Base description which applies to whole site

3.2 Artikel 12 Hoofdwegennet

Op dit artikel worden de producten op het gebied van het hoofdwegennet verantwoord. Dit betreft de onderdelen exploitatie, onderhoud en vernieuwing, ontwikkeling, geïntegreerde contractvormen/PPS, en netwerkgebonden kosten. Deze producten zijn gerelateerd aan de beleids­ doelen en -instrumenten zoals beschreven in beleidsartikel 14 Wegen en Verkeersveiligheid op de beleidsbegroting Hoofdstuk XII.

Tabel 17 Budgettaire gevolgen van uitvoering art.12 Hoofdwegennet (bedragen x € 1.000)
 

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

Verplichtingen

2.467.048

5.666.069

3.405.345

2.985.934

2.811.894

2.683.601

2.128.926

Uitgaven

2.952.254

3.393.892

3.145.350

3.905.809

3.789.189

3.134.999

2.861.032

12.01 Exploitatie

4.589

4.479

4.478

4.266

4.159

4.159

4.159

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

4.589

4.479

4.478

4.266

4.159

4.159

4.159

12.02 Onderhoud en vernieuwing

844.645

1.279.349

1.135.979

1.228.776

1.371.067

742.576

698.813

12.02.01 Onderhoud

693.767

1.014.725

837.575

903.683

892.027

373.275

373.852

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

693.767

1.014.725

837.575

903.683

892.027

373.275

373.852

12.02.04 Vernieuwing

150.878

264.624

298.404

325.093

479.040

369.301

324.961

12.03 Ontwikkeling

634.468

663.012

714.418

1.113.186

1.124.159

1.159.608

891.570

12.03.01 Aanleg

517.371

453.167

501.639

842.293

865.475

741.963

584.420

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

58.841

25.075

21.379

2.724

2.036

1.934

 

12.03.02 Planning en studies

117.097

209.845

212.779

270.893

258.684

417.645

307.150

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

25.738

45.699

14.322

14.322

13.954

13.954

13.954

12.03.03 Optimalisering gebruik

       

12.04 Geïntegreerde contractvormen/PPS

733.664

606.138

514.098

887.350

616.391

628.301

677.374

12.06 Netwerkgebonden kosten HWN

734.888

840.914

776.377

672.231

673.413

600.355

589.116

12.06.01 Apparaatskosten RWS

560.583

582.422

582.103

568.417

570.839

497.254

484.923

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

560.583

582.422

582.103

568.417

570.839

497.254

484.923

12.06.02 Overige netwerkgebonden kosten

174.305

258.492

194.274

103.814

102.574

103.101

104.193

- Waarvan bijdrage aan agentschap RWS

165.705

249.992

185.774

103.814

102.574

103.101

104.193

Ontvangsten

130.876

155.503

8.307

44.797

49.951

59.676

70.975

12.09 Ontvangsten

130.876

155.503

8.307

44.797

49.951

59.676

70.975

12.09.01 Ontvangsten

 

155.503

8.307

9.859

15.016

3.917

15.216

12.09.02 Tolopgave

 

0

0

34.938

34.935

55.759

55.759

Budgetflexibiliteit

Met uitzondering van planning en studies, zijn de budgetten in 2023 juridisch verplicht op de peildatum 1 januari 2023. De budgetten voor planning en studies zijn bestuurlijk gebonden.

Tabel 18 Geschatte budgetflexibiliteit art. 12
 

2023

Juridisch verplicht

93%

Bestuurlijk gebonden

7%

Beleidsmatig gereserveerd

 

Nog niet ingevuld/vrij te besteden

 

12.01 Exploitatie

Motivering

Met exploitatie streeft IenW naar een veilig en optimaal gebruik van de beschikbare weginfrastructuur en het bereiken van een voorspelbare en betrouwbare reistijd van deur tot deur op de meest duurzame manier en met oog voor de leefomgeving. Daarmee worden de verkeersveiligheid, bereikbaarheid en leefbaarheid in Nederland bevorderd.

Producten

De uitgaven voor de exploitatie hebben betrekking op het verzamelen en verspreiden van verkeersdata en op besturingssoftware voor informatiepa­nelen en andere apparatuur. Samen met de weginspecteurs van Rijkswaterstaat (RWS) resulteert dit in:

  • Verkeersbegeleiding bij grote drukte, inclusief grootschalige evenementen en crisissituaties zoals bij een weeralarm;

  • Hulpverlening, bevorderen doorstroming en informatievoorziening bij pech en ongevallen (incidentmanagement);

  • Maatregelen ter bevordering van gedisciplineerd en sociaal weggedrag, bijvoorbeeld ter voorkoming van het negeren van rode kruizen en vlucht-strookparkeren;

  • Voorlichting over rijkswegen, zoals voorlichting over de gevolgen van wegwerkzaamheden.

De meeste van deze maatregelen worden ingezet vanuit vijf regionale verkeerscentrales en een landelijke verkeerscentrale. Hierbij wordt het rijkswegennet in samenhang met het regionale wegennet beschouwd door toepassing van gebiedsgericht verkeersmanagement waarbij wordt ingezet op regionale samenwerking.

De activiteiten die door RWS centraal worden uitgevoerd, worden bekostigd uit het budget voor netwerkgebonden kosten. De verdeling naar onder meer exploitatie, onderhoud en vernieuwing is extracomptabel inzichtelijk gemaakt in bijlage 4 'Instandhouding' bij deze begroting.

Meetbare gegevens

Tabel 19 Specificatie bedieningsareaal m.b.t. exploitatie1

Areaalomschrijving

Eenheid

Realisatie 2021

Prognose 2022

Prognose 2023

Verkeerssignalering

km op rijbaan

2.914

2.914

2.914

Verkeerscentrales

aantal

6

6

6

Spitsstroken

km

308

308

293

1

Bron: Rijkswaterstaat 2022

Toelichting

Voor de verkeerssignalering (de matrixborden) is in 2023 geen wijziging voorzien.

De lengte spitsstroken zal in 2023 afnemen doordat in het project A1 Apeldoorn-Azelo de spitsstroken tussen knooppunt Beekbergen en Twello vervallen om te worden vervangen door volwaardige rijstroken.

Tabel 20 Indicator exploitatie1
 

Realisatie 2020

Realisatie 2021

Streefwaarde 2022

Streefwaarde 2023

Levering verkeersgegevens: op alle bemeten wegvakken wordt betrouw­bare reis en routeinformatie ingewonnen en tijdig geleverd aan de serviceproviders

    

1. beschikbaarheid data voor derden: % van de RWS-meet­locaties dat goed functioneert

93%

94%

90%

90%

2. actualiteit data voor derden: % van de gege­vens van een meet­­minuut, dat binnen 75 sec. daarna door RWS wordt geleverd aan NDW

100%

96%

95%

95%

1

Bron: Rijkswaterstaat 2022

Toelichting

Deze indicator geeft aan in welke mate RWS intensiteit- en snelheidsge­gevens van de meetlocaties beschikbaar heeft en ze tijdig doorgeeft aan het Nationaal Dataportaal Wegverkeer (NDW).

De indicator kent twee aspecten, namelijk:

  • De mate van beschikbaarheid van de RWS-meetlocaties (aantal x tijd);

  • De mate waarin meetgegevens tijdig (binnen 75 seconden) verstuurd zijn naar de NDW.

De percentages worden berekend ten opzichte van de totalen.

12.02 Onderhoud en vernieuwing

Motivering

Door middel van onderhoud en vernieuwing worden het hoofdwegennet en de direct omgeving op orde gehouden, zodat het vervullen van de primaire functie gewaarborgd is: het faciliteren van veilig, vlot en comfortabel vervoer van personen en goederen met aandacht voor de kwaliteit van het milieu. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen regulier onderhoud enerzijds en vernieuwingen anderzijds.

Producten

Het regulier onderhoud van hoofdwegen omvat maatregelen aan verhardingen, kunstwerken (zoals bruggen, tunnels en viaducten), verkeersvoor­zieningen, landschap en milieu en voorzieningen voor verkeersmanagement (zoals signalering en verkeerscentrales).

In bijlage 4 Instandhouding van deze begroting wordt uitgebreid ingegaan op de werking van de instandhouding van de netwerken die onder verantwoordelijkheid van IenW vallen.

Maatregelen

Toevoeging Coalitieakkoord middelen instandhouding

In het Coalitieakkoord zijn extra middelen beschikbaar gesteld voor exploitatie, onderhoud en vernieuwing van de Rijksinfrastructuur. De komende jaren groeit de extra bijdrage stapsgewijs toe naar jaarlijks € 1,125 miljard extra vanaf 2026 en structureel € 1,25 miljard extra vanaf 2038 voor de instandhouding van onze wegen, spoor, bruggen, viaducten en vaarwegen, ook met het oog op de verkeersveiligheid. Er wordt extra geïnvesteerd in het Deltafonds (€ 250 miljoen structureel vanaf 2026) om achterstanden weg te werken en de uitvoering van het Nationale Deltaprogramma te versnellen. De extra middelen uit het Coalitieakkoord voor de jaren 2022-2025 zijn bij deze begroting verdeeld over de netwerken van ProRail en RWS op het Mobiliteitsfonds en Deltafonds om de programmering van exploitatie en onderhoud in deze jaren op te hogen. Voor vernieuwing is in de periode 2026 tot en met 2030 € 200 miljoen per jaar gereserveerd (€ 160 miljoen voor het Mobiliteitsfonds en € 40 miljoen voor het Deltafonds).

Programma brandwerendheid tunnels

In deze begroting is een nieuw programma op artikel 12.02 geplaatst, het programma Brandwerendheid tunnels. Dit programma richt zich op het aanbrengen van hittewerende bekleding in tunnels ten behoeve van brandwerendheid. RWS voert dit programma uit en verstrekt de opdracht zoveel mogelijk binnen bestaande werkzaamheden (zoals aanleg en onderhoud). Om de wegtunnels aantoonbaar te laten voldoen aan de wettelijke normen voor brandwerendheid is in 2018 besloten om hittewerende bekleding aan te brengen (Kamerstukken 29 296, nr. 34). Het gaat daarbij om de wegtunnels opgeleverd in de periode 2000 ‒ 2017. Op 24 december 2022 is de Kamer geïnformeerd (Kamerstukken 29296, nr. 41) dat uit nader onderzoek is gebleken dat het op grote schaal aanbrengen van hittewerende bekleding in landtunnels mogelijk achterwege kan worden gelaten of slechts in beperkte mate hoeft te worden aangebracht. Dit vereist wel dat voor de verschillende landstunnels gezamenlijk met de gemeente (bevoegd gezag) tunnelspecifiek onderzoek wordt uitgevoerd. Samen met de desbetreffende gemeenten wordt momenteel door RWS gekeken naar de aanpak en planning van het vervolgtraject en de prioritering welke tunnels als eerste onderzocht worden.

Tunnels onder water zijn niet meegenomen in het onderzoek. Bij tunnels onder water kan de mogelijke gevolgschade van een brand namelijk zeer omvangrijk zijn en wordt om deze reden vastgehouden aan herstel met hittewerende bekleding. Dit vanwege de bereikbaarheid van een regio en de hoge kosten bij herstel van de tunnel. De eerste tunnel die wordt opgepakt is de 2e Coentunnel, de eerste werkzaamheden zijn voorzien in 2023.

12.02.01 Onderhoud

IenW zet IenW in op een optimale veiligheid, beschikbaarheid en betrouwbaarheid van het hoofdwegennet over de hele levenscyclus van de infrstructuur. Die omhels wegen, bruggen, viaducten, tunnels, aquaducten, matrix­ borden, verkeerscentrales en verkeersvoorzieningen. Daarbij gelden de eisen ten aanzien van het landschap en het milieu rond de rijkswegen als randvoorwaarden. Onderhoud betreft zowel het preventief als het correctief onderhoud.

De uitgaven voor het onderhoud bestaan hoofdzakelijk uit:

  • Uitgaven voor onderhoud van verhardingen waaronderhet herstel van vorstschade en het zoveel mogelijk voorkomen daarvan;

  • Uitgaven voor onderhoud van kunstwerken;

  • Uitgaven voor onderhoud aan (Dynamisch Verkeersmanagement) DVM-systemen zoals matrixborden, informatiepanelen en verkeerscentrales;

  • Klein variabel en vast onderhoud aan verkeersvoorzieningen, zoals onderhoud aan bermen, geleiderail, bewegwijzering, geluidsschermen en verlichting;

  • Uitgaven voor geluidmaatregelen (landschap en milieu) als gevolg van naleving van geluidproductieplafonds voor zover geen onderdeel van een aanlegproject.

Meetbare gegevens

Figuur 5

Tabel 21 Areaal rijkswegen1
  

Eenheid

Realisatie 2021

Prognose 2022

Prognose 2023

Rijbaanlengte

Hoofdrijbaan

km

5.842

5.839

5.839

Rijbaanlengte

Verbindingswegen en op- en afritten

km

1.794

1.795

1.795

Areaal asfalt

Hoofdrijbaan

km2

77,2

77,3

77,3

Areaal asfalt

Verbindingswegen en op- en afritten

km2

15,3

15,3

15,3

Groen areaal

 

km2

184

184

184

1

Bron: Rijkswaterstaat 2022

Toelichting

In 2023 zijn op dit moment geen wijzigingen voorzien

Tabel 22 Omvang areaal1
 

Areaal

Eenheid

Omvang 2023

Budget x € 1.000 2023

Wegen

Oppervlakte wegdek (Exclusief verzorgingsbanen)

km2

92,6

745.605

1

Bron: Rijkswaterstaat 2022

Toelichting

In deze tabel wordt het totale areaal exclusief verzorgingsbanen weergegeven. In 2023 betreft dit in totaal 92,6 km2.

Tabel 23 Indicatoren onderhoud1
 

Realisatie 2020

Realisatie 2021

Streefwaarde 2022

Streefwaarde 2023

Files door Werk in Uitvoering, als gevolg van aanleg en gepland onder­houd (1):

5,8%

6,5%

10,0%

10,0%

Technische Beschikbaarheid: deel van lengte en tijd (%) dat de weg veilig beschikbaar is, zonder dat rij- of vluchtstroken zijn afgesloten als gevolg van aanleg of geplande onderhoudswerkzaamheden

98,5%

98,5%

90,0%

97,0%

Veiligheid (2):

    

a.    voldoen aan norm voor verhardingen (stroefheid en spoorvorming)

99,70%

99,80%

99,70%

99,70%

b.    voldoen aan norm gladheidbestrijding (binnen 2 uur preventief strooien).

99%

95%

95%

1

Bron: Rijkswaterstaat 2022

Toelichting

  • 1. Files door Werk in Uitvoering, als gevolg van aanleg en gepland onderhoud (1): Deze indicator betreft de verhouding ‘Files door aanleg, beheer en onderhoud’ ten opzichte van ‘Alle files’. Hierbij worden alleen files meegeteld die een snelheid hebben lager dan 50 km/uur en een lengte van minstens 2 km. De overige vertragingen, namelijk die met een snelheid tussen 50 en 100 km/uur en/of over korte lengte, worden niet benoemd als files, maar als congestie

  • 2. Veiligheid (2): Deze indicator kent twee aspecten, namelijk: (a) het voldoen aan de veiligheidsnormen: dit wordt gemonitord aan de hand van de schadekenmerken stroefheid en spoorvorming en (b) het tijdig bestrijden van wintergladheid: dit wordt gemonitord aan de hand van de situaties waarin tijdig preventief dient te worden gestrooid.

12.02.04 Vernieuwing

Op dit artikel staan de beschikbare budgetten voor vervanging en renovatie van het hoofdwegennet. Sinds medio vorige eeuw is in hoog tempo een groot deel van de infrastructuur aangelegd. Het is van belang dat de veiligheid en de beschikbaarheid van het hoofdwegennet in stand worden gehouden tegen de achtergrond van een beperkte technische levensduur van kunstwerken. Het einde van de levensduur kan ontstaan door de ouderdom van het kunstwerk of door intensiever gebruik dan bij het ontwerp is voorzien. Op basis van onderzoek wordt jaarlijks een analyse gemaakt voor welke kunstwerken vervanging of renovatie aan de orde is. RWS bekijkt via inspecties waar maatregelen nodig zijn. Voor een zichtperiode van ongeveer 7 jaar is dit vooruit te plannen in concrete projecten. Voor de periode daarna zijn budgetten beschikbaar, maar wordt de invulling van het programma op een later moment concreet. De werkwijze staat verder toegelicht in bijlage 4 'Instandhouding'. In het MIRT-projectenoverzicht worden onderliggende projecten inzichtelijk gemaakt.

12.03 Ontwikkeling

Motivering

Om een betrouwbaar netwerk te realiseren en de verwachte verkeersgroei te faciliteren, worden infrastructuurprojecten voorbereid en uitgevoerd. Zo wordt bereikt dat de noodzakelijke wegcapaciteit beschikbaar is en komt. Daarbij wordt rekening gehouden met de kaders van veiligheid en leefbaarheid.

Onzekerheid MIRT-programma in relatie tot stikstofproblematiek

Het MIRT-programma ondervindt gevolgen van de stikstofproblematiek. Dit is toegelicht in de Uitvoeringsagenda Mobiliteit.

Maatregelen

Verkeersveiligheid hoofdwegennet

Er wordt op verschillende manieren gewerkt aan het verder verbeteren van de verkeersveiligheid op het hoofdwegennet. De infrastructuur wordt veiliger gemaakt door bijvoorbeeld het verwijderen van obstakels uit de berm of het aanpassen van kruispunten. Dit betreffen maatregelen op zowel A- als N-wegen in beheer van het Rijk. Hieronder wordt voor de verschillende onderdelen een stand van zaken gegeven.

1.Toevoeging Coalitieakkoord middelen Verkeersveiligheid Rijks-N-wegen

Er is vanuit het Coalitieakkoord voor de jaren 2023-2026 in totaal € 200 miljoen beschikbaar gesteld voor het verbeteren van de verkeersveiligheid op Rijks-N-wegen. Op 28 juni 2022 is de Tweede Kamer geïnformeerd over de aanpak die hiervoor is uitgewerkt (Kamerstukken 29398, nr. 1014). De middelen zijn verdeeld in twee tranches. In tranche 1 is geprioriteerd op een snelle uitvoerbaarheid en gebruik gemaakt van inzichten uit de Integrale Mobiliteitsanalyse (IMA) (Kamerstukken 31305, nr. 328). Binnen deze tranche wordt gewerkt aan het verder verbeteren van de bermveiligheid en worden specifieke knelpunten aangepakt, zoals gevaarlijke kruispunten. Hiervoor is € 24,2 miljoen beschikbaar. Met de uitvoering van de eerste maatregelen in tranche 1 wordt gestart in de loop van 2023. In tranche 2 is gekozen voor een grootschalige en integrale aanpak van een beperkt aantal trajecten. Daarbij is gebruik gemaakt van inzichten uit de IMA en onderzoek van Arcadis (Kamerstukken 29398, nr. 970). Het zwaartepunt in tranche 2 ligt op het aanbrengen van fysieke rijbaanscheiding op de N36 en de N50 tussen Kampen en Ramspol. Daarnaast wordt nader onderzoek gedaan naar maatregelen op de N44, N14, N59, en N915. Voor de maatregelen in tranche 2 is € 170,5 miljoen beschikbaar. Daarnaast is € 5,3 miljoen gereserveerd voor programmamiddelen. De Tweede Kamer wordt voor de zomer van 2023 geïnformeerd over de nadere uitwerking en de planning van de maatregelen in tranche 2.

2. Programma Veilige Bermen

Het programma Veilige Bermen richt zich volledig op het veiliger maken van de bermen langs autosnelwegen door obstakels in de berm te verwijderen, verplaatsen of af te schermen. Dit met als doel om het relatief grote aantal eenzijdige ongevallen met ernstige afloop als gevolg van een botsing met een obstakel in de berm terug te dringen. Voor de uitvoering van het programma is € 40 miljoen gereserveerd. Het programma is in uitvoering. Daarnaast is € 25 miljoen beschikbaar voor het veilger maken van de bermen van N-wegen in beheer van het Rijk. De Tweede Kamer is op 23 april 2018 geïnformeerd over de inzet van deze middelen (Kamerstukken 34775-A nr. 64). Deze middelen zijn toegevoegd aan het Meer Veilig programma. Het budget wordt ingezet voor maatregelen op de N7, N14, N31, N33, N35, N36 en N48. Ook dit programma is inmiddels in uitvoering.

3. Programma Meer Veilig

In het kader van Meer Veilig worden maatregelen gerealiseerd voor de drie programma’s Meer Veilig 3, Veilige Bermen Rijkswegen en aanpak veiligheid N-wegen in beheer van het Rijk. In het programma Meer Veilig 3 wordt gewerkt aan het realiseren van kosteneffectieve maatregelen, waarmee locaties met een relatief hoog veiligheidsrisico worden aangepakt. Concrete voorbeelden van maatregelen zijn het aanleggen van een rotonde, het plaatsen van geleiderail of het aanpassen van invoegers, uitvoegers en de belijning. Van de derde tranche van het servicepakket Meer Veilig zijn van de 62 maatregelen 54 maatregelen gerealiseerd. Er worden nog 8 maatregelen uitgevoerd, waarvan er 2 in uitvoering en 6 in voorbereiding zijn.

12.03.01 Aanleg

Mijlpalen Aanlegprojecten

In 2023 wil IenW de volgende mijlpalen realiseren:

Tabel 24 Mijlpalen Aanlegprojecten

Mijlpaal

Project

Openstelling

 

Start Aanleg

A27 Houten-Hooipolder

A2 Vonderen-Kerensheide

Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen

  • Kleine projecten / Afronding projecten: de stijging van het budget wordt voornamelijk veroorzaakt door de prijsbijstelling 2022 (€ 3 miljoen) en een nadeel (€ 3 miljoen) door het herzien van overeenkomsten met grondeigenaren ten behoeve van de veiligheid van het Dampoortacquaduct over de N57 Middelburg-Veersedam;

  • A1/A28 Knooppunt Hoevelaken: dit project (inclusief budget) is teruggegaan van de realisatiefase naar de planuitwerkingsfase in verband met verbreken van het contract en uitvoeringstoetsen;

  • A12-A15 Ressen – Oudenbroeken (ViA15): naast een verhoging van het projectbudget met toegekende prijsbijstelling 2022 (€ 23 miljoen), zijn er vertragingskosten gemaakt in verband met de stikstofproblematiek (€ 42 miljoen);

  • Meer kwaliteit leefomgeving: voor de aanleg van het Ecoduct Notterveld over het traject N35 Nijverdal-Wieren wordt het projectbudget met € 7 miljoen verhoogd;

  • Meer veilig: naast een verhoging van het projectbudget met toegekende prijsbijstelling 2022 (€ 2 miljoen), is het budget verhoogd met € 1 miljoen als gevolg van een compensatie vanuit de Provincie Zeeland voor het BTW component op de Zanddijk.

De overige budgettaire aanpassingen zijn mutaties ten aanzien van prijsbijstellingen 2022.

Tabel 25 Projectoverzicht behorende bij 12.03.01: Aanleg Hoofdwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
 

Projectbudget

Kasbudget

Openstelling

 

Projectomschrijving

huidig

vorig

t/m 2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

later

huidig

vorig

 

Projecten Zuidwest-Nederland

             

A15 Papendrecht-Sliedrecht

22

22

15

7

      

2021

2021

 

A4/A44 Rijnlandroute

561

547

285

97

96

56

 

27

  

Regio

Regio

 

A4 Burgerveen - Leiden

541

541

541

       

2015

2015

 

A4 Delft - Schiedam

642

642

642

       

2015

2015

 

A4 Vlietland / N14

16

16

16

       

2020

2020

 

N57/59 EuroRAP (verkeersveiligheid)

18

17

4

5

9

     

2024

2023

 

N61 Hoek-Schoondijke

111

111

110

1

      

2015

2015

 

Projecten Nationaal

             

Kleine projecten / Afronding projecten

62

56

 

17

10

3

2

2

2

26

   

Programma 130 km

55

55

51

2

1

1

       

Programma aansluitingen

129

129

121

8

         

Quick Wins Wegen

12

12

12

          

ZSM 1+2 (spoedwet wegverbreding)

1.477

1.477

1.476

1

     

2016

2016

 

Projecten Noord-Nederland

             

A7 Zuidelijke Ringweg Groningen fase 2

855

836

503

135

92

61

38

15

11

2025

2025

 

N31 Leeuwarden (De Haak)

220

220

219

1

      

2014

2014

 

Projecten Noordwest-Nederland

             

A10 Amsterdam praktijk-proef FES

41

41

38

   

3

   

2018

2018

 

A10 Knooppunten De Nieuwe Meer en Amstel (Zuidas)

333

320

55

17

30

35

32

32

32

100

2032-2036

2032-2036

 

A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere

1.196

1.183

917

25

23

33

161

37

  

2027

2027

 

A1 Bunschoten-Knooppunt Hoevelaken

19

20

19

       

2015

2015

 

A1/A28 Knooppunt Hoevelaken

814

        

n.t.b.

n.t.b.

 

A2 Holendrecht-Oudenrijn

1.210

1.210

1.210

     

2012

2012

 

A9 Badhoevedorp

306

304

284

1

21

     

2017

2017

 

N50 Ens-Emmeloord

19

19

19

       

2016

2016

 

Projecten Oost-Nederland

             

A12-A15 Ressen - Oudenbroeken (ViA15)

665

598

162

5

51

385

32

21

6

3

n.t.b.

n.t.b.

 

A1 Apeldoorn-Azelo: fase 1 en 2a

479

467

243

30

86

83

32

5

 

2023-2025

2023-2025

 

A1 Apeldoorn Zuid-Beekbergen

29

29

29

  

    

2017

2017

 

A50 Ewijk - Valburg

269

269

269

       

2017

2017

 

N35 Combiplan Nijverdal

319

319

317

1

    

1

2015

2015

 

N35 Wijthmen - Nijverdal

23

22

3

1

4

3

 

12

  

2018

2018

 

N35 Zwolle - Wijthmen

50

50

49

1

     

2018

2018

 

Projecten Zuid-Nederland

             

A27 Houten-Hooipolder

1.932

1.841

77

36

79

247

260

260

214

759

2029-2031

2029-2031

 

A2 Passage Maastricht

685

685

678

1

1

    

6

2016

2016

 

A4 Dinteloord-Bergen op Zoom

260

260

259

      

1

2014

2014

 

A76 Aansluiting Nuth

60

60

45

15

      

Regio

Regio

 

A2 Vonderen-Kerensheide

337

41

18

16

13

17

32

76

112

53

   

Projecten Overig

             

Fileaanpak

61

61

52

7

1

1

       

Meer kwaliteit leefomgeving

157

150

150

 

1

2

2

2

     

Meer veilig

115

112

78

18

18

    

1

   

Afrondingen

3

1

1

‒ 1

1

1

     

Totaal uitvoeringsprogramma

13.289

13.556

8.966

446

540

926

595

490

377

950

   

Aanleg uitgaven op MF 12.03.01 mbt Planning en studies

1.319

914

509

146

124

124

134

36

50

172

   

Programma Aanleg

14.608

14.470

9.475

592

664

1.050

729

526

427

1.122

   

Budget Aanleg (MF 12.03.01)

   

453

502

842

865

742

584

    

Overprogrammering (-)

   

‒ 139

‒ 162

‒ 208

136

216

157

    

12.03.02 Planning en studies

Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen

  • Geluidsanering Hoofdwegennet: dit gecombineerde spoor- en wegenprogramma loopt vanaf 2012. Op basis van de initiële ramingen was het grootste deel van het budget opgenomen binnen het programma Hoofdwegennet. Op basis van verschuivingen, in de toenmalige globale MJPG-ramingen, is bij de Begroting van 2013 € 129 miljoen overgeboekt van MJPG-Wegen naar MJPG-Spoor. Inmiddels is het programma in uitvoering, zijn de ramingen verder gehard en is gebleken dat er een groter deel van het budget benodigd is voor het Hoofdwegenprogramma. Om die reden is € 151,1 miljoen overgeboekt van MJPG-Spoor naar MJPG-Wegen;

  • Toevoeging Coalitieakkoord middelen verkeersveiligheid Rijks-N-wegen: vanuit de Aanvullende Post bij het Ministerie van Financiën zijn de middelen overgeboekt naar het Mobiliteitsfonds op artikel 12.03.02. De middelen zijn overgeheveld in het ritme zoals opgenomen in het Coalitieakkoord: viermaal € 50 miljoen. Middels een generale kasschuif zijn deze middelen in een realistischer ritme geplaatst: in 2023 en 2024 tweemaal € 25 miljoen en in 2025 en 2026 tweemaal € 75 miljoen;

  • Reservering Life Cycle Costs (LCC): de toename van het bedrag wordt verklaard door een toevoeging ten behoeve van het project A2 Het Vonderen-Kerensheide en het toepassen van de jaarlijkse extrapolatie en prijsindexering;

  • Kosten voorbereiding tol: ophoging van € 72 miljoen ten behoeve van werkzaamheden voor de uitvoeringsfase van het project Tijdelijke Tolheffing. De totale uitvoeringskosten komen hiermee op € 115 miljoen. Dit is in lijn met de actuele ramingen en zoals vermeld aan de Kamer (Kamerstukken 35925-A, nr. 37);

  • Kosten voorbereiding Vrachtwagenheffing: met de goedkeuring van het wetsvoorstel Vrachtwagenheffing door de Tweede- en Eerste Kamer wordt het budget opgehoogd met € 320 miljoen voor de realisatiefase. De totale uitvoeringskosten komen hiermee op € 400 miljoen. Dit is in lijn met de actuele ramingen en zoals vermeld aan de Kamer (Kamerstukken 31305, nr. 333). De raming kan bij de 1e suppletoire begroting van 2023 worden bijgesteld als de second opinion naar de kostenraming daar aanleiding toe geeft;

  • Impuls Strategisch Plan Verkeersveiligheid (SPV): dit betreft een ophoging van € 98 miljoen ten behoeve van de tweede tranche van de Impuls vanuit de reservering SPV op artikel 11.03;

  • A1/A28 Knooppunt Hoevelaken: dit project is van de realisatiefase teruggezet naar planning en studies (€ 811 miljoen) vanwege de toegenomen onderzoekslast in verband met stikstofdepositie. Het tekort op dit project wordt aangevuld uit de getroffen risicoreservering binnen de generieke investeringsruimte (artikel 11.04; € 275 miljoen). Het tekort is ontstaan bij herijking van de raming na ontbinding van het contract met de aannemerscombinatie (Kamerstukken II, 2018–2019, 29 385, nr. 99). Ook is nu rekening gehouden met renovatie van de Arkervaartbrug;

  • A27/A12 Ring Utrecht: het vervangen van de tuien Galecopperbrug, onderdeel van het VenR-programma, wordt niet meer gelijktijdig met het MIRT-project uitgevoerd in verband met de stikstofproblematiek. De hiervoor aanvullend benodigde middelen (€ 23 miljoen) zijn toegevoegd aan het projectbudget uit artikelonderdeel 12.02 Onderhoud en vernieuwing. Het overige verschil wordt verklaard door het toepassen van de prijsindexatie;

  • A2 Het Vonderen-Kerensheide: het projectbudget is met € 35 miljoen opgehoogd ten laste van de generieke investeringsruimte (artikel 11.04) vanwege diverse hogere kostenposten zoals kabels en leidingen, hogere organisatiekosten, extra benodigd zand en minder hinder maatregelen;

  • N50 Kampen - Kampen Zuid: om de kostenstijging door prijsstijgingen, aangescherpte verkeersveiligheidsnormen en gewijzigde uitgangspunten voor de kostenraming op dit project te dekken heeft een ophoging van het projectbudget plaatsgevonden ten laste van de generieke investeringsruimte (artikel 11.04; € 3,2 miljoen).

De overige budgettaire aanpassingen zijn mutaties ten aanzien van prijsbijstellingen 2022.

Tabel 26 Projectoverzicht behorende bij 12.03.02: Planning en Studies Hoofdwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
 

Projectbudget

Planning

  

Projectomschrijving

huidig

vorig

TB

Openstelling

 

Aanleg uitgaven op MF 12.03.01 mbt Planning en studies -projecten

‒ 1.263

‒ 1.674

nvt

nvt

 

Projecten Nationaal

     

Beter Benutten

95

95

 

nvt

 

Geluidsaneringprogramma – weg

528

356

 

nvt

 

Kosten voorbereiding tol

113

39

 

nvt

 

Lucht - weg (NSL hoofdwegennet)

2

2

 

nvt

 

Reservering voor LCC

416

378

 

nvt

 

Snelfietsroutes

2

2

 

nvt

 

Reservering Blankenburgverbinding en ViA15

121

115

 

nvt

 

Voorbereiding vrachtheffing

368

48

 

nvt

 

Impuls Strategisch Plan Verkeersveiligheid

279

174

 

nvt

 

Verkeersveiligheid Rijks-N-wegen

200

    

Bijdrage aan agentschap t.b.v. externe kosten planuitwerkingen

197

188

 

nvt

 

Projecten Noordwest-Nederland

     

A1/A28 Knooppunt Hoevelaken

1.137

814

   

A12/A27 Ring Utrecht

1.640

1.541

2020

*

 

A7/A8 Corridor Amsterdam-Hoorn

353

335

2025

2030-2032

 

A6 Almere Oostvaarders-Lelystad

107

101

*

*

 

Rijksbijdrage aan de Noordelijke Randweg Utrecht

196

187

nvt

Regio

 

Stedelijke Bereikbaarheid Almere

30

28

nvt

Regio

 

Projecten Zuidwest-Nederland

 

0

   

A20 Nieuwerkerk a/d IJssel – Gouda

145

138

2024

2028- 2030

 

A4 Burgerveen – N14

248

236

2023

2029-2031

 

A4 Haaglanden – N14

726

691

*

*

 

Projecten Zuid-Nederland

 

0

   

A67/A73 Knooppunt Zaarderheiken

5

4

*

*

 

N65 Vught – Haaren

88

84

nvt

Regio

 

Programma SmartwayZ.NL: A67 Leenderheide-Geldrop

210

200

2024

2030-2032

 

Programma SmartwayZ.NL: InnovA58

459

436

2023

2028-2030

 

Programma SmartwayZ.NL: ITS en Smart Mobility

10

9

nvt

nvt

 

SmartWayZ.NL programmaorganisatie

0

0

 

nvt

 

Projecten Oost-Nederland

     

A1/A30 Barneveld

89

84

2023-2026

*

 

N35 Nijverdal – Wierden

119

121

*

*

 

N35 Knooppunt Raalte

14

13

nvt

Regio

 

N50 Kampen – Kampen Zuid

8

5

*

*

 

Reservering terugbetaling voorfinanciering A1 Apeldoorn – Azelo

32

31

nvt

nvt

 

Verkeersmaatregelen A28

32

30

nvt

nvt

 

A1/A35 Azelo-Buuren

5

5

nvt

nvt

 

Projecten Noord-Nederland

     

N33 Zuidbroek-Appingedam

110

104

*

*

 

Overige projecten en reserveringen

173

146

   

Projecten in voorbereiding

     

Projecten Nationaal

     

Studiebudget Verkenningen / MIRT onderzoeken

     

Programma DUMO

     

Programma Fiets

     

Strategisch plan Verkeersveiligheid

     

Afrondingen

     

Totaal programma planning en studies

6.996

5.070

   

Begroting (MF 12.03.02)

6.996

5.070

   

12.03.03 Optimalisering gebruik

Motivering

Op dit artikelonderdeel worden uitgaven gedaan die de optimalisering van het gebruik van infrastructuur op de weg bevorderen. Voorbeelden zijn intelligent verkeersmanagement, informatie over werk in uitvoering en beperkte infrastructurele aanpassing van weginfrastructuur.

Producten

Tabel 27 Projectoverzicht behorende bij 12.03.03 Optimalisering gebruik hoofdwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
 

Budget

Planning

Projectomschrijving

huidig

vorig

 
    

Totaal Optimalisering gebruik

   

Begroting (MF 12.03.03)

   

12.04 Geïntegreerdecontractvormen/PPS

Motivering

Bij infrastructuurprojecten boven het drempelbedrag van € 60 miljoen wordt middels een Publiek Private Comparator (PPC) getoetst of een DBFM-contract meerwaarde op kan leveren. Infrastructuurprojecten die via een DBFM (Design, Build, Finance en Maintain) contract worden aanbesteed, hebben als kenmerk dat sprake is van de overdracht van de integrale onderdelen van een bouwproject (ontwerp, bouw, onderhoud en financiering) aan een private opdrachtnemer. In plaats van een product wordt een dienst uitgevraagd, te weten de beschikbaarheid van de infrastructuur. De betaling voor deze dienst vindt plaats aan de hand van de overeengekomen prestatie die wordt afgezet tegen de daadwerkelijk geleverde prestatie, de beschikbaarheid. De beschikbaarheidsvergoeding wordt pas uitgekeerd na openstelling van het project; tijdens de bouw dient de DBFM-opdrachtnemer daarom zelf de financiering te regelen. Omdat het project gefinancierd is door banken en/of institutionele beleggers, is sprake van een sterke druk vanuit de financierders op de opdrachtnemer om de afgesproken prestatie ook te leveren: op tijd en binnen de geraamde kosten. Een lager prestatieniveau leidt tot lagere betalingen, die op hun beurt de terugbetaling van de financiering moeten zeker stellen. In de bouwfase is doorgaans wel sprake van een gedeeltelijke betaling (de partiële beschikbaarheidsvergoeding) als sprake is van de uitbreiding van een bestaande weg die ook tijdens de verbouwing beschikbaar moet blijven voor het wegverkeer. Bij openstelling van de weg wordt overgegaan naar een volledige beschikbaarheidsvergoeding. Het afronden van een aanbesteding resulteert in een meerjarige verplichting, van zowel aanleg als ook beheer en onderhoud op het desbtreffende project. Op dit begrotingsartikel bestaat daarmee geen enkele budgetflexibiliteit. Slechts bij onderpresteren van de opdrachtnemer kunnen boetes en kortingen worden aangebracht.

De verplichting aan de DBFM-opdrachtnemer vervalt aan het einde van de looptijd van het contract waarna het beheer en onderhoud van deze wegvakken terugkomen bij RWS en de bijbehorende budgetten geraamd worden op het reguliere onderhoudsartikel (artikelonderdeel 12.02 Onderhoud en Vernieuwing).

Producten

Bij de projecten N18 Varsseveld-Enschede, N31 Leeuwarden-Drachten, N33 Assen-Zuidbroek, 2e Coentunnel, A12 Lunetten-Veenendaal, A12 Veenendaal-Ede-Grijsoord, A15 Maasvlakte-Vaanplein, A1/A6 Diemen- Almere-Havendreef, A27/A1 Utrecht Noord-Eemnes-Bunschoten, A6 Almere en A9 Holendrecht-Diemen (Gaasperdammerweg) is sprake van volledige beschikbaarheidsvergoedingen. De looptijd van deze contracten varieert; in onderstaand projectenoverzicht is zichtbaar wanneer de contracten eindigen.

De projecten A16 Rotterdam, A24 Blankenburgverbinding, A9 Badhoe­vedorp-Holendrecht en A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15) verkeren in de bouwfase en kennen een partiële beschikbaarheidsvergoeding. De volledige beschikbaarheidsvergoeding wordt na openstelling betaald.

Belangrijkste (budgettaire) aanpassingen

  • A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (Badhoevedorp-Holendrecht): naast een verhoging van € 23 miljoen van het projectbudget met toegekende prijsbijstelling 2022 is het budgetverhoogd met € 8 miljoen ter dekking van gemaakte meerkosten bij RWS door COVID-19;

  • A16 Rotterdam: naast een verhoging van € 30 miljoen van het projectbudget met toegekende prijsbijstelling 2022 is het budget verhoogd met € 5 miljoen ter dekking van gemaakte meerkosten bij RWS door COVID-19;

  • A24 Blankenburgtunnelverbinding: naast een verhoging van € 37 miljoen van het projectbudget met toegekende prijsbijstelling 2022 is het budget verhoogd met € 6 miljoen ter dekking van gemaakte meerkosten bij RWS door COVID-19.

De overige budgettaire aanpassingen zijn mutaties ten aanzien van prijsbij­stellingen 2022.

Tabel 28 Projectoverzicht behorende bij 12.04: Geïntegreerde contractvormen/PPS Hoofdwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
 

Projectbudget

Kasbudget

Openstelling

Eind contract

 

Projectomschrijving

huidig

vorig

t/m 2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

Later

Huidg

Vorig

Projecten Oost-Nederland

              

A12-A15 Ressen - Oudenbroeken (ViA15)

197

196

177

20

      

2022-2024

   

A12 Ede-Grijsoord

184

182

85

10

10

10

10

10

10

39

2016

2016

2032

 

N18 Varsseveld-Enschede

450

447

255

16

11

11

11

11

11

124

2018

2018

2043

 

Projecten Noord-Nederland

              

N31 Leeuwarden-Drachten

169

168

155

8

2

  

4

 

2007

2007

2022

 

N33 Assen-Zuidbroek

350

348

158

14

14

14

14

14

15

107

2014

2014

2034

 

Projecten Noordwest-Nederland

              

A10 Tweede Coentunnel

2.209

2.190

1.338

57

57

57

57

57

57

529

2013

2013

2037

 

A12 Lunetten-Veenendaal

705

698

422

27

26

27

26

26

26

125

2012

2012

2033

 

A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (Badhoevedorp-Holendrecht)

1.296

1.265

37

30

28

27

27

60

190

897

2027

2027

2040

 

A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (deeltraject A1/A6)

1.867

1.846

743

63

63

62

65

62

62

747

2019

2019

2042

 

A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (deeltraject A6 Almere)

384

379

100

20

18

18

15

19

16

178

2019

2019

2040

 

A1/A6/A9 Schiphol-Amsterdam-Almere (deeltraject A9 Gaasperdammerweg)

1.196

1.181

451

56

50

50

51

66

50

422

2020

2020

2038

 

A27/A1 Utrecht-Eemnes-Bunschoten

371

365

84

18

15

15

15

15

15

194

2019

2019

2044

 

Aflossing tunnels

968

959

794

38

29

29

30

28

20

     

Projecten Tolgefinancierd

              

Tolgefinancierde uitgaven A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15)

531

505

 

0

26

26

26

453

    

Tolgefinancierde uitgaven A24 Blankenburgtunnel

  

    

Projecten Zuid-Nederland

              

A59 Rosmalen-Geffen

272

272

271

      

1

2005

2005

2020

 

Projecten Zuidwest-Nederland

              

A15 Maasvlakte-Vaanplein

2.307

2.289

1.573

82

59

59

65

56

57

356

2015

2015

2035

 

A16 Rotterdam

1.746

1.711

300

78

67

269

90

68

55

819

2025

2025

2043

 

A24 Blankenburgtunnelverbinding

2.017

1.974

321

69

65

241

116

105

70

1.030

2024

2024

2043

 

Afrondingen

‒ 6

‒ 1

   

‒ 2

‒ 2

1

‒ 3

     

Totaal

17.213

16.974

7.264

606

514

887

616

628

677

6.021

    

Budget (MF 12.04)

   

606

514

887

616

628

677

     

12.06 Netwerkgebonden kosten Hoofdwegennet

Motivering

Op dit artikelonderdeel worden de aan het netwerk te relateren apparaats­kosten (inclusief afschrijving en rente) van RWS en de overige netwerkge­bonden kosten geraamd. De overige netwerkgebonden kosten komen ten goede aan exploitatie, onderhoud, vernieuwing, aanleg en DBFM, en betreffen taken die gecentraliseerd binnen RWS worden opgepakt. Het gaat bij deze zogeheten landelijke taken onder meer om het verzamelen van basisinformatie, onderhouden van ICT-systemen, het inspecteren van het areaal en de ontwikkeling van kennis en innovatie. Er is gekozen voor centrale uitvoering met het oog op enerzijds uniformiteit in werkwijze en anderzijds kostenbesparing.

12.09 Ontvangsten

Motivering

Op dit artikelonderdeel worden de bijdragen van derden aan de producten op het gebied van Rijkswegen, die rechtstreeks aan IenW worden betaald, verantwoord.

Producten

Totaal geraamde inkomsten tol

Met de Wet Tijdelijke Tolheffing (TTH) Blankenburgverbinding en ViA15, die op 15 maart 2016 in werking is getreden, is vastgelegd dat bij de projecten A24 Blankenburgverbinding en A12/A15 Ressen-Oudbroeken (ViA15) tol geheven kan worden. De toekomstige tolontvangsten zijn geraamd op artikel 12.09. Bij tolheffing is tot voor kort uitgegaan van een periode van 25 jaar. Met de komst van Betalen Naar Gebruik (BNG) per 2030 zal de tolheffing voortijdig worden beëindigd. De resterende tolopgave wordt per 2030 gedekt uit de opbrengsten BNG. Voor een overzicht van de totaal geraamde inkomsten tol wordt verwezen naar bijlage 7 Tol.

Bijdragen van derden

Dit betreffen de bijdragen van decentrale overheden en andere derden aan projecten in de investeringen van Rijkswegenprojecten.

In 2023 wordt een bijdrage van € 8,3 miljoen verwacht. Dit komt met name ten bate van de projecten A7 Zuidelijke Ringweg Groningen (€ 2,6 miljoen) en A27 Houten-Hooipolder (€ 3,1 miljoen). Het restant is een optelsom van kleinere bijdragen ten bate van diverse andere projecten.

Tabel 29 Ontvangsten artikel 12 Hoofdwegennet (bedragen x € 1 miljoen)
 

2022

2023

2024

2025

2026

Bijdragen van derden

156

8

10

15

4

geraamde inkomsten tol

0

0

35

35

56

Totaal

156

8

45

50

60

Licence