A Algemene doelstelling
Het op verzoek ondersteunen van Aruba, Curaçao en Sint Maarten bij het verbeteren van de sociale en economische ontwikkeling en de overheidsfinanciën.
Het versterken van de bestuurlijke en financiële samenhang en centrale coördinatie vanuit Den Haag voor Caribisch Nederland (Bonaire, Sint Eustatius en Saba).
B Rol en verantwoordelijkheid
De Minister van BZK is verantwoordelijk voor het stellen van randvoorwaarden die de rechtmatigheid en doelmatigheid van de inzet van middelen van de Rijksbegroting garanderen. Aruba, Curaçao en Sint Maarten zijn volledig zelf verantwoordelijk voor de beleidvorming en -uitvoering in de landen. De Minister van BZK kan op basis van (individuele) verzoeken beleidsmatige assistentie bieden om de landen te ondersteunen, bijvoorbeeld door middel van kennis en expertise.
De openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba maken elk deel uit van het staatsbestel van Nederland. In het Statuut is bepaald dat voor deze eilanden regels kunnen worden gesteld en andere specifieke maatregelen kunnen worden getroffen met het oog op de economische en sociale omstandigheden, de grote afstand tot het Europese deel van Nederland, hun insulaire karakter, kleine oppervlakte en bevolkingsomvang, geografische omstandigheden, het klimaat en andere factoren waardoor deze eilanden zich wezenlijk onderscheiden van het Europese deel van Nederland.
De Minister van BZK is verantwoordelijk voor de Rijkscoördinatie van beleid met betrekking tot Caribisch Nederland. Dit krijgt vorm door het opstellen en monitoren van het meerjarenprogramma, het beheer van het BES-fonds, afstemming van rijksbeleid door middel van de zogenoemde Caribisch Nederland (CN-) tafel, het beheer van de Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN) en het inzetten van de Rijksvertegenwoordiger in de nieuwe rol.
C Beleidsconclusies
Op 12 oktober 2015 heeft de evaluatiecommissie Caribisch Nederland rapport uitgebracht over de uitwerking van de nieuwe staatkundige structuur Caribisch Nederland (commissie Spies). In de kabinetsreactie (Kamerstukken IV, 2015–2016, 34 300, nr. 59), die op 12 mei 2016 naar de Kamer is gezonden worden voorstellen gedaan voor additionele maatregelen om samen met bestuurders en bewoners van de drie eilanden verder invulling te geven aan de verbondenheid tussen Bonaire, Sint Eustatius, en Saba, en Nederland.
Het overige op dit artikel uitgevoerde beleid en de bijbehorende resultaten waren het afgelopen jaar conform de verwachtingen. De effecten van de wisselkoers tussen euro en dollar worden bij slotwet opgevangen vanuit de in 2016 ingestelde wisselkoersreserve op artikel 7 Nominaal en onvoorzien van deze begroting.
D Tabel budgettaire gevolgen van beleid
Beleidsartikel 4 Bevorderen sociaal-economische structuur
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | Realisatie 2016 | Vastgestelde begroting 2016 | Verschil 2016 | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Verplichtingen: | 16.600 | 14.559 | 2.041 | |||||
| Uitgaven: | 0 | 0 | 0 | 0 | 17.994 | 14.559 | 3.435 | |
| 4.1 | Curaçao, Sint Maarten en Aruba | 0 | 0 | 0 | 0 | 5.281 | 9.460 | – 4.179 |
| Opdrachten | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.039 | 1.496 | – 457 | |
| Onderzoek, kennisoverdracht en communicatie | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.039 | 1.496 | – 457 | |
| Inkomensoverdracht | 0 | 0 | 0 | 0 | 2.340 | 5.009 | – 2.669 | |
| Toeslagen op pensioenen NA | 0 | 0 | 0 | 0 | 2.340 | 5.009 | – 2.669 | |
| Bijdrage aan (inter)nationale organisaties | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.402 | 2.955 | – 1.553 | |
| Onderzoek, kennisoverdracht en communicatie | 0 | 0 | 0 | 0 | 95 | 2.955 | – 2.860 | |
| Samenwerkingsprogramma`s | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.307 | 0 | 1.307 | |
| Bijdragen aan medeoverheden | 500 | 0 | 500 | |||||
| Afpakteam Aruba | 500 | 0 | 500 | |||||
| 4.2 | Caribisch Nederland | 0 | 0 | 0 | 0 | 12.713 | 5.099 | 7.614 |
| Subsidies | 0 | 0 | 0 | 0 | 592 | 60 | 532 | |
| Subsidies Caribisch Nederland | 0 | 0 | 0 | 0 | 142 | 60 | 82 | |
| Kinderrechten | 450 | 0 | 450 | |||||
| Opdrachten | 0 | 0 | 0 | 0 | 910 | 1.693 | – 783 | |
| Kinderrechten | 0 | 0 | 0 | 0 | 16 | 0 | 16 | |
| Onderzoek, kennisoverdracht en communicatie | 0 | 0 | 0 | 0 | 894 | 1.693 | – 799 | |
| Inkomensoverdracht | 0 | 0 | 0 | 0 | 3.303 | 0 | 3.303 | |
| Pensioenen en uitkeringen politieke ambtsdragers | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.830 | 0 | 1.830 | |
| PCN | 1.473 | 0 | 1.473 | |||||
| Bijdragen aan medeoverheden | 0 | 0 | 0 | 0 | 7.908 | 3.346 | 4.562 | |
| Bijzondere uitkering sociaal-economische initiatieven | 0 | 0 | 0 | 0 | 5.737 | 1.846 | 3.891 | |
| Kinderrechten | 0 | 0 | 0 | 0 | 543 | 0 | 543 | |
| Onderzoek, kennisoverdracht en communicatie | 0 | 0 | 0 | 0 | 1.628 | 1.500 | 128 | |
| Ontvangsten: | 0 | 0 | 0 | 0 | 8.422 | 3.213 | 5.209 | |
E Toelichting op de financiële instrumenten
4.1. Aruba, Curaçao en Sint Maarten
Opdrachten
Onderzoek, Kennisoverdracht en Communicatie
Vanuit dit budget zijn ondermeer de rentesubsidies voor de Aruba leningen, evaluaties en onderzoeken en het Koninkrijkstoernooi gefinancierd.
Inkomensoverdracht
Toeslagen op pensioenen NA
Conform de regeling vaste verrekenkoers pensioeninkomen voormalig Nederlands-Antiliaanse en Arubaanse pensioengerechtigden zijn nadelige koersverschillen als gevolg van wisselkoersfluctuaties tussen de Antiliaanse gulden (NAf) en de Arubaanse florin (Afl) en de euro gecompenseerd. Door de lage koers van de dollar is de compensatie beperkt.
Bij slotwet is de onderuitputting ingezet ter dekking van de wisselkoersverliezen elders in de begroting.
Bijdragen aan (inter)nationale organisaties
Onderzoek, Kennisoverdracht en Communicatie
Op verzoek van Aruba, Curaçao en Sint Maarten heeft Nederland projecten ondersteund die hebben bijgedragen aan het verbeteren van de sociale en economische ontwikkeling en de overheidsfinanciën.
Samenwerkingsprogramma’s
De restmiddelen van de Stichting Antilliaanse Medefinancieringsorganisatie (AMFO) zijn voor het deel dat aan Sint-Maarten toekwam (€ 970.000,–) ter beschikking gesteld aan het Sint Maarten Development Fund. Dit fonds zal het geld in 2017 besteden aan projecten die ten goede komen aan ouderen die in een kwetsbare positie verkeren.
Het Rode Kruis Aruba heeft een bijdrage ontvangen voor «Hunto Nos Ta Yuda». Dit is een programma ten behoeve van de getroffenen van de hevige regenval van 20 november 2016.
4.2 Caribisch Nederland
Subsidies
Caribisch Nederland
De non-profit organisatie «Project uitzending managers (PUM)» heeft in 2016 een subsidie ontvangen. PUM is een non-profit organisatie die bedrijven uit ontwikkelingslanden en opkomende markten adviseert die geen commerciële consultancy kunnen betalen. In Caribisch Nederland ondersteunen ze positieve ontwikkelingen op het gebied van ondernemerschap, zelfredzaamheid en duurzame ontwikkeling van midden- en kleinbedrijf in dat deel van de MKB sector, waar commerciële dienstverlening vanwege de prijsstelling niet opereert en kan opereren. Het programma voor Caribisch Nederland is op 1 september 2014 van start gegaan en loopt door tot 31 december 2017.
Kinderrechten
UNICEF ondersteunt de BES-eilanden op het gebied van educatie, participatie en bewustwording. De oud-regionaal directeur UNICEF in de Cariben is sinds juni tweemaal naar Saba en Sint Eustatius gereisd om het onderwerp «geweld in de opvoeding» bespreekbaar te maken bij ouders via kerkgenootschappen, radioprogramma’s en bijeenkomsten. Dit maakt onderdeel uit van de kinderrechteneducatie waarvan de trainingen recent zijn gegeven aan professionals en leerkrachten en de lessen die binnenkort aan de kinderen in de bovenbouw van de basisschool worden gegeven. Ook met Bonaire zal worden bezien of en hoe UNICEF kan worden ingezet. Op de Bovenwindse eilanden is al gebleken dat het via deze route bespreekbaar maken van dit lastige thema lijkt te werken. Daarnaast is gestart met de installatie van de Raad van Kinderen op Saba, Sint Eustatius en Bonaire. De Raad van Kinderen is een programma van de Missing Chapter Foundation en UNICEF, waarbij besluitvormers in bedrijven en overheid gestimuleerd en gefaciliteerd worden om met kinderen in gesprek te gaan over besluiten die impact hebben op de leefwereld van kinderen nu en in de toekomst.
Opdrachten
Onderzoek, Kennisoverdracht en Communicatie
Het Ministerie van BZK heeft, in samenwerking met de openbaar lichamen, concrete projecten en activiteiten ontplooid om de bestuurskracht te versterken. Er is geïnvesteerd in de capaciteit de kwaliteit van het ambtelijk apparaat. Tevens zijn er trainingen georganiseerd voor bestuurders, griffiers, en eilandsraadsleden in Caribisch Nederland, met aandacht voor de lokale uitvoeringspraktijk.
Inkomensoverdracht
Pensioenen en uitkeringen politiek ambtsdragers
Bij slotwet heeft nog een mutatie plaatsgevonden ter dekking van de wisselkoersverschillen tussen euro en dollar.
Uit deze middelen worden de rechtspositionele regelingen van (voormalige) politieke ambtsdragers gefinancierd.
PCN
Pensioenfonds Caribisch Nederland (PCN) heeft een incidentele bijdrage ontvangen om historische onvolkomenheden in de pensioenadministratie van PCN te kunnen corrigeren.
Bijdragen aan mede overheden
Bijzondere uitkering sociaaleconomische initiatieven
Om de sociaal-economische ontwikkeling te bevorderen worden middelen voor Caribisch Nederland beschikbaar gesteld via een bijzondere uitkering. Dit betreft een financiële samenwerking tussen de Ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Het betreft uitkeringen conform artikel 88 lid 8, van de Wet financiën BES.
Kinderrechten
Op Saba is een projectleider kinderrechten aangesteld en wordt er momenteel op Sint Eustatius een beleidscoördinator kinderrechten geworven. Met Bonaire vindt overleg plaats over hoe alle capaciteitsverzoeken, waaronder ook voor kinderrechten, in samenhang kunnen worden bezien.
Ontvangsten
De reguliere rente en aflossingen op leningen aan Aruba en incidentele ontvangsten worden hier verantwoord. In 2016 is de eindafrekening van Stichting AMFO ontvangen en het teruggevorderde deel van de Nederlandse bijdrage aan het Fondo Desaroyo Aruba (FDA)