Een doeltreffend en doelmatig rechtsbestel.

Als stelselverantwoordelijke schept de Minister van VenJ optimale voorwaarden voor het in stand houden en verbeteren van een goed en toegankelijk rechtsbestel. De Minister heeft:

• • een financierende rol voor de rechtspraak. De Minister houdt toezicht op het beheer en is de werkgever voor de rechterlijke macht;

• • een financierende en kaderstellende rol voor de Raad voor Rechtsbijstand, het Bureau Financieel Toezicht en het Register beëdigde tolken en vertalers.16 Hij is verantwoordelijk voor het wettelijk kader waarbinnen tolken, vertalers, advocaten, notarissen en deurwaarders binnen het justitiële domein opereren;

• • een stimulerende rol voor alternatieve geschillenbeslechting. Hij is voorts verantwoordelijk voor het stelsel van de wettelijke schuldsanering van natuurlijke personen (WSNP).

Rechtspraak

Voor de democratische rechtsstaat is een goed werkende juridische infrastructuur essentieel. De rechtspraak neemt daarin een centrale plaats in. De rechtspraak is bezig met een grote moderniseringsoperatie, waarin snelheid, toegankelijkheid, eenvoud en kwaliteit centraal staan. Digitalisering draagt daar aan bij. Digitale procesvoering krijgt in alle rechtsgebieden vorm. In 2018 worden de in 2017 in werking getreden KEI-wetgeving voor civiel en bestuursrecht verder gefaseerd doorgevoerd. Verdere modernisering van de civiele rechtspleging wordt mogelijk gemaakt door aanpassingen in het procesrecht en het bewijsrecht.

Toezicht en tuchtrecht

De Wet doorberekening kosten toezicht en tuchtrecht juridische beroepen treedt in werking met ingang van 1 januari 2018. Vanaf die datum worden de kosten van toezicht en tuchtrecht bij de beroepsgroepen in rekening gebracht.

Stelselvernieuwing rechtsbijstand

In de kabinetsreactie van mei 2016 op het in 2015 gepresenteerde rapport van de Commissie-Wolfsen zijn maatregelen gepresenteerd die het stelsel van de gesubsidieerde rechtsbijstand in de komende jaren beheersbaar en toekomstbestendig maken (Kamerstukken II 2015/16, 31 753, nr. 118). Met de middelen op de VenJ-begroting zijn de verwachte uitgaven aan de rechtsbijstand na invoering van de maatregelen gedekt.

Implementatie invoering rechtsbijstand bij ZSM

In 2018 wordt op basis van de uitkomsten van een business case traject verder gewerkt aan een andere organisatie van de reeds bestaande rechten op rechtsbijstand in de eerste fase van het strafproces.

Budgetflexibiliteit

Juridisch verplicht zijn de apparaatsuitgaven voor de Hoge Raad en de bijdragen aan ZBO’s en RWT’s. Dat geldt ook voor de bijdrage voor de kosten voor de rechtsbijstand in de vorm van toevoegingen en piketten (opdrachten) en de bijdrage aan Raad voor de rechtspraak. Ook de opdrachten in het kader van de WSNP zijn volledig juridisch verplicht. Daarmee is 100% van de uitgaven die in de vorm van opdrachten worden gedaan juridisch verplicht.

De subsidies die op dit artikel worden verantwoord zijn geheel juridisch verplicht. Dit heeft in hoofdzaak betrekking op de subsidierelaties met de Stichting Geschillencommissies voor Consumentenzaken (SGC), de Nederlandse Vereniging voor de rechtspraak (NVvR), de Academie voor Overheidsjuristen en de Academie voor Wetgeving.

32.1 Apparaatsuitgaven Hoge Raad

Hoge Raad (HR)

Het betreft hier de financiering voor apparaatsuitgaven van de Hoge Raad der Nederlanden (HR), het hoogste rechtscollege in Nederland op het gebied van het civiele-, straf- en fiscale recht. Voor het civiele- en strafrecht is de HR dat tevens voor Aruba, Curaçao, Sint Maarten, Bonaire, Saba en Sint Eustatius. De HR voert de cassatieprocedure uit. De cassatieprocedure verzekert en bevordert de rechtseenheid, rechtsontwikkeling en rechtsbescherming doordat de HR als cassatierechter toetst of het gerechtshof – en in voorkomende gevallen: de rechtbank – in zijn uitspraak het recht juist heeft toegepast en of de gegeven motivering begrijpelijk is.

32.2 Adequate toegang tot het rechtsbestel

Bijdragen aan ZBO’s en RWT’s

Raad voor Rechtsbijstand (RvR)

Het betreft hier de financiering voor apparaatsuitgaven van de RvR en het Juridisch loket, een advies- en doorverwijsinstelling voor eerstelijns rechtshulp. De RvR is belast met de uitvoering van de Wet op de rechtsbijstand, die er voor zorgt dat on- en mindervermogenden verzekerd zijn van toegang tot het rechtsbestel.

Bureau Financieel Toezicht (BFT)

Het Bureau Financieel Toezicht (BFT) houdt financieel toezicht op zo’n 1.500 notarissen en 380 gerechtsdeurwaarders. Ook is het belast met het toezicht op de naleving van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (WWFT). Het wetsvoorstel doorberekening kosten toezicht en tuchtrecht juridische beroepen (Kamerstukken II 2014–2015, 34 145) treedt per 1 januari 2018 in werking. Dit leidt ertoe dat de bijdrage van VenJ vanaf 2018 afneemt.

Subsidies

Stichting Geschillencommissies voor Consumentenzaken (SGC)17

De SGC beoordeelt consumentenklachten. De SGC heeft op dit moment 54 geschillencommissies die klachten over verschillende onderwerpen behandelen. De SGC ontvangt voor de kosten van de koepelorganisatie een subsidie van VenJ.

Overig Adequate toegang tot het recht

Dit betreft een subsidie als bijdrage voor de kosten van de commissie Algemeen bij de SGC. Deze vangnetcommissie is geregeld in de implementatiewet buitengerechtelijke geschiloplossing.

Opdrachten

Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP)

Het Bureau WSNP coördineert de uitvoering van de Wet schuldsanering en reguleert de kwaliteit van de bewindvoering, onder andere door het register WSNP en een helpdesk. Via het bureau WSNP wordt een bijdrage verstrekt aan de bewindvoerder die een schuldsaneringsprocedure naar behoren afwikkelt. Gespecialiseerde insolventierechters houden toezicht op de goede afwikkeling van de circa 10.000 nieuwe schuldsaneringen per jaar. De gemiddelde subsidie voor een schuldsaneringstraject bedraagt circa € 1.100 over een periode van gemiddeld drie jaar.

Toevoegingen Raad voor Rechtsbijstand

32.3 Optimale randvoorwaarden voor een doelmatig en doeltreffend rechtsbestel

Bijdrage aan Raad voor de rechtspraak (Rvdr)

De Minister van VenJ bekostigt de rechtspraak via de Rvdr. De Rvdr is het overkoepelende bestuur van de Rechtspraak, die verder bestaat uit de rechtbanken, de gerechtshoven, de Centrale Raad van Beroep en het College van Beroep voor het Bedrijfsleven. De Raad bevordert de kwaliteit en eenheid van de rechtspraak, verzorgt de financiën, houdt toezicht en ondersteunt de bedrijfsvoering bij de gerechten. De Raad spreekt zelf geen recht. In dit artikelonderdeel wordt de totstandkoming van de bijdrage van de Minister van VenJ aan de Rvdr toegelicht.

Prijsafspraken

In het besluit Financiering Rechtspraak 2005 is bepaald dat de prijzen voor de Rechtspraak voor een periode van drie jaar worden vastgesteld en opgenomen in de begroting van VenJ. Recent is met de Rvdr overeenstemming bereikt over de prijzen voor de periode 2017–2019. De Tweede Kamer is daarover bij brief van 20 september 2016 (Kamerstukken TK 29 279, nr. 349) geïnformeerd.

Instroom, financiering en productie

Conform de Wet op de rechterlijke organisatie heeft de Rvdr zijn begrotingsvoorstel ingediend bij de Minister van VenJ op basis van de in- en uitstroomramingen uit onder andere het Prognosemodel Justitiële ketens, op basis van de prijzen zoals zijn vastgelegd in de het Prijsakkoord 2017 – 2019.

Deze bijdrage is op basis van met de Raad voor de rechtspraak gemaakte productieafspraak.

Toelichting

In 2017 is de productieafspraak gelijk aan de instroomprognose. In de jaren daarna ligt de productieafspraak onder het niveau van de geraamde instroom. De instroomontwikkelingen blijken in verband met de afgelopen economische crisis en de vreemdelingenproblematiek uiterst moeilijk voorspelbaar en zijn de afgelopen jaren lager uitgevallen dan geraamd. Deze onzekerheid, als mede de financiële mogelijkheden van het Kabinet zijn redenen om een lagere productieafspraak te maken en – zo nodig – een beroep te doen op de reserves bij de Raad. Het ministerie zal de ontwikkeling van de instroom, werkvoorraden en de financiële positie van de Rechtspraak volgen en in samenspraak met de Raad zo nodig maatregelen nemen, in lijn met artikel 21 van het Besluit Financiering Rechtspraak 2005.

Bijdragen aan ZBO’s en RWT’s

College bescherming persoonsgegevens (Cbp) in het maatschappelijk verkeer aangeduid als Autoriteit persoonsgegevens (Ap)

Het Cbp houdt toezicht op de naleving en toepassing van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp), de Wet politiegegevens (Wpg), de Wet basisregistratie personen en Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens. Met ingang van 25 mei 2018 treedt de algemene verordening gegevensbescherming AVG) in werking; deze vervangt de Wbp. Vanaf dat moment heet het Cbp officieel Autoriteit persoonsgegevens. De extra werkzaamheden die dit naar verwachting met zich meebrengt heeft geresulteerd in een verhoging van het budget oplopend tot € 7 mln. structureel extra per jaar.

College voor de Rechten van de Mens (CRM)

Het CRM vervult zijn wettelijke taak als waakhond op het gebied van mensenrechten in Nederland. Het doet dit door gevraagd en ongevraagd onderzoek te doen naar verboden onderscheid. Dat kan zijn op basis van individuele klachten of naar aanleiding van concrete verzoeken over hoe gelijke behandelingswetgeving toe te passen. Ook heeft het CRM een rol bij normontwikkeling en periodieke evaluatie van de effectiviteit van wetgeving voor gelijke behandeling.

Centraal Administratie Kantoor (CAK)

Door het CAK (een ZBO onder het Ministerie van VWS) worden de eigen bijdragen voor de kosten van het strafproces geïnd. De eigen bijdragen voor de kosten van slachtofferzorg worden op beleidsartikel 34 verantwoord.

Subsidies

Subsidie Rechtspleging

De subsidie Rechtspleging betreft een exploitatiesubsidie aan de Nederlandse Vereniging voor de Rechtspraak (NVvR).

Subsidie Wetgeving

De subsidie Wetgeving betreft een subsidie aan de Stichting Recht en Overheid en aan het Nederlandse Juristencomité voor de mensenrechten voor de bescherming van mensenrechten.

Ontvangsten

Griffie