Base description which applies to whole site

3.11 Art.nr. 15. Media

A. Algemene doelstelling

Het waarborgen van een onafhankelijk, gevarieerd en kwalitatief hoogwaardig media-aanbod, dat toegankelijk blijft voor alle lagen van de bevolking.

B. Rol en verantwoordelijkheid

Media hebben een prominente rol in onze democratie en cultuur. Wat we zien, horen en lezen, beïnvloedt ons beeld van de wereld en onze opvattingen. Daarom borgt de Minister vier publieke belangen in het mediabeleid, waar hij verantwoordelijk voor is: onafhankelijkheid, verscheidenheid, kwaliteit en toegankelijkheid. De Minister heeft specifieke zorg voor het stelsel van landelijke, regionale en lokale publieke omroepen en de daarvoor relevante wet- en regelgeving. De Minister heeft naast een financierende rol, vooral ook een regisserende rol.

Financieren: De Minister financiert de landelijke en regionale publieke omroep, en enkele andere aan de omroep verbonden instellingen. De taakopdracht is wettelijk bepaald en het budget van de publieke omroep is vastgesteld met behoud van afstand tot de uitvoering en inhoud. Op basis van het concessiebeleidsplan sluit de Minister elke vijf jaar een prestatieovereenkomst met de publieke omroep.

Stimuleren: Verder is de Minister verantwoordelijk voor instrumenten ter bevordering van culturele producties, documentaires, drama, kunst- en kinderprogramma’s, het steunen en stimuleren van een onafhankelijke en kwalitatief goede journalistieke infrastructuur (Stichting Stimuleringsfonds voor de Journalistiek) en voor het bevorderen van mediawijsheid (NICAM en Mediawijzer.net).

Regisseren: Als regisseur is de Minister verantwoordelijk voor de wetgeving ten aanzien van de taak en organisatie van de publieke omroep en voor wetgeving voor commerciële media. De regels voor commerciële omroepen vloeien voornamelijk voort uit Europese richtlijnen over audiovisuele mediadiensten. Verder is de Minister als regisseur verantwoordelijk voor wetgeving met betrekking tot omroepdistributie. Het doel daarvan is de toegang tot een gevarieerd media-aanbod te bevorderen en te verzekeren.

C. Beleidswijzigingen

Op 14 juni 2019 is de visiebrief toekomst publiek omroepbestel van dit kabinet verschenen. In de mediabegrotingsbrief 2019 zijn de algemene uitgangspunten daarvoor gegeven: de publieke omroep moet geworteld zijn in de maatschappelijke pluriformiteit, iedereen kunnen bereiken, een stabiele financiering hebben, vernieuwend zijn en kunnen samenwerken. Vanuit deze uitgangspunten stelt het kabinet maatregelen voor die zich laten clusteren onder de volgende doelstellingen: versterking van een pluriforme programmering, versterking van de financieringsbasis en versterking van de organisatie.

De maatregelen uit deze visiebrief zullen worden vertaald in een nieuw wetsvoorstel tot wijziging van de Mediawet 2008. Vanwege een aantal wettelijke termijnen rond de komende concessie- en erkenningsperiode (zoals voor de indiening van het concessiebeleidsplan door de NPO, de teldatum voor ledenaantallen voor de omroepverenigingen en de indiening van erkenningsaanvragen) zullen parallel aan de uitwerking van deze visiebrief via een spoedwetsvoorstel de huidige concessie- en erkenningsduur verlengd worden met één jaar tot 1 januari 2022. Het streven is om het grootste deel van de maatregelen uit deze visiebrief vanaf 1 januari 2021 in te laten gaan, zodat deze maatregelen, met het uitstel van de nieuwe concessie- en erkenningsperiode, voor de nieuwe periode hun effect kunnen hebben. Vanaf 2020 zal de rijksmediabijdrage met € 40 miljoen worden verhoogd.

Voor de regionale, lokale en streekomroepen is € 15 miljoen toegevoegd aan de beschikbare rijksmediabijdrage. Dit bedrag wordt als volgt over drie jaren verdeeld: € 3 miljoen in 2019, € 7,5 miljoen in 2020 en 4,5 miljoen in 2021. In zowel 2019 als 2020 wordt € 3 miljoen bestemd voor de streekomroepen in het kader van de motie Sneller c.s.; voor 2020 en 2021 is voor beide jaren € 4,5 miljoen beschikbaar voor de samenwerking tussen regionale en lokale publieke omroepen.

D. Budgettaire gevolgen van beleid en budgetflexibiliteit

Tabel 15.2 Budgettaire gevolgen van beleid art. 15 (bedragen x € 1.000)
 

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

Verplichtingen

915.524

1.016.563

1.023.125

1.005.480

1.028.355

1.027.835

1.052.738

Totale uitgaven

973.392

1.016.563

1.023.125

1.005.480

1.028.355

1.027.835

1.052.738

Waarvan juridisch verplicht (%)

   

98,3%

       
               

Bekostiging

966.516

1.004.521

1.009.493

994.848

1.022.223

1.021.701

1.046.580

 

Publieke Omroep (omroepinstellingen)

940.139

888.388

893.658

887.958

891.946

895.146

898.278

   

Landelijke publieke omroep

795.844

731.821

736.205

739.908

743.896

747.096

750.228

   

Regionale omroep

144.295

156.567

157.453

148.050

148.050

148.050

148.050

 

Beheertaken landelijke publieke omroep

39.251

40.312

39.880

39.880

39.880

39.880

39.880

   

Stichting Omroep Muziek

16.366

16.766

16.484

16.484

16.484

16.484

16.484

   

Uitzenden en uitzendgereedmaken

             
   

Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (NIBG)

22.885

23.546

23.396

23.396

23.396

23.396

23.396

 

Dotaties, bijdragen publieke omroep

16.796

15.933

18.894

18.946

19.003

19.047

19.047

   

Stimuleringsfonds voor de Journalistiek

5.434

2.194

2.190

2.190

2.190

2.190

2.190

   

Onderzoeksjournalistiek (RA-middelen)

 

2.231

5.138

5.138

5.138

5.138

5.138

   

Filmfonds van de omroep en Telefilm (CoBO)

8.274

8.335

8.399

8.451

8.508

8.552

8.552

   

Mediawijsheid Expertisecentrum (Bewust mediagebruik)

1.519

1.561

1.558

1.558

1.558

1.558

1.558

   

Stichting Nederlandse Lokale Publieke Omroepen (NLPO)

1.569

1.612

1.609

1.609

1.609

1.609

1.609

 

Dotatie/onttrekking Algemene Mediareserve

– 30.040

58.921

56.281

47.284

70.614

66.848

88.595

 

Overige bekostiging media

370

967

780

780

780

780

780

Subsidies

1.820

6.811

8.411

5.411

911

911

911

 

Subsidies

1.820

6.811

8.411

5.411

911

911

911

Opdrachten

170

442

442

442

442

442

442

 

Opdrachten

170

442

442

442

442

442

442

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

4.826

4.728

4.718

4.718

4.718

4.720

4.744

 

Commissariaat voor de Media

4.826

4.728

4.718

4.718

4.718

4.720

4.744

Bijdragen aan (inter-)nationale organisaties

60

61

61

61

61

61

61

 

European Audiovisual Observatory

60

61

61

61

61

61

61

Ontvangsten

164.157

149.854

147.854

142.854

148.854

143.854

164.504

Budgetflexibiliteit

Van het totale budget voor artikel 15 is voor 2020 99,8 procent juridisch verplicht.

Bekostiging

Het beschikbare budget voor 2020 is bijna volledig juridisch verplicht. De verplichtingen hebben voornamelijk betrekking op de landelijke en de regionale publieke omroep. Hieraan ten grondslag ligt de Mediawet 2008.

Subsidies

Van het beschikbare budget is nul procent juridisch verplicht. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de toelichting op de instrumenten.

Opdrachten

Van het beschikbare budget is nul procent juridisch verplicht. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de toelichting op de instrumenten.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Het beschikbare budget voor 2020 is volledig juridisch verplicht. De verplichtingen hebben betrekking op het Commissariaat voor de Media (CvdM). Hieraan ten grondslag ligt de Mediawet 2008.

Bijdragen aan internationale organisaties.

Het beschikbare budget voor 2020 is volledig juridisch verplicht. Het betreft een jaarlijkse contributie aan het European Audiovisual Observatory.

E. Toelichting op de financiële instrumenten

Bekostiging

Landelijke en regionale publieke omroep

De publieke omroep waarborgt een hoogstaand en pluriform media-aanbod, dat toegankelijk en betaalbaar is voor alle lagen van de bevolking. Daarom bekostigt OCW de landelijke en regionale publieke omroep. Mede vanwege Europese regels op het gebied van staatssteun, houdt de overheid greep op de aard en omvang van het takenpakket van de landelijke en regionale publieke omroep en bepaalt de overheid het budget van de publieke omroep.

Stichting Omroep Muziek (SOM)

Deze bekostiging is bestemd voor de door OCW aangewezen instelling voor het in stand houden en exploiteren van omroeporkesten en omroepkoren.

Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (NIBG)

Deze bekostiging is bestemd voor de door OCW aangewezen instelling voor het in stand houden en exploiteren van een media-archief.

Stimuleringsfonds voor de Journalistiek

Het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek is binnen het mediabeleid het instrument om de pluriformiteit van het journalistieke media-aanbod te stimuleren, zowel binnen pers en omroep als via het internet. De activiteiten van het fonds dragen bij aan innovatie van de journalistiek en aan stimulering van de journalistieke functie van de media in onze samenleving.

Onderzoeksjournalistiek

Het budget voor onderzoeksjournalistiek wordt ingezet om journalistieke projecten, innovaties en talentontwikkeling en professionalisering te ondersteunen.

Filmfonds van de Omroep en Telefilm (CoBO)

Het CoBO-fonds ondersteunt de film- en documentairesector en participeert in audiovisuele coproductieprojecten waarin wordt deelgenomen door een of meer van de publieke instellingen die zendtijd hebben verkregen voor landelijke omroep en de Vlaamse publieke omroep (VRT) en/of Duitse publieke omroepen en/of onafhankelijke filmproducenten en/of instellingen werkzaam op het gebied van de podiumkunsten.

Mediawijsheid Expertisecentrum (Bewust mediagebruik)

Het Mediawijsheid Expertisecentrum (Mediawijzer.net) bevordert een bewuste, kritische en actieve houding van burgers en instellingen in de samenleving waar media alom zijn. Bij het huidige programma zijn de Koninklijke Bibliotheek, ECP-EPN, de publieke omroep (NTR), Kennisnet en het NIBG betrokken.

Stichting Nederlandse Lokale Publieke Omroepen (NLPO)

NLPO ondersteunt lokale publieke omroepen op diverse terreinen om de sector verder te professionaliseren en om de kwaliteit van de producties van lokale omroepen te verbeteren.

Dotatie / onttrekking Algemene Mediareserve

Op basis van de verwachte uitgaven op de mediabegroting en de verwachte reclameopbrengsten van de Ster worden middelen toegevoegd of onttrokken aan de Algemene Mediareserve (AMr). De AMr kan op grond van de Mediawet worden gebruikt voor de opvang van dalende Ster-inkomsten, bijdragen aan de bekostiging van reorganisatiekosten als gevolg van overheidsbesluiten en voor de financiering van de door het Commissariaat aan te houden rekening-courantverhouding voor betalingen aan instellingen.

Vanaf 2020 zal de rijksmediabijdrage structureel met € 40 miljoen worden verhoogd. Deze middelen zijn voorlopig toegevoegd aan de post dotatie/ontrekking AMr en zullen op een later tijdstip na uitwerking van de maatregelen uit de visiebrief worden verdeeld over de mediabegroting.

Overige bekostiging Media

Te laste van dit budget wordt onder meer het NICAM betaald voor de uitvoering van de activiteiten welke nodig zijn voor het continueren en verbeteren van de kwaliteit van Kijkwijzer.

Subsidies

Ten laste van dit budget worden de jaarlijkse subsidies aan het AWO-fonds voor de Omroep voor diverse projecten op het gebied van arbeidsmarktontwikkeling, werkgelegenheid en opleiding en aan het European Journalism Centre voor diverse internationale journalistiekprojecten betaald. Daarnaast worden nog incidentele subsidies op het gebied van de media betaald.

Daarnaast is € 3 miljoen in 2019, € 7,5 miljoen in 2020 en 4,5 miljoen in 2021 voor de regionale, lokale en streekomroepen uit de visiebrief onder de subsidies toegevoegd. Deze middelen kunnen op een later tijdstip na uitwerking van de maatregelen uit de visiebrief waar nodig nog worden herverdeeld over de mediabegroting.

Opdrachten

Te laste van dit budget worden onder meer de kosten van de Landsadvocaat betaald. Daarnaast worden nog incidentele opdrachten op het gebied van Media betaald.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

De kerntaak van het Commissariaat voor de Media (CvdM) bestaat uit het uitoefenen van onafhankelijk toezicht op het handelen van de media-instellingen in Nederland en uit handhavend optreden ingeval de toepasselijke regelgeving niet in acht wordt genomen. De bevoegdheid om toezicht en handhaving uit te oefenen heeft betrekking op alle media-instellingen: publieke media-instellingen op landelijk, regionaal en lokaal niveau en commerciële media-instellingen op landelijk en niet-landelijk niveau. Het CvdM is tevens verantwoordelijk voor het metatoezicht op het Nederlands Instituut voor Classificatie van Audiovisuele Media (NICAM). Daarnaast heeft het CvdM tot taak erop toe te zien dat kabelexploitanten hun wettelijke verplichtingen nakomen tot doorgifte van de must carry-zenders.

Ontvangsten

Dit betreffen de ramingen van de reclameopbrengsten van de Ster. Op basis van de raming zoals opgenomen in de Kamerbrief mediabegroting 2019 is de raming van de reclameopbrengsten naar beneden bijgesteld.

Licence