Toegenomen voedselzekerheid; verbeterd waterbeheer, drinkwater, sanitaire voorzieningen en voorlichting over hygiëne; toegenomen weerbaarheid tegen klimaatverandering en tegengaan van klimaatverandering; duurzaam gebruik natuurlijke hulpbronnen.

Om deze doelstelling te realiseren, werkt de minister voor BHO nauw samen met de minister en de staatssecretaris van Economische Zaken, de minister van Klimaat en Groene Groei, de minister en staatssecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselkwaliteit en Natuur, de minister van Financiën en de minister en staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat.

De minister is verantwoordelijk voor:

Financieren

• – De financiering van diverse programma’s en fondsen gericht op groene economische ontwikkeling en armoedebestrijding ,voedsel- en waterzekerheid, toegang tot hernieuwbare energie, klimaatadaptatie en –mitigatie en verduurzaming van grondstofwinning. In toenemende mate wordt ingezet op financiering van programma’s waarin oog is voor de dwarsverbanden die tussen deze en andere mondiale uitdagingen, zoals biodiversiteitsverlies, bestaan. Groeiende druk op natuurlijke hulpbronnen dwingt tot verduurzaming en een integrale benadering die synergie tussen de verschillende thema’s bevordert. De programma’s worden uitgevoerd door multilaterale instellingen, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen, (lokale) overheden, centrale uitvoerders (zoals FMO en RVO), in consultatie en samenwerking met andere donoren (waaronder FCDO, BMZ, USAID en SIDA) en via publiek-private partnerschappen.

• – De financiering van verschillende multilaterale en internationale instellingen, die een sleutelrol spelen bij de verzameling van gegevens, analyse en (formulering van de) aanpak van vraagstukken op het gebied van deze thema’s.

Stimuleren

• – Nadruk op de verduurzaming van de dienstverlening en een integrale benadering die synergie tussen de verschillende thema’s bevordert.

• – Het stimuleren van een inclusieve benadering met extra aandacht voor vrouwen en jongeren.

• – Het intensiveren van de samenwerking tussen overheden, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en de private sector gericht op bovengenoemde doelstellingen.

• – Mobilisatie van private investeringen in klimaatadaptatie, klimaatmitigatie en biodiversiteit met gebruikmaking van begrotingsmiddelen.

• – Het stimuleren van ambities, acties en aandacht voor klimaat, water en voedselzekerheid.

Regisseren

• – Inzet van Nederlandse deskundigheid en technologie bij het realiseren van de ontwikkelingsdoelstellingen.

• – Coördinatie, in nauwe samenwerking met de minister van EZ, IenW, LVVN, en FIN, van het Nederlandse internationale milieu- en klimaatbeleid

Voedselzekerheid

In 2024 werden 18 miljoen mensen (vooral kinderen en hun moeders) bereikt met activiteiten ter verbetering van hun voedingssituatie. Dit resultaat ligt onder de jaarlijkse streefwaarde van 22 miljoen, maar ruim boven het resultaat van verleden jaar (3 miljoen). Drie grote voedingsprogramma’s (UNICEF, GAIN, CARE) die tijdens het vorige verslagjaar werden opgestart, zijn namelijk inmiddels in uitvoering, waarmee het tekort van vorig jaar grotendeels is weggewerkt. Ook het aantal ondersteunde kleinschalig producerende boer(inn)en ligt dit jaar, met 8,8 miljoen, onder de streefwaarde van 11 miljoen. Dit is het gevolg van een herziene toerekeningsfactor van het Nederlands aandeel in het totaalresultaat van het Internationaal Fonds voor Landbouwontwikkeling (IFAD). Verder werd duurzaam landgebruik gepromoot op 1,2 miljoen hectare landbouwgrond: een evenaring van het resultaat van vorig jaar en dicht bij de streefwaarde van 1,5 miljoen. Al met al zijn de resultaten op peil en ruim voldoende met het oog op de doelstellingen van het voedselzekerheidsbeleid.

Klimaat

Het kabinet heeft in kaart laten brengen dat de huidige Nederlandse klimaatfinanciering zal leiden tot een reductie van de wereldwijde emissies van 25 miljoen ton CO2 in 2030.1Wereldwijd blijft het mobiliseren van private klimaatrelevante investeringen op terrein van landgebruik achter. Door steun aan het Mobilising Finance for Forest-programma (MFF) van FMO werd de private sector nauwer betrokken bij de versnelling en uitbreiding van investeringen gericht op het tegengaan van ontbossing in ontwikkelingslanden.

De vernieuwing van de subsidieregeling SDG7 Results is vanwege financiële en beleidsmatige onzekerheid niet doorgegaan. Nederland heeft in 2024 startfinanciering verleend aan een consortium van drie humanitaire organisaties om in vluchtelingenkampen en gastgemeenschappen in Oeganda de toegang tot hernieuwbare energie te vergroten via een marktgerichte aanpak. 

Het kabinet stimuleert internationale activiteiten van het Nederland bedrijfsleven in toekomstbestendige investeringen en draagt hiermee bij aan het versnellen van de transitie naar netto nul emissies in onder meer India, Vietnam, Indonesië, Kenia, Nigeria, Marokko, Egypte, Zuid-Afrika en Namibië.

Water

In de verslagperiode kregen 3,6 miljoen mensen met Nederlandse financiering toegang tot een verbeterde waterbron, en 6,4 miljoen mensen kregen toegang tot sanitaire voorzieningen. Deze resultaten zijn hoger dan de streefwaarden van 2,2 miljoen en 3,8 miljoen. Nederland ligt daarmee op schema om de meerjarige doelen voor drinkwater, sanitaire voorzieningen en hygiëne (WASH) te behalen. Langetermijninvesteringen in waterzekerheid en weerbaarheid tegen droogte en overstromingen, zoals de Blue Deal met Nederlandse Waterschappen en programma’s met de AsDB en de Wereldbank, leverden dit jaar ook belangrijke resultaten op. Het aantal mensen dat voordeel ondervond van Nederlandse inspanningen op geïntegreerd waterbeheer lag met 4,1 miljoen mensen boven de streefwaarde van 3 miljoen.

De hogere resultaten in 2024, zowel ten opzichte van de streefwaarden als eerdere jaren, zijn mede te danken aan de aanscherping van het waterresultatenraamwerk. Dit gebeurde in samenwerking met ambassades en uitvoeringspartners, op basis van aanbevelingen van de Algemene Rekenkamer.2 Hierdoor rapporteren partners op een meer uniforme wijze over hun resultaten. Verder zorgden programma’s van Aqua4All, FINISH Mondial en het Water Sector Fonds bij de Europese Investeringsbank met ODA-middelen voor een veelvoud aan private investeringen in de watersector. Al met al was het resultaat van het waterprogramma positief en voldoende met het oog op de doelstellingen van het waterbeleid.

Verplichtingen

De realisatie van de verplichtingen op artikel 2 Duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid, water en klimaat valt ten opzichte van de vastgestelde begroting EUR 63,1 miljoen hoger uit. In de Eerste suppletoire begroting (Kamerstuk 36 550- XVII, nr. 2) is een stijging van EUR 524,5 miljoen toegelicht vanwege het aangaan van verplichtingen voor met name programma’s op gebied van voedselzekerheid. Aanvullend is bij de Suppletoire begroting September (Kamerstuk 36 613 XVII, nr. 2) een stijging van EUR 73,6 toegelicht vanwege het aangaan van nieuwe verplichtingen voor het Green Climate Fund. In de Tweede suppletoire begroting (Kamerstuk 36 625 XVII, nr. 2) is vervolgens een verlaging toegelicht van EUR 214 miljoen doordat er in afwachting van de precieze invulling van de bezuinigingen in 2025 en verder minder verplichtingen zijn aangegaan. Het verplichtingenbudget is uiteindelijk EUR 321 miljoen lager uitgevallen dan voorzien in de Tweede suppletoire begroting om dezelfde reden.

Uitgaven

De uitgaven op artikel 2 Duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid, water en klimaat zijn ten opzichte van de vastgestelde begroting EUR 54,6 miljoen hoger uitgevallen. Dit heeft te maken met verschillende mutaties die lopende het jaar hebben plaatsgevonden en waarover de Kamer is geïnformeerd middels de Eerste suppletoire begroting (Kamerstuk 36 550- XVII, nr. 2), de Suppletoire begroting September (Kamerstuk 36 613 XVII, nr. 2) en de Tweede suppletoire begroting (Kamerstuk 36 625 XVII, nr. 2).

Artikelonderdeel 2.1

De uitgavenrealisatie op artikelonderdeel 2.1 valt ten opzichte van de vastgestelde begroting EUR 30,1 miljoen hoger uit. De toename wordt met name verklaard door een stijging van EUR 31,5 miljoen toegelicht in de Tweede suppletoire begroting. Deze stijging hangt samen met een aanvullende bijdrage aan UNICEF No Time to Waste programma om de hongersnood in Soedan te verlichten en een betaling voor International Fund for Agricultural Development (IFAD) die al in 2024 werd gedaan vanwege ruimte ontstaan door de aangepaste raming voor de asieluitgaven.

Artikelonderdeel 2.2

De uitgavenrealisatie op artikelonderdeel 2.2 valt ten opzichte van de vastgestelde begroting EUR 3 miljoen lager uit. Bij de Eerste suppletoire begroting vond een neerwaartse bijstelling plaats van per saldo EUR 2,1 miljoen. Bij de Tweede suppletoire begroting zijn de uitgaven per saldo met EUR 0,5 miljoen verlaagd als gevolg van een overheveling naar begrotingsartikel 3 binnen de BHO-begroting.

Artikelonderdeel 2.3

De uitgavenrealisatie op artikelonderdeel 2.3 valt ten opzichte van de vastgestelde begroting EUR 27,5 miljoen hoger uit. De toename wordt met name verklaard door een stijging van EUR 31 miljoen toegelicht in de Eerste suppletoire begroting. Deze stijging hangt met name samen met het doorlenen van trekkingsrechten aan het Resilience and Sustainability Trust van het IMF. In Suppletoire begroting september zijn de uitgaven ook iets naar boven bijgesteld. Het uitgavenbudget bedraagt bij Tweede suppletoire begroting EUR 350,7 miljoen. De uiteindelijke realisatie is EUR 3,9 miljoen lager dan voorzien in de Tweede suppletoire begroting. Dit wordt met name veroorzaakt door lagere uitgaven op klimaat.