Toelichting

1. Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg

Subsidies

Medisch specialistische zorg

Binnen de subsidies Medisch specialistische zorg doet zich een incidentele meevaller voor van € 1,8 miljoen.

Ter dekking van problematiek op de VWS-begroting is, vooruitlopend op de jaarlijkse onderuitputting, in de eerste suppletoire begroting reeds een korting verwerkt op diverse beleidsartikelen. Daarmee is beoogd om het budget op de VWS-begroting zo goed mogelijk te verdelen en het zo mogelijk te maken om extra middelen voor nieuw beleid in te zetten en gedurende het jaar minder onderuitputting op te laten treden. Bij de tweede suppletoire is gekeken waar de onderuitputting is opgetreden. Op sommige plekken zijn correctieboekingen verwerkt. Op dit budget heeft een correctieboeking van € 9,3 miljoen plaatsgevonden.

Eerstelijnszorg

De verlaging van het budget wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat een fors aantal voornemens als gevolg van de coronacrisis geen doorgang kunnen vinden (ca. € 3,1 miljoen) en een herschikking van het budget binnen artikel 2 (ca. € 4,1 miljoen). Hierdoor vallen de uitgaven voor de subsidies Eerstelijnszorg naar verwachting ca. € 7,2 miljoen lager uit.

Lichaamsmateriaal

Vragen over de nieuwe Donorwet komen meer dan verwacht bij de Nederlandse Transplantatiestichting (NTS) terecht in plaats van bij het Donorregister. De subsidie van de NTS wordt in verband hiermee met € 3,7 miljoen verhoogd.

Medische producten

Samen met het ministerie van EZK wordt een lening verstrekt aan InnoGenerics BV die strekt tot behoud van een generieke geneesmiddelenfabrikant in Nederland, met het oog op het voorkomen van de mogelijkheid tot tekorten van geneesmiddelen. Uw Kamer is hierover door de minister van EZK op 6 augustus 2020 geïnformeerd (Kamerstukken II, 2019-2020, 29477 nr 661).

Aan de stichting Nationaal Farmaceutisch Kennis, ontwikkel- en opleidingscentrum wordt een meerjarige subsidie verstrekt met onder meer als doel dat door niet-commerciële partijen ontwikkelde en/of geproduceerde geneesmiddelen ook geregistreerd worden teneinde de kwaliteit, veiligheid en werkzaamheid ook voor geneesmiddelen voor zeer kleine patiëntpopulaties te waarborgen, de rol van 3D printing in de geneesmiddelenvoorziening te onderzoeken en een beter inzicht te krijgen hoe de kwaliteitscontroles van zowel geregistreerde als bereide geneesmiddelen verder te verbeteren zijn. Voor 2020 is hiervoor een bedrag van € 0,8 miljoen gereserveerd.

Om een plasmageneesmiddelenfaciliteit in Nederland te kunnen behouden is een bijdrage van de Nederlandse overheid nodig zodat de overdracht aan een derde partij kan plaatsvinden. Deze bijdrage van € 12 miljoen bestaat voor € 6 miljoen uit een beroep op de afgegeven garantie aan de Stichting Sanquin. De andere helft wordt als lening aan Sanquin Holding BV verstrekt tegen marktconforme voorwaarden om de periode te overbruggen tot de beoogde overdracht daadwerkelijk plaatsvindt (31 december 2020).

Bijdrage aan agentschappen

CIBG

De bijdrage aan het CIBG is lager, omdat meer voorlichting over de nieuwe Donorwet door de Nederlandse Transplantatiestichting wordt gegeven en minder door het Donorregister dan oorspronkelijk geraamd. Daarnaast vallen de herbouwkosten van het Donorregister lager uit dan geraamd.

3. Ondersteuning van het zorgstelsel

Subsidies

Regeling medisch noodzakelijke zorg onverzekerden

In het voorjaar is € 44 miljoen bevoorschot voor de geraamde uitgaven van het CAK. Dit bedrag valt lager uit en wordt teruggevorderd.

Regeling veelbelovende zorg

De onderzoeken in het kader van de subsidieregeling Veelbelovende zorg komen trager op gang dan verwacht. Dit leidt tot onderuitputting van de uitgaven.

Medisch specialistische zorg

Voor het ontsluiten van patiëntgegevens in de medisch-specialistische zorg en de uitwisseling tussen instellingen onderling is er de periode 2020-2023 in totaal € 75 miljoen beschikbaar voor ziekenhuizen, universitair medische centra en overige instellingen voor medisch specialistische zorg (VIPP-programma voor de MSZ). Als gevolg van de corona-crisis konden de ziekenhuizen in 2020 geen prioriteit geven aan de subsidieaanvragen. De verlaging van het budget met ca. € 18,3 miljoen betreft dan ook een kasschuif om het kasritme in overeenstemming te brengen met de uitgaven. Daarnaast is sprake van een groot aantal andere kleine mutaties die per saldo leiden dat het budget totaal met € 14,6 miljoen wordt verlaagd.

Ter dekking van problematiek op de VWS-begroting is, vooruitlopend op de jaarlijkse onderuitputting, in de eerste suppletoire begroting reeds een korting verwerkt op diverse beleidsartikelen. Daarmee is beoogd om het budget op de VWS-begroting zo goed mogelijk te verdelen en het zo mogelijk te maken om extra middelen voor nieuw beleid in te zetten en gedurende het jaar minder onderuitputting op te laten treden. Bij de tweede suppletoire is gekeken waar de onderuitputting is opgetreden. Op sommige plekken zijn ook correctieboekingen verwerkt. Op dit budget heeft een correctieboeking van € 9,1 miljoen plaatsgevonden.

Tegemoetkoming extra beddencapaciteit zwaar getroffen regio’s

Ten behoeve van het organiseren van extra beddencapaciteit in een aantal zwaar getroffen regio’s heeft aanvullend op de later georganiseerde compensatie aan verzekeraars een tegemoetkoming plaatsgevonden vanuit de VWS begroting. Het betreft € 14,1 miljoen.

Bekostiging

Zorg illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen

De uitgaven in het kader van de regeling voor vergoeding van medisch noodzakelijke zorg aan illegalen en andere onverzekerbare vreemdelingen zijn hoger dan eerder geraamd. Dit heeft onder meer te maken met het wegwerken van de werkvoorraad ultimo 2019. Tot en met 31 augustus 2020 heeft het CAK circa € 34 miljoen aan zorgkosten vergoed in het kader van de Regeling Financiering Zorg Onverzekerbare Vreemdelingen.

Volgens de augustusrapportage van het CAK komt de verwachte realisatie uit op ongeveer € 48 miljoen, waarbij er vanuit is gegaan dat alleen de werkvoorraad van december 2020 wordt meegenomen naar 2021. Afgezet tegen het beschikbare budget van € 38,3 miljoen betekent dit een tekort van € 9,7 miljoen.

Inkomensoverdrachten

Overgangsregeling FLO/VUT ouderenregeling ambulance personeel

De uitgaven voor de FLO/VUT-ouderenregeling ambulancepersoneel vallen (€ 6,4 miljoen) hoger uit, onder andere als gevolg van wijzigingen in regelgeving waarvan is afgesproken dat deze risico’s voor VWS zijn.

Opdrachten

Uitvoering zorgverzekeringsstelsel

In het voorjaar werd verwacht dat het budget voor 2020 voldoende zou zijn, maar door met name extra uitgaven in verband met werkgeverslasten van de pgb-regeling en daarnaast onvermijdelijke uitgaven in het kader van de implementatie van de GLI is het budget ontoereikend en zijn aanvullende middelen beschikbaar gesteld.

Ontvangsten

Hogere ontvangsten wanbetalers MTR 2020

Op basis van informatie van het CAK wordt verwacht dat de ontvangsten in het kader van de aanpak van wanbetalers (ontvangsten opgelegde bestuursrechtelijke boete) hoger zijn dan eerder geraamd.

Terugontvangst subsidieregeling onverzekerde personen

Op grond van informatie van het CAK is gebleken dat een beperkt deel van de in 2019 aan het CAK verstrekte middelen ten behoeve van betalingen in het kader van de subsidieregeling onverzekerde personen ongebruikt is gebleven. Deze middelen worden door het CAK aan VWS terugbetaald.

Ruimte ontvangsten artikel 2

Over 2020 vallen de ontvangsten over artikel 2 € 2,7 miljoen hoger uit dan geraamd. Dit komt onder andere door het aflopen van de eerste VIPP-regelingen, waar een aantal ziekenhuizen ontvangen subsidie moeten terugbetalen als gevolg van het niet uitvoeren van activiteiten.

Ruimte subsidieregeling onverzekerde personen

Het CAK verwacht minder uitgaven in het kader van de subsidieregeling onverzekerde personen (SOV)-regeling te doen dan het bedrag dat is bevoorschot in 2020. Het CAK heeft ingestemd met een terugbetaling van het teveel ontvangen bedrag.