Toelichting

1. Gezondheidsbeleid

Subsidies

(Lokaal) gezondheidsbeleidDe middelen voor suïcidepreventie (€ 16,6 miljoen) zijn overgeheveld vanuit artikel 2 Curatieve Zorg. Vanuit de ministeries van BZK en JenV zijn bijdragen overgeboekt voor de financiering van de opleiding tot forensisch arts (€ 2,6 miljoen). Vanuit de coalitiemiddelen voor Mentale Gezondheid zijn middelen overgeheveld naar artikel 5 Jeugd voor onder andere mentaal gezond in het onderwijs (€ 1,6 miljoen). Voor de financiering van 3 extra opleidingsplaatsen van jeugdgezondheidsartsen is € 0,7 miljoen overgeheveld naar artikel 4 Zorgbreed Beleid. De overige mutaties bedragen per saldo minus € 1,6 miljoen. Meerjarig is € 11,5 miljoen aanvullend beschikbaar voor suïcidepreventie.

Bijdragen aan agentschappen

Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

Vanaf 2025 worden er middelen vanuit het ministerie van LNV overgeheveld naar de NVWA. Deze middelen zijn enerzijds bedoeld om de NVWA verder te versterken en anderzijds voldoende middelen ter beschikking te stellen die aansluiten bij de taken van de NVWA. Dit betreft € 2,1 miljoen in 2025, € 6,3 miljoen in 2026 en € 10,8 miljoen in 2027.

RIVM: wettelijke taken en beleidsondersteuning zorgbreedHet budget is verhoogd met € 5,7 miljoen voor additionele opdrachten die aan het RIVM zijn verstrekt. Dit betreft opdrachten op het terrein van het programma Risicoschatting en beoordeling voor beleid (€ 1,5 miljoen), het programma Sport (€ 0,5 miljoen) en het programma Volksgezondheid en Zorg (€ 3,7 miljoen). Voor de compensatie van de concernorganisaties voor de sterk gestegen tarieven door de hoge inflatie wordt € 1,4 miljoen beschikbaar gesteld. Meerjarig zijn middelen beschikbaar gesteld voor het programma covid-19 bij het RIVM voor corona gerelateerde werkzaamheden. Dit wordt in de komende jaren afgeschaald zodat budgetten in lijn komen met de reguliere infectieziektebestrijding.

Bijdragen aan ZBO's/RWT's

ZonMw: programmeringVoor de uitvoering van opdrachten/programma's door ZonMw zijn meerjarig middelen beschikbaar gesteld. Binnen de begroting van VWS is per saldo in totaal € 20,3 miljoen overgeheveld in 2023. Binnen artikel 1 Volksgezondheid betreft het middelen voor de programma's Alcoholonderzoek (€ 2,0 miljoen) en Microplastics en gewasbescherming (€ 2,0 miljoen). Vanuit artikel 2 Curatieve Zorg betreft het middelen voor het programma Oncode (€ 1,6 miljoen) en voor een correctie van een kasschuif voor Leefstijlgeneeskunde (€ 6,3 miljoen). Vanuit artikel 3 Langdurige Zorg en ondersteuning betreft het middelen voor de programma's IOC-regeling ouderenzorg (€ 1,9 miljoen) en Richtlijnen palliatieve zorg (€ 0,9 miljoen). Vanuit artikel 6 Sport betreft het middelen voor het programma Sportinnovator (€ 3,1 miljoen). Vanuit artikel 10 Apparaat Kerndepartement betreft het middelen voor het programma Leefomgeving (€ 2,5 miljoen). Voor de compensatie van de concernorganisaties voor de sterk gestegen tarieven door de hoge inflatie wordt € 3,9 miljoen beschikbaar gesteld. De overige mutaties bedragen per saldo € 2,9 miljoen.

Bijdragen aan medeoverheden

Aanpak GezondheidsachterstandenGezond en Actief Leven Akkoord (GALA)De financiering van deze meerjarige specifieke uitkering is gecentraliseerd op artikel 1 Volksgezondheid. Daartoe is per saldo € 202,3 miljoen binnen de begroting van VWS overgeheveld naar dit instrument. Binnen artikel 1 betreft het middelen voor Opgroeien in een Kansrijke Omgeving & Vroegsignalering alcoholproblematiek (€ 2,5 miljoen) en Aanpak overgewicht en obesitas (€ 17,5 miljoen). Vanuit artikel 3 Langdurige Zorg en ondersteuning betreft het middelen voor Eén tegen Eenzaamheid (€ 10,0 miljoen), Wijkaanpak sociale basis, inclusief stimuleren woonvormen (€ 36,5 miljoen), Valpreventie (€ 21,5 miljoen) en Mantelzorg (Respijtzorg) (€ 10,0 miljoen). Vanuit artikel 6 Sport betreft het middelen voor het Sportakkoord (€ 13,0 miljoen) en de Brede Regeling Combinatiefunctie (€ 87,7 miljoen). Vanuit artikel 10 Apparaat Kerndepartement betreft het middelen voor de Leefomgeving (€ 3,6 miljoen).Daarnaast zijn door het ministerie van OCW middelen overgeheveld voor de Brede regeling combinatiefuncties (€ 1,7 miljoen).

Intergraal zorgakkoord (IZA) Om de doelen van het IZA te realiseren is voor gemeenten jaarlijks maximaal € 150 miljoen beschikbaar om op basis van regioplannen een bijdrage te kunnen leveren aan het IZA. Langs de weg van regiobeelden en regioplannen wordt een regionale preventie-infrastructuur ingericht en gewerkt aan deze doelstellingen.

De overige mutaties bedragen per saldo minus € 1,4 miljoen.

2. Ziektepreventie

Subsidies

Bevolkingsonderzoeken

Voor bevolkingsonderzoeken vindt er vanaf 2024 een overheveling plaats voor de Tweede Termijn Structureel Echoscopisch Onderzoek van € 27,7 miljoen en Verbrede inzet zelfafnameset bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker van € 2,8 miljoen. Daarnaast is vanwege de verwachte onderuitputting structureel ongeveer € 2,3 miljoen ingeboekt op dit artikelonderdeel.

VaccinatiesOp advies van de Gezondheidsraad wordt bij de vaccinatie tegen HPV voor mensen van 15 jaar en ouder overgegaan van drie naar twee doses. De kosten voor de inhaalcampagne van deze doelgroep zijn hierdoor € 8,9 miljoen lager dan eerder was begroot. Deze middelen worden ingezet voor de aanpassingen van het schema van het Rijksvaccinatieprogramma. De overige mutaties bedragen per saldo minus € 2,4 miljoen.

Opdrachten

ZiektepreventieVoor de opdrachtverlening voor Intravacc in het kader van het vijfjarenprogramma is € 11,0 miljoen overgeheveld naar het instrument opdrachten Pandemische paraatheid. De overige mutaties bedragen per saldo € 1,4 miljoen.

Als gevolg van de endemische fase van COVID-19 is minder inzet nodig voor de bestrijding van het virus. Door het sluiten van de teststraten is er minder budget voor Dienst Testen nodig (€ 418,5 miljoen). Verder wordt er geen inzet meer verwacht van het coronatoegangsbewijs (€ 157,3 miljoen ) en is er minder geld nodig voor de vaccinatie tegen COVID-19 door uitvoerders anders dan de GGD'en, zoals huisartsen en ziekenhuizen (€ 74,6 miljoen). Daarnaast hoeven er geen middelen meer gereserveerd te worden voor testanalyses in opdracht van huisartsen en het handhaven van een quarantaineplicht (€ 13 miljoen).

Pandemische paraatheidHet kabinet stelt een toekomstige pandemische paraatheid voor op een ‘nieuw en toekomstbestendig’ niveau. Voor 2023 en voor de jaren erna zijn bij de Voorjaarsnota structureel aanvullende middelen beschikbaar gekomen ter verdere versterking van de pandemische paraatheid. De middelen hiervoor zijn opgenomen in dit beleidsartikel voor de versterkte publieke gezondheid, en de beleidsartikelen 2, 3, 4 en 9 voor goed voorbereide zorg en versterkte leveringszekerheid. Voor de versterkte publieke gezondheidszorg en infectieziektebestrijding is bij de Voorjaarsnota 2022 en Augustusbrief 2022 € 28 miljoen aan dit beleidsartikel toegevoegd en wordt bij de Voorjaarsnota 2023 op dit instrument € 7 miljoen toegevoegd voor 2023.

Deze aanvullende middelen van € 7 miljoen worden aangewend voor internationale aansluiting van het RIVM, bijdrage aan het Pandemic Fund en versterking van de pandemische paraatheid in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Ook voor de jaren erna zijn bij de Voorjaarsnota structureel aanvullende middelen beschikbaar gekomen ter verdere versterking van de pandemische paraatheid. Deze middelen zijn naast de eerder genoemde onderdelen ook beschikbaar gesteld voor verdere versterking van de kennisbasis, het stimuleren van innovaties (nationaal en internationaal) en versterking van de internationale samenwerking. 

Bijdrage aan agentschappen

RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra Voor de aanschaf van vaccins voor de inhaalcampagne HPV-vaccinatie 18–26 jaar is € 19,0 miljoen overgeheveld van het instrument RIVM: Vaccinaties. Voor het RIVM programma Pandemische paraatheid is € 6,7 miljoen overgeheveld naar het instrument Pandemische paraatheid. Vanuit artikel 4 Zorgbreed beleid is € 3,0 miljoen overgeheveld voor de uitvoering van de opdracht Invoering bevolkingsonderzoeken kanker Caribisch Nederland. Voor de compensatie van de concernorganisaties voor de sterk gestegen tarieven door de hoge inflatie wordt € 4,2 miljoen beschikbaar gesteld. Het budget is verhoogd met € 0,6 miljoen als gevolg van het doorvoeren van vier wijzigingen in de leeftijd waarop vaccinaties in het Rijksvaccinatieprogramma aangeboden worden. Het budget is verlaagd met € 2,8 miljoen door lagere implementatie- en uitvoeringskosten NIPT. De overige mutaties bedragen per saldo minus € 0,7 miljoen. Daarnaast is er voor 2024 € 29 miljoen beschikbaar voor het RIVM covid vaccinatieprogramma.

RIVM: VaccinatiesVoor de aanschaf van vaccins voor de inhaalcampagne HPV-vaccinatie 18–26 jaar is € 19,0 miljoen overgeheveld van het instrument RIVM: Vaccinaties naar het instrument RIVM: Opdrachtverlening aan kenniscentra. De overige mutaties bedragen per saldo minus € 1,8 miljoen.

Pandemische paraatheidBij de Voorjaarsnota 2022 en Miljoenennota 2022 is reeds € 40 miljoen toegevoegd aan dit beleidsartikel. Met deze eerste suppletoire begroting wordt € 8 miljoen toegevoegd. Deze middelen worden aangewend voor het Nationaal actieplan versterken zoönosebeleid en versterking van infectieziektebestrijding. De beschikbare middelen vanaf 2024 worden daarnaast ingezet op de versterking van de Landelijke Functionaliteit Infectieziektebestrijding (LFI), verdere versterking van de infectieziektebestrijding en versterking IV/ICT bij het RIVM.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Landelijke Coördinatie COVID-19 Bestrijding (LCCB) Als gevolg van de endemische fase van COVID-19 is minder inzet van de LCCB nodig dan eerder begroot, in totaal kan ruim € 158 miljoen vrijvallen. Er blijven middelen beschikbaar voor het zetten van basisvaccinaties tegen COVID-19, conform het OMT-V advies. Voor een eventuele vaccinatieronde voor kwettsbaren in het najaar zijn vooralsnog geen middelen beschikbaar gesteld. Mocht het OMT-V in een nieuw advies dit adviseren, zal hierover afzonderlijke (financiële) besluitvorming plaatsvinden.

Bijdrage aan medeoverheden

Pandemische paraatheid

De versterking van de GGD'en is essentieel om de pandemische paraatheid te kunnen bewerkstelligen: kwetsbaarheden in de medisch-operationele processen op regionaal niveau moeten worden weggewerkt om daadwerkelijk bij te kunnen dragen in de landelijke operatie. Hier is € 37,3 miljoen voor beschikbaar gesteld bij de Miljoenennota 2022. Vanaf 2024 zijn meerjarig middelen beschikbaar gesteld ten behoeve van de reeds benoemde versterking van de GGD-en en voor de versterking van IV/ICT bij de GGD'en.

Overige (COVID-19)Als gevolg van de endemische fase van COVID-19 is minder inzet van de GGD’en in de covidbestrijding nodig dan eerder begroot, in totaal kan ruim € 587 miljoen vrijvallen. Er blijven middelen beschikbaar voor de basisvaccinatie tegen COVID-19, conform het OMT-V advies. Voor een eventuele vaccinatieronde in het najaar zijn vooralsnog geen middelen beschikbaar gesteld. Mocht het OMT-V in een nieuw advies dit adviseren, zal hierover afzonderlijke (financiële) besluitvorming plaatsvinden.

3. Gezondheidsbevordering

Bijdragen aan medeoverheden

Seksuele gezondheidOnder dit instrument was in de ontwerpbegroting € 16,9 miljoen opgenomen voor Aanpak overgewicht en obesitas voor de periode 2023 tot en met 2025. Deze middelen worden overgeheveld naar het artikelonderdeel Gezondheidsbeleid, instrument Aanpak Gezondheidsachterstanden.