Base description which applies to whole site

4.4 Artikel 15 Hoofdvaarwegennet

Op dit artikel worden de producten op het gebied van rijksvaarwegen verantwoord. Dit betreffen de onderdelen verkeersmanagement, beheer, onderhoud en vervanging, aanleg, geïntegreerde contractvormen/PPS, netwerkgebonden kosten en de investeringsruimte.

De doelstellingen van het onderliggende beleid zijn terug te vinden in de begroting Hoofdstuk XII en vinden hun oorsprong in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) en de Nota Mobiliteit (NoMo) (Kamerstukken II 2004–2005, 29 644, nr. 6).

Het artikel Hoofdvaarwegennet op het Infrastructuurfonds is gerelateerd aan beleidsartikel 18 Scheepvaart en havens op de begroting Hoofdstuk XII.

Tabel 29 Budgettaire gevolgen van de uitvoering van art. 15 Hoofdvaarwegennet (bedragen x € 1.000)
     

Realisatie

Vastgestelde begroting

Verschil

 
 

2016

2017

2018

2019

2020

2020

2020

 

Verplichtingen

1.392.685

1.632.806

724.468

821.049

1.034.388

973.825

60.563

1

Uitgaven

861.930

899.296

845.570

940.693

1.042.935

994.399

48.536

 

15.01 Verkeersmanagement

8.428

8.525

8.655

8.830

11.010

8.830

2.180

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

8.428

8.525

8.655

8.830

11.010

8.830

2.180

 

15.02 Beheer onderhoud en vervanging

410.159

322.961

334.496

353.574

391.031

398.074

‒ 7.043

 

15.02.01 Beheer en onderhoud

310.851

287.799

288.844

313.815

339.381

331.829

7.552

2

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

307.117

282.128

283.007

309.713

335.809

311.509

24.300

 

15.02.04 Vervanging

99.308

35.162

45.652

39.759

51.650

66.245

‒ 14.595

3

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

25.080

0

0

0

 

0

0

 

15.03 Aanleg

124.309

218.819

159.164

195.446

226.735

171.166

55.569

 

15.03.01 Realisatieprogramma

119.948

199.287

157.949

194.340

223.697

171.166

52.531

4

15.03.02 Verkenningen en planuitwerkingen

4.361

19.532

1.215

1.106

3.038

0

3.038

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

4.361

1.609

444

343

1.843

1.348

495

 

15.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS

11.565

39.105

28.867

51.994

56.765

75.293

‒ 18.528

5

15.06 Netwerkgebonden kosten HVWN

307.469

309.886

314.388

330.849

357.394

341.036

16.358

 

15.06.01 Apparaatskosten RWS

278.244

281.666

285.741

297.755

320.780

309.221

11.559

6

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

278.244

281.666

285.741

297.755

320.780

309.221

11.559

 

15.06.02 Overige netwerkgebonden kosten

29.225

28.220

28.647

33.094

36.614

31.815

4.799

 

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

29.225

28.220

28.647

33.094

36.614

31.815

4.799

 

15.07 Investeringsruimte

0

0

0

0

0

0

0

 

15.09 Ontvangsten

94.081

97.115

81.365

130.509

112.206

154.888

‒ 42.682

7

Onderstaand wordt op het niveau van artikelonderdelen en de verplichtingen een toelichting gegeven op de verschillen (de mutaties) tussen de begroting en de realisatie. Zie voor de gehanteerde norm de toelichting ‘normering jaarverslag’ zoals opgenomen in de leeswijzer.

1. In 2020 zijn per saldo meer verplichtingen aangegaan dan begroot. Bij de volgende projecten is sprake van een hogere verplichtingenrealisatie:

  • Toekomstvisie Waal (€ 46,1 miljoen). De hogere verplichting is veroorzaakt door de verschuiving van de gunning van 2019 naar 2020.

  • Nieuwe Sluis Terneuzen (€ 23,1 miljoen). De hogere verplichting in 2020 is veroorzaakt door een versnelling van de werkzaamheden voor saneringswerkzaamheden op de locatie Schependijk.

  • Twentekanalen fase 2 (€ 22,3 miljoen). In 2020 zijn er meer verplichtingen aangegaan voor het grondstromenplan, maatregelen voor damwanden, de baggeropgave en grondwaterbeheersing.

  • Lichteren IJmuiden (€ 21,0 miljoen). De hogere verplichtingen zijn veroorzaakt door het sneller afsluiten van een contract voor de ontmanteling baggerspeciedepot Averijhaven.

  • Beheer en onderhoud (€ 21,4 miljoen). Dit betreft een intensivering van het RWS Service Level Agreement wegens enkele endogene en exogene ontwikkelingen, namelijk de extreme en voortdurende droogte, hogere kosten voor inspecties kunstwerken als gevolg van o.a. uitbreiding en veroudering van het areaal, hogere baggerkosten van de Eemsgeul en hogere ICT-uitgaven. Dit betreffen ook werkzaamheden ten behoeve van de fysieke en digitale bescherming van objecten.

  • Capaciteitsuitbreiding Beneden Lek (€ 9,5 miljoen). De hogere verplichtingen zijn veroorzaakt doordat in 2020 verplichtingen zijn aangegaan in plaats van 2021.

Er zijn minder verplichtingen aangegaan bij de volgende projecten:

  • Zeetoegang IJmond (- € 47,8 miljoen). Door vertraging in de aanbesteding van het deelproject Selectieve Onttrekking, verschuiven de verplichtingen van 2020 naar 2021.

  • Overdracht Brokx-Nat (- € 28,9 miljoen). De lagere verplichting is met name veroorzaakt door aanpassingen in het contract.

  • Lemmer-Delfzijl 2 (- € 18,8 miljoen). De lagere verplichting is met name veroorzaakt door aanpassingen in het contract.

Tot slot leiden diverse kleine mutaties bij meerdere projecten tot per saldo hogere verplichtingen (€ 12,7 miljoen).

2. De hogere realisatie betreft voornamelijk de uitgaven voor de versnelling aan onderhoudswerkzaamheden. Er is extra budget vrijgemaakt voor maatregelen die direct effect hebben op het verminderen van (ver)storingen en relatief snel zijn in te passen in de onderhoudsprogrammering van RWS. Extra budget is ontvangen met IMPULS (Kamerstukken II 2019–2020, 35 300 A, nr. 5) en het Versnellingspakket (Kamerstukken II 2019–2020, 29 385, nr. 106).

3. De lagere realisatie wordt met name veroorzaakt door werkzaamheden die later worden uitgevoerd dan verwacht bij onder andere de volgende projecten binnen het programma Vervanging en Renovatie.

  • Renovatie Waalbrug: er is vertraging opgelopen als gevolg van problematiek rondom aanwezigheid van Chroom VI.

  • Groot Onderhoud Stuwen Maas: als gevolg van een langere doorlooptijd in de voorbereidingsfase, is de uitvoering van het project vertraagd.

Daartegenover staan hogere uitgaven bij de projecten :

  • VenR Groot Onderhoud Stuwen (€ 7,3 miljoen) door herstelwerkzaamheden aan de stuw Linne. Zoals in de 2e suppletoire gemeld is begin 2020 de stuw Linne Gronst beschadigd door twee losgeslagen duwbakken. Om te kunnen waarborgen dat de stuw voor het komend hoogwaterseizoen volledig hersteld is en veilig kan functioneren ten behoeve van peilregulering evenals het voldoen aan wet- en regelgeving zijn in 2020 aanvullende werkzaamheden uitgevoerd.

  • Modernisering Objecten Bediening Zeeland (MOBZ) Renovatie en Vernieuwing (€ 2,7 miljoen) door de aangepaste planning zijn werkzaamheden naar voren gehaald. Om hinder zoveel mogelijk te beperken is, zoals in de 2e suppletoire gemeld, de realisatie van twee bruggen omgedraaid. Hierdoor zijn er eerder dan gepland kosten gemaakt voor het aanschaffen van onderdelen.

  • Onderzoeksprogramma VenR (€ 1,8 miljoen). Uit onderzoeksresultaten zijn vernieuwde inzichten gekomen. Er zijn meer onderzoeken uitgevoerd in 2020 dan gepland.

4. De hogere uitgaven op het realisatieprogramma (€ 52,5 miljoen) wordt grotendeels (€ 61,1 miljoen) verklaard door de gehanteerde overprogrammering. Daarnaast zijn er mutaties op de volgende projecten:

  • Nieuwe Sluis Terneuzen (€ 12,9 miljoen). In verband met het aantreffen van vervuilde grond Schependijk verschuift een deel van de bouwwerkzaamheden van 2020 naar 2023 (- € 10 miljoen). Door het aantreffen van deze vervuilde grond zijn extra kosten gemaakt. Vlaanderen en Nederland dragen beide de helft van de kosten. De extra bijdrage wordt in twee delen aan het projectbudget toegevoegd. Het eerste deel van deze extra bijdrage (€ 20,0 mln.) is toegevoegd in 2020. Hiervan valt 13,3 € miljoen in 2020, € 5,3 miljoen in 2021 en € 1,5 miljoen in 2026. Ook is het totale projectbudget in 2020 toegenomen door de aanvullende bijdrage van € 9,6 miljoen van Vlaanderen i.v.m. extra indexatie op het Vlaamse projectdeel.

  • Maasroute fase 2 (- € 11,1 miljoen). Door vertraging als gevolg van PFAS-problematiek en het aantreffen van een bedreigde diersoort moesten er nieuwe vergunningen worden aangevraagd.

  • Toekomst Visie Waal (- € 10,1 miljoen). Door vertraging van de uitspraak van de Raad van State schuift de start van de realisatie op naar 2021.

Tot slot leiden diverse kleine mutaties bij meerdere projecten tot per saldo lagere uitgaven (- € 0,3 miljoen).

5. De lagere uitgaven zijn met name veroorzaakt bij het project Zeetoegang IJmond (- € 22,6 miljoen). Door vertraging in de aanbesteding van het deelproject Selectieve Onttrekking verschuift budget van 2020 naar 2021. Tot slot leiden diverse kleine mutaties bij meerdere projecten tot per saldo hogere uitgaven (€ 4,1 miljoen).

6. De hogere uitgave betreft met name de loon- en prijsbijstelling 2020.

7. In 2020 zijn per saldo minder ontvangsten gerealiseerd dan begroot. Dit is met name het geval bij:

  • Zeetoegang IJmond (- € 42,2 miljoen). Over een groot deel van de ontvangsten zijn er nieuwe afspraken gemaakt tussen IenW, de gemeente Amsterdam en het havenbedrijf. De verwachting is dat de ontvangsten in 2022 gerealiseerd zullen worden.

  • De Europese CONNECTING EUROPE FACILITY (CEF) subsidie is in 2019 ontvangen in plaats van 2020 (- € 15,3 miljoen).

Daartegenover zijn er hogere ontvangsten gerealiseerd bij het project Nieuwe Sluis Terneuzen (€ 9,6 miljoen). De oorzaak hiervoor is een aanvullende bijdrage van Vlaanderen als gevolg van extra indexatie op het Vlaamse projectdeel. Tot slot leiden diverse kleine mutaties bij meerdere projecten tot per saldo hogere ontvangsten (€ 5,2 miljoen).

15.01 Verkeersmanagement

Motivering

De activiteiten binnen verkeersmanagement worden uitgevoerd om een vlot, betrouwbaar en veilig scheepvaartverkeer op het hoofdvaarwegennet te realiseren. Er zijn met RWS ten behoeve van het verkeersmanagement en Beheer en Onderhoud prestatieafspraken gemaakt en er zijn indicatoren opgesteld om aan te sluiten op de beleidsdoelen.

Producten

Bij verkeersmanagement gaat het voornamelijk om de volgende activiteiten:

  • Verkeersbegeleiding, bediening van objecten en vaarwegmarkering;

  • Monitoring en informatieverstrekking;

  • Vergunningverlening en handhaving;

  • Crisisbeheersing en preventie.

In het goederenvervoer over water is een groei voorzien, die deels met verkeersmanagement wordt gefaciliteerd. Daarnaast moet de betrouwbaarheid en reistijd op orde worden gebracht. Beleidsdoelstellingen op het gebied van verkeersmanagement zijn:

  • Het zoveel mogelijk beperken van de gemiddelde structurele wachttijd bij sluizen in de hoofdvaarwegen;

  • Het afstemmen van de bediening van bruggen en sluizen op de vraag vanuit de markt.

De activiteiten die door RWS centraal worden uitgevoerd, worden gefinancierd uit de budgetten voor netwerkgebonden kosten.

Vanaf 2014 wordt in overleg met de sector gewerkt aan het zo goed mogelijk vormgeven van de bediening van sluizen en beweegbare bruggen. De Kamer is geïnformeerd over de wijze waarop RWS en haar collega vaarwegbeheerders dit vormgeven, via het stuk «vergezicht bediening sluizen en bruggen» (Kamerstukken II 2015-2016, 34 300 A, nr. 56). In 2019 is de Kamer geïnformeerd welke maatregelen Rijkswaterstaat samen met de sector heeft geselecteerd om de betrouwbaarheid van reistijden te verbeteren in het kader van Beter Bediend (Kamerstukken, 2018–2019, 31 409, nr. 219). Met het toezicht op het water dat door RWS (onder andere samen met de Politie) wordt uitgevoerd, wordt beoogd de veiligheid voor de gebruikers te borgen. Dit toezicht heeft ook een preventieve werking. Met de inwerkingtreding van de nieuwe Binnenvaartwet is meer nadruk komen te liggen op bestuursrechtelijke handhaving door IenW (in plaats van strafrechtelijke handhaving door de Politie). In geval van calamiteiten, zoals schade en verontreinigingen, wordt hierover bericht en adequaat opgetreden. Hiervoor is een calamiteitenorganisatie operationeel.

Meetbare gegevens

Tabel 30 Specificatie bedieningsareaal

Areaalomschrijving

Eenheid

Realisatie 2016

Realisatie 2017

Realisatie 2018

Realisatie 2019

Realisatie 2020

Begroting 2020

Toelichting

Begeleide vaarweg

km

592

592

592

592

592

592

1

Bediende objecten

stuks

245

245

242

242

244

244

2

Bron: Rijkswaterstaat, 2020

Toelichting

  • 1. Alleen de vaarwegen, die vanuit vaste verkeersposten worden begeleid, zijn in het hierboven opgenomen areaal meegeteld. De vaarwegen in beheer bij RWS die met patrouillevaartuigen worden bestreken zijn niet meegerekend.

  • 2. In 2020 zijn de Reevesluis en de tweede sluiskolk bij sluis Eefde opengesteld.

15.02 Beheer, onderhoud en vervanging

Motivering

Beheer en onderhoud wordt uitgevoerd om het hoofdvaarwegennet in een staat te houden, die noodzakelijk is voor het faciliteren van vlot, veilig en duurzaam vervoer van goederen.

Producten

Het regulier beheer en onderhoud van rijksvaarwegen omvat maatregelen aan bodems, oevers, kunstwerken zoals sluizen en bruggen, verkeersvoorzieningen, landschap en milieu en voorzieningen voor verkeersmanagement, zoals verkeerscentrales.

Vervanging en renovatie (VenR) betreft het tijdig programmeren en nemen van maatregelen aan kunstwerken en vaarwegen waarbij het einde van de levensduur nadert. Voornamelijk in de eerste helft van de vorige eeuw zijn er kunstwerken gerealiseerd die, mede door het intensieve gebruik, nu of in de komende decennia het moment van einde levensduur naderen. Op basis van onderzoek wordt concreet gemaakt voor welke kunstwerken wanneer vervanging of renovatie aan de orde is.

In bijlage 2 ‘Instandhouding’ van dit jaarverslag wordt ingegaan op de werking van de instandhouding van de netwerken die onder verantwoordelijkheid van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vallen.

15.02.01 Beheer en Onderhoud

Een voorwaarde voor het optimaal gebruiken van het vaarwegennet is de bedrijfszekerheid van de infrastructuur van de vaarwegen.

De activiteiten zijn erop gericht, om de scheepvaart (beroeps- en recreatievaart) zo goed mogelijk te faciliteren. Het betreft maatregelen om de breedte en diepte van de vaarweg te handhaven. Daarnaast betreft het maatregelen om de kunstwerken (sluizen en bruggen) en verkeersvoorzieningen te laten functioneren.

Om verkeersoverlast tot een minimum te beperken, worden zowel de werkzaamheden binnen beheer en onderhoud als werkzaamheden die voortkomen uit het aanlegprogramma goed afgestemd. Binnen beheer en onderhoud vallen zowel het preventief als het correctief onderhoud.

Uitgesteld en achterstallig onderhoud

Conform toezegging aan de Tweede Kamer wordt in het jaarverslag aangeven wat de omvang van het uitgesteld en (eventueel) achterstallig onderhoud aan het einde van het jaar was. Er is sprake van achterstallig onderhoud als de assets niet meer voldoen aan de geldende veiligheidsnormen en/of prestatieafspraken. Achterstallig onderhoud wordt direct aangepakt indien dit noodzakelijk is voor het veilig functioneren van de netwerken.

Voor het Hoofdvaarwegennet betrof het uitgesteld onderhoud per 31 december 2020 € 487 miljoen, daarvan was € 9 miljoen achterstallig. Ten opzichte van 2019 is het uitgestelde onderhoud met € 6 miljoen afgenomen en het achterstallig onderhoud met € 6 miljoen toegenomen.

Voor een overzicht van het uitgesteld en achterstallig onderhoud op alle RWS-netwerken, wordt u verwezen naar bijlage 2 bij dit jaarverslag.

Tabel 31 Uitgesteld en achterstallig onderhoud (bedragen x €1 miljoen)
 

2017

2018

2019

2020

 

Volume uitgesteld onderhoud

Waarvan achterstallig

Volume uitgesteld onderhoud

Waarvan achterstallig

Volume uitgesteld onderhoud

Waarvan achterstallig

Volume uitgesteld onderhoud

Waarvan achterstallig

Hoofdvaarwegen

350

36

414

37

493

3

487

9

Kustwacht

De Kustwacht Nederland is een organisatie met eigen taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden. De directeur Kustwacht maakt jaarlijks een Activiteitenplan en Begroting (APB) en legt dit voor aan de raad voor de kustwacht. De ministerraad stelt het APB vervolgens vast. De directeur Kustwacht beschikt over een informatiecentrum, schepen, surveillancevliegtuigen en helikopters.

De minister van IenW is als coördinerend minister voor Noordzee-aangelegenheden verantwoordelijk voor totstandkoming van geïntegreerd beleid voor de Noordzee en het Gecombineerd Jaarplan voor de uitvoeringtaken door de Kustwacht. De minister van Defensie is beheerder van de Kustwacht.

Overdracht Brokx-Nat

De nog over te dragen vaarwegen in het kader van Brokx-Nat zijn in beeld gebracht in een eindbalans, op basis waarvan de Tweede Kamer in 2002 is geïnformeerd (Kamerstukken II 2002–2003, 28 600 XII, nr. 17). Op dit artikel wordt o.a. de betaling aan provincies en gemeenten voor het onderhoud aan kanalen in Drenthe en wegen en paden Texel verantwoord. In 2021 worden naar verwachting de Haven Oudeschild en wegen en paden Texel afgekocht. Daarnaast is er eind 2020 overeenstemming bereikt met de provincie Groningen en Drenthe over de overdracht van de zijtakken naar beide provincies.

Meetbare gegevens

Tabel 32 Areaal Beheer en onderhoud vaarwegen
 

Eenheid

Realisatie 2018

Realisatie 2019

Begroting 2020

Realisatie 2020

Realisatie x € 1.000 2020

Begroting x € 1.000 2021

Vaarwegen

km

7.082

7.082

7.082

7.071

339.381

331.829

Bron: Rijkswaterstaat, 2020

Toelichting

Het totale areaal is een optelling van zowel hoofdtransportassen, hoofdvaarwegen en overige vaarwegen van in totaal afgerond 3.426 kilometer als zeecorridors en zeetoegangsgeulen van in totaal afgerond 3.646 kilometer. Tezamen is dit afgerond 7.071 kilometer. In 2020 is de lengte afgenomen als gevolg van de overdrachten van het Oude Maasje en het Zuiderkanaal. Dit was niet voorzien in de begroting 2020.

Tabel 33 Indicatoren Beheer en onderhoud

Indicator

Realisatie 2016

Realisatie 2017

Realisatie 2018

Realisatie 2019

Realisatie 2020

Streefwaarde 2020

Toelichting

Geplande stremmingen (gehele areaal)

0,2%

0,5%

0,8%

Niet beschikbaar

0,3%

0,8%

1

Ongeplande stremmingen (gehele areaal)

0,1%

0,2%

0,4%

Niet beschikbaar

0,4%

0,2%

2

Bron: Rijkswaterstaat, 2020

Toelichting

  • 1. De kwaliteit van de stremmingsgegevens is dusdanig verbeterd dat er dit jaar weer gerapporteerd kon worden over de geplande en ongeplande stremmingen. Er lopen echter nog wel acties ter verdere verbetering van de juistheid en volledigheid van de registraties. De geplande en ongeplande stremmingen geven een beeld van de betrouwbaarheid en beschikbaarheid van de sluizen en bruggen op de vaarwegen. De percentages zijn berekend door de gestremde uren af te zetten tegen de totale bedientijd van deze objecten. Met 0,3% ligt de score van de geplande stremmingen onder de norm.

  • 2. De ongeplande stremmingen liggen met 0,4% boven de norm; door uitgesteld onderhoud, ouderdom en intensiever gebruik dan bij het ontwerp was voorzien, neemt de kans op ongeplande uitval van objecten toe.

15.02.04 Vervanging

Het is van belang dat de veiligheid en de beschikbaarheid van het hoofdvaarwegennet in stand worden gehouden tegen de achtergrond van een beperkte technische levensduur van kunstwerken. Het einde van de levensduur kan ontstaan door de ouderdom van het kunstwerk of door intensiever gebruik dan bij het ontwerp is voorzien. Door de intensieve aanleg in de jaren ’60 van de vorige eeuw is de vervangingsopgave toegenomen. Op basis van onderzoek wordt concreet gemaakt voor welke kunstwerken wanneer vervanging of renovatie aan de orde is. De projecten behorende bij deze opgave zijn opgenomen in het MIRT overzicht. Het totaal van de opgave wordt in de instandhoudingsbijlage toegelicht.

Vervangingen en renovaties van kunstwerken zijn ondergebracht binnen het programma Vervanging en Renovatie. De scope van het programma omvat alle kunstwerken waar zich binnen de duur van het programma een levensduurproblematiek voordoet met mogelijke ernstige gevolgen voor de veiligheid en beschikbaarheid van het hoofdvaarwegennet. De projecten in het programma Vervanging en Renovatie verlengen de levensduur van de kunstwerken, zodat de veiligheid en de beschikbaarheid van de bestaande infrastructuur in stand wordt gehouden.

15.03 Aanleg

Motivering

Onder dit programma vallen alle activiteiten die noodzakelijk zijn voor de aanleg en planuitwerking bij het hoofdvaarwegennet.

Producten

In 2020 zijn de volgende mijlpalen gerealiseerd, die betrekking hebben op de realisatie van projecten:

Tabel 34 Mijlpalen realisatieprojecten

Mijlpaal

 

Project

Openstelling

Capaciteitsuitbreiding Sluis Eefde

Ligplaatsen Merwedes: de aanleg van 4 extra ligplaatsen in de bestaande vluchthaven bij Gorinchem

Start realisatie

Overnachtingshaven Lobith (onderdeel van Toekomstvisie Waal)

Ten opzichte van de begroting 2020 hebben de volgende wijzigingen zich voor gedaan:

  • De openstelling van de Ligplaatsen Merwedes heeft in 2020 plaatsgevonden in plaats van 2021.

15.03.01 Realisatie

Tabel 35 Projectoverzicht behorende bij 15.03.01: Realisatieprogramma Hoofdvaarwegennet ((bedragen x € 1 miljoen)
 

Kasbudget 2020

Projectbudget

Openstelling

Toelichting

 

begroting

realisatie

verschil

begroting

huidig

begroting

huidig

 

Projectomschrijving

2020

  

2020

 

2020

  

Projecten Nationaal

        

Beter Benutten

0

0

0

18

16

nvt

nvt

 

Impuls Dynamisch Verkeersmanagement

2

1

‒ 1

101

101

2018

2018

 

Walradarsystemen

0

0

0

26

26

Divers

Divers

 

Projecten Noordwest-Nederland

  

0

     

De Zaan (Wilhelminasluis)

   

13

13

2020

2024

1

Projecten Zuidwest-Nederland

  

0

     

Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen Beneden-Lek

0

1

1

13

13

2023

2023

 

Capaciteitsuitbreiding overnachtingsplaatsen Merwedes

6

5

‒ 1

20

10

2020

2021

 

Nieuwe Sluis Terneuzen

180

193

13

947

997

2023

2023

2

Projecten Zuid-Nederland

        

Maasroute modernisering fase 2

21

9

‒ 12

641

642

2023

2023

3

Wilhelminakanaal Tilburg

2

0

‒ 2

96

99

2019

2019

 

Zuid-Willemsvaart: aanleg Maximakanaal en opwaarderen tot Veghel

0

0

0

431

431

2015

2015

 

Projecten Oost-Nederland

        

Toekomstvisie Waal

14

4

‒ 10

136

134

2024

2024

4

Vaarweg Meppel-Ramspol (keersluis Zwartsluis)

0

0

 

65

59

2017

2017

 

Verruiming Twentekanalen fase 2

4

7

3

169

172

2023

2023

 

Projecten Noord-Nederland

  

0

     

Vaarweg Lemmer-Delfzijl fase 1: verbetering tot klasse Va

0

0

0

284

284

2019

2019

 

Verruiming vaarweg Eemshaven-Noordzee

0

0

0

39

39

2017

2017

 

Overig

        

Kleine projecten / Afronding projecten

0

0

 

1

5

   

afrondingen

1

1

0

0

    

Totaal uitvoeringsprogramma

230

221

‒ 9

3000

3041

   

Realisatieuitgaven op IF 15.03.01 mbt planuitwerking

2

 

‒ 2

     

Programma realisatie

232

221

‒ 11

3000

    

Budget realisatie (IF 15.03.01)

171

       

Overprogrammering (-)

‒ 61

       

Toelichting

  • 1. De Zaan: De openstelling is vertraagd vanwege stikstof-problematiek.

  • 2. Nieuwe Sluis Terneuzen: De hogere realisatie in 2020 is met name veroorzaakt door onvoorziene saneringswerkzaamheden op de locatie Schependijk. Het projectbudget is verhoogd ten behoeve van de saneringswerkzaamheden, als gevolg van een extra indexatie op het Vlaamse deelproject en de prijsbijstelling 2020.

  • 3. Maasroute modernisering fase 2: Door vertraging als gevolg van PFAS problematiek en het aantreffen van een bedreigde diersoort, moesten er nieuwe vergunningen worden aangevraagd. Hierdoor is er minder gerealiseerd in 2020.

  • 4. Toekomstvisie Waal: Door vertraging van de uitspraak van de Raad van State schuift de start van de realisatie op naar 2021. Hierdoor is er minder gerealiseerd in 2020.

15.03.02 Verkenningen en Planuitwerkingen

Tabel 36 Projectoverzicht behorende bij 15.03.02: Verkenningen en planuitwerkingen Hoofdvaarwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
 

Projectbudget

TB

Openstelling

Toelichting

 

begroting

huidig

begroting

huidig

begroting

huidig

 

Projectomschrijving

2020

 

2020

 

2020

  

Realisatieuitgaven op IF 15.03.01 mbt planuitwerkingsprojecten

‒ 30

‒ 34

nvt

nvt

nvt

nvt

 

Projecten Nationaal

       

Bijdrage aan agentschap tbv externe kosten planuitwerkingen

12

16

nvt

nvt

nvt

nvt

 

Reservering voor LCC

250

276

nvt

nvt

nvt

nvt

1

Projecten Noordwest-Nederland

       

Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen Amsterdam-Lemmer

6

6

  

2025-2027

2025-2027

 

Lichteren buitenhaven IJmuiden

65

66

nnb

nnb

nnb

nnb

2

Vaarweg IJsselmeer-Meppel

36

27

  

2023

2023

3

Projecten Zuidwest-Nederland

       

Capaciteit Volkeraksluizen

151

154

  

2024-2026

2025-2027

4

Verkeerssituatie splitsing Hollandsch Diep-Dordtsche Kil

10

10

2016

2016

2025-2027

2025-2027

 

Projecten Oost-Nederland

       

Bovenloop IJssel (IJsselkop tot Zutphen)

36

37

  

2026-2028

2026-2028

 

Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen IJssel

28

28

2019

2019

2021-2022

2023-2024

5

Projecten Noord-Nederland

       

Vaarweg Lemmer-Delfzijl fase 2

102

105

2017

2017

2023-2025

2024-2028

6

Verbreding sluiscomplex Kornwerderzand

 

95

   

2025-2028

7

Overige projecten en reserveringen

563

956

    

8

Projecten in voorbereiding

       

Projecten Noordwest-Nederland

       

Vaarweg Lemmer-Delfzijl fase 2; reservering verkenning bruggen (AP)

       

Projecten Zuidwest-Nederland

       

Kreekraksluizen

    

2026-2028

2026-2028

 

Projecten Oost-Nederland

       

Reservering garantstelling Twentekanalen

    

2018-2020

 

9

Verkenning IJssel fase 2

    

2028

2028

 

Overige projecten in voorbereiding

       

Gesignaleerde risico's

       

afrondingen

‒ 2

‒ 1

     

Totaal programma planuitwerking en verkenning

1.227

1.741

     

begroting (IF 15.03.02)

1.227

1.741

     

Toelichting

  • 1. Reservering Life Cycle Costs (LCC): door de extrapolatie naar 2034 en prijsbijstelling over 2020 is de reservering voor LCC met € 26 miljoen opgehoogd.

  • 2. Lichteren IJmuiden: er is € 27,6 miljoen overgeboekt naar artikel 18 op HXII voor de specifieke uitkering aan de provincie Noord-Holland voor het realiseren van de Energiehaven IJmuiden.

  • 3. Vaarweg IJsselmeer-Meppel: Het taakstellend budget is verlaagd met € 9 miljoen vanwege een overboeking naar de reservering van het project verbreding Sluiscomplex Kornwerderzand.

  • 4. Capaciteits Volkeraksluizen: De quick wins zijn in 2017 gerealiseerd en er loopt een monitoring naar de wachttijden. Afhankelijk van ontwikkeling van de wachttijden volgt eventueel realisatie van een 4e sluiskolk. Hierdoor verschuift de openstelling naar latere jaren.

  • 5. Capaciteitsuitbreiding ligplaatsen IJssel: Door het wegvallen van de PAS-regeling is vertraging opgetreden en verschuift de openstelling naar latere jaren.

  • 6. Vaarweg Lemmer-Delfzijl fase 2: In 2019 is de planvorming van alle projecten van de provincies overgegaan naar Rijkswaterstaat. Dit heeft ertoe geleid dat de planvorming van de Gerrit Krolbrug en Paddepoelsterbrug niet voldoet aan de MIRT-systematiek. Als gevolg hiervan is het project Gerrit Krolbrug teruggezet naar de MIRT-planuitwerking. Dit wordt nu aangepakt, met vertraging in de openstelling tot gevolg.

  • 7. Verbreding sluiscomplex Kornwerderzand: Dit project is nieuw opgenomen in het MIRT en daarmee zichtbaar in deze tabel (€ 95 miljoen). N.b.: In totaal betreft de Rijksbijdrage voor Sluiscomplex Kornwerderzand € 111 miljoen. Naast het budget op 15.03.02 staat er € 16 miljoen op artikel 12.02.04 IF. Zie ook het betreffende projectblad in het MIRT overzicht.

  • 8. Overige projecten en reserveringen:

    - Het project Verbreding sluiscomplex Kornwerderzand is nieuw opgenomen in het MIRT en daarom in dit overzicht verplaatst naar «projecten Noord-Nederland» (-€ 95 miljoen).

    - Daarnaast is het totale budget toegenomen met name vanwege een overboeking van de reserveringen Kustwacht Search and Rescue-helikopters (SAR) en Emergency Towing Vessel (ETV), inclusief bijbehorende prijsbijstelling, van artikel 20 naar artikel 15 (ca. € 280 miljoen).

    - Tevens zijn er middelen t.b.v. Wind op Zee scheepvaartveiligheid vanuit EZK overgeboekt naar IenW. EZK en IenW hebben een afspraak gemaakt over de dekking van de kosten die moeten worden gemaakt om de risico’s te mitigeren die optreden voor de scheepvaartveiligheid door de aanleg van de windmolenparken van de routekaart 2030 Wind op Zee. EZK heeft € 241 miljoen overgeboekt naar IenW voor de no-regret kosten voor de windenergiegebieden Borssele en Hollandse Kust voor de periode 2020 tot en met 2029. Hiervan heeft IenW € 18 miljoen overgeboekt naar Defensie voor de personele kosten samenhangend met de taakintensivering Kustwacht maatregelen scheepvaartveiligheid Wind op Zee voor de periode 2020 tot en met 2029. De overige middelen zijn gereserveerd op artikel 15.03.02 voor de implementatie van de maatregelen.

  • 9. Reservering garantstelling Twentekanalen: deze reservering is vrijgevallen nadat de realisatie van het project is afgerond.

15.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS

Motivering

Bij infrastructuurprojecten boven het drempelbedrag van € 60 miljoen wordt middels een Publiek Private Comparator (PPC) getoetst of een DBFM-contract meerwaarde op kan leveren. Infrastructuurprojecten die via een DBFM (Design, Build, Finance en Maintain) contract worden aanbesteed, hebben als kenmerk dat sprake is van de overdracht van de integrale onderdelen van een bouwproject (ontwerp, bouw, onderhoud en financiering) aan een private Opdrachtnemer. In plaats van een product wordt een dienst uitgevraagd, te weten de beschikbaarheid van de infrastructuur. De betaling voor deze dienst vindt plaats aan de hand van de overeengekomen prestatie die wordt afgezet tegen de daadwerkelijk geleverde prestatie, de beschikbaarheid. De beschikbaarheidsvergoeding wordt pas uitgekeerd na openstelling van het project; tijdens de bouw dient de DBFM-opdrachtnemer daarom zelf de financiering te regelen. Omdat het project gefinancierd is door banken en/of institutionele beleggers, is sprake van een sterke druk vanuit de financiers op de Opdrachtnemer om de afgesproken prestatie ook te leveren: op tijd en binnen de geraamde kosten. Een lager prestatieniveau leidt tot lagere betalingen, die op hun beurt de terugbetaling van de financiering moeten zekerstellen. In de bouwfase is doorgaans wel sprake van een gedeeltelijke betaling (de partiële beschikbaarheidsvergoeding) als sprake is van de uitbreiding van een bestaande weg die ook tijdens de verbouwing beschikbaar moet blijven voor het wegverkeer. Bij openstelling van de weg wordt overgegaan naar een volledige beschikbaarheidsvergoeding. Het afronden van een aanbesteding resulteert in een meerjarige verplichting, van zowel aanleg als ook beheer en onderhoud op het desbetreffende project. Op dit begrotingsartikel bestaat daarmee geen enkele budgetflexibiliteit. Slechts bij onderpresteren van de opdrachtnemer kunnen boetes en kortingen worden aangebracht.

De verplichting aan de DBFM-Opdrachtnemer vervalt aan het einde van de looptijd van het contract waarna het beheer en onderhoud van deze vaarwegdelen en/of objecten terugkomen bij RWS en de bijbehorende budgetten gaan vallen onder het reguliere onderhoudsartikel (artikelonderdeel 15.02 Beheer, Onderhoud en Vervanging). Pas aan het einde van de looptijd kan de definitieve meerwaarde van de PPS-contractvorm worden bepaald en geconcludeerd of binnen het meerjarig budget is gebleven.

Producten

In 2013 is het DBFM Sluizenprogramma in werking gesteld, waar de volgende DBFM projecten in ondergebracht zijn: Sluis Limmel, 3e Kolk Beatrixsluis, Sluis bij Eefde en Zeetoegang IJmond.

De projecten Sluis Limmel, 3e Kolk Beatrixsluis en sluis Eefde zijn opengesteld. Er is sprake van een volledige beschikbaarheidsvergoeding. De looptijd van deze contracten varieert; in onderstaand projectenoverzicht is zichtbaar wanneer de contracten eindigen.

Zeetoegang IJmond verkeert in de bouwfase en kent een partiële beschikbaarheidsvergoeding. De volledige beschikbaarheidsvergoeding wordt na openstelling betaald. De looptijd van deze contracten varieert.

Tabel 37 Projectoverzicht behorende bij 15.04: Geïntegreerde contractvormen/PPS Hoofdvaarwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
 

Kasbudget 2020

Projectbudget

Openstelling

Toelichting

 

begroting

realisatie

verschil

begroting

huidig

begroting

huidig

 

Projectomschrijving

2020

  

2020

 

2020

  

Projecten Noordwest-Nederland

        

Lekkanaal: 3e kolk Beatrixsluis en verbreding kanaalzijde/uitbreiding ligplaatsen

17

23

6

422

436

2019

2019

 

Zeetoegang IJmond

46

23

‒ 23

1.021

1039

2022

2022

1

Projecten Zuid-Nederland

  

0

     

Capaciteitsuitbreiding sluis Eefde

10

8

‒ 2

157

161

2020

2020

 

Keersluis Limmel

3

3

0

87

90

2018

2018

 

Afrondingen

‒ 1

 

1

 

‒ 1

   

Totaal uitvoeringsprogramma

75

57

‒ 18

1.687

1.725

   

begroting (IF 15.04)

75

 

‒ 75

     

Toelichting

  • 1. De hogere realisatie is veroorzaakt door werkzaamheden die in 2019 zijn uitgevoerd maar in 2020 zijn gefactureerd. Het projectbudget is verlaagd in verband met een meevaller. 

15.06 Netwerkgebonden kosten HWN

Motivering

Op dit artikelonderdeel worden de aan het netwerk te relateren apparaatskosten (inclusief afschrijving en rente) van RWS en de overige netwerkgebonden kosten geraamd. De overige netwerkgebonden kosten komen ten goede aan verkeersmanagement, beheer, onderhoud, vervanging, aanleg en DBFM, en betreffen taken die gecentraliseerd binnen RWS worden opgepakt. Het gaat bij deze zogeheten landelijke taken onder meer om het verzamelen van basisinformatie, onderhouden van ICT-systemen, het inspecteren van het areaal en de ontwikkeling van kennis en innovatie. Er is gekozen voor centrale uitvoering met het oog op enerzijds uniformiteit in werkwijze en anderzijds kostenbesparing.

15.07 Investeringsruimte

Bij Ontwerpbegroting 2019 is de investeringsruimte Vaarwegen overgeheveld naar begrotingsartikel 20 onder de modaliteit specifieke investeringsruimte Hoofdvaarwegennet (artikelonderdeel 20.05.03).

15.09 Ontvangsten

Motivering

Op dit artikelonderdeel worden de bijdragen van derden aan de producten op het gebied van Rijksvaarwegen, die rechtstreeks aan IenW worden betaald, verantwoord.

Bijdragen van derden

Dit betreffen de bijdragen van decentrale overheden en andere derden aan projecten.

Licence