Het scheppen van randvoorwaarden om het zorgstelsel verder te optimaliseren zodat de kwaliteit, de toegankelijkheid en de betaalbaarheid van de zorg voor de burger gewaarborgd blijft.

De minister bevordert de werking van het stelsel door partijen in staat te stellen hun rol te spelen en door belemmeringen weg te nemen die een goede werking van het stelsel in de weg staan. Daar waar publieke belangen in het geding zijn die niet voldoende door (partijen in) het stelsel behartigd kunnen worden, bevordert de minister dat deze belangen worden behartigd.

De minister is verantwoordelijk voor:

Stimuleren: van een stevige positie van de cliënt in het zorgstelsel en transparantie van zorg, een logische beroepenstructuur die aansluit op de huidige en toekomstige zorg- en ondersteuningsvraag en van beschik­ baarheid van voldoende gekwalificeerd zorgpersoneel (het aantal werkenden minder meer laten groeien, om ook voldoende mensen beschikbaar te hebben voor andere maatschappelijke sectoren en via behoud van de huidige zorgmedewerkers door goed werkgeverschap en zeggenschap), van andere manieren van werkenen voldoende opleidingsplaatsen, van innovaties en (digitale) vaardigheden in de zorg en de ontwikkeling hiervan, alsmede betrouwbaar informatiebeleid en van vertrouwen in datagebruik in de zorg, en van een gezonde leefstijl voor de mensen woonachtig in Caribisch Nederland.

Financieren: de minister draagt bij aan de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg door middel van het financieren van organisaties gemoeid met patiënten, zoals gehandicaptenorganisaties en ZBO’s of agentschappen. Tevens financiert de minister projecten en onderzoeken uitgevoerd door ZonMw, opleidings- en bijscholingsinstrumtenten, de zorg in Caribisch Nederland, en financiert instrumenten voor persoonlijke gezondheidsomgevingen (PGO) om het gebruik te stimuleren.

Regisseren: van wet- en regelgeving die zorgen voor een stevige positie van de patiënt in het zorgstelsel, verlagen van de regeldruk in de zorg, voorkomen van systeemrisico’s bij financiering in de zorg, regisseren van een duurzaam informatiestelsel.

Versterking van de positie van patienten en clienten

Het beleidskader voor de subsidiëring van patiënten en gehandicapten-organisaties (pg-organisaties) is herzien voor de periode 2024-2028.

Dit heeft geresulteerd in een nieuwe subsidieregeling die zich primair richt op het versterken van de stem en positie van mensen met een aandoening en/of beperking. Met ingang van 2024 werden meer pg-organisaties bereikt, er werden 20 nieuwe instellingsubsidies verstrekt bovenop de 206 lopende instellingssubsidies. Daarnaast ontstond in 2024 de mogelijkheid om een projectsubsidie aan te vragen om het impact en bereik van de pg-organisatie te vergroten. Van deze mogelijkheid hebben 26 pg-organisaties gebruik gemaakt. Om samenwerking tussen pg-organisaties te vergroten konden voor het eerst ook federatieve samenwerkingsverbanden die bestaan uit minimaal vijf pg-organisaties, een aanvraag doen. In 2024 hebben 4 federatieve samenwerkingsverbanden een instellingssubsidie ontvangen. Bovendien zijn de instellingssubsidies van de patiëntenkoepels Iederin, Mind en Patiëntenfederatie verhoogd.

Ook zijn stappen gezet voor bredere ontwikkeling op het gebied van de patiëntenbeweging. Bij ZonMW is een programma opgezet dat als doel heeft een werkbare, landelijk dekkende infrastructuur voor beleidsparticipatie op te zetten en vorm te geven in de regio. Tevens is bij ZonMW een vervolg op het eerdere programma Voor Elkaar! tot stand gekomen met onder andere als doel innovatie en onderlinge samenwerking bij patiëntenorganisaties te stimuleren, van elkaar te laten leren en vervolgstappen te nemen op behaalde resultaten.

Duurzaamheid & gezondheid

In de Europese Green Deal zijn afspraken gemaakt om de zorg duurzamer te maken. De inzet van VWS wordt uiteengezet in het uitvoeringsprogramma Verduurzamen (publieke) zorg en welzijn. Dit programma richt zich op het ondersteunen van de verduurzaming door middel van kennis en onderzoek, het bevorderen van implementatie en opschaling en het wegnemen van belemmeringen.

In 2024 zijn via de Innovatie- en Opschalingsregeling, onderdeel van Zorg voor Innoveren, 70 aanvragen voor implementatie van duurzaamheidsinitiatieven gehonoreerd, verspreid over alle provincies en in vrijwel alle sectoren. Door de universitaire ziekenhuizen is voor alle zorgaanbieders het Protocol voor Materiaalanalyse en Zorgactiviteiten (PROMEZA) ontwikkeld. Dit protocol helpt aanbieders om inzicht te krijgen in hun materiaalverbruik van medische handelingen. Door middel van dit inzicht kunnen zorgorganisaties keuzes maken ten aanzien van verduurzaming.

Een Quickscan Duurzamer Voorschrijven biedt huisartsen concrete tips, aanbevelingen en verbeteropties om de impact van medicatie bij het medisch handelen te verlagen. Het doel van de Quickscan is om onnodig medicijngebruik en verspilling terug te dringen.

De Green Deal is inmiddels door 488 partijen ondertekend9. Door de organisatie van netwerkbijeenkomsten, waaronder een bedrijventafel over circulariteit van zorg, ondersteunt VWS het uitwisselen van kennis en goede voorbeelden en het bevorderen van (keten)samenwerking.

In 2024 heeft VWS twee Webinars georganiseerd met andere Europese lidstaten: een over duurzame inkoopstandaarden bij inkoop van medische hulpmiddelen en een over herverwerking van hulpmiddelen voor eenmalig gebruik. Met andere lidstaten is besproken of en hoe de Europese Unie verduurzaming kan bevorderen door in meer lidstaten gebruik te maken van de mogelijkheid om herverwerking van hulpmiddelen voor eenmalig gebruik toe te staan.

Rijkswaterstaat heeft samen met zorginstellingen, deskundigen infectiepreventie, microbiologen, veiligheidsadviseurs, afvalverwerkingsbedrijven en toezichthouders een ‘wel/niet’-lijst over specifiek ziekenhuisafval opgesteld. Deze lijst helpt ziekenhuizen bij het beter scheiden van ziekenhuisafval. Specifiek ziekenhuisafval moet op een specifieke manier ingezameld en verwerkt worden, en is daarom veel kostbaarder dan ‘gewoon’ afval. Met betere scheiding besparen ziekenhuizen geld en kunnen waardevolle grondstoffen worden hergebruikt.

In 34 ziekenhuizen werden in 2024 in totaal 880.000 plaszakken verstrekt om röntgencontrastmiddelen af te vangen. Dit voorkomt uitspoeling in het rioolwater waar deze middelen lastig uit te zuiveren zijn.

Investeringsakkoord Opleiden Wijkverpleging (IOW)

Op 17 maart 2023 werd het Investeringsakkoord Opleiden Wijkverpleging (IOW) ondertekend door Actiz, Zorgthuisnl, V&VN en ZN. Dit akkoord zorgt voor extra investeringen in de komende drie studiejaren om de opleiding van helpenden, verzorgenden, IG'ers en verpleegkundig specialisten voor de wijkverpleging te vernieuwen.

In 2024 heeft onderzoeksbureau SEO een onderzoek verricht naar de kosten en baten van opleiden in de wijkverpleging (rapport: Zorg voor de leerling, april 2024). Op basis van dit onderzoek is besloten om per 2025 structureel €60 miljoen beschikbaar te stellen om werkgevers te compenseren voor opleiden in de wijkverpleging. Voor 2025 en 2026 wordt hiervoor de subsidieregeling Werkgeverskosten Opleiden Wijkverpleging geopend.

Er is ook aandacht om het onderwijs te stimuleren en om zorginstellingen meer, samen en anders op te leiden. Hiervoor is de subsidieregeling Inrichten Opleidingsstructuur Wijkverpleging geopend. Ongeveer 45 partijen binnen 13 samenwerkingsverbanden hebben een aanvraag voor in totaal € 1 miljoen ingediend.

In 2024 is het rapport Verkenning leertechnologie voor de wijkverpleging opgeleverd door adviesbureau Equalis. De uitkomsten van dit rapport worden gebruikt bij het ontwikkelen van deel 2 van de IOW-regeling.

Innovatief opleiden

Het Nationaal Groeifonds (NGF) heeft het project Digital United Training Concepts for Healthcare (DUTCH) ondersteund met een onvoorwaardelijke bijdrage van € 48 miljoen en een voorwaardelijke bijdrage van € 84 miljoen. In dit project worden door het gebruik van digitale simulatie en nieuwe technologieën zorgopleidingen voor beroepen in de operatiekamer gemoderniseerd en efficiënter georganiseerd. Op deze manier kunnen er meer mensen sneller worden opgeleid. Dit vermindert de druk op zorgmedewerkers die normaal gesproken begeleiding zouden moeten bieden.

Waar het NGF project DUTCH zich in 2023 in de voorbereidende en verkennende fase bevond zijn er in 2024 een aantal belangrijke stappen gezet. In samenwerking met het DUTCH-consortium is de onvoorwaardelijke € 48 miljoen toegekend. Het DUTCH-consortium heeft in 2024 € 7,3 miljoen van deze middelen ingezet voor de opzet van het programma management, het uitvoeren van een landelijke inventarisatie van reeds bestaande digitale en virtuele leermiddelen, het voorbereiden van de ontwikkelfase van de eerste (nieuwe) digitale en virtuele leermiddelen, het voorbereiden van de ontwikkeling van een eerste versie van het digitale DUTCH platform en het uitvoeren van een stakeholdersanalyse.

Pandemische paraatheid

De Subsidieregeling opleidingsmodule Basis Acute Zorg (BAZ) is verlengd om ook in 2024 subsidie te kunnen verstrekken. Van 15 september tot 15 oktober 2024 is een nieuwe aanvraagronde opengesteld waarin € 10 miljoen beschikbaar was om BAZ-certificaten te vergoeden die zijn behaald in de periode van 1 oktober 2023 tot 1 oktober 2024. Verdeeld over 60 aanvragers zijn uiteindelijk 450 certificaten bekostigd. Hiermee bedraagt het vastgestelde subsidiebedrag € 9,45 miljoen. Per 1 januari 2025 is de beschikbaarheidsbijdrage voor ziekenhuisopleidingen aangesloten op het modulaire opleidingssysteem. De BAZ-opleiding valt hieronder waardoor een verlenging van de subsidieregeling onnodig is.

Caribisch Nederland

Er is gewerkt aan het versterken van de pandemische paraatheid in Caribisch Nederland om de inwoners beter te beschermen tegen toekomstige pandemieën. Dit werd gedaan door het opzetten van een regionale hub voor de International Health Regulations (IHR), met als doel de publieke gezondheidszorg en infectiebestrijding te verbeteren en de expertise in de regio te vergroten. In 2024 is de Dutch Caribbean Public Health Expertise Network (DuCaPhen) uit de startblokken gekomen. De DuCaPhen is een samenwerkingsverband voor publieke gezondheid op de zes eilanden in het Caribisch deel van het Koninkrijk.

Databeschikbaarheid

Om goede zorg te kunnen verlenen en de beweging te maken van zorg naar preventie, is het kunnen uitwisselen en kunnen beschikken over de juiste gegevens cruciaal. Er is in lijn met het Integraal Zorgakkoord (Kamerstukken II 2021/22, 31765 nr. 655) en in lijn met de Nationale Visie en Strategie Gezondheidsinformatiestelsel (Kamerstukken II 2022/23, 27529 nr. 292) volop ingezet op het realiseren van databeschikbaarheid ten behoeve van passende zorg.

In 2024 is de Nationale Strategie voor het Gezondheidsinformatiestelsel opgeleverd (in vervolg op de Visie (Kamerstukken II 2024, 27529 nr. 326) waarmee duidelijk wordt aangegeven wat we voor de komende jaren én voor de lange termijn moeten realiseren om de ontwikkeling naar passende zorg te ondersteunen. Op basis van deze strategie is er een portfolio van programma’s opgesteld waarmee de strategie gemonitord kan worden. Het Digitaal Transitie Orgaan is ingesteld om samen met externe zorgveldpartijen dit portfolio te monitoren en VWS te adviseren over het oplossen van knelpunten in de uitvoering van de strategie.

Er is gewerkt aan het verbeteren van de uitwisseling van gegevens in de zorg om de zorg te verbeteren, onnodige opnames te vermijden en medische fouten en sterfgevallen te voorkomen. Vanaf 1 juli 2023 is de wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz) ingegaan, waardoor het verplicht is om gegevens tussen zorgaanbieders uit te wisselen, te beginnen met digitaal receptenverkeer.

In de Wegiz kamerbrief van 18 december 2024 (Kamerstukken II 2024/25, 27529 nr. 328) is een nadere toelichting opgenomen per behaalde mijlpaal.

Voor het ontsluiten van informatie voor de patiënt, cliënt of burger is gewerkt aan de ontwikkeling van persoonlijke gezondheidsomgevingen (PGO's) (Kamerstukken II 2022/23, 27529 nr. 297). In 2024 heeft een aanbesteding plaatsgevonden die begin 2025 wordt afgerond. De ontwikkeling van Mijn Gezondheidsoverzicht is gestart. Gegevens uit het Rijksvaccinatieprogramma en Covid-vaccinaties zijn ontsloten. Voor vijf zorgsectoren zijn projectleiders aan de slag gegaan met de uitvoering van sectorale werkagenda’s. Deze stappen zullen gaandeweg leiden tot beter gevulde en beter werkende persoonlijke gezondheidsomgevingen. Op 19 december 2024 is de Kamer per brief over de voortgang geïnformeerd (Kamerstukken II 2024/25 27529 nr. 327).

De voorbereiding op het wetsvoorstel opvraagbaarheid gegevens bij spoedeisende zorg (Wogs) dat de directe digitale beschikbaarheid van zorggegevens in spoedeisende zorgsituaties tracht te verbeteren heeft raakvlakken met Europese ontwikkelingen. De European Health Data Space (EHDS) voorziet in Europese kaders voor het digitaal beschikbaar stellen van data, ook in ingeval van acute zorgsituaties. Er zal in 2025 aan de Tweede Kamer een beleidsreactie worden gegeven hoe met de Wogs om te gaan, nadat de EHDS-verordening is aangenomen. 

Ook internationaal wordt er met het voorstel van de Europese Commissie inzake de EHDS getracht om medische gegevens sneller en makkelijk uit te wisselen, en om burgers toegang te geven tot hun gezondheidsdata. Daarnaast bevat het voorstel maatregelen om de beschikbaarheid van data voor wetenschappelijk onderzoek, innovatie en beleid te vergroten, in 2024 is voor secundair gebruik verder gewerkt aan de kaders voor het vergroten van de databeschikbaarheid. In 2024 is gewerkt in Raadswerkgroepen aan een compromistekst, die in het 1^e kwartaal 2025 zal worden gepubliceerd om in werking te treden. Na inwerkingtreding zullen er transitieperioden van 2, 4, en 6 jaar gelden waarop de EHDS stapsgewijs van toepassing zal zijn, zodat in 2025 met de implementatie gestart wordt. Ook voor secundair gebruik is een start gemaakt met de analyse van enkele (juridische) knelpunten. Verder is in het 4^e kwartaal 2024 een aangepaste financiële impactanalyse uitgevoerd op de EHDS op basis van de tekst na het Politiek Akkoord. Deze zal na oplevering van de eindrapportage (in het 1^e kwartaal 2025) worden gepubliceerd. Tot slot is in 2024 voor secundair gebruik een communicatiestrategie opgesteld en is gestart met de ontwikkeling van een communicatietoolkit over de waarde van secundair gebruik voor inwoners en zorgprofessionals.

Naast databeschikbaarheid voor goede zorg is het van belang dat data ook beschikbaar is voor hergebruik voor wetenschappelijk onderzoek, kwaliteitsdoeleinden of innovatie en voor toepassingen als AI (Kamerstukken II 2022/23, 27529, nr. 294). Een belangrijke randvoorwaarde voor het realiseren van databeschikbaarheid is de realisatie van generieke functies voor elektronische gegevensuitwisseling. Het programma Implementatie Generieke Functies heeft in 2024 verder gewerkt aan oplossingen voor de zes geprioriteerde generieke functies conform de afspraken in het IZA. Voor alle generieke functies zijn de oplossingsrichtingen bepaald en is er een start gemaakt met beleid en realisatie op het gebied van Landelijk Dekkend Netwerk en Eenheid van Taal.

Informatieveiligheid

Goede informatiebeveiliging in de zorg is essentieel om de veilige uitwisseling van gezondheidsgegevens te borgen en de kans op hacks of datalekken te verkleinen. Zorgaanbieders zijn primair zelf aan zet om dit goed te regelen, maar VWS heeft hierin ook een belangrijke rol. In 2024 zet VWS opnieuw in op het verhogen van de bewustwording over digitale veiligheid en digitaal veilig gedrag in de zorg. Dit doet VWS onder andere door het doorontwikkelen van de ‘Wegwijzer Informatieveilig gedrag in de zorg’, en door het ondersteunen van Z-CERT, het landelijk expertisecentrum voor informatieveiligheid binnen de zorgsector.

Daarnaast zet VWS zich ervoor in dat de wet- en regelgeving voor zorgaanbieders blijven aansluiten op technische, en internationale ontwikkelingen. Daarbij blijft VWS inzetten op de ontwikkeling van tools om zorgaanbieders te ondersteunen bij voldoen aan geldende wet- en regelgeving. Ook het versterken van het toezicht op deze wet- en regelgeving krijgt meer aandacht. 

De Cyberbeveiligingswet (Cbw) wordt van toepassing op het versterken van de cyberbeveiliging van onmisbare processen in ons land zoals gezondheidszorg. De deadline van de Europese Commissie van 17 oktober 2024 is niet gehaald door de Rijksoverheid. Dit betekent dat onder meer de organisaties uit de zorg die in de toekomst onder de wet gaan vallen wel rechten hebben maar geen plichten. De Wet weerbaarheid kritieke entiteiten (Wwke) wordt van toepassing op het versterken van de fysieke weerbaarheid van organisaties uit onder meer de zorg. VWS is momenteel bezig de de criteria die bepalen welke zorgorganisaties als kritieke entiteit worden aangewezen.

De implementatie van de NIS2 en CER in nationale en gedelegeerde wetgeving Cbw en Wwke staat centraal in 2024 en 2025. VWS zal het zorgveld (o.a. zorgaanbieders, geneesmiddelenfabrikanten en medische hulpmiddelenfabrikanten), de uitvoerders betrekken bij de uitwerking. Het vraagt specifieke aandacht voor de aanvullende rol en taken van Z-CERT en de extra toezichtstaken voor de IGJ die uit de wettelijke bepalingen voortkomen. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt al toezicht op naleving van de Cyberbeveiligingswet in het kader van de NEN 7510. Op het moment dat de Cbw en de Wwke van kracht worden zal hun toezichtstaken uitbreiden.

Verplichtingen

Zoals gemeld bij 2e suppletoire begroting is het verplichtingenbudget verhoogd voor het aangaan van verplichtingen voor 2024. De ophoging van het verplichtingenbudget heeft geen consequenties voor de geraamde uitgaven in 2024. Dit is noodzakelijk om uitvoering te kunnen geven aan lopend beleid in 2025 en verder en hiervoor tijdig een verplichting aan te kunnen gaan.

Uitgaven

1. Positie cliënt en transparantie van zorg

Subsidies

Patiënten en gehandicaptenorganisaties

Voor de uitvoering van de ZonMw-programma Voor Elkaar 2024-2028 én Versterking Regionale participatie 2024-2027 is € 4,6 miljoen overgeheveld naar artikel 1 (onderdeel 1). Het opzetten en uitvoeren hiervan nam veel tijd in beslag en konden hierdoor pas later starten, waardoor het gereserveerde budget voor € 7,9 miljoen vrijviel. De instellingssubsidie van € 5,7 miljoen aan Involv (voorheen PGO-support) is verantwoord onder Overige subsidies in plaats van subsidies patiënten en gehandicaptenorganisaties. Verder heeft een herschikking van € 2,7 miljoen plaatsgevonden naar artikelonderdeel 4.4.

Transparantie van zorg

In Fase I van het programma Uitkomstgerichte Zorg (2018-2022) zijn producten ontwikkeld en is veel kennis gedeeld. Om deze producten in de praktijk (ziekenhuizen en zelfstandige klinieken) te gebruiken, zijn actieplannen nodig. Deze plannen moeten met de betrokken MSZ koepels worden afgestemd. Dit proces duurde langer dan verwacht. Een gereserveerd budget van € 10,0 miljoen viel hierdoor vrij. Voor de hosting van het Linnean initiatief en activiteiten uitkomstgerichte zorg door Nictiz is een bedrag van totaal € 1,0 miljoen overgeheveld naar andere onderdelen binnen dit artikel. Verder heeft in het kader van de voorjaarsbesluitvorming VWS een extensivering op subsidies van € 1,5 miljoen plaatsgevonden.

2. Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Subsidies

Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Opleidingen

Subsidieregeling Stageplaatsen Zorg II

Met de Subsidieregeling stageplaatsen zorg II (het Stagefonds Zorg) worden zorgaanbieders gestimuleerd tot het aanbieden van kwalitatief goede stageplaatsen. In 2024 was oorspronkelijk een bedrag van € 122 miljoen beschikbaar voor stages in het opleidingsjaar 2023-2024. Dit is in het kader van de overheidsbijdrage in de arbeidsmarktontwikkeling (OVA) verhoogd naar € 127,8 miljoen. Dit bedrag is volledig besteed.

Investeringsakkoord Opleiden in de Wijkverpleging (IOW)

Vanuit het investeringsakkoord Opleiden in de Wijkverpleging (IOW) – opgenomen als ‘opleidingsakkoord VVT ‘ in het coalitieakkoord - was in 2024 een bedrag van € 50 miljoen beschikbaar voor het geven van een impuls aan het anders en meer opleiden in de wijkverpleging. Bij de suppletoire begroting september en de 2e suppletoire begroting zijn meevallers gemeld van in totaal € 41,5 miljoen. Bij Slotwet is aanvullend hier op ca. € 6,6 miljoen vrijgevallen.

Nationaal Groeifonds project DUTCH

In 2024 was € 47 miljoen beschikbaar voor het Nationaal Groeifonds-project DUTCH, dat gericht is op innovatie bij het opleiden van zorgprofessionals via digitale training en simulatieonderwijs. Bij 1e suppletoire is een kasschuif gedaan van 2024 naar 2025 met een omvang van € 39,7 miljoen om een realistische planning van het project te kunnen accommoderen. De resterende € 7,3 miljoen is in 2024 besteed aan de opstartfase van het project.

Opleiden advanced nurse practitioner (ANP) en physician assistant (PA)

Voor het opleiden van verpleegkundig specialisten en physician assistants was in 2024 een bedrag van € 38 miljoen beschikbaar. Door uitval gedurende de opleiding is uiteindelijk voor € 34,5 miljoen aan voorschotten uitgekeerd.

Opleiden artsen maatschappij en gezondheid

In 2024 was er een initieel een bedrag van € 38 miljoen beschikbaar voor medische vervolgopleidingen in het kader van de Wet publieke gezondheidszorg. Na indexatie in het kader van de overheidsbijdrage in arbeidsmarktontwikkeling is uiteindelijk een bedrag van € 42,5 miljoen als voorschot uitgekeerd.

Arbeidsmarkt

Kwaliteitsimpuls personeel ziekenhuiszorg

Met de Subsidieregeling Kwaliteitsimpuls personeel ziekenhuiszorg 2020-2024 (KIPZ) worden ziekenhuizen en UMC’s gestimuleerd meer en strategischer te investeren in het opleiden en scholen van personeel. In 2024 was oorspronkelijk een bedrag van € 227,5 miljoen hiervoor beschikbaar gesteld. Dit is in het kader van de overheidsbijdrage in de arbeidsmarktontwikkeling (OVA) verhoogd naar € 238,4 miljoen. Dit bedrag is volledig besteed.

SectorplanPlus (SPP)

In 2024 is voor een bedrag van € 91,4 miljoen aan voorschotten uitgekeerd aan RegioPlus voor het project SectorplanPlus, waarmee een zorg- en welzijnsbrede impuls wordt gegeven aan opleiding, training en ontwikkeling. Dit betrof € 44,1 miljoen voor SectorplanPlus 2022-2024, € 44,7 miljoen voor SectorplanPlus 2024-2025 en € 2,6 miljoen aan uitvoeringskosten.

Regeling zorgmedewerkers met langdurige post-COVID klachten

Naar aanleiding van het gewijzigde amendement van het lid Bushoff c.s. is het kasbudget bij nota van wijziging op de ontwerpbegroting verhoogd met € 21 miljoen om extra middelen beschikbaar te kunnen stellen voor de regeling zorgmedewerkers met langdurige post-COVID klachten.

De middelen van dit amendement zijn ingezet ten behoeve van de financiële ondersteuning voor zorgmedewerkers met post-COVID. Met dit amendement (t.w.v. € 21 miljoen) is het bedrag per zorgmedewerker verhoogd van € 15.000 naar € 24.010. Ook geldt de regeling voor meer mensen: zorgmedewerkers die ziek zijn gemeld in de periode van maart 2020 tot en met december 2020 konden met de wijziging van de regeling ook een aanvraag indienen. Er zijn ook nog aanvragen uit 2023 in 2024 tot betaling gekomen uit de eindejaarsmarge. In totaal is voor meer dan €21 miljoen uitgekeerd in 2024. Bij Slotwet is € 2,5 miljoen overgebleven doordat na afhandeling van alle aanvragen bleek dat er te veel was overgeheveld uit de eindejaarsmarge 2023-2024.»

Overige

Bij de suppletoire begroting september en de 2e suppletoire begroting is het budget verlaagd in verband met enkele kleinere meevallers op het gebied van arbeidsmarkt, opleiden, beroepenstructuur en duurzaamheid en gezondheid. Overige mutaties betroffen overboekingen van geringe omvang naar budgetten op andere artikelen, waaronder voor de werkzaamheden bij het RIVM op het gebied van duurzaamheid en gezondheid.

Daarnaast is er ca € 4,7 miljoen overgeboekt naar DUS-I voor de uitvoeringskosten van diverse subsidieregelingen.

Opdrachten

Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

Voor de inrichting van een Nationale Zorgreserve was in 2024 in totaal € 8,9 miljoen beschikbaar. Bij de suppletoire begroting september en de 2e suppletoire begroting zijn meevallers gemeld van in totaal € 5,7 miljoen in verband met vertraging in de opstart. Bij slotwet is additioneel € 1,7 miljoen vrijgevallen op dit budget.

Daarnaast is bij de 1e suppletoire begroting een taakstelling geboekt van circa € 6 miljoen.

3. Informatiebeleid

Subsidies

Informatiebeleid

Op informatiebeleid is € 2,7 miljoen meer aan subsidies uitgegeven ten opzichte van de vastgestelde begroting. Ten aanzien van de persoonlijke gezondheidsomgevingen (PGO’s) is de begrote € 2,9 miljoen ter ondersteuning van koepels niet verstrekt, aangezien plan van aanpak hiervoor in de maak is. Daarnaast is voor de European Health Data Space (EHDS) € 1,7 miljoen verstrekt onder opdrachten en bijdragen aan ZBO’s/RWT in plaats van subsidies. Tot slot hebben voor € 0,3 miljoen diverse kleinere mutaties plaatsgevonden.

Voor Eenheid van Taal is voor € 2,2 miljoen aan subsidies verstrekt, welke initieel waren begroot onder opdrachten. Tevens is het budget voor Nictiz rechtgezet voor € 4,1 miljoen. Vanuit opdrachten is € 1,3 miljoen overgeheveld naar subsidies voor PGO on air.

Opdrachten

Informatiebeleid

Op informatiebeleid is € 27,2 miljoen minder aan opdrachten uitgegeven ten opzichte van de vastgestelde begroting. Bij de suppletoire begroting september is € 5,0 miljoen voor de PGO Openhouse teruggeven en is via een instrumentwijziging € 1,3 miljoen overgeheveld naar subsidies voor PGO on air. Voor de interne ontwikkeling van MijnGezondheidsOverzicht is via een instrumentwijziging € 5,6 miljoen overgeheveld naar apparaatsuitgaven. De trajecten inzake implementatie bij sectoren en vaccinatieontsluiting zijn voorzichtig gestart. Hierop zijn middelen overgebleven waarvan € 1,5 miljoen is overgeheveld naar artikel 4.5 ten behoeve van digitalisering op de BES-eilanden en is € 1,5 miljoen niet ingezet. Voor de gegevensuitwisseling in de zorg bevinden zich onderzoeken nog in een onderzoeksfase, daarnaast heeft er een instrumentwijzing plaatsgevonden naar apparaatsuitgaven totaal € 5,7 miljoen. Daarnaast is voor Standaardisatie (Eenheid van Taal) voor € 2,1 miljoen doorgeschoven naar 2025 en is € 2,2 miljoen middels een instrumentwijziging overgeheveld naar subsidies. De inzet op uitkomstgerichte zorg / Lijn 4 is via de Nationale testcapaciteit gefinancierd € 0,7 miljoen. Voor Cyberactiviteiten en het opstellen van normeringen zijn niet alle facturen in 2024 verwerkt in totaal € 1,6 miljoen.

Overige

De uitgaven voor informatiebeleid zijn € 7,4 miljoen lager dan begroot. Van de begrote middelen is € 3,1 miljoen overgeheveld naar artikel 1 voor onder meer Zorg voor innoveren. Daarnaast hebben voor € 2,7 miljoen diverse kleinere mutaties plaatsgevonden. Tot slot is bij 1e suppletoire begroting € 1,6 miljoen overgeheveld naar begrotingsartikel 3. Deze middelen waren bedoeld voor het bevorderen van digitale vaardigheden en gezondheidsvaardigheden van patiënten.

Bijdrage aan agentschappen

Informatiebeleid

De bijdrage aan agentschappen valt € 4,7 miljoen hoger uit dan de vastgestelde begroting. Dit komt onder meer door een extra bijdragen aan het CIBG ten behoeve van het Programmabureau Landelijk dekkend netwerk 2024 van € 1,2 miljoen, ten behoeve van G4 migratie voor € 1,0 miljoen, Pocs en pilots ten behoeve van de wet DIAZ € 0,7 miljoen. Daarnaast is € 0,5 miljoen, welke begroot zijn onder opdrachten, voor de EHDS aan het RIVM verstrekt. Tot slot hebben voor € 1,3 miljoen diverse kleinere mutaties plaatsgevonden.

4. Inrichting Zorgstelsel

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

CAK

De uitvoeringskosten van het CAK waren in 2024 € 21,9 miljoen hoger dan oorspronkelijk geraamd. De belangrijkste oorzaak is dat € 17,7 miljoen extra is toegekend in het kader van projecten en incidentele kosten zoals uitgaven in het kader van Roadmap in Control (€ 0,8 miljoen), Wmo no regrets (€ 1,3 miljoen) en middelen voor het domeinplan Financieel en Klantcontact 2024 (€ 7,7 miljoen). Daarnaast zijn er extra uitvoeringskosten in het kader van de kinderopvangtoeslagaffaire (€1,0 miljoen) en de voorbereiding van de ivb 2026 (inkomens- en vermogensafhankelijke bijdrage ter waarde van € 3,5 miljoen). Tenslotte waren de uitvoeringskosten Wmo € 4,2 miljoen hoger als gevolg van prijs- en volumeverschillen in de reguliere uitvoering.

Zorginstituut Nederland

De uitvoeringskosten van het Zorginstituut zijn in 2024 € 20,8 miljoen hoger dan oorspronkelijk geraamd.

Er is voor het vervolgprogramma ZEGG (ZorgEvaluatie en Gepast Gebruik) in 2024 een bedrag van € 5 miljoen beschikbaar gesteld. Daarnaast is er een bijstelling omhoog van € 6,2 miljoen geweest op bestaande projecten, zoals de projecten concentratie en spreiding, iPg (Informatievoorziening persoonsgebonden budget) en Gepast gebruik dure geneesmiddelen en er zijn voor € 2,9 miljoen hogere uitgaven geweest als gevolg van prijs ontwikkelingen en cao-stijgingen.

Voorts is het Zorginstituut in 2024  gestart met een aantal nieuwe projecten, zoals o.a. het project versterking kwaliteitstransparantie (€ 0,2 miljoen) en verkenning verbeteren Pakketbeheer dure geneesmiddelen (€ 0,3 miljoen), waarvoor extra budget beschikbaar is gesteld gedurende 2024.

Ten slotte hebben er voor een aantal projecten overboekingen plaatsgevonden vanuit andere (sub)artikelen. Deze (aanvullende) overboekingen bestaan onder andere uit extra middelen voor KIK-V (€ 2,8 miljoen) en voor WEGIZ (Wet elektronische gegevensuitwisseling in de Zorg ter waarde van € 0,5 miljoen).

5. Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland

Bekostiging

Zorg en Welzijn

Bij de 1e suppletoire begroting heeft een instrumentwijziging plaatsgevonden van per saldo € 2,1 miljoen van bekostiging naar opdrachten jeugd, welzijn en sport. Deze middelen waren bedoeld voor diverse opdrachten die uitgevoerd zijn in het kader van gehandicaptenzorg, residentiële jeugdzorg, huiselijk geweld en kindermishandeling en sport. Daarnaast is bij de 1e suppletoire begroting € 0,7 miljoen beschikbaar gesteld om hogere kosten van de uitvoering van jeugdzorg te kunnen opvangen, met name door een toename in de aantal plaatsingen van kinderen in Europees Nederland. In Caribisch Nederland zijn er geen instellingen waar de kinderen met complexe problematiek kunnen worden geplaatst.

Verder heeft bij de 2e suppletoire begroting een instrumentwijziging plaatsgevonden van € 0,5 miljoen van bekostiging jeugd naar bijdrage aan medeoverheden. Deze middelen waren bedoeld voor het uitvoeren van projecten op het gebied van sport, welzijn en maatschappelijk ondersteuning. Vanwege een gunstige wisselkoers is € 0,3 miljoen vrijgevallen bij suppletoire begroting september. Tot slot heeft een instrumentwijziging van € 8,5 miljoen plaatsgevonden van bekostiging jeugd naar bekostiging zorg, voor twee zorgcontracten die vanuit het Besluit Zorgverzekering BES worden uitgevoerd. Additioneel is € 0,2 miljoen beschikbaar gesteld als eindejaarsmarge om openstaande facturen van het jaar 2023 te betalen.

Voor de pilot programma Caribbean Health Research is een overboeking aan ZonMw gedaan van € 0,2 miljoen. Dit pilot heeft als doel kennis over gezondheid en welzijn te vergroten, een start te maken aan het versterken van de kennisinfrastructuur en bij te dragen aan het verbeteren van de gezondheidszorg op de CASBES eilanden.

Tot slot is er € 2,6 miljoen minder gerealiseerd. Op het instrument bekostiging is in het kader van jeugd, welzijn en sport per saldo voor € 13,3 miljoen minder uitgegeven dan initieel begroot.

Zorg

Bij de 1e suppletoire begroting is circa € 24,3 miljoen beschikbaar gesteld om tegenvallers in de hogere zorgkosten op te vangen, namelijk € 12,5 miljoen voor hogere kosten van het Fundashon Mariadal ziekenhuis in Bonaire en € 11,8 miljoen van hogere zorgkosten van o.a. medische uitzendingen en farmaceutische zorg. Daarnaast is € 7,3 miljoen beschikbaar gesteld om hogere loonkosten op te vangen.

Bij de suppletoire begroting september is per saldo € 1,2 miljoen beschikbaar gesteld om achterstanden in de ouderenzorg weg te werken en om tot een aanvaardbaar niveau van zorg en ondersteuning te komen. Tevens is bij de 2e suppletoire begroting € 2,5 miljoen beschikbaar gesteld om hogere kosten van de inzet van de air-ambulance om te vangen en zo de continuïteit van de zorg op de BES-eilanden te waarborgen. Tot slot is vanwege een gunstige wisselkoers € 3,2 miljoen vrijgevallen bij de suppletoire begroting september. In de 2e suppletoire begroting heeft een instrumentwijziging plaatsgevonden van € 8,5 miljoen van bekostiging jeugd, welzijn en sport naar bekostiging zorg. Deze middelen waren bedoeld voor twee zorgcontracten die vanuit het Besluit Zorgverzekering BES worden uitgevoerd en vanuit het instrument bekostiging zorg worden gefinancierd. Aanvullend hebben vanaf bekostiging voor € 0,1 miljoen diverse kleinere mutaties plaatsgevonden.

Bij de 1e en 2e suppletoire begroting is € 8,9 miljoen beschikbaar gesteld om digitalisering in de zorg op de BES-eilanden verder te brengen. Verder is bij de suppletoire begroting september middels een kasschuif € 1,7 miljoen budget overgeheveld naar het boekjaar 2025 en 2026, omdat de middelen in 2024 niet tijdig meer konden worden ingezet bij de zorginstellingen. Op het instrument bekostiging zorg is voor digitalisering € 2 miljoen minder gerealiseerd omdat de middelen niet tijdig konden worden ingezet. Per saldo is er voor digitalisering in 2024 € 5,2 miljoen meer uitgegeven dan initieel begroot. 

Totaal is op het instrument bekostiging zorg € 45,7 miljoen meer gerealiseerd dan initieel beschikbaar was.

Opdrachten

Zorg

Van de middelen die zijn bedoeld voor het versterken van de pandemische paraatheid op de BES-eilanden is bij 1e suppletoire begroting € 0,9 miljoen overgeheveld naar begrotingsartikel 1 (Volksgezondheid) en is bij 2e suppletoire begroting vanaf het opdrachtenbudget € 0,9 miljoen doorgeschoven naar 2025. Deze middelen waren bedoeld voor het instellen van de Caribische HUB.

Verder heeft een instrumentwijziging van € 0,1 miljoen plaatsgevonden van bekostiging naar opdrachten voor voorbereidingen en trainingen die in het kader van de operationele crisis team zijn uitgevoerd. Tot slot hebben diverse kleine mutaties van € 0,1 miljoen plaatsgevonden.

Totaal is € 0,8 miljoen meer gerealiseerd aan opdrachten op het gebied van onder andere kwaliteit en onderzoek omdat het budget die voor deze opdrachten bedoeld was op het instrument bekostiging zorg beschikbaar was. Per saldo is € 0,8 miljoen minder gerealiseerd dan initieel begroot.

Welzijn

Bij de 1e en 2e suppletoire begroting heeft een instrumentwijziging van per saldo € 2,1 miljoen plaatsgevonden van bekostiging naar opdrachten, € 0,3 miljoen van opdrachten naar subsidies en € 0,1 miljoen van opdrachten naar bijdrage aan medeoverheden. Deze middelen waren bedoeld voor het begeleiding van jongeren, sport, preventie en maatschappelijk ondersteuning. Verder is er in de 1e suppletoire begroting € 0,6 miljoen aan eindejaarsmarge beschikbaar gesteld om openstaande facturen van 2023 te betalen. Tot slot is € 0,6 miljoen meer gerealiseerd aan opdrachten op het gebied van jeugd, sport, maatschappelijk ondersteuning en ouderenzorg. Het budget die voor deze diverse opdrachten bedoeld was, was op het instrument bekostiging jeugd, welzijn en sport.

Per saldo is op het instrument Opdrachten Welzijn € 2,9 miljoen minder uitgegeven dan initieel beschikbaar was.

Bijdrage Medeoverheden

Overige

Bij de 1e suppletoire begroting is € 3,5 miljoen vanuit OCW beschikbaar gesteld voor de het programma School en Omgeving in Caribisch Nederland. Verder zijn er € 0,4 miljoen beschikbaar gesteld voor de vaccinatiecampagne van COVID-19. Daarnaast hebben voor € 0,1 miljoen aan diverse kleinere mutaties plaatsgevonden. Tot slot heeft in de 2e suppletoire begroting € 0,6 miljoen aan budget overgeheveld vanuit het instrument bekostiging en opdrachten jeugd, welzijn en sport. Dit budget was bedoeld voor de Openbare Lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba voor de uitvoering van jeugdactiviteiten, sport en maatschappelijk ondersteuning.

Op het instrument bijdrage medeoverheden is er € 0,6 miljoen ongerealiseerd gebleven. Hiermee is er per saldo € 4,0 miljoen meer gerealiseerd dan initieel begroot.

Ontvangsten

Op het beleidsartikel «Zorgbreed beleid» zijn circa € 28,5 miljoen meer ontvangsten gerealiseerd dan geraamd, dit komt onder andere door:

De verstrekte subsidievoorschotten van de Subsidieregeling bonus zorgprofessionals COVID-19 (bonusregeling) en van de Subsidieregeling coronabanen in de zorg (COZO 2021) is gecontroleerd en vastgesteld. Op grond van de vaststellingen ontstonden er vorderingen, waarvan een deel tot ontvangsten heeft geleid.

Naast de bovengenoemde ontvangsten is er circa € 15,4 miljoen teruggevorderd door verschillende vaststellingen/herzieningen van een aantal projectsubsidies en vaststellingen op de verschillende regelingen voor opleiden vanwege de uit- en doorstroom van studenten.