ontstaan met betrekking tot de spoorbrug Zuidhorn, waardoor uitgaven doorschuiven naar 2013.

Ad 11) Als gevolg van de vernietiging door de Raad van State van het Tracébesluit en de voorbereiding van een nieuw Tracebesluit, vertraagt de uitvoering van dit project met circa 2 jaar.

Ad 12) De lagere realisatie wordt enerzijds verklaard door het stopzetten van de zeeverkeerscentrale Waddenzee in 2011 en anderzijds door aanpassing van de uitgavenplanning van de Schelderadarketenpost-Noord.

Ad 13) In 2012 bleken geen uitgaven benodigd voor kleine projecten; het onbesteed gebleven budget is in de begroting 2013 afgeboekt als financiële meevaller.

Ad 14) Er is een lichte vertraging opgetreden door het complexe karakter van de projecten.

Ad 15) De uitgaven betreffen de start van de verdieping van de vaarweg Harlingen–Kornwerderzand (Boontjes) en de voorbereiding van de 3^e kolk van de Beatrixsluizen in het Lekkanaal.

15.03.02/15.05.02 Planstudieprogramma hoofdvaarwegen

Legenda

Pn=projectnota, pb=projectbesluit, uo=uitvoeringsopdracht (beschikking)

Toelichting

Ad 1) De partiële uitvoeringsbeslissing Verruimen bocht Elsloo is genomen. Dit deelproject is naar de realisatiefase gegaan. De uitvoeringsbeslissing Verkeersmanagement is vertraagd tot medio 2013.

Ad 2) De uitvoeringsbeslissing is genomen. Het project is naar de realisatiefase gegaan.

Ad 3) Begin 2012 is een voorkeursbeslissing voor het project Capaciteitsuitbreiding sluis Eefde genomen. De voorkeursbeslissing voor het project Verruiming Twentekanalen (fase 2) wordt medio 2013 verwacht. Voor sluis Eefde volgt naar verwachting begin 2014 een projectbeslissing.

Ad 4) In 2012 is een voorkeursbeslissing genomen. Op basis van verbeterde inzichten in de doorlooptijden van het provinciaal inpassingsplan en de voorbereiding van de DBFM-contractering is de planning geactualiseerd. De projectbeslissing wordt verwacht in 2013 en openstelling in 2019.

Ad 5) Door een aanvulling op de Milieueffectrapportage wordt de besluitvorming vertraagd. Eind 2013/begin 2014 wordt een projectbeslissing verwacht. De geplande opleverdatum verandert niet.

15.05 Verkenningen en planstudies vóór tracébesluit

15.05.01 Verkenningen

Toelichting

Ad 1) De verkenning is gereed.

Ad 2) Voor het project Grote zeesluis in het kanaal Gent–Terneuzen is begin 2012 een voorkeursbeslissing genomen en daarmee is het project over gegaan naar de planuitwerkingsfase.

15.06 Netwerkgebonden kosten

Op dit artikelonderdeel worden de aan het netwerk te relateren apparaatskosten van Rijkswaterstaat en de overige netwerkgebonden kosten weergegeven.