Een veiligere samenleving door een doelmatige en effectieve rechtshandhaving en criminaliteitsbestrijding, en door versterking van de bestuurlijke aanpak van criminaliteit door de decentrale overheden.

Opsporing en vervolging

De Minister heeft een regisserende rol. Zij is beleidsverantwoordelijk voor het landelijke opsporings- en vervolgingsbeleid en financiert daartoe onder andere het Openbaar Ministerie (OM) en het Nationaal Forensisch Instituut (NFI).

Het OM is belast met de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde (Wet op de rechtelijke organisatie). Het voert het gezag over de opsporing door politie en bijzondere opsporingsdiensten, beslist over de vervolging van strafbare feiten en ziet erop toe dat de opgelegde straf naar behoren wordt uitgevoerd.

Veiligheid en lokaal bestuur

Op het gebied van veiligheid en lokaal bestuur heeft de Minister een stimulerende rol. Zij is belast met het ontwikkelen van visie, beleid en samenwerkingsvormen op het terrein van de bestuurlijke aanpak van onveiligheid, ondermijning en criminaliteit.

Inspanningen zijn er op gericht het lokaal bestuur en het bedrijfsleven zo effectief en efficiënt als mogelijk in staat te stellen de veiligheid te vergroten en weerbaar te maken tegen onveiligheid en criminaliteit met een integrale en preventieve aanpak. Door de (wettelijke) toerusting van de burgemeester ten aanzien van zijn openbare orde taak en het aanpakken van criminaliteit tegen en gefaciliteerd door het bedrijfsleven, onder andere door het bewaken van de bestuurlijke integriteit (Bibob) en de inzet van de Regionale Informatie- en Expertise Centra (RIEC’s).

JenV faciliteert en ondersteunt de aanpak van de meest voorkomende vormen van overlast, zoals overlast gerelateerd aan uitgaan, voetbal en evenementen. Dit wordt ingevuld samen met het lokale bestuur, onder andere via structureel overleg met de VNG en gemeenten.

JenV is in staat in- en extern coalities te vormen die nodig zijn om lokaal bestuur en bedrijfsleven in staat te stellen onveiligheid en criminaliteit te bestrijden. De rol die het bedrijfsleven kan spelen bij de aanpak van criminaliteit kan nog beter worden erkend en benut.

Vervolging en berechting van verdachten van het neerhalen van vlucht MH17

De Minister is verantwoordelijk voor het strafrechtelijke vervolgings- en berechtigingsmechanisme en financiert daarvoor onder andere het Openbaar Ministerie (OM), de rechtspraak en de politie.

De vervolging en berechting van de verdachten van het neerhalen van de vlucht MH17 vindt in Nederland plaats onder de Nederlandse wet, ingebed in internationale steun en samenwerking. Hiertoe wordt nauw samengewerkt met het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Zeden/mensenhandel

Het kabinet heeft € 27,5 mln. structureel vrijgemaakt voor de versterking van de aanpak van (online) seksuele misdrijven (Kamerstukken II 2021/22, 34853, nr. 50), waarmee onder meer in dekking van de financiële gevolgen van het wetsvoorstel seksuele misdrijven wordt voorzien. Ook wordt geïnvesteerd in de versterking van de capaciteit van de politie (inclusief keteneffecten), het Expertisebureau Online Kindermisbruik (EOKM) en de versterking van de online aanpak.

Verder is in het coalitieakkoord € 2 mln. structureel vrijgemaakt voor de voortzetting en versterking van het programma ‘Samen tegen mensenhandel’.

Cybercrime

Het coalitieakkoord maakt een beperkte intensivering voor de aanpak van cybercrime mogelijk. Het OM wordt versterkt om de kennis en capaciteit voor de aanpak van cybercrime op niveau te brengen, en de internationale en publiek-private samenwerking verder te ontwikkelen. Daarmee wordt invulling gegeven aan de motie-Groothuizen en Van Toorenburg van 26 november 2020. Naast opsporing, vervolging en verstoring van criminele activiteiten is de preventie van cybercrime een belangrijk onderdeel. Daarvoor is een campagneprogramma voor bewustwording voorzien, waarbij personen en organisaties worden voorgelicht over de risico’s van cybercrime en de mogelijkheden er maatregelen tegen te nemen. Het campagneprogramma wordt samen met de ministeries van EZK en BZK vormgegeven. Daarmee wordt deels invulling gegeven aan de motie-Ephraim van 16 december 2021 en de motie-Hermans van 19 januari 2022. Ook wordt de beleidscapaciteit voor de aanpak van cybercrime op het kerndepartement versterkt.

Experiment gesloten coffeeshopketen

Prostitutie

De wijzigingen uit het coalitieakkoord met betrekking tot het wetsvoorstel zijn doorgevoerd. De wijziging op het punt van het vergunninggesprek brengt hogere kosten met zich mee. Voor de financiering van het wetsvoorstel is voor 2023 € 15 mln., 2024 € 15 mln. en de jaren daarna jaarlijks € 10 mln. beschikbaar. De uitstapprogramma’s zijn structureel gemaakt en uitgebreid. Sinds 2021 is er een structurele financieringssystematiek en wordt het budget via een decentralisatie-uitkering uit het Gemeentefonds aan 18 aangewezen gemeenten uitgekeerd. Voor de Decentralisatie-Uitkering Uitstapprogramma’s Prostituees (DUUP) is vanaf 2023 jaarlijks € 6 mln. ter beschikking gesteld. In 2023 wordt uitvoering gegeven aan een plan van aanpak waarin onder andere door toegang tot verzekeringen, zakelijke bankrekeningen en andere financiële dienstverlening de rechtspositie van sekswerkers wordt versterkt. In het plan zal ook aandacht zijn voor de bejegening en benadering van sekswerkers, destigmatisering van sekswerk, voorlichting en hulpverlening aan sekswerkers en geweld tegen sekswerkers.

Budgetflexibiliteit

De juridisch verplichte bedragen betreffen de bijdragen aan het OM, de bijdragen genoemd onder (inter)nationale organisaties/medeoverheden, de bijdragen aan het agentschap NFI, aan DRZ en aan het ZBO College Gerechtelijk Deskundigen. Daarnaast zijn de subsidiebedragen en de gerechtskosten juridisch verplicht. De niet juridische verplichte budgetten voor (opdrachten) schadeloosstellingen en onrechtmatige detentie worden op basis van rechtelijke uitspraken uitgeput en zijn derhalve niet vrij besteedbaar.

33.1 Apparaatsuitgaven Openbaar Ministerie

Openbaar Ministerie (OM)

Het OM is de enige instantie in Nederland die een verdachte voor de strafrechter kan brengen, afgezien van de bijzondere procedure die geldt voor ambtsdelicten van Kamerleden en bewindspersonen. Samen met de rechtspraak is het OM onderdeel van de rechterlijke macht. Het OM zorgt ervoor dat strafbare feiten worden opgespoord en vervolgd. Daarvoor wordt samengewerkt met politie en andere opsporingsdiensten. Het OM is een landelijke organisatie verdeeld over tien arrondissementen. Deze zijn gelijk aan de tien regionale eenheden van de politie. Daarnaast richt het Landelijk Parket zich op de bestrijding van (internationaal) georganiseerde misdaad, bestrijdt het Functioneel Parket criminaliteit op het gebied van milieu, economie en fraude en worden alle beroepen tegen verkeersboetes en eenvoudige misdrijfzaken door het Parket Centrale Verwerking OM (CVOM) behandeld. De zaken waarin hoger beroep wordt aangetekend komen bij een van de vier vestigingen van het Ressortsparket. Dit budget is bestemd voor de financiering van de apparaatsuitgaven van het OM.

Het budget voor het OM is ten opzichte van 2021 gestegen vanwege de structurele investeringen zoals zijn opgenomen in het Coalitieakkoord. Deze investeringen hebben als doel om het OM toekomstbestendig te maken, op gebied van onder meer capaciteit, wendbaarheid, kwaliteit van de informatievoorziening, digitalisering en innovatie en verbetering van de ketensamenwerking. Daarnaast is er sprake van een intensivering van de aanpak van georganiseerde, ondermijnende criminaliteit.

Het OM realiseert naar verwachting de hieronder genoemde productie.

De in de tabel opgenomen aantallen zijn gebaseerd op de beschikbare capaciteit van het Openbaar Ministerie voor de behandeling van zaken en het Prognosemodel Justitiële ketens.

In 2023 beoordeelt het OM naar verwachting circa 450.000 zaken van burgers die beroep instellen tegen een verkeersboete (WAHV).

Verder neemt het OM in circa 164.000 overtredingszaken een strafrechtelijke beslissing. Het OM kan de zaak zelfstandig afdoen (bijvoorbeeld met een strafbeschikking of een sepot) of de zaak aan de kantonrechter voorleggen. Het OM verwacht in 2022 en 2023 meer overtredingszaken te behandelen dan in 2021. Hierbij is ervan uitgegaan dat de coronacrisis voorbij is en de door de coronacrisis opgelopen achterstanden zullen worden weggewerkt.

Het OM zet de meeste capaciteit in bij de behandeling van misdrijfzaken. De capaciteit van het OM is er op gericht om bijna 29.000 eenvoudige misdrijfzaken, meestal zogenaamde feitgecodeerde misdrijven te behandelen. Bij interventiezaken is het doel dat bij veel voorkomende (wijkgerelateerde) criminaliteit de burger als verdachte, slachtoffer of betrokkene een merkbare, zichtbare en betekenisvolle (strafrechtelijke) interventie ervaart die waar mogelijk snel (ZSM) wordt uitgevoerd. Het gaat in 2023 naar verwachting om ruim 123.000 zaken.

De onderzoekszaken en ondermijningszaken omvatten de opsporing en vervolging van ernstige delicten. In ondermijningszaken ligt de focus op de aanpak van criminele activiteiten die niet primair ter kennis van de opsporingsinstanties komen via aangiften. De strafrechtelijke onderzoeken en de daaruit volgende strafzaken zijn vaak langdurig, complex en omvangrijk.

Tot slot kan een verdachte of de officier van justitie (of beiden) in appèl gaan tegen het vonnis van de strafrechter. In dat geval wordt de strafzaak door het Ressortsparket in behandeling genomen. Het gaat hier naar verwachting om circa 26.000 zaken. Het wegwerken van de ontstane voorraad bij rechtbanken zal met enige vertraging vermoedelijk leiden tot extra instroom van hoger beroepzaken bij het Ressortsparket.

33.2 Bestuur, Informatie en Technologie

Bijdragen aan medeoverheden

Regionale Informatie en Expertise Centra / Landelijk Informatie en Expertise Centrum (RIEC's/LIEC) 

Het RIEC/LIEC stelsel bestaat uit 10 RIEC’s en het Landelijk Informatie en Expertisecentrum (LIEC). De RIEC’s zijn regionale samenwerkingsverbanden van bestuursorganen, politie, OM, Belastingdienst en andere partners en hebben tot doel om de (georganiseerde) ondermijnende criminaliteit geïntegreerd aan te pakken. Dit betekent dat strafrechtelijke, fiscale en bestuurlijke maatregelen in samenhang met elkaar worden ingezet. De RIEC’s ondersteunen de samenwerkingspartners hierbij door te fungeren als knooppunt voor informatie, kennis en expertise. In 2023 ontvangen de RIEC’s een reguliere bijdrage van in totaal € 24,1 mln. en € 40 mln. projectgelden voor de uitvoering van integrale versterkingsprogramma's in de regio.

Uitstapprogramma’s prostituees

De uitstapprogramma’s zijn structureel gemaakt en worden uitgebreid. Het kabinet heeft structureel geld beschikbaar gesteld voor een landelijk dekkend netwerk van uitstapprogramma’s om mensen die de prostitutie willen verlaten, hierbij te ondersteunen. Sinds 2021 is er een structurele financieringssystematiek en wordt het budget via een decentralisatie-uitkering uit het Gemeentefonds aan 18 aangewezen gemeenten uitgekeerd. Voor de Decentralisatie-Uitkering Uitstapprogramma’s Prostituees (DUUP) is voor 2022 € 4 mln. en voor 2023 en verder € 6 mln. beschikbaar.

Subsidies

Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV)

Het CCV ontvangt een subsidie om kennis en instrumenten te ontwikkelen op het terrein van criminaliteitspreventie en veiligheid, gericht op een integrale aanpak door samenwerking tussen zowel publieke als private organisaties. Via onder andere bijeenkomsten, publicaties, instrumenten en de website ondersteunt het CCV de professionals in de veiligheidsketen bij uitvoering van rijksbeleid op het gebied van criminaliteitspreventie en veiligheid. Daarnaast zet het CCV de bijdrage aan PVO uit. Het CCV draagt op deze manier bij aan de uitvoering van een groot aantal activiteiten ter ondersteuning en realisatie van beleidsdoelstellingen van JenV, o.a. op het gebied van ondermijnende criminaliteit, cybercriminaliteit, mensenhandel, buurtbemiddeling en preventieve aanpak van jeugd in kwetsbare wijken. Ook het beleid dat JenV uitvoert op het gebied van preventie, wordt voor een belangrijk deel door het CCV vormgegeven. Het CCV zorgt ervoor dat beleid dat op het departement wordt ontwikkeld, ook daadwerkelijk wordt geïmplementeerd door gemeenten, bedrijven en burgers.

33.3 Opsporing en vervolging

Bijdragen aan agentschappen

Nederlands Forensisch Instituut (NFI)

Het NFI is een intern verzelfstandigde organisatie die forensische diensten levert. De grondslag, doelstelling en kerntaken van het NFI zijn vastgelegd in de Regeling Taken NFI. Als primaire taak heeft zij het verlenen van forensische diensten en expertise aan de Nederlandse strafrechtketen. Een meer gedetailleerde toelichting vindt u in de agentschapsparagraaf van het NFI.

Justitiele informatiedienst (Justid)

De Justitiële Informatiedienst (justid) is opgericht in 2006 om cruciale justitiële informatie eenvoudig en snel te delen binnen overheidsinstanties. Ze werkt daarbij intensief samen met diverse partners binnen de strafrecht-, migratie- en jeugdketen zowel in Nederland als op Europees niveau. Met ingang van 1 januari 2022 is Justid als agentschap binnen JenV gaan opereren. In voorgaande jaren maakten de uitgaven (en ontvangsten) deel uit van de administratie van het Bestuursdepartement (artikel 91).

Dienst Justis

Screeningsautoriteit Justis screent om inzicht te krijgen in de betrouwbaarheid van personen en organisaties. Justis doet dit in het belang van het functioneren van de rechtsstaat en de veiligheid in en van de samenleving. Met ingang van het begrotingsjaar 2023 is de systematiek van financieren gewijzigd. De uitvoeringskosten en de ontvangen leges van de producten van Justis worden niet langer verantwoord bij het agentschap, maar op het begrotingsartikel van de betreffende opdrachtgever. Voor de uitvoeringskosten ontvangt Justis een kostendekkende bijdrage van de opdrachtgever.

Een uitgebreidere toelichting is te vinden in de agentschapsparagraaf van de Dienst Justis.

Bijdragen aan ZBO’s en RWT’s

Autoriteit terroristische content en kinderpornografische materiaal (ATKM) in oprichting

De ATKM zal uitvoering geven aan EU-verordening 2021/784 inzake het tegengaan van de verspreiding van terroristische online-inhoud, de uitvoeringswet verordening terroristische online-inhoud en de Wet bestuursrechtelijke aanpak online kinderpornografisch materiaal. Deze wet geeft uitvoering aan de verordening. De Nederlandse uitvoeringswet die de Nederlandse autoriteit aanwijst en de Wet bestuursrechtelijke aanpak online kinderpornografisch materiaal zijn nog niet behandeld door de Tweede Kamer.

Bijdragen aan medeoverheden

Staatkundige hervorming Caribisch Nederland en de landen Curaçao, Aruba en Sint Maarten

Nederland draagt op verschillende manieren bij aan het rechtsbestel in Caribisch Nederland en de andere landen van het Koninkrijk. Naast een jaarlijkse bijdrage aan het Gemeenschappelijk Hof van Justitie en het Openbaar Ministerie wordt onder andere gestimuleerd dat het aantal rechters en officieren van justitie zowel kwantitatief als kwalitatief op goed niveau blijft. De juridische dienstverlening op de BES is geborgd door advocaten, notarissen en gerechtsdeurwaarders. Via Rijksdienst Caribisch Nederland (RCN) en de Raad voor Rechtsbijstand wordt kosteloze rechtsbijstand verleend aan onvermogenden. Voorts wordt een subsidie beschikbaar gesteld voor een notaris van Sint Maarten ten behoeve van de beschikbaarheid van het notariaat op Saba en Sint-Eustatius. Ook is er een Commissie bescherming persoonsgegevens BES die toezicht houdt op de uitvoering van de Wet persoonsgegevens BES. Tot slot wordt de Raad voor de rechtshandhaving in staat gesteld zijn taak, als vastgelegd in de Rijkswet Raad voor de rechtshandhaving, op een goed niveau uit te kunnen voeren.

Financial Intelligence Unit Nederland (FIU-Nederland)

De FIU-Nederland is in de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) aangewezen als de enige autoriteit waar ongebruikelijke transacties dienen te worden gemeld door meldingsplichtige instellingen, zoals banken, geldtransactiekantoren, beroeps- en bedrijfsmatige handelaren en notarissen. De belangrijkste taak van de FIU-Nederland is het analyseren van deze meldingen en het in kaart brengen van transacties en geldstromen die in verband kunnen worden gebracht met witwassen en onderliggende delicten alsmede financieren van terrorisme. Ongebruikelijke transacties die verdacht zijn verklaard, worden ter beschikking gesteld aan de diverse (bijzondere) opsporingsdiensten en inlichtingen- en veiligheidsdiensten voor verder onderzoek en mogelijke vervolging.

Daarnaast verstrekt FIU-Nederland op basis van de gedane meldingen informatie omtrent het meldgedrag aan de Wwft-toezichthouders, om hen te ondersteunen in het houden van risico gebaseerd toezicht op ondermeer de naleving van de meldingsplicht. Verder ontvangt FIU-Nederland informatieverzoeken van de opsporingsdiensten via de Landelijk Officier van Justitie Witwassen (LOvJ). Deze LOvJ-verzoeken kunnen worden ingediend ten behoeve van opsporingsonderzoeken. Tot slot ontvangt en verzendt de FIU-Nederland verzoeken van respectievelijk naar buitenlandse FIU’s.

De FIU-Nederland is beheersmatig ondergebracht bij de Nationale Politie als een zelfstandige en operationeel onafhankelijke opererende entiteit. Beleidsmatig valt de FIU-Nederland onder het ministerie van Justitie en Veiligheid.

Ondermijning

De afgelopen jaren is er een basis gelegd om de verdere uitbreiding van de georganiseerde criminaliteit een halt toe te roepen. Nu is het zaak om door te pakken, met een brede aanpak, om deze criminelen hun handel onmogelijk te maken en hun misdrijven hard aan te pakken.

Voor een krachtige regievoering op de integrale aanpak van ondermijnende criminaliteit is een programmadirecteur-generaal ondermijning (DGO) aangesteld. Het doel daarbij is om met één brede coalitie (zowel internationaal, nationaal, regionaal en lokaal) deze criminaliteit te kunnen aanpakken. Daarbij wordt ook ingezet op een solide kennissysteem: het bundelen van kennis en inzicht én actiever verspreiden van effectieve interventies. Met alle betrokken overheidsorganisaties zijn we inhoudelijk aan de slag om te voorkomen dat jongeren voor een criminele carrière kiezen (preventie met gezag), criminele netwerken en criminele geldstromen terug te dringen, daders te bestraffen en mensen in de frontlinie te beschermen.

In 2022 zijn reeds structurele middelen ter beschikking gesteld aan partners voor de uitvoering van bovenstaande aanpak. Deze middelen worden opgenomen in de begroting van de partnerorganisaties en zo ook verantwoord. De onderstaande initiatieven betreffen initiatieven waarvan de begroting bij DGO is belegd.

Preventie met gezag

De preventieve aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit en de preventieve aanpak van jeugdcriminaliteit vormen samen de JenV brede preventieaanpak met als doel het wegnemen van de voedingsbodem voor (georganiseerde en ondermijnende) criminaliteit en ervoor te zorgen dat jongeren weerbaar worden gemaakt tegen criminaliteit of daarin niet verder afglijden. In 2022 is gestart met een domeinoverstijgende preventieve en wijkgerichte aanpak in 15 gemeenten en 16 wijken. Deze wordt in 2023 voortgezet en uitgebreid. Voor de deelopgave Preventie met gezag is voor 2023 een bedrag van € 103 mln. beschikbaar.

Versterkingsprojecten RIEC

Er is in 2023 een bedrag van € 43 mln. beschikbaar voor de duurzame versterking van de regionale, integrale aanpak van ondermijnende criminaliteit. Onder coördinatie van de RIEC’s worden versterkingsprogramma’s in de regio uitgevoerd, waarmee de gezamenlijke slagkracht van de samenwerkende partners wordt vergroot.

Mainports

Planvorming voor 2023 vindt momenteel plaats in afstemming met alle betrokken partners. Binnen de eerste lijn valt te denken aan verdere invoering van biometrische toegangscontrole, uitbreiding van cameranetwerken, innovatie met toezicht en weerbaarheidsinitiatieven. Binnen de tweede lijn wordt onder meer gewerkt aan het tegengaan van knelpunten ten aanzien van informatiedeling, betere screening, internationale afspraken en (verplichte) versleuteling van gevoelige informatie.

Strategisch Kennis Centrum (SKC)

De intentie is om in 2023 de kwartiermakersfase SKC af te ronden en volledig operationeel te zijn. Het budget voor het SKC is structureel € 5 mln. Het SKC levert strategische dreigingsbeelden waarmee binnen de ondermijningsaanpak een strategische prioritering kan worden gemaakt, en lokale en landelijke partners beter in staat worden gesteld om effectieve interventies te ontwikkelen.

In het coalitieakkoord zijn € 100 mln additionele structurele middelen uitgetrokken voor het tegengaan van ondermijning. Voor 2023 gaat het hierbij om € 40 mln extra. Deze middelen worden nog verdeeld naar initiatieven en partners in het najaar van 2022.

Overige opsporing en vervolging

Dit betreffen ondermeer bijdragen voor de Categorale Opvang Slachtoffers Mensenhandel (COSM).vergoeding voor de verstrekking van persoonsgegevens van Telecomproviders aan het CIOT (Centraal Informatiepunt Onderzoek Telecommunicatie), de adviescommissie herziening Wet Wapens en Munitie, het Europees strafregisterinformatiesysteem (Ecris), Platform Interceptie Decryptie & Signaalanalyse (PIDS), Internationale- en Europese arrestatiebevelen, de bestrijding van mensenhandel op de Nederlandse Antillen, het passagiersnamen register systeem (TRIP), de Veiligheidsmonitor en de aanpak van ondermijnende criminaliteit.

Subsidies

Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV)

Het CCV ontvangt een subsidie om kennis en instrumenten te ontwikkelen ophet terrein van criminaliteitspreventie en veiligheid, gericht op integrale aanpak door samenwerking tussen zowel publieke als private organisaties. Via onder anderebijeenkomsten, publicaties, instrumenten en de website ondersteunt het CCV professionals op het gebied van nalevingsexpertise.

Overige opsporing en vervolgingDit betreffen ondermeer subsidies voor het Coördinatiecentrum Mensenhandel (CoMensha), de Fraudehelpdesk, het Meldpunt internetdiscriminatie (MiND) en het Expertisebureau Online Kindermisbruik (EOKM).

Opdrachten

Schadeloosstellingen

Dit betreft de budgetten voor schadeloosstellingen buiten de strafrechtelijke keten, zoals vergoedingen vanwege onrechtmatige vreemdelingenbewaring en in het geval van bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (BOPZ). Daarnaast kunnen ook vergoedingen worden verstrekt voor bijvoorbeeld juridische bijstand.

Keteninformatievoorziening heeft als doel de ondersteuning van de informatie-uitwisseling in de strafrechtketen. In dit kader worden onder andere ketenvoorzieningen in opdracht van DGRR beheerd en (door)ontwikkeld bij de Justitiële Informatiedienst en wordt een bijdrage geleverd aan de totstandkoming van de architectuur voor de informatie­ voorziening in de strafrechtketen. Daarnaast wordt er ook beleidsmatig gekeken naar de kaders voor informatie uitwisseling en de uitvoerbaarheid daarvan, mede door middel van de herziening van de Wet politiegegevens en de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens, en in het programma Identiteitsvaststelling op orde.

Onrechtmatige Detentie

Ten laste van dit budget worden de vergoedingen verantwoord aan ex-justitiabelen waarvan is vastgesteld dat recht is ontstaan op een vergoeding. Over het algemeen worden deze vergoedingen vastgesteld door de rechter.

Gerechtskosten OM

Ten laste van dit budget worden de uitgaven gebracht die betrekking hebben op deskundigen en tolken en vertalers, die een bijdrage leveren aan het strafproces en worden bekostigd in overeenstemming met het Besluit tarieven in strafzaken.

Verkeershandhaving OM

Het OM voert het programma verkeershandhaving uit. Uit dit budget worden de uitgaven voor dit programma gedaan, niet zijnde bijdragen aan ZBO of agentschap, bijvoorbeeld trajectcontrolesystemen. Het grillige karakter van de budgettaire reeks in de begroting voor de verkeershandhaving hangt samen met het kasstelsel dat door het OM wordt gevoerd. Hierdoor leiden (vervangings-)investeringen zoals vervanging van digitale flitspalen of trajectcontrolesystemen in sommige jaren tot hogere uitgaven dan in andere jaren.

Afpakken

Misdaad mag niet lonen en het compenseren van geleden schade aan slachtoffers of rechthebbenden staat voorop. Dit is een speerpunt van het kabinet en de partners in de strafrechtketen. Daarbij wordt samengewerkt met bestuurlijke partners zoals de Belastingdienst en gemeenten en, waar mogelijk, met private partijen. Het ontnemen van crimineel vermogen is een onderdeel van die bestrijding naast de inzet om Nederland voor criminelen financieel-economisch minder aantrekkelijk te maken en criminele bedrijfsprocessen en criminele verdienmodellen continu te frustreren. Bijgevolg wordt per strafzaak gekeken naar de meest effectieve en realiseerbare interventie waarbij de afspraak is dat in principe bij iedere ondermijningszaak financieel-economisch onderzoek wordt verricht met het oog op inbeslagname voor het realiseren van ontneming van crimineel vermogen.

Voor het versterken van deze financiële aanpak van criminaliteit wordt er uitvoering gegeven aan de beleidsmaatregelen ter bestrijding van georganiseerde ondermijnende criminaliteit en het plan van aanpak witwassen. Verder wordt er uitvoering gegeven aan de strategie voor het afpakken van crimineel vermogen. Deze strategie, uiteengezet in de brief aan de Tweede Kamer van 13 maart 201919 beoogt het effectiever blootleggen van criminele geldstromen om doeltreffender crimineel vermogen af te pakken en criminele investeringen te verhinderen. Uit dit budget worden de uitgaven voor de partijen in de strafrechtketen bekostigd, waaronder de inzet van het strafrecht, maar ook samenwerking van de partijen in de strafrechtketen met bestuurlijke partners (waaronder de Belastingdienst en gemeenten). Daarbij wordt ingezet op systematisch inzetten op financieel onderzoek ten behoeve van het opsporen van strafbare feiten en crimineel vermogen en wordt gewerkt aan het versterken van de multidisciplinaire informatie-uitwisseling en informatievoorziening. Ook wordt gestreefd naar doelmatige werkprocessen inzake het opsporen en afpakken van crimineel vermogen, inclusief het beslagproces. Er worden met behulp van lopende en afgeronde projecten innovatieve, goed werkende praktijken geïdentificeerd en breed beschikbaar gesteld en de expertise inzake het afpakken onder medewerkers van overheidsorganisaties wordt breed gedeeld. Ook wordt ingezet op versterking van Nederlandse en EU wet- en regelgeving voor de aanpak van witwassen en het versterken van informatiedeling in het licht van ontneming van crimineel vermogen. Daarnaast wordt de operationele internationale samenwerking versterkt door het financieel opsporen verder in te bedden in de aanpak van verschillende typen strafbare feiten. Met de inrichting van een monitor wordt het verbeterd in beeld brengen van gerealiseerde resultaten en ervaringen in het toepassen van maatregelen en afgesproken processen mogelijk gemaakt. Onvolkomenheden en vastgestelde verbeterslagen in de strafrechtelijke afpakketen worden met behulp van centrale regievoering en keten-brede analyse, overleg en gezamenlijke inspanningen verder systematisch ter hand genomen met behulp van de daarvoor beschikbare middelen.

Garanties

Faillissementscuratoren

De garantstellingsregeling curatoren(GSR) voorziet er in dat curatoren in faillissementen bij ontoereikendheid van de boedelde Minister een garantiestelling kunnen vragen ter dekking van de kosten om een rechtsvordering in te kunnen stellen tegen bestuurders van de rechtspersoon in geval van vermoedelijk «kennelijk onbehoorlijk bestuur». Dit stelt curatorenin faillissementen in staat om een procedurete beginnen teneindede vervreemde activa weer terug te laten vloeien in de boedel om benadeling van de crediteuren zoveel mogelijk te beperken. Naar aanleiding van de evaluatie van de GSR wordt de garanstellingsregeling herzien. Dit met het oog om de uitvoerbaarheid en effectiviteit te verbeteren en de regeling in overeen­ stemming te brengen met het Rijkskader voor risicoregelingen.

33.4 Vervolging en berechting van verdachten van het neerhalen van vlucht MH17

Op 19 juni 2019 heeft het Openbaar Ministerie (OM), op basis van onderzoek van het Joint Investigation Team (JIT), besloten om tot vervolging van vier verdachten over te gaan. Het strafproces MH17 is op 9 maart 2020 van start gegaan. In de begroting 2018 is in totaal € 54 mln. opgenomen voor de vervolging en berechting van MH17-verdachten. Daarnaast is middels het door de JIT-landen ondertekende MoU bevestigd dat Australië, België, Maleisië, Oekraïne en Nederland bepaalde financiële lasten voor de berechting van de verdachten gezamenlijk zullen dragen.

De verwachting is dat het proces langer duurt dan eerder ingeschat. Bij Voorjaarsnota 2021 zijn de totale geraamde uitgaven daarom met € 42,7 mln. verhoogd. Daarmee komen de verwachte uitgaven tot en met 2026 uit op circa € 85 mln.

Ontvangsten

Boeten en Transacties

Dit dossier bestaat uit boetes voor verkeersovertredingen. Hierbij kan gedacht worden aan onder andere rijden onder invloed, rijden door rood en het niet dragen van een gordel. Voor verkeersboetes kunnen vervolgens geldsomtransacties worden opgelegd.

In de begrotingsregels, zoals die voor deze kabinetsperiode zijn vastgelegd in de Startnota van het kabinet Rutte-IV, zijn alle ontvangsten uit Boeten en Transacties (B&T) aangemerkt als een generaal dossier. De B&T-ontvangsten staan op de begroting van JenV, maar afwijkingen in de geraamde ontvangsten vormen geen last (of voordeel) voor de begroting van JenV. 

Afpakken

Misdaad mag niet lonen. Het verminderen van criminele geldstromen, onder meer door het tegengaan van witwassen en het afpakken van crimineel vermogen is een van de prioriteiten van het kabinet. De per 1 september 2020 aangestelde programmadirecteur-generaal Ondermijning heeft de specifieke opdracht gekregen voor de regie op de afpakketen, om zich in nauwe samenwerking met alle betrokken partners in te zetten voor het verhogen van de afpakresultaten. Daarbij wordt ingezet op verbetering van de bedrijfsvoering met name van het beslagproces, wetgeving, vergroten van kennis en inzicht en internationale samenwerking. De opbrengsten uit afpakken, de incassoresultaten, kennen een gelijke (generale) behandeling als de opbrengsten B&T.