Base description which applies to whole site

3.4 Beleidsartikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering

Tabel 17 Budgettaire gevolgen van beleid art. 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering (Tweede suppletoire begroting) (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (1)

Stand 1e suppletoire begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4) = (2) + (3)

Mutaties Miljoenennota (incl. ISB, NvW en amendementen)

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

6.140.587

6.632.230

‒ 42.885

28.372

6.617.717

      

Uitgaven

3.377.490

3.917.954

‒ 50.350

‒ 403.125

3.464.479

      

Subsidies (regelingen)

3.036.302

3.552.174

‒ 46.755

‒ 386.818

3.118.601

Missiegedraven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI)

49.470

55.487

‒ 50

‒ 4.474

50.963

Hernieuwbare Energietransitie (HER+)

47.440

33.980

‒ 1.554

‒ 5.107

27.319

Energie-efficiëntie

2.368

2.076

‒ 26

26

2.076

Green Deals

500

2.370

 

‒ 2.305

65

Demonstratieregeling Klimaat- en Energie-innovatie (DEI+)

67.232

79.315

‒ 26.600

2.343

55.058

Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw (SDS)

4.941

6.466

‒ 3.094

‒ 427

2.945

Projecten Klimaat en Energieakkoord

4.491

3.812

‒ 1.835

‒ 900

1.077

SDE

663.831

663.831

‒ 40.831

‒ 5.000

618.000

SDE+

1.830.414

2.272.087

‒ 412.991

130.332

1.989.428

SDE++

0

0

471.000

‒ 471.000

0

Aardwarmte

15.000

15.000

  

15.000

ISDE-regeling

130.000

154.000

‒ 23.750

‒ 18.100

112.150

Compensatie Energie-intensieve bedrijven (ETS)

179.000

179.542

  

179.542

Carbon Capture and Storage (CCS)

4.380

4.860

346

‒ 756

4.450

Hoge Flux Reactor

6.401

6.401

  

6.401

Elektrisch rijden

0

5

  

5

Caribisch Nederland

12.844

24.661

 

9.398

34.059

Overige subsidies

5.625

40.916

‒ 3.815

‒ 20.630

16.471

Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE)

7.365

7.365

‒ 6.947

‒ 218

200

Nationale co-financiering EU Innovation Fund

5.000

0

  

0

Subsidie ondersteuning verduurzaming mkb

0

0

3.392

 

3.392

     

0

Leningen

5.000

5.000

0

0

5.000

Lening EBN

5.000

5.000

  

5.000

      

Garanties

600

600

‒ 600

0

0

Verliesdeclaratie aardwarmte

600

600

‒ 600

 

0

      

Opdrachten

11.234

10.551

4.216

‒ 3.253

11.514

Onderzoek mijnbouwbodembeweging

1.720

3.117

 

‒ 482

2.635

SodM onderzoek

2.025

2.025

‒ 600

‒ 543

882

Uitvoeringsagenda Klimaat

623

542

 

‒ 292

250

Klimaat mondiaal

327

731

6

 

737

Onderzoek en opdrachten

6.539

4.136

4.810

‒ 1.936

7.010

      

Bijdrage aan agentschappen

76.498

81.944

13.570

‒ 5.802

89.712

Bijdrage aan RVO.nl

56.861

64.343

12.805

48

77.196

Bijdrage aan Agentschap Telecom

4.820

4.820

‒ 3.833

‒ 104

883

Bijdrage aan NEa

7.194

8.114

‒ 308

‒ 688

7.118

Bijdrage aan KNMI

1.239

2.020

25

3

2.048

Bijdrage aan NVWA

867

867

19

‒ 19

867

Bijdrage aan RIVM

1.565

0

35

‒ 35

0

Bijdrage aan RWS

3.952

1.780

4.827

‒ 5.007

1.600

      

Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s

142.567

145.149

‒ 14.892

‒ 5.428

124.829

Doorsluis COVA-heffing

111.000

111.000

‒ 15.400

‒ 7.300

88.300

TNO kerndepartement

29.875

32.457

473

2.108

35.038

TNO-SodM

1.692

1.692

35

‒ 236

1.491

      

Bijdrage aan medeoverheden

27.579

20.000

‒ 7.400

0

12.600

Uitkoopregeling

27.579

20.000

‒ 7.400

 

12.600

      

Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties

10.377

35.429

1.511

‒ 1.607

35.333

Bijdrage aan Nuclear Research Group (NRG)

8.793

33.488

513

‒ 513

33.488

Internationale contributies

1.584

1.941

31

‒ 127

1.845

PBL Rekenmeesterfunctie

0

0

967

‒ 967

0

      

Stortingen begrotingsreserve

67.333

67.107

0

‒ 217

66.890

Storting in begrotingsreserve duurzame energie en klimaattransitie

66.333

66.333

  

66.333

Storting in begrotingsreserve aardwarmte

1.000

774

 

‒ 217

557

      
      

Ontvangsten

3.383.771

3.838.095

515.230

‒ 363.115

3.990.210

Ontvangsten COVA

111.000

111.000

‒ 15.400

‒ 7.300

88.300

Opbrengst heffing ODE (SDE++)

2.648.000

2.648.000

  

2.648.000

Ontvangsten zoutwinning

2.511

2.511

  

2.511

Onttrekking reserve duurzame energie en klimaattransitie

240.080

687.971

 

‒ 356.307

331.664

ETS-ontvangsten

370.000

370.000

530.000

 

900.000

Diverse ontvangsten

12.180

18.613

630

492

19.735

Tabel 18 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000)
 

Vastgestelde begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (1)

Stand 1e suppletoire begroting (incl. ISB, NvW en amendementen) (2)

Mutaties 2e suppletoire begroting (3)

Stand 2e suppletoire begroting (4) = (2) + (3)

Mutaties Miljoenennota (incl. ISB, NvW en amendementen)

Overige mutaties 2e suppletoire begroting

Verplichtingen

6.140.587

6.632.230

‒ 42.885

28.372

6.617.717

waarvan garantieverplichtingen

66.600

66.600

  

66.600

waarvan overige verplichtingen

6.073.987

6.565.630

‒ 42.885

28.372

6.551.117

Budgetflexibiliteit

De oorspronkelijke budgetflexibiliteit in de Ontwerpbegroting 2021 was ongeveer 13%, ofwel 87% van het beschikbare kasbudget 2021 was al juridisch verplicht. Bij de 1e suppletoire begroting daalde dit percentage naar zo'n 82%, omdat er ruim € 540 mln aan de begroting van artikel 4 werd toegevoegd. Bij 2e suppletoire begroting wordt het budget weer met ruim € 453 mln verlaagd: het grootste deel hiervan vloeit weer naar de reserve duurzame energie en klimaattransitie door een verlaging van de onttrekking aan deze reserve.

In 2021 is tot 1 november voor een totaalbedrag van € 6 mld aan verplichtingen op artikel 4 aangegaan. Een groot deel (€ 5 mld) van deze verplichtingen betreft de openstelling van de SDE++, waarvan de betalingen pas in latere jaren volgen. Van de overige € 1 mld is de inschatting dat hiervan € 400 mln in 2021 tot betaling komt. Hiermee is bijna 97% van het budget dat bij 2e suppletoire begroting overblijft juridisch verplicht: de budgetflexibiliteit is dan 3%.

Toelichting

Verplichtingen

De verhoging van het verplichtingenbudget met € 28,4 mln die in het kader van de Najaarsnota wordt doorgevoerd is een saldo van verhogingen en verlagingen van het verplichtingenbudget. De belangrijkste verhoging betreft een ophoging van het verplichtingenbudget van de SDE++ met bijna € 160 mln om de overeenkomst met Denemarken voor statistische overdracht te kunnen financieren. Tegenover deze verhoging staan verlagingen van het verplichtingenbudget door:

  • Een aantal overhevelingen van in totaal € 22,7 mln naar andere departementen. De belangrijkste hiervan betreffen de overhevelingen naar IenW voor het Maritiem InformatieVoorzierning ServicePunt (MIVSP, € 13,5 mln) en de regeling Versterkte Uitvoering Energiebesparings- en informatieplicht (VUE, € 4,9 mln), de bijdrage aan PBL voor het uitvoeren van de Rekenmeesterfunctie voor de KEV (€ 1,8 mln), de storting in het Provinciefonds voor de bijdrage in de kosten van sanering van historische mijnbouwschachten in Limburg (€ 0,95 mln) en de overheveling naar de begroting van Defensie als bijdrage in de meerkosten van de vervanging van de radarinstallatie in Wemeldinge (€ 0,75 mln).

  • Een verlaging van het voor het WarmtelinQ-project beschikbare verplichtingenbudget met € 107,5 mln, omdat deze middelen naar verwachting pas vanaf 2022 toegezegd zullen worden.

Uitgaven

Subsidies

Missiegedraven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI)

Op de middelen die bestemd zijn voor de regeling MOOI is er sprake van een onderuitputting van € 4,5 mln, omdat door vertraging in projecten een aantal betalingen doorschuift naar 2022.

HER+

Op de openstelling van de HER+ zijn in 2021 minder subsidies verstrekt dan oorspronkelijk geraamd. Dit leidt tot een onderuitputting op de kasuitgaven van ongeveer € 5,1 mln. De ongebruikte middelen blijven beschikbaar via de reserve duurzame energie en klimaattransitie, zodat deze ingezet kunnen worden voor toekomstige openstellingen van de HER+, de ISDE, de SDE, de SDE+ en de SDE++.

SDE

Op de uitfinanciering van de SDE-regeling vinden iets lagere kasuitgaven plaats dan waar bij Miljoenennota rekening mee gehouden was. De ongebruikte middelen (€ 5 mln) blijven beschikbaar via de reserve duurzame energie en klimaattransitie.

SDE+

Bij Miljoenennota is € 413 mln van het SDE+-budget afgesplitst en toegevoegd aan een apart budget voor de SDE++, dit om de Kamer beter inzicht te geven in (de realisatie van) de voor de SDE, SDE+ en SDE++ beschikbare budgetten. Omdat door deze afsplitsing te weinig budget is overgebleven voor de uitbetaling van SDE+-subsidies in 2021, wordt het voor de SDE+ beschikbare budget nu verhoogd met in totaal ruim € 130 mln. Onder de SDE+ vallen, naast de uitgaven voor de regeling zelf, ook de subsidie aan TenneT voor de aanleg van het net op zee en het flankerende beleid rond de SDE+ en wind op zee.

SDE++

Onder het budget voor de SDE++ vallen niet alleen de uitgaven voor de SDE++-regeling zelf, maar ook de uitgaven voor de overeenkomst met Denemarken voor de statistische overdracht en voor de te treffen maatregelen rond de sluiting en productiebeperking van de kolencentrales in Nederland. De verwachting is dat de gehele € 471 mln die bij Miljoenennota vanuit de SDE, de SDE+ en de ISDE naar het aparte SDE++-budget is overgeheveld niet nodig is, omdat de uitgaven voor de sluiting en productiebeperking van kolencentrales, de statistische overdracht en de openstelling van de SDE++-regeling zelf doorschuiven naar 2022. De ongebruikte middelen blijven beschikbaar via de reserve duurzame energie en klimaattransitie, zodat deze middelen in 2022 aan de reserve kunnen worden onttrokken om de doorgeschoven uitgaven te kunnen financieren.

ISDE

Omdat er op zowel de reguliere openstelling van de ISDE als de openstelling gericht op het MKB naar verwachting minder subsidies worden verstrekt dan oorspronkelijk geraamd, zullen de kasuitgaven in 2021 ruim € 18 mln lager uitvallen. Ook deze middelen blijven beschikbaar via de reserve duurzame energie en klimaattransitie.

Caribisch Nederland

EZK zal in 2021 een extra financiële bijdrage leveren aan de verduurzaming van de energievoorziening op Bonaire. Hiervoor wordt € 10 mln op de begroting gereserveerd. De exacte bijdrage moet nog bepaald worden. Hier tegenover staat een kleine meevaller op de subsidies voor netbeheertarieven van Saba, Sint-Eustatius en Bonaire van € 0,6 mln.

Bijdrage aan agentschappen

Bijdrage aan RWS

EZK hevelt € 4,9 mln over naar RWS als bijdrage aan de uitvoering van de regeling Versterkte Uitvoering Energiebesparings- en informatieplicht (VUE) in 2021. Ook valt de reguliere opdracht aan RWS € 0,1 mln lager uit dan oorspronkelijk gepland.

Bijdrage aan ZBO's/RWT's

Doorsluis COVA-heffing

Zie de toelichting bij Ontvangsten.

Ontvangsten

Ontvangsten COVA

De COVA-heffing is een opslag die wordt geheven op aardolieproducten in Nederland en is bedoeld voor het financieren van het aanhouden van strategische olievoorraden door de Stichting Centraal Orgaan Voorraadvorming Aardolieproducten (COVA). Als gevolg van de coronacrisis is er minder brandstof verbruikt. Ook hanteert de Douane sinds dit jaar een andere systematiek voor het afdragen van de heffingen. Hierdoor wordt er € 7,3 mln minder voorraadheffing opgehaald en wordt er ook minder doorgesluisd aan de COVA.

Onttrekking reserve duurzame energie en klimaattransitie

Door de naar verwachting lagere uitgaven voor de SDE, de SDE++, de HER+ en de ISDE (zie bij Uitgaven) hoeft er € 356 mln minder budget onttrokken te worden aan de reserve duurzame energie en klimaattransitie dan waar bij Miljoenennota nog op was gerekend.

Toelichting op de begrotingsreserves

Tabel 19 Begrotingsreserve Duurzame energie en klimaattransitie (bedragen x € 1.000)

Stand 1/1/2021

4.172.783

+ Geraamde storting

66.333

– Geraamde onttrekking

‒ 331.664

Stand (raming) per 31/12/2021

3.907.452

De begrotingsreserve voor duurzame energie en klimaattransitie is bestemd voor onbesteed gebleven middelen als gevolg van vertraging bij of het niet doorgaan van projecten waaraan subsidie is toegekend op basis van de MEP, de SDE, de SDE+, de SDE++, de HER+ of de ISDE. Via de reserve blijven deze middelen ook in de toekomst beschikbaar voor het stimuleren van hernieuwbare energieproductie of CO2-reductie. In 2021 zal € 66,3 mln in de begrotingsreserve gestort worden als eerste terugstorting van de in totaal € 398 mln die in de periode 2015-2020 tijdelijk aan de reserve was onttrokken (zie hiervoor onder meer het antwoord op vraag 5 en 6 in Kamerstuk 34 210 XIII, nr. 4 , blz. 5 - 7).

De verwachte onttrekking van in totaal € 331,7 mln betreft:

  • de onttrekking van € 235,7 mln als bijdrage aan de financiering van het aanvullende pakket aan CO2-reducrende maatregelen (Urgenda 2.0).

  • De onttrekking van € 96 mln om tekorten op de uitfinanciering van de SDE+-regeling te dekken.

Tabel 20 Begrotingsreserve Aardwarmte (bedragen x € 1.000)

Stand 1/1/2021

17.499

+ Geraamde storting

557

– Geraamde onttrekking

‒ 69

Stand (raming) per 31/12/2021

17.987

De begrotingsreserve voor de garantieregeling Aardwarmte is bedoeld om het budget voor het mogelijk uitbetalen van verliesdeclaraties meerjarig in te kunnen zetten en een eventuele mismatch in de tijd tussen inkomsten (premies) en uitgaven (verliesdeclaraties) op te vangen. Om gebruik te kunnen maken van de garantieregeling Aardwarmte betalen marktpartijen een kostendekkende premie aan de uitvoerder van de regeling (RVO.nl) die wordt gestort in de begrotingsreserve. Voor 2021 gaat het om een bedrag van € 0,56 mln. De onttrekking betreft de kosten die RVO.nl maakt voor de uitvoering van de regeling.

Tabel 21 Begrotingsreserve aan NRG verstrekte leningen (bedragen x € 1.000)

Stand 1/1/2021

6.600

+ Geraamde storting

 

– Geraamde onttrekking

 

Stand (raming) per 31/12/2021

6.600

De middelen in de begrotingsreserve risicopremie NRG zullen worden aangesproken als de Nuclear Reseach Group (NRG) – al dan niet tijdelijk of gedeeltelijk – niet kan voldoen aan de terugbetalingsverplichtingen volgens de afgesloten leningsovereenkomst.

Licence