A. Algemene doelstelling

Het scheppen van randvoorwaarden om het zorgstelsel verder te optimaliseren zodat de kwaliteit, de toegankelijkheid en de betaalbaarheid van de zorg voor de burger gewaarborgd blijft.

B. Rol en verantwoordelijkheid

De Minister is verantwoordelijk voor:

Stimuleren:

• – Het stimuleren van zorg die waarde toevoegt voor de kwaliteit van leven van de patiënt en waarbij sprake is van transparantie over kwaliteit en kosten van de zorg, zodat keuzevrijheid voor de consumenten is.

• – Stimuleren dat patiënten en verzekerden een stevige (informatie-) positie innemen in het zorgstelsel, onder meer door patiënten te voorzien van informatie uit hun eigen dossier.

• – Stimuleren dat patiënten- en gehandicaptenorganisaties sterkere organisaties worden en goede informatievoorziening, lotgenotencontact en belangenbehartiging tot stand brengen.

• – Het stimuleren van een logische beroepenstructuur die aansluit op de huidige en toekomstige zorg- en ondersteuningsvraag.

• – Het stimuleren van beschikbaarheid van voldoende gekwalificeerd zorgpersoneel (via meer aantrekken en behoud), andere manieren van werken en kwalitatief goede en toekomstbestendige opleidingen.

• – Het stimuleren van innovaties in de zorg en de ontwikkeling en toepassing van ontwikkelde kennis en bevorderen van (digitale) vaardigheden.

• – Het stimuleren van veilige en betrouwbare informatie-uitwisseling en authenticatie/identificatie en bewaking van een samenhangende basisinfrastructuur in de zorg, uitgaande van het eenmalig slim vastleggen en hergebruiken van informatie, gebaseerd op basis van een met het zorgveld gedeelde prioritering. Waarbij aandacht is voor ontwikkelingen die een (internationale) elektronische gegevensuitwisseling versnellen.

• – Het stimuleren van vertrouwen om data te laten werken voor de zorg: werken aan recht op organiseren van eigen gegevens, afspraken om concurrentie op bezit van persoonlijke data te voorkomen en gestandaardiseerde vastlegging van data.

• – Het stimuleren van een gezonde leefstijl voor de mensen woonachtig in Caribisch Nederland.

Financieren:

• – Het financieren van patiënten- en gehandicaptenorganisaties om de belangen van hun doelgroep in het systeem te behartigen en hen goed te informeren.

• – Het financieren van ZBO’s en agentschappen om hun (wettelijke) verantwoordelijkheid en taken in het zorgstelsel uit te voeren.

• – Het financieren van projecten en onderzoek op het gebied van gezondheid, preventie en zorg (ZonMw).

• – Het financieren van instrumenten om personeel in de zorg goed op te leiden en bij te scholen (SectorplanPlus, Stagefonds Zorg, subsidieregelingen kwaliteitsimpuls ziekenhuispersoneel, opleidingen in een jeugd-ggz instelling, beschikbaarheidsbijdrage medische vervolgopleidingen).

• – Het financieren van zorg, welzijn, preventie, jeugdzorg en sport in Caribisch Nederland.

• – Het financieel stimuleren van de ontwikkeling en het gebruik van persoonlijke gezondheidsomgevingen (PGO).

Regisseren:

• – Het regisseren van een stevige positie van de patiënt in het zorgstelsel door wet- en regelgeving (klachtrecht, geschillenbeslechting, medezeggenschap, Wet BIG) en toepassing en handhaving daarvan.

• – Regisseren dat alle betrokken partijen in de zorg, waaronder de patiënt, in staat zijn hun verantwoordelijkheid in het zorgstelsel waar te maken.

• – Het regisseren van de verlaging van regeldruk in de zorg.

• – Het voorkomen van systeemrisico’s bij financiering in de zorg.

• – Het regisseren via het Informatieberaad en andere overlegorganen van een duurzaam informatiestelsel voor de zorg door te sturen op vier outcomedoelen (medicatieveiligheid, patiënt centraal, gestandaardiseerde informatie-uitwisseling, eenmalig vastleggen van gegevens) en het maken van afspraken, standaarden en voorzieningen voor dit informatiestelsel.

C. Beleidswijzigingen

(Ont)Regel de Zorg

Het doel van het programma (Ont)Regel de Zorg is het zorgbreed merkbaar verminderen van de ervaren regeldruk voor professional én patiënt/cliënt. In het jaar 2020 vervolgen we de uitvoering van dit programma, samen met alle daarbij betrokken organisaties. Daarbij betrekken we de uitkomsten van de monitoring die in de zomer van 2019 beschikbaar komen. Het gaat dan onder meer om merkbaarheidsscans, waarbij in verschillende sectoren wordt gemeten in hoeverre de maatregelen uit het programma al leiden tot een daadwerkelijk gevoelde afname van administratieve lasten. Ook monitoren we de voortgang op de 155 acties uit het programma. In 2020 intensiveren we de aandacht voor de lokale component van de regeldruk die zorgverleners ervaren, voortvloeiend uit verplichtingen of procedures die op instellings- of locatieniveau gelden. Hier spelen we onder andere op in door de inzet van speciaal adviseurs voor verschillende domeinen en door de (Ont)Regelbus langs zorgaanbieders te laten rijden om op locatie samen met medewerkers en bestuurders aan de slag te gaan met interne regels. Ondertussen gaan we vanzelfsprekend door met de uitvoering van de sectorplannen met eigen accenten en acties die gericht zijn op het in 2020 verder wegnemen van concrete knelpunten waar professionals in die specifieke sector in hun dagelijkse praktijk tegenaan lopen. De acties moeten leiden tot een aantoonbare vermindering van de ervaren regeldruk bij zorgprofessionals. Dit meten we onder andere met behulp van de Rijksbrede beschikbare merkbaarheidsscan (zie verder: TK 29 515, nr. 424).

Actieprogramma Werken in de Zorg

Op 14 maart 2018 is het Actieprogramma Werken in de Zorg uitgebracht (TK 29 282, nr. 303). Samen met partijen in het veld werken wij om voldoende, tevreden en deskundige medewerkers beschikbaar te hebben in de zorg. Het zwaartepunt van de aanpak ligt in de regio. Daar zijn en worden op basis van regionale analyses in regionale actieplannen aanpak tekorten (RAAT’s) afspraken gemaakt over onder andere meer opleidingsplaatsen afhankelijk van de (toekomstige) vraag, betere stagebegeleiding en nieuwe innovatieve onderwijsvormen zodat onderwijs en praktijk beter op elkaar aansluiten. Partijen in de zorg, verenigd in Regioplus, zetten zich via concrete acties in om deze regionale afspraken te realiseren. Een voorbeeld hiervan is een subsidie om mensen die in de zorg willen werken te helpen een juiste baan of opleiding te vinden.

De commissie «Werken in de zorg» zal ook in 2020 via bestuurlijke voortgangsgesprekken de voortgang in de regio monitoren en adviseren over verbeteringen in de aanpak. Via het actie-leer-netwerk worden ervaren belemmeringen in wet- en regelgeving onderzocht en oplossingen en goede voorbeelden verspreid. Met de wervingscampagne «Ik Zorg» zetten we met het veld in op het (weer) interesseren van mensen voor Zorg en Welzijn. In elke regio kunnen geïnteresseerden terecht bij actiecentra voor loopbaanoriëntatie, een opleiding en/of een (oriëntatie)baan in de zorg op maat. De focus van het programma ligt de komende periode op behoud van medewerkers (de uitstroom is te hoog) en anders werken. Daarmee streven we naar voldoende en goed zorgpersoneel. De indicatoren met betrekking tot de ambitie van voldoende, goed toegeruste en tevreden medewerkers staan in de beleidsagenda. Wij zullen in het voorjaar en het najaar van 2020 aan de hand van de indicatoren zoals het aantal medewerkers in de zorg aan de Tweede Kamer rapporten over de voortgang, zowel met betrekking tot het doel als de onderliggende actielijnen.

Maatschappelijke diensttijd

De maatschappelijke diensttijd (MDT) is de ontdekkingsreis voor jongeren naar de beste versie van henzelf. Een kans voor jongeren om hun talenten te ontdekken, van betekenis te zijn, nieuwe mensen te ontmoeten en keuzes te maken voor de toekomst. Hun persoonlijke ontwikkeling en vrijwillige inzet voor anderen maakt onze samenleving sterker.

Het hoofddoel is het versterken van de maatschappelijke betrokkenheid van jongeren. Daarnaast zijn andere doelstellingen: vergroten maatschappelijke kansen voor jongeren, een bijdrage leveren aan de samenleving en jongeren kennis laten maken met mensen en organisaties in de samenleving die ze in hun dagelijks leven niet tegen komen.

Voor dit nieuwe programma zijn in 2018 en 2019 in totaal 75 projecten gestart in proeftuinen om de opzet van het programma nader vorm te geven. Daarnaast starten eind 2019 een aantal gemeenten met MDT. Om deze proeftuinervaringen zo goed en zo snel mogelijk te kunnen benutten, is een onderzoeksprogramma ingezet waarbij de proeftuinen niet alleen achteraf maar ook tijdens de uitvoering worden geëvalueerd. Aan de hand van de opgedane ervaringen is een basisontwerp MDT tot stand gekomen. Met het basisontwerp wordt ingezet op een (grote) landelijke opschaling resulterend in een landelijk dekkend aanbod.

Voor de MDT-trajecten die in 2020 beginnen wordt € 100 miljoen ingezet. Dit budget is aanzienlijk hoger dan de budgetten voor de eerdere rondes proeftuinprojecten (€ 25 miljoen in 2018 en € 15 miljoen in 2019). Dit hangt samen met het beoogde aantal deelnemers. In 2020 vindt de overgang plaats van proeftuinen naar de officiële start. De inzet is om per 2020 MDT flink op te schalen, zodat overal in het land MDT-plekken worden aangeboden en er een goede balans is in de verscheidenheid van deelnemende jongeren en maatschappelijke organisaties. MDT schaalt op door te versterken wat werkt en hetgeen dat werkt met elkaar te verbinden. Dit gebeurt d.m.v. een vierde subsidieoproep, die is uitgezet door ZonMw. In deze fase wordt ook het evaluatieprogramma uitgebreid, waardoor zoveel mogelijk inzicht ontstaat in de doelmatigheid en doelbereik van het instrument. Via onderzoek worden gegevens verzameld over onder andere het aantal deelnemende jongeren, de talentonwikkeling van jongeren, het ontmoeten van jongeren die elkaar dagelijks niet tegenkomen en de maatschappelijke betrokkenheid en bijdrage van jongeren aan de organisaties en de samenleving.

Op dit moment wordt een verkenning gedaan naar een duurzame inrichting van MDT. Het gaat hierbij om het toekomstbestendig inrichten van de beheerorganisatie achter MDT – via een alliantie – en het toewerken naar een houdbare financiering. Cofinanciering wordt daarbij gezien als eerste stap, gevolgd door ondersteuning voor meer ondernemerschap en toewerken naar een minderheidsaandeel van het Rijk bij de financiering van MDT. Binnen de alliantie wordt ingezet op breed eigenaarschap die de perspectieven van alle betrokken partijen vertegenwoordigt.

Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG)

De Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG) is een kwaliteitswet ter bescherming van patiënten. De doelstelling van de wet is tweeledig: het bewaken en bevorderen van de kwaliteit van de beroepsuitoefening en het beschermen van de patiënt tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen door beroepsbeoefenaren in de individuele gezondheidszorg.

Het streven is om in 2020 een wetsvoorstel in de Tweede en Eerste Kamer te laten behandelen dat onder andere gaat over de invoering van deskundigheidsbevordering. Meer specifiek biedt het wetsvoorstel een grondslag om bij algemene maatregel van bestuur de eisen voor herregistratie uit te breiden met deskundigheidsbevorderende activiteiten voor alle zorgverleners. Daarnaast belegt dit wetsvoorstel een adviestaak bij het Zorginstituut voor het beoordelen van aanvragen voor beroepenregulering, actualiseert het deskundigheidsgebied van de apotheker en harmoniseert het medisch tuchtrecht van Europees Nederland en Caribisch Nederland op een aantal kleine punten. Los daarvan wordt bezien of het nog wenselijk is om de regieverpleegkundige te reguleren in de Wet BIG. Dit wordt momenteel met betrokken partijen bezien, evenals mogelijke alternatieven.

Sport- en Preventieakkoord Caribisch Nederland

In mei 2019 heeft VWS met de openbare lichamen het Caribisch Sport- en Preventieakkoord ondertekend. De ambitie van het akkoord is een gezonder Caribisch Nederland met kinderen die een goede start maken in het leven en actieve volwassenen en ouderen met meer gezonde levensjaren. Per eiland zijn op vijf thema’s concrete ambities voor 2040 afgesproken en tussentijdse doelen voor 2019–2022 opgesteld met daarbij de Health Study Caribisch Nederland uit 2017 als referentiewaarden. De vijf thema’s zijn overgewicht, problematisch alcoholgebruik, roken en drugsgebruik, sporten en bewegen, seksuele gezondheid en vitale organisaties op sport en preventie. Zo is onder andere het streven om in 2022 het aantal inwoners dat dagelijks op Bonaire rookt terug te dringen tot onder 10%. Een andere ambitie voor 2022 is dat alle kinderopvangorganisaties op Caribisch Nederland een beweegbeleid hebben. Om de opgestelde doelen en ambities voor de BES-eilanden te bereiken wordt in 2020 invulling gegeven aan onder andere de maatregelen ter ontwikkeling van een gezond voedingspatroon, het stimuleren tot voldoende sporten en bewegen en het stoppen met roken. Ook is er aandacht voor het verbeteren van de seksuele gezondheid door het gebruik van anticonceptie te stimuleren en door laagdrempelige testen op soa’s mogelijk te maken.

Gegevensuitwisseling

In december 2018 heeft VWS aangekondigd regie te nemen op het versnellen van digitalisering in de zorg. Bij het digitaliseren van gegevensuitwisseling staat voorop dat er sprake moet zijn voor toegevoegde waarde voor de zorgprofessionals en voor de burgers. Door digitalisering van gegevens wordt de kans op vermijdbare fouten kleiner, worden administratieve lasten verlaagd en hoeft de patiënt niet steeds zijn of haar verhaal opnieuw te vertellen en/of onderzoeken onnodig dubbel te ondergaan. De komende periode wordt door het programma Elektronische gegevensuitwisseling in de zorg aan de hand van een Roadmap de benodigde wetgeving opgesteld en worden de gegevensuitwisselingen die als eerste verplicht digitaal moeten gaan verlopen aangewezen. Per gegevensuitwisseling die op de Roadmap komt, wordt bekeken wat deze precies inhoudt en wat er nodig is om deze elektronisch te laten verlopen. Tegelijkertijd zorgt het programma voor de totstandkoming van verplicht te gebruiken bouwstenen. Daarnaast wordt bekeken hoe leveranciers gebonden kunnen worden aan digitalisering in de zorg door het stellen van gedetailleerde technische eisen.

D. Tabel budgettaire gevolgen van beleid

Ten opzichte van de begroting 2019 is ervoor gekozen om in de begroting 2020 de budgettaire tabel enigszins te wijzigen zodat de budgettaire gevolgen van beleid meer in samenhang worden gepresenteerd en aansluiten bij de beoogde beleidsdoelen.

Budgetflexibiliteit

Subsidies

Van het beschikbare budget voor 2020 van € 613,3 miljoen is 99% juridisch verplicht. Het betreft de subsidies aan patiënten- en gehandicaptenorganisaties, subsidies opleidingen, beroepen en arbeidsmarktbeleid, subsidie aan Nivel, subsidies transparantie kwaliteit van zorg en subsidies aan het programma innovatie en zorgvernieuwing.

Bekostiging

Van het beschikbare budget voor 2020 van € 133,3 miljoen is 100% juridisch verplicht. In totaal is € 127 miljoen bestemd voor te leveren zorg op basis van het Besluit Zorgverzekering BES. De zorg wordt, net als in Europees Nederland, geleverd op basis van aanspraak en is derhalve een openeinderegeling op basis van dagelijks zorggebruik. De overige middelen worden aangewend voor de bekostiging van de jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning en sport en preventie van Caribisch Nederland.

Opdrachten

Van het beschikbare budget voor 2020 van € 43 miljoen is 83% juridisch verplicht. Het betreft onder andere opdrachten gericht op de ondersteuning van patiënten- en cliëntenorganisaties, arbeidsmarktonderzoek en opdrachten gericht op het programma innovatie en zorgvernieuwing.

Bijdragen aan agentschappen

Van het beschikbare budget voor 2020 van € 32,5 miljoen is 100% juridisch verplicht.

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Van het beschikbare budget voor 2020 van € 247,4 miljoen is 99% juridisch verplicht.

Bijdragen aan medeoverheden

Van het beschikbare budget voor 2020 van € 0,6 miljoen is 100% juridisch verplicht.

Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken

Van het beschikbare budget voor 2020 van € 2,5 miljoen is 100% juridisch verplicht.

E. Toelichting op de instrumenten

1. Positie cliënt en transparantie van de zorg

Subsidies

Patiënten- en gehandicaptenorganisaties (pg-organisaties)

De drie landelijke pg-koepels en circa 200 landelijke pg-organisaties ontvangen een instellingssubsidie voor het uitvoeren van activiteiten in het kader van informatievoorziening, lotgenotencontact en belangenbehartiging (€ 17 miljoen in 2020).

Daarnaast wordt een samenhangend projectsubsidieprogramma bij ZonMw ingericht (€ 4 miljoen) met dezelfde duur als het beleidskader, waarop niet alleen de bestaande pg-organisaties maar ook nieuwe organisaties/netwerken kunnen inschrijven (https://www.zonmw.nl/nl/onderzoek-resultaten/gehandicapten-en-chronisch-zieken/voor-elkaar/).

Transparantie van zorg

In de begroting van 2019 stond de (instellings)subsidie aan Nivel, transparantie kwaliteit van zorg, uitkomstgerichte zorg en rechtmatige zorg op artikelonderdeel 3. Deze zijn in deze begroting overgeheveld naar artikelonderdeel 1.

Voor onderzoek naar de effectiviteit en de kwaliteit van de gezondheidszorg in Nederland en (de relatie tussen) de verschillende partijen in de zorg wordt subsidie verleend (€ 6,1 miljoen) aan het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (Nivel). Het Nivel ontwikkelt en beheert hiertoe databases, panels en monitors.

Het Kwaliteitsinstituut, als onderdeel van het Zorginstituut, is gemandateerd (Staatscourant 27 102, nr. 1) voor het verstrekken van subsidies voor de stimulering van transparantie over de kwaliteit van zorg (Staatscourant 26 926) (€ 6,8 miljoen).

Voor de in het Regeerakkoord beschikbaar gestelde middelen met betrekking tot uitkomstgerichte zorg zal zoveel mogelijk worden aangesloten bij al lopende activiteiten zoals het programma Kwaliteit van zorg bij ZonMw (€ 12 miljoen).

Aan de hand van onder meer het programma Rechtmatige Zorg 2018–2021, dat op 19 april 2018 naar de Tweede Kamer is gezonden (TK 28 828, nr. 108) wordt ingezet op een forse vermindering van onbedoelde fouten en opzettelijke fraude in de zorgsector. In 2020 continueren wij de uitvoering van de acties en maatregelen uit dit programma (€ 1,1 miljoen).

Voor de intensivering van de opsporing van fraude door de Inspectie SZW is vanaf 2020 structureel € 2,6 miljoen beschikbaar gesteld en overgeheveld naar de begroting van SZW. Met deze capaciteitsuitbreiding kunnen meer (en complexere) strafrechtelijke onderzoeken naar zorgfraude worden opgepakt.

De middelen voor de oprichting van een Stichting Informatieknooppunt Zorgfraude (IKZ) staan op artikelonderdeel 4 (Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s). De oprichting van de stichting maakt onderdeel uit van het wetsvoorstel Wet Bevorderen Samenwerking en Rechtmatige Zorg (Wbsr) ter verbetering van de aanpak van fraude door verschillende partijen waaronder toezichthouders, opsporingsdiensten, gemeenten en zorgverzekeraars. Het streven is om het conceptwetsvoorstel begin 2020 aan de Tweede Kamer aan te bieden.

Opdrachten

Ondersteuning cliëntenorganisaties

Met PGO-support, een onafhankelijke netwerkorganisatie die versterking en ondersteuning biedt aan patiënten- en gehandicaptenorganisaties, is een overeenkomst gesloten voor de ondersteuning van de cliëntenorganisaties (€ 4 miljoen).

Transparantie van zorg

In de begroting van 2019 stond verminderen ervaren regeldruk en rechtmatige zorg op artikelonderdeel 3. Deze zijn in deze begroting overgeheveld naar artikelonderdeel 1.

Bijdragen aan agentschappen

CIBG

Het CIBG heeft voert onder andere onderstaande taken uit:

• – Instellingen die zorg willen aanbieden die op grond van de Zorgverzekeringswet of Wet langdurige zorg voor vergoeding in aanmerking komt, dienen op grond van de Wet toelating zorginstellingen (WTZi) een toelating te hebben. De uitvoering van de WTZi (toelatingen) vindt plaats bij het CIBG.

• – Het Landelijk Register Zorgaanbieders (LRZa) is een landelijk en openbaar register van zorgaanbieders. Dit register maakt duidelijk wie, waar, welke zorg verleent en draagt bij aan de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz).

• – Via het Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording (JMV) verantwoorden zorgaanbieders zich jaarlijks over de geleverde (financiële) prestaties. Alle partijen die een rol spelen binnen het zorgstelsel hebben toegang tot deze uniforme, digitale informatie via www.jaarverslagenzorg.nl.

Voor het uitvoeren van bovenstaande taken is € 5 miljoen beschikbaar.

2. Opleidingen, Beroepenstructuur en Arbeidsmarkt

Subsidies

Opleidingen

In de begroting 2020 zijn alle activiteiten met betrekking tot opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt samengebracht. In de begroting 2019 waren dit nog afzonderlijke posten zoals: stageplaatsen zorg, stagefonds, opleiding tot verpleegkundig specialist, kwaliteitsimpuls personeel ziekenhuiszorg en arbeidsmarktagenda. Met de Subsidieregeling stageplaatsen zorg II worden zorginstellingen gestimuleerd tot het aanbieden van kwalitatief goede stageplaatsen. Voor het studiejaar 2019–2020 is € 112 miljoen beschikbaar. De subsidieregeling vaccinatie stageplaatsen zorg draagt eraan bij dat jaarlijks 30 à 35 duizend stagiairs gevaccineerd worden tegen hepatitis B. In 2020 is hiervoor € 5,6 miljoen beschikbaar.

Voor zorgopleidingen is het beleid erop gericht te stimuleren dat voldoende gespecialiseerde artsen worden opgeleid voor de uitvoering van de Wet publieke gezondheidszorg en de Jeugdwet. In 2020 is voor deze opleidingen € 21 miljoen beschikbaar. Verpleegkundig specialisten (VS) en physician assistants (PA) worden opgeleid om minder complexe en routinematige taken van de huisarts of de specialist over te nemen. Het is de verwachting dat in 2020 de maximaal beschikbare instroom van 700 benut zal worden. Daarnaast zal de instroom in studiejaar 2019–2020 incidenteel verhoogd worden met 90 opleidingsplaatsen. Hiervoor is in 2020 in totaal een bedrag van € 38 miljoen beschikbaar. De regeling «Opleiding in een jeugd-ggz-instelling» heeft als doel te borgen dat zorgverleners in de jeugd ggz tijdens hun opleiding ook praktijkervaring in deze sector kunnen opdoen. Het beleid is geëvalueerd in de evaluatie beschikbaarheidbijdragen voor medische vervolgopleidingen. Op grond van de evaluatie van de regeling zelf is de regeling verlengd tot 2022. In 2020 is voor de regeling € 1,5 miljoen beschikbaar. In het hoofdlijnenakkoord ggz is € 0,9 miljoen beschikbaar gesteld voor het opleiden van negen verslavingsartsen. In verband met de startdatum van de opleiding in september 2019 is hiervan € 0,6 miljoen voor 2020 gereserveerd.

Arbeidsmarkt

Het actieprogramma Werken in de Zorg investeert in een pakket aan maatregelen gericht op het vergroten van de instroom in de zorgsector. Met een sluitende aanpak worden geïnteresseerde die zich melden via bijvoorbeeld de wervingscampagne toegeleid naar een baan of opleiding in de zorg. Het betreft verschillende maatregelen zoals een scholingsimpuls en loopbaanadvies. Dit gebeurt onder andere via SectorplanPlus en Sterk in je Werk.

Opdrachten

Opleidingen, beroepenstructuur en arbeidsmarkt

De ingezette taakherschikking en de inzet van nieuwe beroepen zoals de Bachelor Medisch Hulpverlener zal worden gemonitord en geëvalueerd. Ook wordt er via ZonMw geïnvesteerd in het verder ontwikkelen van een onderzoeksinfrastructuur voor verpleegkundigen en verzorgenden. Hiervoor is € 12 miljoen beschikbaar in de periode van 2019 – 2025. Daarnaast wordt onderzoek gedaan naar de functiedifferentiatie van mbo- en hbo-opgeleide verpleegkundigen. Hiervoor is € 5 miljoen beschikbaar voor de periode 2019 tot en met juni 2023.

Bijdragen aan agentschappen

CIBG

Het CIBG is verantwoordelijk voor het beheer het BIG-register en het SVB-Z. In totaal is voor deze taken in 2020 € 12 miljoen gereserveerd.

3. Kennis, informatie en innovatiebeleid

Subsidies

Informatiebeleid

Dit artikelonderdeel in begroting 2020 is nieuw en richt zich op programma’s, kennis, informatie en innovatie. De subsidie die verleend wordt aan het Nationaal ICT Instituut in de Zorg (Nictiz) valt onder de post informatiebeleid. Nictiz is het landelijke expertisecentrum dat ontwikkeling van ICT in de zorg faciliteert. Voor de invulling van de coördinerende functie die Nictiz heeft bij de ontwikkeling van ICT- en informatiestandaarden en als kenniscentrum bij het gebruik van deze standaarden is in 2020 een bedrag van € 6,3 miljoen beschikbaar. Om de zorgsector te ondersteunen bij de efficiënte inzet van standaarden en informatie, analyseert en duidt Nictiz ontwikkelingen in het gebruik van ICT in de zorg. Tevens fungeert Nictiz als nationaal en internationaal kennis- en expertisecentrum en vervult het een verbindende rol bij de ontwikkeling en het gebruik van ICT in de zorg.

Overige

Voor het programma Innovatie en zorgvernieuwing zijn de activiteiten gericht op het bereiken van de drie doelstellingen die het kabinet in 2014 heeft geformuleerd ter ondersteuning van de brede maatschappelijke beweging naar meer zelfredzaamheid, meer zelfregie en meer zelfzorg. (TK 27 529, nr. 130). Hiervoor worden door het programma Innovatie en zorgvernieuwing subsidies verstrekt aan initiatieven die aan deze doelstellingen bijdragen. De voortgang van de doelstellingen is de afgelopen jaren gemonitord via de e-healthmonitor van Nictiz. Naar aanleiding van de resultaten van de huidige drie doelstellingen zal worden bezien op welke wijze de komende jaren de ontwikkelingen in het gebruik van e-health worden gevolgd. Daarbij wordt ook gekeken naar de gemaakte afspraken over het gebruik van e-health in de Hoofdlijnakkoorden en via de VWS-beleidsprogramma’s zoals de Juiste Zorg op de Juiste Plek, Langer Thuis en de Innovatie Impuls Gehandicaptenzorg. In het Regeerakkoord zijn extra middelen vrijgemaakt om de schaarse capaciteit aan zorgpersoneel optimaal te benutten voor zorg en aandacht voor cliënten en patiënten, daarin acht het kabinet het wenselijk digitaal ondersteunde zorg gericht in te zetten en de verspreiding van innovatieve werkwijzen (e-health) te bevorderen in en tussen regio’s. VWS ondersteunt dit door het vergroten van digitale vaardigheden en het digitaal bewustzijn en door een impulsfinanciering voor persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). Via deze regeling worden patiënten in 2020 in staat gesteld om die PGO’s ook daadwerkelijk te gaan gebruiken. Totaal is er in de begroting 2020 voor het programma Innovatie en zorgvernieuwing € 17 miljoen gereserveerd voor subsidies.

Opdrachten

Informatiebeleid

Dit artikelonderdeel is in begroting 2020 nieuw en richt zich op kennis, informatie(beveiliging) en innovatie. Bij de verdergaande digitalisering van de zorg is informatiebeveiliging een essentiële voorwaarde en wordt uitgewerkt langs vier pijlers (bewustwording, beveiligen, bewaken en blussen). Bewustwording van de risico’s en het verhogen van kennis ten aanzien van informatiebeveiliging in het zorgveld (o.a. door het stimuleren van deelname aan Z-CERT), beveiligen van systemen en apparatuur met passende wet- en regelgeving en certificering, het bewaken van de naleving van de veiligheidsregels en het blussen van cyberincidenten door de juiste instanties.

Hieronder vallen het informatieberaad, de veilige gegevensuitwisseling en authenticatie in de zorg en internationale gegevensuitwisseling. Het Informatieberaad komt ook in 2020 minstens viermaal per jaar bijeen. Om de besluitvorming in goede onderlinge afstemming met de leden, het veld en internationale gremia voor te bereiden is € 2,2 miljoen beschikbaar. Het Informatieberaad moet naast externe kennis en capaciteit ook de leden van het Informatieberaad (de bureaus van de koepels en brancheorganisaties) direct kunnen steunen bij het vertalen van de afspraken naar de consequenties voor hun sector en achterban.

De toename van elektronische informatie-uitwisseling in de zorg en de groei in het gebruik van e-health toepassingen vragen om een veilige en betrouwbare authenticatie door patiënten en door zorgverleners die dit thans doen met behulp van de UZI-pas. VWS levert een bijdrage aan BZK voor het doorontwikkelen, implementeren en stimuleren van het gebruik van veilige authenticatie in de zorg. Hiertoe is binnen VWS een programma «Toegang» opgericht dat de zorg wil laten aansluiten op de middelen en voorzieningen van BZK en een hoger betrouwbaarheidsniveau bij de toegang tot medische gegevens wil realiseren. In 2018 is het Programma Implementatie Europese Zorgdiensten (PIËZO) gestart. Het programma wordt gefinancierd door VWS en de EU. De doelstelling van PIËZO is in eerste instantie betere zorg voor buitenlandse patiënten uit de EU die binnen Nederland ongeplande zorg nodig hebben, doordat de Nederlandse zorgprofessionals een patiëntsamenvatting kunnen opvragen bij het land van herkomst. In Nederland zal het hiervoor benodigde knooppunt in 2021 operationeel zijn. Voor 2020 is € 1 miljoen gereserveerd en vanaf 2021 structureel € 0,6 mln.

Overige

In 2020 wordt wederom een e-health week georganiseerd en worden nieuwe Health Deals13 gesloten. Met de extra middelen uit het Regeerakkoord wordt vanuit VWS het communicatietraject Zorg van Nu gecontinueerd om het algemene publiek en professionals te wijzen op de kansen en mogelijkheden van innovaties in de zorg en in nieuwe zorgprocessen, via het delen en laten ervaren van goede voorbeelden. VWS geeft een bijdrage aan enkele bestaande initiatieven in het veld voor bundeling en doorontwikkeling en om patiënten wegwijs te maken en hen te ondersteunen bij de keuze in de wereld van betrouwbare gezondheidsinformatie en -apps. Totaal is er in de begroting 2020 voor het programma Innovatie en zorgvernieuwing € 10 miljoen gereserveerd.

Bijdragen aan agentschappen

Informatiebeleid

Het UZI-register (Unieke Zorgverlener Identificatie register) van het CIBG verstrekt UZI-passen aan zorgaanbieder en indicatieorganen waarmee unieke identificatie van zorgaanbieders en indicatieorganen in de zorg mogelijk wordt gemaakt.

4. Inrichting zorgstelsel

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

Centraal administratiekantoor (CAK)

Het CAK voert diverse wettelijke taken uit: de centrale betaling aan 3.500 instellingen voor langdurige zorg, het innen van de eigen bijdragen voor langdurige zorg (Wlz), de uitvoering van de burgerregelingen (wanbetalers, onverzekerden, gemoedsbezwaarden, onverzekerbare vreemdelingen en de zogeheten buitenlandtaak), de uitvoering van de subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden, het vaststellen, opleggen en innen van de eigen bijdrage Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), het verstrekken van de Schengenverklaringen en het beheer van de website Regelhulp.

Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)

De NZa ziet toe op een rechtmatige uitvoering van de Zvw en de Wlz en reguleert tarieven en prestaties in de zorg. Tevens ziet zij toe op naleving van de Wmg. Inclusief de middelen voor het centraal meldpunt zorgfraude (€ 1 miljoen) bedraagt het beschikbare budget in 2019 circa € 60 miljoen.

Zorginstituut Nederland (ZiNL)

Het Zorginstituut Nederland heeft de volgende taken: adviseren over het verzekerde Zvw- en Wlz-pakket, het stimuleren van de verbetering van de kwaliteit van de gezondheidszorg in Nederland, er voor zorgen dat iedereen toegang heeft tot begrijpelijke en betrouwbare informatie over de kwaliteit van geleverde zorg (het Kwaliteitsinstituut), adviseren over de gewenste ontwikkeling van beroepen en opleidingen in de gezondheidszorg, fondsbeheerder van het Zorgverzekeringsfonds (inclusief uitvoering van de risicoverevening), het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten en het Fonds Langdurige Zorg; bevorderen van de rechtmatige en doelmatige uitvoering van de Wlz en het adviseren of het wenselijk is dat een nieuw beroep of specialisme in de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg moet worden gereguleerd.

Overige

Op deze post staan middelen gereserveerd voor uitvoeringskosten van zbo’s die nog niet specifiek zijn toe te rekenen.

Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken

EZK: ACM

De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft een directie Zorg en investeert in kennis en expertise in de zorg. Voor deze investeringen en voor de voorbereiding van het overhevelen van taken van de NZa naar de ACM (te weten de zorgspecifieke fusietoets en het instrument van de Aanmerkelijke marktmacht) stelt VWS aan de ACM middelen beschikbaar (€ 2,5 miljoen in 2020).

5. Zorg, welzijn en jeugdzorg op Caribisch Nederland

Bekostiging

Zorg en welzijn

De totale geraamde kosten in 2020 voor de zorguitgaven op Caribisch Nederland die voortvloeien uit het Besluit Zorgverzekering BES bedragen circa € 127 miljoen. Daarnaast is specifiek circa € 5 miljoen voor jeugdvoorzieningen op Caribisch Nederland bestemd, € 1,5 miljoen voor voorzieningen op maatschappelijke ondersteuning en € 1,5 miljoen voor het sport- en preventieakkoord. De rest van de middelen voor de jeugdzorg, circa € 3 miljoen, worden verantwoord op artikel 10.

Bijdragen aan medeoverheden

Overige

Vanaf 2020 worden middelen beschikbaar gesteld aan de Openbare Lichamen voor onder andere de uitvoering van het Sport- en Preventieakkoord. Deze middelen worden als een bijzondere uitkering in het kader van artikel 92 lid 2 sub c Wet financiën openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba aan de Openbare Lichamen verstrekt. De hoogte van de bijzondere uitkering per Openbaar Lichaam zal in het najaar 2019 worden vastgesteld en in de eerste suppletoire begrotingswet 2020 worden opgenomen.

Ontvangsten

Wanbetalers en onverzekerden

Van de ontvangsten bestuursrechtelijke premie (in het kader van de wanbetalersregeling) wordt 23% toegevoegd aan de begroting van VWS. Op grond van de Wet verbetering wanbetalersmaatregelen vloeien de bestuurlijke boeten, bedoeld in de artikelen 9b en 9c (onverzekerdenregeling), naar de ontvangsten op de VWS-begroting (artikel 9c, 4e lid, Zvw). Voor 2020 worden de totale ontvangsten op de VWS-begroting (voor zowel wanbetalers als onverzekerden) geraamd op € 59,5 miljoen.

Overige

Een aantal van de met de opleidingsbudgetten samenhangende subsidieregelingen komt naar verwachting niet volledig tot uitputting, omdat mogelijk sprake zal zijn van lager dan geraamde instroom. Ook is er ieder jaar sprake van uitval tijdens de opleiding (vanwege ziekte, zwangerschap, en dergelijke). De verleende bedragen worden daarom in de loop van het jaar naar beneden bijgesteld en dit leidt tot ontvangsten op de VWS-begroting. De systematiek van bevoorschotten en afrekenen leidt ertoe dat verleende bedragen na afloop van het jaar neerwaarts worden bijgesteld en dit leidt tot ontvangsten op de VWS-begroting.